Evli Bireylerin Evlilik Doyumu ile Problemli İnternet Kullanımı ve Aleksitimi Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2022, Sayı: 9, 142 - 168, 27.04.2022

Selin Güneş Seda Gökçe Turan

https://doi.org/10.32739/etkilesim.2022.5.9.159

Öz

Bu araştırmanın amacı, evli bireylerin problemli internet kullanımı ve aleksitimi düzeylerinin evlilik doyumuna etkisini incelemektir. Nicel yöntemlerden çıkarımsal araştırma modeliyle tasarlanmış araştırmaya 18-65 yaş aralığında 251 kişi katılmıştır. Korelasyon ve çoklu regresyon analizleri yapılan araştırmada, aleksitimi düzeyi ve evlilik doyumu puanları arasında düşük düzeyde pozitif yönlü (r=0.25, p< 0.01), problemli internet kullanımı ve evlilik doyumu puanları arasında orta düzeyde pozitif yönlü (r=0.31, p<0.01) bir ilişki saptanmıştır. Standart regresyon analizi bulguları incelendiğinde model anlamlı bulunmuş olup (p<0.05) sadece problemli internet kullanımının (t=3.24, p=0.00) evlilik doyumunu yordadığı tespit edilmiştir. Evlilik doyumu düzeyleri, katılımcıların cinsiyetlerine ve çocuk sahibi olma durumuna göre değerlendirildiğinde istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmazken katılımcıların yaşlarına göre değerlendirildiğinde istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğu tespit edilmiştir. 30-65 Yaş aralığındaki katılımcıların evlilik doyumu düzeylerinin, 18-30 yaş aralığındaki katılımcıların evlilik doyumu düzeylerinden yüksek olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Evli Bireyler, Evlilik Doyumu, Problemli İnternet Kullanımı, Aleksitimi

Kaynakça

• KAYNAKÇA Acar, H. (1998). Ankara’da sosyal hizmetler ve çocuk esirgeme kurumu genel müdürlüğüne bağlı sosyal hizmet kuruluşlarında çalışan üniversite mezunu evli personelin evlilik doyumları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Algaç, G., ve Çatay, Z. (2007). Evlilik süresinin ilişki yürütme tutumlarına ve evlilik memnuniyetine etkisi. IV. Ulusal Aile ve Evlilik Terapileri Kongresi, Sözel Bildiri, İstanbul, pp. 16-18
• Aylıkçı, Ç. (2018). Evli bireylerin problemli internet kullanımı ile evlilik doyumu arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aile Danışmanlığı ve Eğitimi Anabilim Dalı.
• Belsky, J. (1990). Children and marriage. In E. D. Fincham, & T. N. Bradbury (Eds.), The psychology of marriage, pp. 172-200
• Berk, M. (2009). Evli ögretmenlerin yükleme tarzlari ve evlilik doyum algilarinin bazi demografik degiskenler acisindan incelenmesi. Adana, Cukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,Yüksek Lisans Tezi
• Beştepe, E.E. (1997). 20 soruluk Toronto Aleksitimi Skalası geçerlik ve güvenirlik çalışması. Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi, Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Ankara.
• Bingölballı, E. (2020). Evli çiftlerde aleksitimik özelliklerin evlilik doyumuyla ilişkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Brassard, A., Lussier, Y., & Shaver, P. R. (2009). Attachment, perceived conflict, and couple satisfaction: test of a meditational dyadic model. Family Relations, 58, pp. 634-646 Bucci, W. (1997). Psychoanalysis and cognitive science: A multiple code theory. NY: Guilford Press. Erikson, E. H. (Ed.). (1963). Youth: Change and challenge. Basic books.
• Buluş, M., ve Bağcı, B. (2016). Evlilik doyumu: Aile yılmazlığı ve etkili iletişim becerilerinin rolü. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(40), ss.136-152.
• Büyüköztürk, Ş, Çakmak E.K., Akgün Ö.E., Karadeniz Ş. & Demirel F., 2019. Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Callan, V. J. (1984). Childless and marital adjustment. Journal Of Marriage and The Family. 5 (4), pp. 210-214. Carstensen, L. (1992). Social emotional patterns in adulthood: Support for socioemotional selectivity theory. Psychology and aging. 7 (3), pp. 331-338.
• Carstensen, L. ve Charles, C. (1999). Taking time seriously: A theory of socio emotional selectivity. American Psychologist, 54 (3), pp.165.
• Ceyhan, E., Ceyhan, A.A. ve Gürcan, A. (2007). Problemli internet kullanımı ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 7 (1), ss. 387-416.
• Chou, C., & Hsiao, M. C. (2000). Internet addiction, usage, gratification, and pleasure experience: The Taiwan college students’ case. Computers & Education, 35 (1), pp. 65-80.
• Çelik, M., ve İnanç, B. Y. (2009). Evlilik Doyum Ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(2), ss. 247-269
• Çelik, C. K. (2006). Eğitim Yöneticilerinin Mesleki Tükenmişlikleri ile Evlilik Doyumları Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi. Tokat: Gaziosmanpaşa
• Çınar, L. (2008). Evlilik Doyumu: Cinsiyet Rolleri ve Yardım Arama Tutumu. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• DiNicola, M.D. (2004). Patholojical internet use among college student: The prevelance pathological internet use ve its correlates. Doctoral Thesis. A Dissertation Presented to The Faculty of The College of Education Of Ohio University.
• Erberk, E., Beştepe, E., Akar, H., Eradamlar, N. & Alpkan, RL., (2005). Evlilik uyumu. Düşünen Adam Dergisi, 18 (1), ss. 39-47.
• Erikson, E. H. (1982). The life cycle completed. New York: W. W. W. Norton and Co, 32-33.
• Gökmen, A. (2001). Evli eşlerin birbirlerine yönelik kontrolcülük ve bağımlılık algılarının evlilik doyumu üzerindeki etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Güven, N. (2005). İlişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmalar ve evlilikte problem çözme becerilerinin evlilik doyumu ile ilişkisi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Hamamcı, Z. (2005). Dysfunctional relationship beliefs ın marital satisfaction and adjustment. Social Behavior and Personality. 33(4), pp. 313-328.
• Hasta, D. (1996). Ev işi paylaşımı ve ev işi paylaşımında hakkaniyet algısı ile evlilik doyumu ilişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Heaton, T. B., & Albrecht, S. L. (1991). Stable unhappy marriages. Journal of Marriage and the Family, pp. 747-758.
• Hünler, O. S., ve Gençöz, T. (2003). Boyun eğici davranışlar ve evlilik doyumu ilşkisi: algılanan evlilik problemleri çözümünün rolü. Türk Psikoloji Dergisi, 18 (51), ss. 99-108.
• Hofstede, G. (1980). Culture’s consequences: International differences in work-related values. Beverly Hills, CA.: SAGE.
• Imamoğlu, O. (1998). Individualism and collectivism in a model and scale of balanced differentiation and integration. Journal of Psychology, 132 (1), pp. 95-105. Fışıloğlu, H. (1992). Lisansüstü öğrencilerin evlilik uyumu. Psikoloji Dergisi. 7, ss. 16- 23.
• Glenn, N. (1990), Quantitative research on marital quality in the 1980’s: A critical view, Journal of Marriage and the Family, 52 (4), pp. 818-831.
• Göregenli, M. (1995). Kültürümüz açısından bireycilik-toplulukçuluk eğilimleri: Bir başlangıç çalışması. Türk Psikoloji Dergisi, 10 (35), ss. 1-14.
• Grohol, J. (1999). Too much time online: Internet addiction or healthy social interactions? CvberPsychology & Behaviour, 2 (1), pp. 395-401.
• Güngör, H.C. (2007), Evlilik doyumunu açıklamaya yönelik bir model geliştirme, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Kabasakal, Z., & Soylu, Y. (2016). Evli bireylerin evlilik doyumunun cinsiyet ve eş desteğine göre incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(4), pp. 208-214.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (1998). Kültürel psikoloji: Kültür bağlamında insan ve aile. İstanbul: Evrim Yayınevi .
• Kağıtçıbaşı, Ç. (2010). Benlik, aile ve insan gelişimi kültürel psikoloji. İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Karaca, M. (2007). Sosyolojik bir olgu olarak internet gençliği: Elazığ örneği. Doktora Tezi. Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Koçak, R. (2002). Aleksitimi: Kuramsal çerçeve tedavi yaklaşımları ve ilgili araştırmalar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 35 (1), ss. 183-212.
• Lesser, I.M. (1985). “Current concepts in psychiatry: Alexithymia”, The New England Journal Of Medicine, 312 (11), pp. 690-694.
• Mesquita, B. (2001). Emotion in collectivist and individualist contexts. Journal of Personality and Social Psychology, 80 (1), pp. 68-74.
• Mayer, J. D., Salovey, P., Caruso, D. R., & Sternberg, R. J. (2000). Models of emotional intelligence. Emotional intelligence: Key readings on the Mayer and Salovey model, 81-119.
• Miller, Gerry R., and Steinberg, Mark. (1975). Between people. Chicago: Science Research Associates
• Özuğurlu, K. (2013). Evlilik raporu. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi
• Panahi, M. S., Hoseinzadeh, A., Razaghpour, M., & Hosieni, N. (2018). Formulating a model for the relationship between alexithymia, social support, loneliness, and marital satisfaction: Path analysis model. Journal of family medicine and primary care, 7(5), pp. 1068.
• Soyer, A. (2006). An exploration of masculinity, femininity, sexual fantasy and masturbation as predictors of marital satistaction. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Suler, J. (1996). Why is this thing eating my life? Computer and cyberspace addiction at the "palace". http://wwwusr.rider.edu/~suler/psycyber/eatlife.html adresinden 05.07.2021 tarihinde alınmıştır
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2001) Using multivariate statistics (4.th.ed.), Needhan Heights, Boston, MA: Allyn and Bacon.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S., 2013. Using multivariate statistics (6.th.ed.). Boston, MA: Pearson Education.
• Taşköprü, M. (2013). Evlilik doyumu ile problem çözme becerileri, stresle başa çıkma ve evlilik süresi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Bilim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tezer, E. (1994). Evlilik ve iş doyumu İlişkisi: İkili çatışmalar ve bazı demografik değişkenlerin rolü. Psikolojik Danışma Ve Rehberlik Dergisi. 2 (1), ss. 1-12.
• Uskul, A.K., Hynie, M. & Lalonde, R. N. (2004). Interdependence as a mediator between culture and interpersonal closeness for Euro–Canadians and Turks. Journal of Cross-Cultural Psychology, 35, pp. 174-191.
• Yalçın, H. (2014). Evlilik uyumu ile sosyodemografik özellikler arasındaki ilişki. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3 (1), ss. 250-261.
• Yıldırım, İ. (1992). Evli bireylerin uyum düzeylerini etkileyen bazı etmenler. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.