Genç Yetişkin Erkeklerin “Baba” Kavramını Değerlendirmeleri

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 6, 119 - 144, 01.04.2022

Gülçin Karadeniz

Öz

Alanyazın incelendiğinde ebevynlerin çocuk yetiştirme stillerini içeren çalışmaların daha ziyade erken çocukluk dönemine ve ergenlik dönemine odaklandığı görülmektedir. Ancak uzayan yaşam süresi yetişkin çocuk ile yetişkin ebeveyninin ilişkilerini gündeme getirmiştir. Bu çalışmada, kültürümüzde yaşayan genç yetişkin erkeklerin baba kavramını nasıl değerlendirdikleri ve babalığı nasıl algıladıkları araştırılmıştır. Araştırmaya, 402 genç yetişkin erkek katılmıştır. Görüşme soruları, doktora tez izleme komitesinin ve uzmanların görüşleri alınarak oluşturulmuştur. Araştırma sonucunda katılımcıların; %33.3’ü (n=135) baba kavramını erkeklik olarak açıklamıştır. Katılımcıların %40’ı (n=165) babalığın otoriter olarak yapılması gerektiğine dair görüş bildirmiştir. Çalışma grubunun %61,1’i (n= 248) babalarından ahlaki ve etik değerler öğrendiklerini söylemişlerdir. Araştırmaya katılanların % 46,8’sı (n=190) babalarının kendilerini sevdiklerini hatırlamadıklarını paylaşmışlardır. Çocuk yetiştirme tutumlarının ve babalık stilinin önemine dair bir çok çalışma/proje yapılsa da bu araştırmada genç yetişkinlerden alınan veriler, hala daha istendik güçlü iletişimin ve etkileşimin sağlanamadığı yönündedir. Yetişkinin ruh sağlığını koruması, güçlü yönlerini bilmesi iyi bir ebeveynlik algısı ve onunla güzel anılar biriktirmesi ile mümkün olacaktır.

Anahtar Kelimeler

baba, babalık stili, algılanan babalık

Young Adult Men's Evaluation of the Concept of "Father"

Öz

When the literature is examined, it is seen that studies on parenting styles mostly focus on early childhood and adolescence. However, the extended life span has brought the relationship between the adult child and the adult parent to the agenda. In this study, it was investigated how young adult men living in our culture evaluate the concept of father and how they perceive fatherhood. 402 young adult men participated in the study. Interview questions were formed by taking the views of the doctoral thesis monitoring committee and experts. As a result of the research, the participants; 33.3% (n=135) explained the concept of father as masculinity. 40% of the participants (n=165) stated that fatherhood should be done authoritatively. 61.1% (n= 248) of the study group said that they learned moral and ethical values from their fathers. 46.8% of the participants (n=190) shared that they did not remember that their father loved them. Although many studies/projects have been carried out on the importance of parenting attitudes and fatherhood style, the data obtained from young adults in this study is that the desired strong communication and interaction is still not achieved. It will be possible for the adult to protect his mental health, to know his strengths, with a good parenting perception and to accumulate good memories with him.

Anahtar Kelimeler

early adulthood, paternal, perceived parenting

Kaynakça

• 1. Acock- Alan C., ve Bengtson, V. L. (1980). Socialization and attribution processes: Actual versus perceived similarities among parents and youth. Journal of Marriage and the Family, 40, 19-30.
• 2. AÇEV Anne Çocuk Eğitim Vakfı (2018). Erkeklik ve babalık halleri. https://www.acev.org/wp-content/uploads/2018/05/ErkeklikVeBabalikHalleri.pdf
• 3. Allen, W.D. ve Doherty, W.J. (1996). The responsibilities of fatherhood as perceived by African American teenage fathers. Families in Society: The Journal of Contemporary Human Services, 77,142-155.
• 4. Aquilino, W. S. (2006). Family relationships and support systems in emerging adulthood. Arnett ve J. L. Tanner J. J. (Ed.). Emerging adults in America: Coming of age in the 21st century içinde (s 193–210). American Psychological Association.
• 5. ASAGEM Ankara Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü. (2010). Türkiye’de Aile Değerleri Araştırması (s. 84-92). Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü Yayınları.
• 6. Aydın, M. Z. (2006). Ailede çocuğun ahlâk eğitimi, Nobel Yayın Dağıtım.
• 7. Bacanlı, H. (2002). Psikolojik kavram analizleri. Nobel Yayın Dağıtım.
• 8. Barnett, R. C., Marshall, N. L. ve Pleck, J. H. (1992). Men’s multiple roles and their relationship to men’s psychological distress. Journal of Marriage and the Family, 54, 358–367.
• 9. Bergman, R. (2004). Identity as motivation: Toward a theory of the moral self. D. K.
• 10. Lapsley ve D. Narvaez (Ed.). Moral development, self, and identity içinde (s. 21-46). Erlbaum.
• 11. Berns, R. M. (1997). Child, family, school, community: Socialization and support. Cengage Learning/ Standalone Book.
• 12. Birditt, K. S., Fingerman, K. L., Lefkowitz, E. S. ve Kamp-Dush, C. M. (2008). Parents perceived as peers: Filial maturity in adulthood. Journal of Adult Development, 15(1), 1–12.
• 13. Bolak-Boratav, H., Okman-Fişek, G. ve Eslen-Ziya, H. (2017). Erkekliğin Türkiye halleri. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• 14. Bourdieu, P. ve Wacquant, J. (2003). Dönüşümsel bir antropoloji için cevaplar. İletişim Yayınları.
• 15. Burton, L. ve Snyder, A. (1998). The invisible man revisited: Comments on the life course, history, and men’s roles in American families. A. Booth (Ed.). Men in families: When do they get involved? What difference does it make? içinde (s. 31-39). Erlbaum.
• 16. Cohen, S. ve Wills, T.A. (1985). Stress, social support, and the buffering hypothesis. Psychological Bulletin. 1985, 98 (2), 310–357.
• 17. Connell, R. (2002). On hegemonic masculinity and violence: Response to Jefferson and Hall. Theoretical Criminology, 6 (1), 89-99.
• 18. Connell, R. (2005). Masculinities. University of California Press.
• 19. Daly, K. J. (1995). Reshaping fatherhood: Finding the models. İçinde Marsiglio, W. (Ed.). Fatherhood: Contemporary theory, research, and social policy içinde (s. 21-40) Sage.
• 20. Day, R. D. ve Lamb, M. E. (2004). Conceptualizing and measuring father involvement: Pathways, problems and progress. R. D. Day ve M. E. Lamb (Ed.). Conceptualizing and measuring father involvement içinde (s. 1-15). Lawrence Erlbaum.
• 21. De Wolff, M., ve Van IJzendoorn, M. H. (1997). Sensitivity and attachment: A metaanalysis on parental antecedents of infant attachment. Child Development, 68, 571-591.
• 22. Downer, J., Campos, R., Macwayne, C. ve Gartner, T. (2008). Father involvement and children’s early learning: a critical review of published empirical work from the past 15 years. Marriage & Family Review, 43(1/2), 67-108.
• 23. Dyke, L. S. ve Murphy, S. A. (2006). How we define success: A qualitative study of what matters most to women and men. Sex Roles, 2006/55, 357-371.
• 24. Fişek, G. O. (1991). A cross-cultural examination of proximity and hierarchy as dimensions of family structure. Family Process, 30, 121-133.
• 25. Gable, S., Crnic, K. ve Belsky, J. (1994). Coparenting within the family system: Influences on children's development. Family Relations, 43(4), 380-386.
• 26. Giele, J. A. ve Elder, G. H., Jr. (1998). Methods of life course research: Qualitative and quantitative approaches. Sage.
• 27. Gross, J. J., ve Munoz, R. F. (1995). Emotion regulation and mental health. Clinical Psychology: Science and Practice, 2 (2), 151-164.
• 28. Güngör, E. (2008). Ahlak psikolojisi ve sosyal ahlak. Ötüken Yayınları.
• 29. Güngörmüş, O. (1992). Babanın çocuğun zekâsı, akademik başarısı ve benlik kavramı üzerine etkisinin araştırılması [Yayımlanmamış doktora tezi]. İstanbul Üniversitesi.
• 30. Haktanır, G. ve Baran, G. (1998). Gençlerin benlik saygısı düzeyleri ile anne baba tutumlarını algılamalarının incelenmesi. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 5(3), 134-141.
• 31. İkizoğlu, M. (1993). Demokratik ve otoriter anne-baba tutumlarının benlik saygısı üzerine etkileri [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• 32. Kındap, Y., Sayıl, M. F. ve Kumru, A. (2008). Anneden algılanan kontrolün niteliği ile ergenin psikososyal uyumu ve arkadaşlıkları arasındaki ilişkiler: Benlik değerinin aracı rolü. Türk Psikoloji Dergisi, 23(61), 92-107.
• 33. Kuzucu, Y. (2011). Değişen Babalık Rolü ve Çocuk Gelişimine Etkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4 (35), 79-91.
• 34. Levinson, D. J. (1986). A conception of adult development. American Psychologist Journal, 41(1), 3–13.
• 35. Main, M., Kaplan, N. ve Cassidy, J. (1985). Security in infancy, childhood and adulthood: A move to the level of representation. I. Bretherton ve E. Waters (Ed.). Growing points of attachment theory and research. Monographs of the Society for Research in Child Development içinde, (s. 66–104). University Of Chicago Press
• 36. Marsiglio, W., Amato, P., Day, R. D. ve Lamb, M. E. (2000). Scholarship on fatherhood in the 1990s and beyond. Journal of Marriage and the Family, 62 (4), 1173‐1191.
• 37. Miller, R. B. ve Glass, J. (1989). Parent-child attitude similarity across the life course. Journal of Marriage and the Family. 51, 991–997.
• 38. Millward, C. (1998a). Family support and exchange. Family Matters, 50, 19–23.
• 39. Millward, C. (1998b). Later life parents helping adult children. Family Matters, 50, 38–42.
• 40. Morgan, D.H.J. (2001). Family, gender and masculinities. S.M. Whitehead ve F.J. Barren (Ed.). The masculinities reader içinde (s. 223-232). Polity.
• 41. Öztürk, İ. (1990). Ana-baba tutumlarının üniversite öğrencilerinin bağımsızlık duygularını anlama, yakınlık, başatlık, kendini suçlama ve saldırganlık düzeyine etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• 42. Pacheco, J., Teixeira, M. A. ve Gomes, W. (1999). Parenting styles and adolescent development of social skills. Psicologia: Teoria e Pesquisa, 15, 117-126.
• 43. Pleck, J. (1987). American fathering in historical perspective. M.S. Kimmel (Ed.). Changing men: New direction in research of men and Masculinity içinde (s. 83-97). Sage Publications.
• 44. Samuels, A. (1989). The Plural Psyche: Personality, Morality and the Father. Tavistock.
• 45. Sancar, S. (2009). Erkeklik: imkânsız iktidar. İstanbul: Metis Yayınları.
• 46. Schaefer, E. S. ve Edgerton, M. (1985). Parent and child correlates of parental modernity. E. Sigel (Ed.). Parental belief systems: The psychological consequences for children içinde (s. 287-318). Erlbaum.
• 47. Siegel, D.J. (2001). Toward an interpersonal neurobiology of the developing mind: Attachment relationships, “mindsight”, and neural integration. Infant Mental Health Journal, 22(1-2), 67-94.
• 48. Sunar, D. (2002). Change and continuity in the Turkish middle classfamily. E. Ozdalga ve R. Liljestrom (Ed.). Autonomy and dependence in family: Turkey and Sweden in critical perspective içinde (s. 217-238). Swedish Research Institute.
• 49. Sunar, D. ve Fişek, G. O. (2005). Contemporary Turkish Families. U. Gielen ve J. Roopnarine (Ed.). Families in global perspective içinde. Allyn ve Bacon.
• 50. Şendil, G. (Ed.). (2014). Çocuklar ve evlilik çatışması. Nobel Yayıncılık.
• 51. Tanner, J. L. (2006). Recentering during emerging adulthood: A critical turning point in life span human development. J.J. Arnett ve J.L. Tanner (Edt.). Emerging adults in America: Coming of age in the 21st century içinde (s. 21-55). American Psychological Association.
• 52. Thompson, R. A. (1994). Emotion regulation: A theme in search of definition. Monographs of the society for research in child development, 59 (2‐3), 25-52.
• 53. Weber, L. N. D., Brandenburg, O.J. ve Viezzer, A. P. (2003). A relationship between parenting styles and children's optimism. PSICO-USF, 8, 71-79.
• 54. White, N. R. (2002). “Not under my roof!” Young people’s experience of home. Youth and Society, 34 (2), 214–231.
• 55. Williams, S. (2008). What is fatherhood?: Searching for the reflexive father. Sociology, 42 (3), 487-502.
• 56. Vassallo, S., Smart, D. ve Price-Robertson, R. (2009). The roles that parents play in the lives of their young adult children. Family Matters, 82, 8-14.
• 57. Yaman, E.(2010). Yeni bir eğitim modeli olarak değerler eğitimi. Bilim ve Aklın, Aydınlığında Eğitim Dergisi. Aralık 2010, 32-37.