Nuri Bilge Ceylan’ın Filmlerinde Kadın Oyuncular ve Yakın Çekim Sahneleri

Yıl 2018, Sayı: 1, 132 - 153, 02.04.2018

H. Hale Künüçen

https://doi.org/10.32739/etkilesim.2018.1.14

Öz

Bu çalışmada, Türkiye’de sinema dilinin anlatım öğelerini uyumlu kullanarak
içeriğin sunumu, görüntü estetiği ve düzenlemesi, mekân seçimi gibi tüm estetik unsurlar ve teknik bakımdan seyircisine anlatmak istediğini başarılı bir
biçimde aktaran yönetmen Nuri Bilge Ceylan’ın filmlerinde kadın oyuncuların
oyunculukları ile filmin gerçekliğine katkıları incelenmiştir. Oyunculuk sanatında ilk yöntem çalışması ve aynı zamanda sinemaya da uyarlanan ilk oyunculuk kuramına göre kadın oyuncuların oyunculukları ile yer aldıkları filme
katkısı nasıl olmuştur, sorusuna cevaplar aranmıştır. Bu amaçla, yönetmenin
2000’li yıllarda çektiği son beş filminde rol alan ve mesleği oyunculuk olan kadın oyuncuların yer aldığı filmlerdeki oyunculuklar “Oyunculuğun Doğası Modeli” ve derin gözlem yöntemiyle çözümlenmiştir. Çalışmada belirlenen beş
filmde: Uzak’ta Zühal Gencer; İklimler filminde Nazan Kırılmış; Üç Maymun’da
filminde Hatice Aslan; Bir Zamanlar Anadolu’da filminde Cansu Demirci ve
Nihan Okutucu; Kış Uykusu’nda Demet Akbağ ve Melisa Sözen’in duygunun
en yoğun aktarıldığı yakın çekimlerde doğal-gerçekçi oyunculuk anlayışına
uygun oynayıp oynamadıkları çözümlenmiştir

Anahtar Kelimeler

Nuri Bilge Ceylan sineması, kadın oyuncular, yakın çekim, “oyunculuğun doğası modeli”, gerçekçi-doğal oyunculuk

Kaynakça

• Arnheim, R. (1954). Art and Visual Perception. Berkley: University of California Press.
• Akbulut, H. (2005). Nuri Bilge Ceylan Sinemasını Okumak. İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Balazs, B. (1970). Theory Of The Film–Character and Growth of a New Art. New York: Dover Publications Inc.
• Berger, J. (1988). Görme Biçimleri. (Y. Salman, çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Bobker, L. R. (1974). Elements of Film. Lakewood: Great Buy Books.
• Cansever, E. (2008). Sonrası Kalır I. İstanbul: YKY Yayınları.
• Künüçen, H. H. (2001). Türk Sinemasında Kadının Sunum Üzerine. Kurgu Dergisi. 18. 51-64.
• (2006). Türk Sinemasında Oyunculuk. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. (2008). “Türk Sinemasının ‘En İyi Aşk Filmi’ Selvi Boylum Al Yazmalım Filminde Yakın Çekimin Gücü”. Bilig Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi. 46. 9-36.
• Künüçen, H. H. ve Ateş, N. H. (2006). “Fatih Akın’ın Filmlerinde Kadının Sunum Biçimi”. The Second Internatıonal Women’s Studies Conference: Breaking The Glass Ceiling. KKTC: Doğu Akdeniz Üniversitesi.
• Lotman, Y. (1986). Sinema Estetiğinin Sorunları. (O. Özügül, çev.). İstanbul: De Yayınevi.
• Mascelli, J. V. (2002). Sinemanın 5 Temel Öğesi. İstanbul: İmge Kitabevi.
• Monaco, J. (2003). Bir Film Nasıl Okunur?. (E. Yılmaz, çev.). İstanbul: Oğlak Bilimsel Kitaplar.
• Özdoğru, P. (2004). Minimalizm ve Sinema. İstanbul: Es Yayınları.
• Özön, N. (2000). Sinema, Televizyon, Video, Bilgisayarlı Sinema Sözlüğü.İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Penney, C. (1995). Teaching Acting Technique and Building a Character Through Cinema. http://www.yale.edu/ynhti/curriculum/units/1995/2/95.02.09.x.html. 03 Mart 2018.
• Pirlanti, M. Z. (22 Mayıs 2014). “Cannes’da Nuri Bilge Ceylan ile Konuştuk!. Beyazperde. http://www.beyazperde.com/haberler/filmler/haberler-61175/?page=11. 03 Mart 2018.
• Pudovkin, V. I. (1949). Film Technique and Film Acting. New York: Bonanza Books.
• (2004). Sinemada Oyuncu. (O. Özügül, çev.). İstanbul: Pencere Yayınları.
• Savaş, H. (2012). “Bozkırın Tezenesi: Bir Zamanlar Anadolu’da”. Sözcükler İki Aylık Edebiyat Dergisi. 35. 102- 109.
• Zararsız, M. (2014). İnsan Ruhunun Oyuklarında, Mağaralarında Dolaşmaya Hazır mısınız?: Kış Uykusu Filminin Eleştirisi. http://www.beyazperde.com/filmler/film-218023/elestiriler-beyazperde/. 03 Mart 2018.