Türkiye’de Koruyucu Aile: Kökenleri, Gelişimi ve Bugünü(*)

Yıl 2017, Sayı: 5, 389 - 427, 01.11.2017

Abdullah Karatay

https://doi.org/10.32739/uskudarsbd.3.5.30

Öz

Bu çalışmada öncelikle modern bir yöntem olarak koruyucu aile sisteminden önce yaygın olarak varlığını sürdüren geleneksel besleme-evlatlık pratiklerinin gelişim ve değişimine bakılmaktadır. 1950’li yıllarda sosyal hizmetlere ilişkin yasal düzenlemeler ve kurumsal gelişmeler ile birlikte korunmaya muhtaç çocuklar alanı da devletin koruyucu şemsiyesi altına girmiştir. Bu yıllarda beslemelik sistemine ilişkin tartışmalar ve bir modern kölelik sistemi olan bu pratiğin yasaklanmasına ilişkin yasal düzenlemelere rastlanmaktadır. Bu çerçevede ilk koruyucu aile çalışmaları da 1960’lı yıllarında başında başladı. 1990’lı yıllara kadar bu çalışmalarda önemli bir gelişme kaydedilmediği görülmektedir. Özellikle SHÇEK (Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu) ve ardından ASPB (Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı) kurulması ile birlikte koruyucu ailede bakılan çocuk sayısında görece artışlar olduğu görülmektedir. Ancak özellikle Batı dünyası ile karşılaştırıldığında korunmaya muhtaç çocuklar içinde koruyucu ailede olan çocukların oranın çok düşük olduğu görülmektedir. Son bölümde de bu durumu açıklamaya dair değerlendirmelere yer verilmiştir

Anahtar Kelimeler

Korunmaya Muhtaç Çocuklar, Çocuk Koruma

Foster Family in Turkey: Origins, Development and Today

Öz

There have been various developments throughout the history of models for the care and protection of children in need of protection. In this study, we first look at the development and change of traditional care practices that are prevalent before the foster family system as a modern method. In the 1950s, the social services institution came to Turkey and children who needed to be protected was taken under the protective umbrella of the state. The first foster family work in this framework began at the beginning of 1960’s; but it does not seem to make any significant progress until the 1990s. In particular, with the establishment of the SHÇEK (Social Services and Child Protection Agency) and the subsequent establishment of the ASPB (Ministry of Family and Social Policy), it is seen that there are relative increases in the number of children who are looked after in the foster family. However, when compared with the western world, it is seen that the ratio of children who are in foster families among children who are in need of protection is very low. The last section also included evaluations to explain this situation

Anahtar Kelimeler

Children in Need of Protection, Child Protection, Foster Care

Kaynakça

• İlber Ortaylı, Osmanlı Toplumunda Aile , ( İ stanbul: Pan Yayıncılık 2000)