A Review of Graduate Theses on Twitter Journalism

Yıl 2020, Sayı: 6, 10 - 35, 09.10.2020

Muzaffer Şahin Adalet Görgülü Aydoğdu

https://doi.org/10.32739/etkilesim.2020.6.73

Öz

Twitter Gazeteciliği ile İlgili Yapılan Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi

Öz

Twitter, özellikle gazetecinin haber kaynağını çeşitlendirmesi, haber kaynağına hızlıca ulaşabilmesi, haber iletimi, aktarımı, yayını ve habere yönelik feedback’leri izlemesi bakımından önemli yenilikler sağlamıştır. Twitter günümüzde geleneksel medya araçlarının bir parçası olarak kullanılmasının yanı sıra gazetecilerin çalıştıkları medya kuruluşlarından bağımsız görünür olduğu kişisel bir alan olarak ön plana çıkmaktadır. Bu çalışmanın amacı Türkiye’de Twitter gazeteciliği ile ilgili yapılan lisansüstü tezleri incelemektir. Bu amaç doğrultusunda YÖK Tez Merkezi’nde yapılan tarama sonrasında konu ile ilgili 11 lisansüstü tez değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Bu kapsamda Twitter gazeteciliği ile ilgili ne tür tezler yapıldığı, hangi yöntem ve veri hazırlama tekniklerinin kullanıldığı, hangi üniversitelerde bu konuya ağırlık verildiği tespit edilmeye çalışılmıştır. Doküman incelemesi ve içerik analizi tekniğinin kullanıldığı bu çalışma, konuya ilgi duyan akademisyenler için derleyici bir çalışma niteliği taşımaktadır. Çalışma sonucunda Twitter gazeteciliği ile ilgili yapılan tezlerin sayıca yeterli olmadığı, üniversitelerin bu konuya fazla eğilmediği, genelde Twitter kullanım pratiklerinin araştırıldığı, yeni yöntem ve veri toplama tekniklerine ihtiyaç bulunduğu gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

gazetecilik, Twitter gazeteciliği, doküman incelemesi, lisansüstü tezler

Kaynakça

• Aktan, O. (2014). Stratejik planlama alanında yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi, 2(1), 12-31.
• Alkan, G. (2014). Türkiye’de muhasebe alanında yapılan lisansüstü tez çalışmaları üzerine bir araştırma (1984-2012). Muhasebe ve Finansman Dergisi, 61, 41-52.
• Alpaydın, Y. ve Erol, İ. (2017). Türkiye’de eğitim ekonomisi alanında yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 45(45). 23-41.
• Aral, E. (2019). Yeni bir haber mecrası olarak internet gazeteciliği: Facebook ve Twitter kullanımları üzerine bir araştırma. Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 5(2),153-175.
• Arık, E. (2013). Yurttaş gazeteciliğinin günümüzdeki görünümü: Twitter gazeteciliği örneği. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 36, 273-287.
• Avadar, L. (2013). Gazetecilerin Twitter kullanım pratikleri ve Twitter kullanım pratiklerinin gazetecilikte neden olabileceği değişimler: Siber antropoloji yaklaşımıyla (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul: Galatasaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bakan, U. (2017). Gazetecilerin alternatif bir medya olarak Twitter’ı kullanım düzeyi: Washington Post Örneği. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 45, 263-287.
• Balcı, A. (2007). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Barnard, S. R. (2016), Tweet or be sacked: Twitter and the new elements of journalistic practice. Journalism, 17(2), 190-207.
• Bayın, G. (2015). Türkiye’de sağlık turizmi alanında yapılan lisansüstü tezlerin içerik değerlendirmesi. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 17(28), 49-55.
• Bayraktutan, G. (2015). İletişim araştırmalarında internet çalışmaları. B. Yıldırım (ed.), İletişim araştırmalarında yöntemler uygulama ve örneklerle. Konya: Literatürk Academia Yayınları.
• Bentivegna, S. ve Marchetti, R. (2018). Journalists at a crossroads: Are traditional norms and practices challenged by Twitter?. Journalism, 19(2), 270-290.
• Berelson, B. (1952). Content analysis in communication research. New York: Free Press.
• Beşel, F. (2017). Türkiye’de maliye alanında yapılmış lisansüstü tezlerin bibliyometrik analizi (2003-2017). International Journal of Public Finance, 2(1), 27-62.
• Büyükikiz, K. K. (2014), Yabancılara Türkçe öğretimi alanında hazırlanan lisansüstü tezler üzerine bir inceleme. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(25), 203-213.
• Canter, L. (2015). Personalised tweeting: The emerging practices of journalists on Twitter. Digital Journalism, 3(6), 888-907.
• Çaba, D. (2019), Sosyal medya çağında gazetecilik ve inovasyon: Twitter’da gazetecilik pratikleri üzerine bir analiz. Ankara Üniversitesi İLEF Dergisi, 6(1), 95-120.
• Çaba, D. ve Alemdar M. Y. (2018). Kişisel markalama bağlamında gazetecilerin Twitter kullanımı. 16th International Symposium Communication in the Millennium CIM 2018/April 25-28, (660-679).
• Çakır Sümer, G. (2009). Türkiye’de yerel yönetimler yazınında çevre: Lisansüstü tezler üzerinden bibliyografik bir inceleme. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 10(2), 57- 72.
• Elosia Serrano, V. E. (2017). Spor gazetelerinin Twitter kullanımları üzerine bir çalışma: Türkiye- Ekvador karşılaştırması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Engesser, S. ve Humprecht, E. (2015). Frequency or skillfulness: How professional news media use Twitter in five western countries. Journalism Studies, 16(4), 513-529.
• English, P. (2016). Twitter’s diffusion in sports journalism: Role models, laggards and followers of the social media innovation. New Media & Society, 18(3), 484-501.
• Gaffney, D. ve Puschmann, C. (2016). Twitter’da veri koleksiyonları. K. Weller, A. Bruns, J. Burgess, M. Mahrt ve C. Puschmann (der.), Twitter ve toplum (E. Erbatur, çev.) (111-215). İstanbul: Kafka Epsilon Yayınları.
• Gençel Ataman, Ö. (2009). Ülkemizde flüt ve flüt eğitimi alanlarında yapılan lisansüstü tezler. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(1), 341-352.
• Gölcük, S. (2018). Türkiye’de Twitter bağlamında kendi siyasi görüşüne yakın haberleri takip etme ve siyasal kutuplaşma ilişkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Groshek, J. ve Tandoc, E. (2017). The affordance effect: Gatekeeping and (Non) reciprocal journalism on Twitter. Computers in Human Behavior, 66, 201-210.
• Halavais, A. (2016). Twitter’ın yapısı: Toplumsal ve teknik. K. Weller, A. Bruns, J. Burgess, M. Mahrt ve C. Puschmann (der.), Twitter ve Toplum (E. Erbatur, çev.) (79-95). İstanbul: Kafka Epsilon Yayınları.
• Hanusch, F. ve Nölleke, D. (2019). Journalistic homophily on social media: Exploring journalists’ interactions with each other on Twitter. Digital Journalism, 7(1), 22-44.
• Hedman, U. (2015). J-tweeters pointing towards a new set of professional practices and norms in journalism. Digital Journalism, 3(2), 279-297.
• Heravi, B. R. ve Harrower, N. (2016). Twitter journalism in Ireland: Sourcing and trust in the age of social media. Information, Communication & Society, 19(9), 1194-1213.
• Hülür, H. ve Yaşın, C. (2019). Bilgi, doğruluk ve Twitter. Ankara: Ütopya Yayınları.
• Jukes, S. (2019). Crossing the line between news and the business of news: Exploring journalists’ use of Twitter. Media and Communication, 7(1), 248-258.
• Keane, M. T. ve Rodriguez, C. O. (2018). Attention to news and its dissemination on Twitter: A survey. Computer Science Review, 29, 74-94.
• Keleş, N. (2015). Mısır’daki toplumsal hareketler ve Anadolu Ajansı: Örnek olay olarak Anadolu Ajansı’nın Twitter iletilerinin analizi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kocaoğlu, H. K. (2015). Alternatif haber kaynağı olarak Twitter ve gazeteciliğe etkileri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Koç, E. S. (2016). Türkiye’de ilköğretim programlarının değerlendirilmesine yönelik yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 198-216.
• Krippendorff, K. (2004). Content analysis: An introduction to its methodology. Sage Publications.
• Kuyucu, M. (2014). Çevresel haber ortamı olarak Twitter ve Twitter gazeteciliği. Uluslararası Hakemli İletişim ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 2(3), 159-188.
• Küçük Doğaroğlu, T. (2013). Türkiye’de dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu ile ilgili çalışmaların yürütüldüğü lisansüstü tezlerin incelenmesi. Bilgisayar ve Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 90-112.
• Larsson, A. O. ve Moe, H. (2015). Bots or journalists? News sharing on Twitter. Communications: The European Journal of Communication Research, 40(3), 361-370.
• Lasorsa, D. L., Lewis, S. C. ve Holton, A. E. (2012). Normalizing Twitter: Journalism practice in an emerging communication space. Journalism Studies, 13(1), 19-36.
• Leea N. Y., Kimb Y. ve Sangc Y. (2017), How do journalists leverage Twitter? Expressive and consumptive use of Twitter. The Social Science Journal, 54(2), 13-147.
• Leuven, S. V. ve Deprez, A. (2017). To follow or not to follow? How Belgian health journalists use Twitter to monitor potential sources. Journal of Applied Journalism & Media Studies, 6(3), 545-566.
• Liu, X., Li, Q., Nourbakhsh, A., Fang, R., Thomas, M., Anderson K., Kociuba R., Vedder, M., Pomerville, S., Wudali, R., Martin, R., Duprey, J., Vachher, A., Keenan, W. ve Shah, S. (2016). Reuters tracer: A large scale system of detecting & verifying real-time news events from Twitter. 25th ACM International Conference on Information and Knowledge Management (CIKM), (207-216).
• Melek, G. (2015). Medya arası gündem belirleme kuramı çerçevesinde Hürriyet ve Twitter üzerine bir çalışma (Yayımlanmamış doktora tezi). İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Narin, B. (2013). Medya ve gazetecilik etiği: Yemeğimi yedim, konsere gidiyorum. C. Bilgili ve G. Şener (ed.), Sosyal medya ve ağ toplumu-1: Kitle iletişiminde yaşanan değişimler (85-105). İstanbul: Reklam Yaratıcıları Derneği.
• Nordheim, V. G., Boczek, K. ve Koppers L. (2018). Sourcing the sources: An analysis of the use of Twitter and Facebook as a journalistic source over 10 years in The New York Times, The Guardian, and Suddeutsche Zeitung. Digital Journalism, 6(7), 807-828.
• Özbey, Ö. F. ve Şama, E. (2017). 2012-2016 arasındaki yıllarda çevre eğitimi kapsamında yayımlanan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 212-226.
• Özsalih, A. (2017). Sosyal medyada medyalar arası gündem belirleme: ABD ve Türkiye’de Twitter örneği (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Parlak, M. O. (2019). Yeni medya ve haberciliğin dönüşümü: Gazetecilik mecrası olarak Twitter (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Powers, M. ve Vera-Zambrano, S. (2018). How journalists use social media in France and the United States: Analyzing technology use across journalistic fields. New Media & Society, 20(8), 2728-2744.
• Revers, M. (2014). The twitterization of news making: Transparency and journalistic professionalism. Journal of Communication, 64(5), 806-826.
• Rogers, R. (2016). Twitter’ı sıradanlıktan kurtarmak. K. Weller, A. Bruns, J. Burgess, M. Mahrt ve C. Puschmann (der.), Twitter ve toplum. (E. Erbatur, çev.) (9-31). İstanbul: Kafka Epsilon Yayınları.
• Santaş, F. (2017). Sağlık ekonomisi alanında yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(19), 85-93.
• Sayar, T. E. (2016). Türkiye’deki tv haber kanallarının yeni mecra olarak Twitter’ı kullanımı (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Sayımer, İ. ve Çetinkaya, A. (2015). Alternatif medyanın Twitter’da gündem oluşturma süreci: Berkin Elvan olayı üzerine bir inceleme. S. Ersöz Karakulakoğlu ve Ö. Uğurlu (ed.), İletişim çalışmalarında dijital yaklaşımlar Twitter (225-256). Ankara: Heretik Yayınları.
• Schmidt, J. H. (2016). Twitter ve kişisel kamuların doğuşu. K. Weller, A. Bruns, J.Burgess, M. Mahrt ve C. Puschmann (der.), Twitter ve toplum (E. Erbatur,çev.) (47-61). İstanbul: Kafka Epsilon Yayınları.
• Sine, R. ve Sarı, G. (2018). Profesyonel gazetecilerin gözünden sosyal medya ve habercilik ilişkisi. Akdeniz İletişim Dergisi, 30, 364-384.
• Sütçü, C. S. ve Bayrakçı, S. (2014). Sosyal medya gazeteleri nasıl etkiliyor? Haberlerin Twitter’da yayılması üzerine bir araştırma. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication-TOJDAC, 4(2), 40-53.
• Şahin, M. ve Görgülü Aydoğdu, A. (2019). Twitter gazeteciliği çalışmaları. H. Hülür ve C. Yaşin (ed.), Bilgi, doğruluk ve Twitter (184-216). Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Tenenboim, O. (2017). Reporting war in 140 characters: How journalists used Twitter during the 2014 Gaza–Israel conflict. International Journal of Communication, 11, 3497-3518.
• Thurman, N. (2018). Social media, surveillance and news work: On the apps promising journalists a ‘crystal ball’. Digital Journalism, 6(1), 76-97.
• Tosun, G. (2013). Sosyal medyanın yazılı basında gündem oluşturmadaki rolü (Örnek çalışma Twitter) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul: İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Uçar, A. K. (2017) Bir yurttaş gazeteciliği mecrası olarak yeni medya: Twitter örneği. Social Sciences Studies Journal, 3(8), 668-679.
• Uygun, S. (2012). Eğitim tarihi alanında yapılmış lisansüstü tezlerin analizi. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(33), 263-282.
• Uzunyol, Z. İ. (2013). Sosyal medya ve değişen gazetecilik: Haber kaynağı ve haber mecrası olarak Twitter (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Weller K., Bruns A., Burgess J., Mahrt M. ve Puschmann C. (2016). Twitter ve toplum: Giriş. K. Weller, A. Bruns, J. Burgess, M. Mahrt ve C. Puschmann (der.), Twitter ve toplum (E. Erbatur, çev.) (33-44). İstanbul: Kafka Epsilon Yayınları.
• Wihbey J., Joseph, K. ve Lazer, D. (2019). The social silos of journalism? Twitter, news media and partisan segregation. New Media & Society, 21(4), 815-835.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yıldız, D. (2016). Uluslararası dil dergilerinde yayımlanan makalelerin amaç/konu ve yöntem açısından incelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi (GEFAD), 36(2), 399-425.
• Yükseköğretim Kurulu. (2020). YÖK erişimi artırdı, ulusal tez merkezine ilgi arttı. https://acikerisim.yok.gov.tr/Sayfalar/Haberler/yok-ulusal-tez-merkezi-istatistikleri. aspx. 20 Mart 2020.
• Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi. (2020). İstatistiki bilgiler. https:// tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/IstatistikiBilgiler?islem=4. 17 Mart 2020.