Derleme
BibTex RIS Kaynak Göster

Web Arşivlerindeki Çevrim İçi Gazeteler: Web Tarihyazımı ve Medya Arkeolojisi Çalışmalarının Arşiv Yaklaşımı Üzerinden Bir Değerlendirme

Yıl 2021, Sayı: 8, 186 - 208, 14.10.2021
https://doi.org/10.32739/etkilesim.2021.4.8.143

Öz

Değişen medya ortamında giderek daha fazla içerik dijital olarak üretilip çevrimiçi olarak yayınlanırken bu kapsamlı ve karmaşık ortamın nasıl arşivleneceği meselesi birçok disiplin tarafından önemli bir sorun alanı olarak görülmektedir. Bu bağlamda çevrimiçi gazetelerin nasıl arşivlendiği konusu da giderek önem kazanmaktadır. Diğer yandan web arşivlerindeki çevrimiçi gazetelerin medya özelliklerinin neler olduğunun ortaya koyulması bu materyalleri araştırma nesnesi olarak inceleyecek olan tüm alanlar için önem taşımaktadır. İki bölüm olarak tasarlanmış olan bu çalışmada ilk olarak dijital ortamda üretilen ve çevrimiçi olarak yayınlanan gazetelerin korunması konusu literatür araştırması yöntemiyle incelenmektedir. Çalışmanın ikinci bölümünde gazetelerin web arşivleri içerisinde ortaya çıkan yeni formları iki farklı araştırma yaklaşımı üzerinden ele alınmaktadır. Web arşivlerindeki çevrimiçi gazetelerin yapısal özellikleri web tarihyazımı çalışmalarının web arşivlerini değerlendirme biçimi üzerinden incelenmektedir. Medya arkeolojisi çalışmaları içerisinde gelişen arşiv yaklaşımı ise teorik çerçeve olarak konumlandırılmaktadır. Web materyallerinin arşivlenmesi meselesini gazetecilik ve medya araştırmaları perspektifinden ele alan bu çalışma bir yandan konuya ilişkin kapsamlı bir alan değerlendirmesi ortaya koymayı hedeflerken diğer yandan konuya ilişkin gerçekleştirilecek sonraki çalışmalara katkı sunmayı amaçlanmaktadır.

Kaynakça

  • Adar, E., Dontcheva, M., Fogarty, J. ve Weld, D. S. (2008). Zoetrope: Interacting With the Ephemeral Web. UIST'08, ACM Symposium on User Interface Software and Technology, 19-22 Ekim 2008, Monterey, 239-248. doi:10.1145/1449715.1449756.
  • Aldemir, A. ve Oğuz, E. S. (2006). Sayısal (Dijital) Kültürün Korunması: Web Arşivleme. Türk Kütüphaneciliği, 20(3), 283-312. Alverson, J., Leetaru, K., McCargar, V., Ondracek, K., Simon, J. ve Reilly, B. (2011 Nisan). Preserving News in the Digital Environment: Mapping the Newspaper Industry in Transition, A Report From Center for Research Libraries. https://www.digitalpreservation.gov/documents/CRL_digiNews_report_110502.pdf 22.04.2021.
  • Arvidson, A. ve Grenholm, O. (2011). Harvesting of Online Newspapers at the National Library of Sweeden. Hartmut Walravens (ed.), Newspaper: Legal Deposit and Research in the Digital Era. (3-4). Berlin/New York: De Gruyter Saur.
  • Boss, K. ve Broussard, M. (2017). Challenges of Archiving and Preserving Born Digital News Applications. International Federation of Library Associations and Institutions, 43(2), 150-157. doi:10.1177/0340035216686355.
  • Broussard, M. ve Boss, K. (2018). Saving Data Journalism. Digital Journalism, 6(9), 1206–1221. doi:10.1080/21670811.2018.1505437.
  • Brügger, N. (2009). Website History and The Website As An Object of Study. New Media & Society, 11(1&2), 115-132. doi:10.1177/1461444808099574.
  • -------------- (2012). When the Present Web is Later the Past: Web Historiography, Digital History, and Internet Studies. Historical Social Research, 37(4), (142), 102-117.
  • -------------- (2013). Web Historiography and Internet Studies: Challenges and Perspectives. New Media & Society, 15(5), 752-764. doi:10.1177/1461444812462852.
  • Bulck, H. V. D. ve Moe, H. (2016). Why Media Researchers Don’t Care About Teletext, H. Moe ve H. V. D. Bulck (ed.), Teletext in Europe From the Analog to the Digital Era. (15-29). Göteborg: Nordicom.
  • Byrne, H. (2020). Reviewing Football History Through the UK Web Archive. Soccer & Society, 21(4), 461-474. doi:10.1080/14660970.2020.1751474.
  • Carner, D., McCain, E. ve Zarndt, F. (2014). Missing Links: The Digital News Preservation Discontinuity. The International Federation of Library Associations and Institutions (IFLA), World Library and Information Congress 2014. (1-32). https://www.ifla.org/files/assets/newspapers/Geneva_2014/s6-carner-en.pdf 21.03.2021.
  • Costea, M.D. (2018). Report on the Scholarly Use of Web Archives. Netlab. http://netlab.dk/wp-content/uploads/2018/02/Costea_Report_on_the_ Scholarly_Use_of_Web_Archives.pdf 29.03.2021.
  • Deuze, M. (1999). Journalism and the Web An Analysis of Skills and Standards in an Online Environment. Gazette, 61(5), 373-390.
  • Dowling, S. (2 Nisan 2019). Why There’s So Little Left of the Early Internet. BBC. https://www.bbc.com/future/article/20190401-why-theres-so-little-left-of-the-early-internet 23.03.2021.
  • Ernst, W. (2013). Digital Memory and the Archive. Minneapolis, MN: University of Minnesota Press.
  • Farrell, S. (ed.). (2010). A Guide to Web Preservation. UKOLN/ULCC, JISC.
  • Gatenby, P. (2010). Collecting Online Newspapers: The National Library of Australia Experience With Archiving the Sydney Morning Herald (smh.com.au). The International Federation of Library Associations and Institutions (IFLA), World Library and Information Congress: 76th IFLA General Conference and Assembly, 10-15 Ağustos, Gothenburg, Sweeden. (1-6). https://www.ifla.org/past-wlic/2010/102-gatenby-en.pdf 12.11.2020.
  • Hale, S. A., Blank, G. ve Alexander, V. D. (2017). Live Versus Archive: Comparing a Web Archive to a Population of Web Pages. N. Brügger ve R. Schroeder (ed.), The Web as History. (45-61). London: UCL Press.
  • Hansen, K. A. ve Paul, N. (2015). Newspaper Archives Reveal Major Gaps in Digital Age. Newspaper Research Journal, 36 (3), 290-298. doi:10.1177/0739532915600745.
  • Harvey, R. (2011). Preserving Digital Materials. Berlin/Boston: De Gruyter Saur.
  • Huhtamo, E. ve Parikka, J. (2011). Media Archeology, Approaches Applications and Implications. Berkeley: University of California Press.
  • Kiisa, K. (2015). From Historical Newspaper to E-Newspaper. Challenge for Libraries. The International Federation of Library Associations and Institutions (IFLA), World Library and Information Congress 2015, Cape Town, South Africa. (1-10). http://library.ifla.org/1266/ 22.09.2020.
  • Kuny, T. (1997). A Digital Dark Ages? Challenges in the Preservation of Electronic Information. 63RD IFLA Council and General Conference. https://archive.ifla.org/IV/ifla63/63kuny1.pdf 05.03.2021.
  • LaFrance, A. (14 Kasım 2015). Raiders of the Lost Web. The Atlantic. https://www.theatlantic.com/technology/archive/2015/10/raiders-of-the-lost-web/409210/. 26.01.2021.
  • Moore, J. E. ve Bonnet, J. L. (2015). Survey Finds Differences on Preserving Born-Digital News. Newspaper Research Journal, 36(3), 348-362. doi:10.1177/0739532915600748.
  • National Library of Australia (2003). Guidelines For The Preservation of Digital Heritage. Information Society Division United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000130071 23.03.2021.
  • Nielsen, J. (2016). Using Web Archives in Research – An Introduction. Netlab. https://www.netlab.dk/wp-content/uploads/2016/10/Nielsen_Using_ Web_Archives_in_Research.pdf 12.03.2021.
  • Panetta, F., Jackson, N. ve Jones, A. (22 Aralık 2016). Arctic 360: Take a Tour Without Doing Damage. The Guardian. https://www.theguardian.com/environment/ng-interactive/2016/dec/22/arctic-360-take-a-tour-without-doing-damage 07.06.2021.
  • Parikka, J. (2017). Medya Arkeolojisi Nedir? (E. Kılıç, çev.). İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
  • Pavlik, J. V. (2018). Experiential Media and Transforming Storytelling: A Theoretical Analysis. Journal of Creative Industries and Cultural Studies, JOCIS, 3, 46-67.
  • Pennock, M. (2013). Web-Archiving. DPC Technology Watch Report. Digital Preservation Coalition. doi: http://dx.doi.org/10.7207/twr13-01.
  • Ringel, S. ve Woodall, A. (2019). A Public Record At Risk: The Dire State of News Archiving in The Digital Age, Tow Center for Digital Journalism. https://www.cjr.org/tow_center_reports/the-dire-state-of-news-archiving-in-the-digital-age.php 06.09.2020.
  • Rogers, R. (2017). Doing Web History With the Internet Archive: Screencast Documentaries. Internet Histories, 1(1-2), 160-172. doi:10.1080/24701475.2017.1307542.
  • Ruest, N., Fritz, S., Deschamps, R., Lin, J. ve Milligan, I. (2021). From Archive to Analysis: Accessing Web Archives at Scale Through a Cloud-Based Interface. International Journal of Digital Humanities. doi:10.1007/s42803-020-00029-6.
  • Russell, K., Weinberger, E. ve Stone, A. (1999). Preserving Digital Scholarship The Future Is Now. Learning Publishing, 12(4), 271-280. doi:10.1087/09531519950145670.
  • Schneider, S. M. ve Foot, K. A. (2004). The Web as an Object of Study. New Media & Society, 6(1), 114-122. doi:10.1177/1461444804039912.
  • Schneider, S. M., Foot, K. A. ve Wouters, P. (2009). Web Archiving as e-Research. N. W. Jankowski (ed.), E-Research Transformation in Scholarly Practice. (205-221) New York: Routledge.
  • The Guardian. (2016). 6x9 A Virtual Experience of Solitary Confinement. https://www.theguardian.com/world/ng-interactive/2016/apr/27/6x9-a-virtual-experience-of-solitary-confinement 01.06.2021.
  • The Guardian. (tarih yok). The Guardian VR. https://www.theguardian.com/technology/ng-interactive/2016/nov/10/virtual-reality-by-the-guardian 07.06.2021.
  • Thomas, A., Meyer, E. T., Dougherty, M., van den Heuvel, C., Madsen, C. ve Wyatt, S. (2010). Researcher Engagement with Web Archives Challenges and Opportunities for Investment. London: JISC.
  • Thomson, S. D. (2016). Preserving Social Media. DPC Technology Watch Report. Digital Preservation Coalition. doi: http://dx.doi.org/10.7207/twr16-01.
  • Tonta, Y. (2020). Dijital Kültürel Kaydın Korunması. Türk Kütüphaneciliği, 34(2), 229-248.
  • UK Web Archive (tarih yok). About Us. https://www.webarchive.org.uk/en/ukwa/about 07.06.2021.
  • ----(tarih yok). Frequently Asked Questions. https://www.webarchive.org.uk/en/ukwa/info/faq 03.04.2021.
  • ----(tarih yok). News Sites. https://www.webarchive.org.uk/en/ukwa/collection/138 07.04.2021.
  • ----(tarih yok). Technical Information. https://www.webarchive.org.uk/en/ukwa/info/technical 07.06.2021.
  • Villanueva, E. ve Faase, J. (2016). Born Digital News Collections: New Formats, New Approaches. The International Federation of Library Associations and Institutions (IFLA), World Library and Information Congress 2016, Columbus, Ohio. http://library.ifla.org/1521/1/090-villanueva-en.pdf 19.03.2021.
  • Vlassenroot, E., Chambers, S., Di Pretoro, E., Geeraert, F., Haesendonck, G., Michel, A. ve Mechant, P. (2019). Web Archives as a Data Resource for Digital Scholars. International Journal of Digital Humanities, 1, 85-111. doi:10.1007/s42803-019-00007-7.
  • Yalçınkaya, B. (2020). Geleceğin Arşivlerinin İnşası: Sosyal Medyanın Arşivlenmesi Hakkında Bir Değerlendirme. Bilgi Yönetimi Dergisi, 3(1), 25-38. doi:10.33721/by.728914.
  • Weber, M. S. ve Napoli, P. M. (2018). Journalism History, Web Archives, and New Methods for Understanding the Evolution of Digital Journalism. Digital Journalism, 6(9), 1186-1205. doi:10.1080/21670811.2018.1510293.
  • Winters, J. (2017). Coda: Web Archives for Humanities Research - Some Reflections. N. Brügger ve R. Schroeder (ed.), The Web as History. (238-249). London: UCL Press.
Toplam 51 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular İletişim ve Medya Çalışmaları
Bölüm Derleme Makaleler
Yazarlar

Burak Özyal 0000-0001-8154-3856

Yayımlanma Tarihi 14 Ekim 2021
Yayımlandığı Sayı Yıl 2021 Sayı: 8

Kaynak Göster

APA Özyal, B. (2021). Web Arşivlerindeki Çevrim İçi Gazeteler: Web Tarihyazımı ve Medya Arkeolojisi Çalışmalarının Arşiv Yaklaşımı Üzerinden Bir Değerlendirme. Etkileşim(8), 186-208. https://doi.org/10.32739/etkilesim.2021.4.8.143
AMA Özyal B. Web Arşivlerindeki Çevrim İçi Gazeteler: Web Tarihyazımı ve Medya Arkeolojisi Çalışmalarının Arşiv Yaklaşımı Üzerinden Bir Değerlendirme. Etkileşim. Ekim 2021;(8):186-208. doi:10.32739/etkilesim.2021.4.8.143
Chicago Özyal, Burak. “Web Arşivlerindeki Çevrim İçi Gazeteler: Web Tarihyazımı Ve Medya Arkeolojisi Çalışmalarının Arşiv Yaklaşımı Üzerinden Bir Değerlendirme”. Etkileşim, sy. 8 (Ekim 2021): 186-208. https://doi.org/10.32739/etkilesim.2021.4.8.143.
EndNote Özyal B (01 Ekim 2021) Web Arşivlerindeki Çevrim İçi Gazeteler: Web Tarihyazımı ve Medya Arkeolojisi Çalışmalarının Arşiv Yaklaşımı Üzerinden Bir Değerlendirme. Etkileşim 8 186–208.
IEEE B. Özyal, “Web Arşivlerindeki Çevrim İçi Gazeteler: Web Tarihyazımı ve Medya Arkeolojisi Çalışmalarının Arşiv Yaklaşımı Üzerinden Bir Değerlendirme”, Etkileşim, sy. 8, ss. 186–208, Ekim 2021, doi: 10.32739/etkilesim.2021.4.8.143.
ISNAD Özyal, Burak. “Web Arşivlerindeki Çevrim İçi Gazeteler: Web Tarihyazımı Ve Medya Arkeolojisi Çalışmalarının Arşiv Yaklaşımı Üzerinden Bir Değerlendirme”. Etkileşim 8 (Ekim 2021), 186-208. https://doi.org/10.32739/etkilesim.2021.4.8.143.
JAMA Özyal B. Web Arşivlerindeki Çevrim İçi Gazeteler: Web Tarihyazımı ve Medya Arkeolojisi Çalışmalarının Arşiv Yaklaşımı Üzerinden Bir Değerlendirme. Etkileşim. 2021;:186–208.
MLA Özyal, Burak. “Web Arşivlerindeki Çevrim İçi Gazeteler: Web Tarihyazımı Ve Medya Arkeolojisi Çalışmalarının Arşiv Yaklaşımı Üzerinden Bir Değerlendirme”. Etkileşim, sy. 8, 2021, ss. 186-08, doi:10.32739/etkilesim.2021.4.8.143.
Vancouver Özyal B. Web Arşivlerindeki Çevrim İçi Gazeteler: Web Tarihyazımı ve Medya Arkeolojisi Çalışmalarının Arşiv Yaklaşımı Üzerinden Bir Değerlendirme. Etkileşim. 2021(8):186-208.