George Orwell’ın Edebi Gazetecilik Anlayışı: ‘Wigan İskelesi Yolu’ Yapıtının Çözümlemesi

Yıl 2019, Sayı: 4, 12 - 33, 07.10.2019

Bilge Yasemin Böğür Ömer Özer

https://doi.org/10.32739/etkilesim.2019.4.61

Öz

George Orwell’ın Edebi Gazetecilik Anlayışı: ‘Wigan İskelesi Yolu’ Yapıtının Çözümlemesi

Öz

Bu çalışmada İngiliz yazar George Orwell’ın Wigan İskelesi Yolu adlı yapıtı, edebi gazetecilik özelliklerinden yararlanılarak incelenmiştir. Sözü edilen yapıt çözümlenip, bu yapıtın bir edebi gazetecilik ürünü olup olmadığı saptanmıştır.

Çalışmada yöntem olarak içerik çözümlemesi kullanılmıştır. Bu bağlamda yapıtın çözümlemesi; sahne sahne, tasarım/oluşumu, üçüncü kişi bakış açısı anlatımı, tam kayıt ya da tam diyalog, durum ayrıntıları, belgeye dayalı konular, derin ve ayrıntılı araştırma yapmak ve olayların/konunun öznesi olmak, edebi anlatım şeklindeki yedi edebi gazetecilik özelliğine göre gerçekleştirilmiştir.

Yapıtta tam kayıt ya da tam diyalog özelliğinin bulunmadığı ve kısmi olarak da üçüncü kişi bakış açısı anlatımı özelliğinin uygulandığı görülmüştür. Orwell, yapıtında diyaloglara sıkça yer vermeyi tercih etmemiştir. Anlatımda bakış açısı olarak ise birinci tekil şahıs kullanmıştır. Orwell, yapıtta aktardığı olayları kronolojik olarak sıralamak yerine, ara ara geri dönüşlere başvurmayı tercih etmiştir. İlgi çekici olacak şekilde sıraladığı olayları ve konuları, derin ve uzun betimlemelerle okuyucuyla buluşturmuştur. Bu betimlemelerde simge, sembol, benzetme, kişileştirme, dramatizasyon gibi edebi unsurlar kullanan Orwell, yapıta sözü edilen unsurlarla edebi bir hava katmıştır. Bunun yanında Orwell’ın kişi betimlemelerine, mekân betimlemelerinden daha fazla yer verdiği gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

edebi gazetecilik, gazetecilik, George Orwell, olgusal gerçekliğin edebiyatı, Wigan İskelesi Yolu

Kaynakça

• Erdem, M. (2016). “Edebi Gazetecilik Kavramı: ABD Örneğindeki Gelişimi, Yapısı ve İçeriği”. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 20(1). 129-144.
• Fakazis, L. (2016). New Journalism. Encyclopædia Britannica. https://www.britannica.com/topic/New-Journalism. 14 Aralık 2018.
• Gökçe, O. (2006). İçerik Analizi-Kuramsal ve Pratik Bilgiler. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Griffiths, A. (2017). “Literary Journalism and Empire: George Warrington Steevens in Africa, 1898–1900”. Literary Journalism Studies. 9(1). 61-81.
• Kaplan, M. U. (2011). Kurgu Yazarı Olarak Gazeteci veya Gazeteci Olarak Kurgu Yazarı: Değişen Amerika’da Gerçek-Kurgu İlişkisi (1865-1920). (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Keeble, R. L. (2018). “Literary Journalism”. Oxford Research Encyclopedia of Communication. http://communication.oxfordre.com/view/10.1093/acrefore/9780190228613.001.0001/acrefore-9780190228613-e-836. 24 Ekim 2018.
• --------------- (2009). “British Literary Journalism”. Encyclopedia of Journalism. (196-199). 1. Cilt. Kaliforniya: Sage Publications.
• Landry, P. (2011). “Essays: Picked by Bluepete a William Hazlitt Essay”. Bluepete. http://www.blupete.com/Literature/Essays/Hazlitt/Fight.html. 12 Ocak 2019.
• Larsen, M. H. (2015). “Nutritional Advice from George Orwell. Exploring the Social Mechanisms Behind the Overconsumption of Unhealthy Foods by People with Low Socio-Economic Status”. Appetite Journal. 91. 150-156.
• Lettre Ulysses Award (tarih yok). The Art of Reportage. https://www.lettre-ulysses-award.org/about/Art_of_Reportage.html. 15 Aralık 2018.
• Masshist. (tarih yok). The Birth of Silence Dogood. https://www.masshist.org/online/silence_dogood/essay.php?entry_id=203. 6 Kasım 2018.
• McKay, J. (2008). “Defoe’s The Storm as a Mondel for Contemporary Reporting”.The Journalistic Imagination Literary Journalists from Defoe to Capote and Carter. (1. Bölüm). New York: Routledge.
• Orwell, G. (2016). Wigan İskelesi Yolu. İstanbul: Can Yayınları.
• Özer, Ö. (2013). Haber Roman George Orwell ve Yaşar Kemal’den Örneklerle Edebi Gazetecilik / Röportaj. Konya: Literatürk Yayınları.
• --------------- (2017). “Edebi Gazetecilik: John Hersey’in Hiroşima’sına İlişkin Bir Çözümleme”. Atatürk İletişim Dergisi. 12. 5-26.
• Sims, N. (2007). True Stories a Century of Literary Journalism. Illinois: Northwestern University Press.
• Tanrısal, M. (1988). New Journalism and the NonFiction Novel: Creating Art Through Facts. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• --------------- (1990). “An Overview of the New Journalism - The Nonfiction Form”. The Birth and Growth of a Department. (107- 120). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Fen Fakültesi Basımevi.
• The London Gazette. (2 Aralık 1703). https://www.thegazette.co.uk/London/issue/3972/page/2. 3972. 11 Aralık 2018.
• Uzun, R. (2014). “Medya-Siyaset İlişkileri: Türkiye’de Savunucu Gazetecilik Olgusunun İncelenmesi”. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi. 39. 129-147.
• Warner, M. (1986). “Franklin and the Letters of the Republic”. Representations. 16.110-130.