LOOKING AT INTERACTIVE DOCUMENTARIES THROUGH BERTOLT BRECHT'S EPIC THEATER

Yıl 2021, Sayı: 7, 170 - 189, 15.04.2021

Musa Ak

https://doi.org/10.32739/etkilesim.2021.7.123

Öz

Bertolt Brecht’in Epik Tiyatrosu Üzerinden İnteraktif Belgesellere Bakmak

Öz

Dijital çağ olarak adlandırılan 21.yüzyılda belgesel sinema hem içerik açısından hem de biçimsel açıdan çok fazla değişim geçirmiş, arayüzler ve ekranlar gösterim mecrası olmalarının dışında anlatının kurulduğu alanlar haline gelmiştir. Böylece belgesel filmlerin üretim ve seyir boyutları değişmiş, geleneksel anlatılı belgesellerin yerini artık yönetmenin tasarımcıya, izleyicinin ise katılımcı/kullanıcıya dönüştüğü interaktif belgeseller almaya başlamıştır. Bu bağlamda Walter Benjamin’in epik tiyatro için söylediği yeni teknik biçimlerle uyumludur ve teknolojinin doruk noktasıdır yaklaşımı çalışmanın çıkış noktası olmuştur. Çünkü Betolt Brecht’in epik tiyatro anlayışı özellikle 1960’lı yılların başından itibaren yönetmenleri etkilemiş ve film yapım anlayışlarını şekillendirmiştir. Seyirciye izlediği görüntülerin tasarlanmış bezemlerle oluşturulan bir film olduğunu hissettirmek isteyen yönetmenler, mimesisi yok etmek ve özdeşleşmeyi kırmak için Brecht’in estetik anlayışından faydalanmıştır. Bu bağlamda günümüzde yeni iletişim teknolojileriyle gerçekleştirilen yönetmen ve izleyici için farklı olanakların kapısını aralayan interaktif belgesel örneği olan Yedi Dijital Ölümcül Günah (2014) Bertolt Brecht’in epik tiyatro anlayışı üzerinden değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Belgesel film, İnteraktif Belgesel, Brecht Estetiği, Epik Tiyatro

Kaynakça

• Altunay, A. (2012). “Kes –Kopyala – Yapıştır: Bir Sanat Yüzeyi Olarak Ekran” (Deniz Yengin Edit.). İstanbul: Anahtar Kitaplar Yayınevi.
• Armes, R. (2011). Sinema ve Gerçeklik Tarihsel Bir İnceleme (Z. Ö. Barkot çev.). İstanbul: Doruk Yayıncılık. Aristoteles. (1993). Poetika, (İ. Tunalı çev.). İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Benjamin, W. (2011). Brecht’i Anlamak (H. Barışcan & G. Işısağ, çev.). 4.Basım İstanbul: Metis Yayınları.
• Benjamin, W. (2015). Teknik Olarak Yeniden Üretilebilirlik Çağında Sanat Yapıtı (G. Sarı, çev.). İstanbul: Zeplin kitap
• Baudrillard, J. (2018). Simülakrlar ve Simülasyon, (O. Adanır, çev). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Bonitzer, P. (2018). Bakış ve Ses (İ. Yaşar, çev.). 3.Baskı İstanbul: Metis Yayınları.
• Castells, M. (2008). Enformasyon Çağı: Ekonomi, Toplum ve Kültür, Cilt 1 Ağ Toplumunun Yükselişi (E. Kılıç çev.). İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Clarke, J. (2012). Sinema Akımları: Sinema Dünyasını Değiştiren Filmler (Ç. E. Babaoğlu, çev.). İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Daniel, F. (2013). Filmozofi (C. Soydemir, çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Dijk, V. (2018). Ağ Toplumu (Ö. Sakin, çev.). İstanbul: Kafka Yayınları.
• Jenkıns, H. (2016). “Cesur Yeni Medya” Teknolojiler ve Hayran Kültürü (N. Yeğengil, çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Kutay, U. (2015).Gerçeklik Krizi ve Belgesel Sinema. İstanbul: Es Yayınları.
• Manovich, L. (2018). Alan Kay ve Evrensel Medya Makinesi (C. Arslan, çev.), Yeni Medya Kuramları (F. Aydoğan, Edit.) 2. Baskı. İstanbul: Der Yayınları.
• Manovich, L. (2014) HTML’den Borges’e Yeni Medya (S. K. Bozkurt, çev.) Yeni Medya’ya Eleştirel Yaklaşımlar (M. Çakır, edit.). İstanbul: Doğu Kitapevi.
• Mükerrem, Z. (2016). Belgesel Estetiği Üzerine Düşünceler. Konya: Literatürk Academia.
• Nichols, B. (2017). Belgesel Sinemaya Giriş (D. Eruçman, çev.), İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Parkan, M. (2017). Sinema Estetiği ve Godard. İstanbul: Kozmos Yayınları.
• Parkan, M. (2020). Brecht Estetiği ve Sinema. 5.Baskı İstanbul: Hayalperest yayınları.
• Pezzella M. (2006). Sinemada Estetik (F. Demir, çev.). Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Rabiger, l. (2020). Bir Belgeseli Gerçekleştirmek (Ç. Asatekin ve F. Şahin, çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Rotha, P. 2000, Belgesel Sinema (İ. Şener, çev.). İstanbul: İzdüşüm Yayınları.
• Saunders, D. (2014). Sinemaya Giriş: Belgesel (A. N. Kanıyaş, çev.). İstanbul: Kolektif Kitap.
• Yıldırım, A. &Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. 10.Baskı Ankara: Seçkin Yayıncılık.