Bu çalışmada alımlama analizine dayalı olarak farklı medya okuryazarlığı düzeylerine sahip bireylerin yalan ve gerçek haberleri nasıl alımladıkları araştırılarak bu haberler karşısında medya okuryazarlığının hangi düzeyde etkili olduğu sorgulanmıştır. Bu amaçla araştırmada öncelikle Kovid-19 pandemisinin başlangıcı olan 19 Kasım 2019 tarihinden 20 Mart 2022 tarihine kadar geçen sürede, teyit.org’da pandemiyle ilgili tanımlanmış yalan haberler taranmıştır. Ardından bu haberler, “yanlış bilginin yedi türü” olan çarpıtma, hatalı ilişkilendirme, manipülasyon, bağlamdan koparma, uydurma ve parodi türleri açısından sınıflandırılmıştır. Daha sonra her bir kategoriden bir doğru ve bir yanlış olmak üzere ilgili kategoriyi en iyi temsil eden ikişer örnek haber basit rastsal örnekleme tekniği ile seçilmiştir. Böylece 7 doğru ve 7 yalan haber olmak üzere, toplam 14 haber araştırmada kullanılmak üzere belirlenmiştir. Araştırmanın ikinci aşamasında, haberlerin okurlar tarafından nasıl alımlandığının belirlenmesi için amaçlı örneklemle Anadolu Üniversitesi öğrencilerine medya okuryazarlığı anketi uygulanmıştır. Anket sonuçlarına göre düşük, orta ve yüksek medya okuryazarlığı seviyelerine uygun olarak her bir düzeyden beş öğrenci belirlenerek alımlama analizine katılımları sağlanmıştır. Araştırmanın son aşamasında katılımcılarla yüz yüze görüşülerek alımlama analizi gerçekleştirilmiştir. Alımlama analizi sonuçlarına göre, yalan haberin tespitinde, niteliğinin belirlenmesinde ve yanlış bilginin yedi türüne ilişkin sınıflandırmanın doğru yapılabilmesinde farklı MOY düzeylerinin farklı bir sonucu beraberinde getirmediğini ortaya koymaktadır.
Yalan Haber Kovid-19 Alımlama Analizi Medya Okuryazarlığı Sağlık Haberciliği.
Çalışmaya yönelik katkılarından dolayı Cansu Cengi KIZILCIK ve Gülgün ABBASBAYLI'ya teşekkür ederiz.
In this study, based on reception analysis, it was investigated how individuals with different media literacy levels received fake and real news, and it was determined at what level media literacy was effective against this news. For this purpose, first of all, fake news identified about the pandemic in teyit.org was scanned in the research, from 19 November 2019, the beginning of the Covid-19 pandemic, to 20 March 2022. Then, this news, “seven types of misinformation”; were classified in terms of types of distortion, misattribution, manipulation, decontextualization, fabrication, and parody. Then, two sample news from each category, one true and one false, that best represent the relevant category was judged. In this context, 14 news, 7 of which were true and 7 of which were false, were determined to be used in the research. In the second stage of the study, a media literacy survey was applied to Anadolu University students to determine how readers receive news by using purposive sampling. According to the survey results their participation in the reception analysis was ensured by five students from each level were determined in the accordance with low, medium, and high media literacy levels. At last stage of the study, it was carried out perception analysis by meeting face-to-face with participants. According to the results of perception analysis, it was revealed that different media literacy levels do not lead to different results in the detection of fake news, determination of its quality, and correct classification of the seven types of misinformation.
Fake News Covid-19 Reception Analysis Media Literacy Health Journalism.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Medya Okuryazarlığı, İletişim ve Medya Çalışmaları (Diğer) |
Bölüm | Araştırma Makaleleri |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 30 Nisan 2024 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024 Sayı: 13 |
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.