Genç-Yaşlı, Orta-Yaşlı ve İleri-Yaşlı Bireylerin Sosyal Medya Kullanım Davranışlarının Karşılaştırmalı Analizi: Eskişehir İli Örneği

Yıl 2020, Sayı: 5, 116 - 145, 06.04.2020

Ahmet Sinav

https://doi.org/10.32739/etkilesim.2020.5.87

Öz

Bu çalışma, sosyal gerontologlarca belirlenen yaşlılığa ilişkin yaş sınıflamasını referans alarak, Eskişehir il merkezinde yaşayan 65 yaş ve üzeri bireylerin sosyal medya kullanım davranışları arasında karşılaştırmalı bir analiz sunmaktadır. Yaşlı bireylerin sosyal medya kullanım motivasyonları ve kullanım davranışları sonucunda elde edilen doyum türleri arasında karşılaştırma yapabilmek amacıyla yaş gruplarına bağlı alt tabakalar oluşturulmuştur. Bu doğrultuda 65-74 yaş grubu ‘genç yaşlılar’, 75-84 yaş grubu ‘orta yaşlılar’, 85 yaş ve üzeri ise ‘ileri yaşlılar’ olarak tanımlanmıştır. Araştırma kapsamında belirlenen amaçlara ulaşabilmek adına tabakalı örnekleme yöntemiyle belirlenen 387 kişi ile anket uygulaması gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında elde edilen sonuçlara göre teknolojik cihaz seçimi, bu cihazlara sahip olma ve kullanmayı öğrenme yolları, teknolojik cihaz kullanımı konusunda yaşanan sorunlar, bu sorunlara ilişkin çözüm yolları, sosyal medya kullanım tercihleri, takip edilen hesap içerikleri, kullanım davranışları ve elde edilen doyum türleri açısından yaş grupları arasında anlamlı farklılıklar saptanmıştır. Yeni teknolojileri takip etme yönündeki heyecan ve ilginin yaş aralığı yükseldikçe düştüğü yönünde sonuca ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

yaşlılık, sosyal medya, genç-yaşlı, orta-yaşlı, ileri-yaşlı

Kaynakça

• Abitağaoğlu, S., Köksal, C., Çiyiltepe, H., Bayram, T., Turan, G., Arı, D. E. (2019). “Factors Affecting Intensive Care Unit Admission and Mortality Rates of Geriatric Patients Who Undergo Emergency Abdominal Surgery”. Turkish Journal of Geriatrics. 22(4). 391-399. doi: 10.31086/tjgeri.2020.117. Alemdar, K. ve Uzun, R. (2013). Herkes İçin Gazetecilik. Ankara: Tanyeri Kitap. Atabek, Ü. (2003). “Yeni İletişim Teknolojileri ve Yerel Medya İçin Olanaklar”. S. Alankuş (der.) Yeni İletişim Teknolojileri ve Medya. (55-84). İstanbul: IPS İletişim Vakfı Yayınları. Başer, A. (2010). “Yeni İletişim Teknolojilerinin Evriminde Televizyonun Yeri”. F. Aydoğan ve A. Akyüz (der.) İkinci Medya Çağında İnternet. (36-60). İstanbul: Alfa Yayınları. Binark, M. (2007). “Yeni Medya Çalışmaları”. M. Binark (der.) Yeni Medya Çalışmaları. (5-17). Ankara: Dipnot Yayınları. -------------- (2014). “Giriş”. M. Binark (der.) Yeni Medya Çalışmalarında Araştırma Yöntem ve Teknikleri. (15-25). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Cho, C., Han, C., Sung, M., Lee, C., Kim, M., Ogawa, Y., Kohzuki, M. (2017). “Six-Month Lower Limb Aerobic Exercise Improves Physical Function in Young-Old, Old-Old, and Oldest-Old Adults”. J-Stage. 242(4). 251-257. Cuddy, A. J. C. ve Fiske, S. T. (2002). “Doddering but Dear: Process, Content and Function in Stereotyping of Older Persons”. T.D. Nelson (der.) Ageism: Stereotyping and Prejudice Against Older Persons. (3-26). Cambridge: The MIT Press. Çayır, K. (2018). “Ders Kitaplarında Yaşlılık Temsili”. A. Duben (der.) Yaşlanma ve Yaşlılık: Disiplinlerarası Bakış Açıları. (79-97). İstanbul: İstanbul Bigi Üniversitesi Yayınları. Devlet Planlama Teşkilatı. (2007). Türkiye’de Yaşlıların Durumu ve Yaşlanma Ulusal Eylem Planı. Ankara. Duben, A. (2018). “Türkiye ve Avrupa’da Nüfus Yaşlanması, Aile Piyasa ve Devlet”. A. Duben (der.) Yaşlanma ve Yaşlılık: Disiplinlerarası Bakış Açıları. (67-78). İstanbul: İstanbul Bigi Üniversitesi Yayınları. Fuchs, C. (2016). Sosyal Medya: Eleştirel Bir Giriş. (D. Saraçoğlu ve İ. Kalaycı, çev.). Ankara: NotaBene Yayınları. Geray, H. (2003). İletişim ve Teknoloji: Uluslararası Birikim Düzeninde Yeni Medya Politikaları. Ankara: Ütopya Yayınevi. Gündüz, U. (2013). “Toplumsal Hareketler, Sivil İtaatsizlik ve Sosyal Medya Yansımaları”. A. Büyükaslan ve A. M. Kırık (der.) Sosyal Medya Araştırmaları-1: Sosyalleşen Birey. (133-154). Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları. Güngör, N. (2016). İletişim: Kuramlar ve Yaklaşımlar. Ankara: Siyasal Kitabevi. Kalınkara, V., Tezel, H. E., Zorlu, T. (2016). “Gero(n)teknoloji: Yaşlı ve Teknoloji”. V. Kalınkara (der.) Yaşlılık: Disiplinlerarası Yaklaşım, Sorunlar, Çözümler-2. (509-540). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Kemp, S. (30 Ocak 2018). Digital in 2018: World’s Internet Users Pass the 4 Billion Mark. https://wearesocial.com/blog/2018/01/global-digital-report-2018. 25.10.2018. Kietzmann, J. H., Hermkens, K., McCarthy, I. P., Silvestre, B. S. (2011). “Social Media? Get Serious! Understanding the Functional Building Blocks of Social Media”. Business Horizons. 54. 241-251. Koçak, N. G. (2012). Bireylerin Sosyal Medya Kullanım Davranışlarının ve Motivasyonlarının Kullanımlar ve Doyumlar Yaklaşımı Bağlamında İncelenmesi: Eskişehir’de Bir Uygulama. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi. Koo, Y. W., Kolves, K., Leo, D. D. (2017). “Suicide in Older Adults: Differences Between the Young-Old, Middle-Old, and Oldest Old”. International Psychogeriatrics. 29(8). 1297-1306. Lee, S. B., Oh, J. H., Park, J. H., Choi, S. P.,Wee, J. H. (2018). “Differences in Youngest-Old, Middle-Old, and Oldest-Old Patients Who Visit the Emergency Department”. Clinical and Experimental Emergency Medicine. 5(4). 249-255. doi: https://doi.org/10.15441/ceem.17.261. Maigret, E. (2011). Medya ve İletişim Sosyolojisi. (H. Yücel, çev.). İstanbul: İletişim Yayınları. Ofcom. (2018a). Adults’ Media Use and Attitudes Report. https://www.ofcom.org.uk/research-and-data/media-literacy-research/adults/adults-media-use-and-attitudes. 25.10.2018. ------- (2018b). Adults’ Media Use and Attitudes Report 2018-Chart Pack. https://www.ofcom.org.uk/__data/assets/pdf_file/0012/113250/Adults-media-use-and-attitudes-report-2018-chart-pack.pdf. 25.10.2018. Önkal, G. ve Gündüzlü, E. (2015). “Teknoloji Düşün(e)Mez: Sosyal Medyada İhtiyaçlar – Değerler Çatışmasının Felsefi Analizi”. Ö. Oğuzhan (der.) İletişimde Sosyal Medya, Sosyal Medyada Etkileşim. (37-52). İstanbul: Kalkedon Yayınları. Park, C. H. K., Lee, J. W., Lee, S. Y., Shim, S. H., Kim, S. G., Lee, J., Kim, M. H., Paik, J. W., Cho, S. J., Moon, J. J., Jeon, D. W., Kim, S., Park, J. H., You, S., Jeon, H. J., Ahn, Y. M. (2019). “Characteristics of the ‘Young-Old’ and ‘Old-Old’ Community-Dwellingsuicidal Ideators: A Longitudinal 6-Month Follow-up Study”. Comprehensive Psychiatry. 89. 67-77. Poe, M. T. (2015). İletişim Tarihi: Konuşmanın Evriminden İnternete Medya ve Toplum. (U. Y. Kaya, çev.). İstanbul: Islık Yayınları. Quadagno, J. (2008). Aging and the Life Course: An Introduction to Social Gerontology. Boston: McGraw-Hill. Şekerci, Y. G. ve Biçer, E. K. (2019). “The Effect of Walking Exercise on Quality of Life and Sleep in Elderly Individuals: Randomized Controlled Study”. Turkish Journal of Geriatrics. 22(4). 443-453. doi: 10.31086/tjgeri.2020.123. Tekedere, H. ve Arpacı, F. (2016). “Orta Yaş ve Yaşlı Bireylerin İnternet ve Sosyal Medyaya Yönelik Görüşleri”. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi. 20(188). 377-392. Tümerdem, Y. (2006). “Gerçek Yaş”. Turkish Journal of Geriatrics. 9(3). 195-196. Türkiye İstatistik Kurumu. (2018a). İstatistiklerle Yaşlılar, 2017. http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=27595. 02.11.2018. -------------- (2018b). Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1028. 25.10.2018. -------------- (tarih yok-a). Hayat Tabloları, 2016-2018. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1100. 02.11.2018. -------------- (tarih yok-b). Temel İstatistikler, Nüfus ve Demografi-Nüfus İstatistikleri. http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist. 25.10.2018. -------------- (tarih yok-c). Temel İstatistikler, Nüfus ve Demografi-Nüfus Projeksiyonları. http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist. 25.10.2018. --------------(tarih yok-d). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr. 02.06.2019. van Dijck, J. (2013). The Culture of Connectivity: A Critical History of Social Media. Oxford: Oxford University Press. Yıldırım Becerikli, S. (2013). “Kuşaklararası İletişim Açısından Yeni İletişim Teknolojilerinin Kullanımı: İleri Yaş Grubu Üzerine Bir Değerlendirme”. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi. 1(44). 19-31. Yılmaz, V. (2018). “Sosyal Politika ve Yaşlanma”. A. Duben (der.) Yaşlanma ve Yaşlılık: Disiplinlerarası Bakış Açıları. (173-189). İstanbul: İstanbul Bigi Üniversitesi Yayınları.