Cittaslow Movement in the Context of Consumer Culture: Escape from Alienation and Individual Emancipation

Yıl 2021, , 32 - 59, 15.04.2021

Ayşe Duygu Urak Avan , Nurhan Zeynep Tosun

https://doi.org/10.32739/etkilesim.2021.7.117

Öz

Tüketim Kültürü Bağlamında Yavaş Kent Hareketi: Yabancılaşmadan Kaçış ve Bireysel Özgürleşme

Öz

Yavaş Kentler, metropollerdeki kapitalist toplumsal koşullar ve tüketim kültürü hâkimiyetindeki gündelik yaşamın yarattığı yabancılaşmadan kurtaracak, bireylerin gerçek ihtiyaçlarını fark ederek kendi yaşamlarını oluşturabilmeleri anlamında daha özgür kılacak güvenli birer sığınak olarak tanıtılmaktadır. Dünyada 264, Türkiye’de ise 18 yavaş kent bulunmaktadır. İzmir İline bağlı Seferihisar ilçesi, 2009 yılında unvanı alarak, bugün Türkiye’deki diğer yavaş kentlerin başkenti konumundadır. Yavaş kent unvanı ile birlikte markalaşan ilçeye, metropollerden önemli miktarda göç gerçekleşmiştir. Ancak kalabalıklaşmayla birlikte metropollere dair sorunları yaşamaya başlamış, sakinliği kaybetmek ve gelenlerin gitmek istemesiyle yüzleşmek zorunda kalmıştır. Bu çalışma, Seferihisar’ın yavaş kent oluşunun ardından girdiği değişim sürecini metropollerden sakin bir yaşam arayışıyla gelenler üzerinden değerlendirmeye çalışmaktadır. Çalışmada, fenomenolojik yaklaşımla ilerleyen bir araştırma deseniyle; İstanbul, Ankara ve İzmir’den gelerek ilçeye yerleşen 7 kişi ile gerçekleştirilen derinlemesine görüşmelerin yanı sıra doküman analizi, uzman görüşü ve gözlem gibi diğer veri toplama metotlarına başvurulmuştur. Elde edilen bulgular sonucunda, yabancılaşmadan kurtuluş ve bireysel özgürleşme bağlamında Yavaş Kent Seferihisar gibi küçük kentler seçeneğinin bir alternatif olmayabileceği; kapitalist kentsel koşulları yeniden ürettiği için bireysel özgürlüğün mekânsal değil, zihinsel olması gerektiği anlaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

yavaş kent, yabancılaşma, tüketim kültürü, fenomenolojik araştırma

Kaynakça

• Akman, E., Akam, Ç. ve Karakuş, M. (2018). Yavaş Şehir Kriterleri Çerçevesinde Seferihisar Belediyesinin Faaliyetlerinden Yerel Halkın Memnuniyet Düzeyi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(2), 20-38.
• Aydoğan, E. (2015). Marx ve Öncüllerinde Yabancılaşma Kavramı. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 54(Haziran), 273-282.
• Baudrillard, J. (2011). Nesneler Sistemi, (O. Adanır, çev.). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Baudrillard, J. (2012). Tüketim Toplumu (H. Deliceçaylı, F. Keskin, çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Z. (2016). Özgürlük, (K. Eren, çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Z. (2015). Bireyselleşmiş Toplum (Y. Alogan, çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bocock, R. (2009). Tüketim (İ. Kutluk, çev.). Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Demir, Z. (2018). Karl Marx’ın Bakış Açısından Kapitalist Toplumda Yabancılaşma ve Sonuçları. Abant Kültürel Araştırmalar Dergisi, 3(5), 63-74.
• Fromm, E. (2011). Özgürlükten Kaçış (Ş. Yeğin, çev.). İstanbul: Payel Yayınları.
• Fülberth, G. (2014). Kapitalizmin Kısa Tarihi (S. Usta, çev.). İstanbul: Yordam Kitap.
• Gündüz, C. (2017). Erman T., Özaloğlu S. (der.). Yerel Kalkınmacılıkta Cittaslow Modeli: Neoliberal Kentleşme Politikalarına Yeni Bir Alternatifsizlik mi? (255-265). İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Harvey, D. (2013). Asi Şehirler (A. D. Temiz, çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Honoré, C. (2008). Yavaş! Hız Çılgınlığına Başkaldıran Yavaşlık Hareketi (E. Gür, çev.). İstanbul: Alfa Yayınları.
• Kozinets, R. (2002). Can Consumers Escape the Market? Emancipatory Illuminations from Burning Man. Journal of Consumer Research, 29(1), 20-38.
• Köse, H. (2010). Medya ve Tüketim Sosyolojisi. Ankara: Ayraç Kitabevi.
• Köse, H. (2018). Yaratıcı Uzamlar ya da Psikocoğrafya Kavramı Odağında Mekanın Yeniden Üretimi. Hacettepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Moment Dergi, 5(2), 320-342.
• Lefebvre, H. (2013). Modern Dünyada Gündelik Hayat (I. Gürbüz, çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Lefebvre, H. (2015). Kentsel Devrim (S. Sezer, çev.). İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Marcuse, H. (1990). Tek Boyutlu İnsan (A. Yardımlı, çev.). İstanbul: İdea Yayınları.
• Matthews, J. D. vd. (2008). Sitüasyonist Enternasyonel (M. Darende vd. çev.). İstanbul: Altıkırkbeş Yayınları.
• Marx, K. (2018). Yabancılaşma (K. Somer vd. çev.). Ankara: Sol Yayınları.
• Miles, M. B., Huberman, A. M. ve Saldana, J. (2014). Qualitative Data Analysis (3rd edition), USA: Sage Publications.
• Osmanoğlu, Ö. (2016). Hegel’den Marcuse’ye Yabancılaşma Olgusu. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(3): 65-92.
• Özel, H. (2013), Piyasa Ütopyası (2. Baskı). Ankara: Bilgesu Yayınları.
• Özer Tekin, N. B. (2018). Türkiye’de Kapitalizmin İşleyişi Sürecinde Sakin Şehir Hareketi ve Sürdürülebilirlik: Seferihisar Örneği (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Özmen, Ş., Birsen, H. ve Birsen, Ö. (2017). “Türkiye’de Sakin Şehirlerin İletişim Stratejisi”, Öztürk, G., Eken, İ. (Ed.), 1. Uluslararası İletişimde Yeni Yönelimler Konferansı 4-5 Mayıs, 2017, (91-100). İstanbul Ticaret Üniversitesi.
• Özmen, A. (2016). Tarihi Cittaslow Yerleşimlerinde Kentsel ve Mimari Koruma İlkeleri (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Özmen, A. ve Can, M. C. (2018). Cittaslow Hareketi’ne Eleştirel Bir Bakış. TBMMOB Planlama Dergisi, 28(2), 91-101. doi: 10.14744/planlama.2018.95967
• Özyurt, C. (2016). Erich Fromm’ın İnsan ve Toplum Anlayışı, Ankara: Hece Yayınları.
• Punch, K. F. (2005). Sosyal Araştırmalara Giriş: Nicel ve Nitel Yaklaşımlar (D. Bayrak vd. çev.). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Schumpeter, A. J. (2014). Kapitalizm, Sosyalizm ve Demokrasi (H. İlhan, çev.). Ankara: Alter Yayıncılık.
• Silier, Y. (2011). Oburluk Çağı (2. Baskı). İstanbul: Yordam Kitap.
• Silier, Y. (2013). Özgürlük Yanılsaması (4. Baskı). İstanbul: Yordam Kitap.
• Seferi Keçi Kültür ve Yaşam Dergisi (2017, Eylül ve Mayıs; 2018, Ocak ve Yaz; 2019, Yaz). İzmir ISSN 2564-7989
• Şengül, H. T. (2008). Kapitalist Kentleşme Dinamikleri, Küreselleşme ve Türkiye Kentleri. Adana Kent Sorunları Sempozyumu 9-10 Mayıs, 2008, (281-289). Ankara: TBMMOB Yayınları.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (11. Baskı). Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yurtseven, R. H., Kaya, O. ve Harman, S. (2010). Yavaş Hareketi. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Zorlu, A. (2016). Üretim ve Tüketim Teorileri. Ankara: Altınordu Yayınları.
• https://www.cittaslow.org/content/philosophy Temmuz 2019
• https://cittaslowturkiye.org/uyelik-sureci-ve-kriterler/ Haziran 2019
• Yavaş Kent kriterleri bağlamında tamamlanan projeler, http://seferihisar.bel.tr/projeler/ Haziran 2019