Press History Studies in Türkiye: A Bibliometric Analysis on Postgraduate Theses

Yıl 2024, Sayı: 14, 222 - 245, 28.10.2024

Gül Karagöz Kızılca

https://doi.org/10.32739/etkilesim.2024.7.14.266

Öz

This study presents a bibliometric analysis of postgraduate theses on press history in Türkiye. The research examines 377 theses from the Counsil of Higher Education (Yüksek Öğretim Kurulu [YÖK]) National Thesis Center database, covering the period 1986-2024. Findings indicate an increase in press history studies over the years, with a significant concentration in the 2018-2024 period. The majority of these are at the master’s level and completed in Social Sciences Institutes. The Department of History emerges as the leading field in producing press history theses, followed by Journalism and Turkish Language and Literature Departments. The study reveals an interdisciplinary interest in the field of press history. The research also highlights the growing interest in press history from various academic disciplines beyond communication and history. These results provide valuable insights into the development and trends of press history studies at the academic level in Türkiye.

Anahtar Kelimeler

Press history, Communication studies, postgraduate theses, bibliometric analysis

Türkiye’de Basın Tarihi Çalışmaları: Lisansüstü Tezler Üzerine Bibliyometrik Bir İnceleme

Öz

Bu çalışma, Türkiye’de basın tarihi alanında yapılan lisansüstü tezlerin bibliyometrik analizini sunmaktadır. Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edilen 1986-2024 yılları arasındaki 377 tez incelenmiştir. Bulgular, basın tarihi çalışmalarının yıllar içinde arttığını ve özellikle 2018-2024 döneminde yoğunlaştığını göstermektedir. Tezlerin çoğunluğu yüksek lisans düzeyindedir ve Sosyal Bilimler Enstitülerinde tamamlanmıştır. Tarih Anabilim Dalı, basın tarihi tezlerinin en fazla üretildiği alan olarak öne çıkmaktadır. Bunu Gazetecilik ve Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalları izlemektedir. Çalışma, basın tarihi alanında disiplinlerarası bir ilginin varlığını ortaya koymaktadır. Sonuçlar, Türkiye’de basın tarihi çalışmalarının akademik düzeydeki gelişimini ve eğilimlerini anlamak açısından önemli veriler sunmaktadır. Aynı zamanda araştırmada, iletişim ve tarih alanları dışında diğer disiplinlerde de basın tarihine karşı bir ilgi olduğu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Basın tarihi, iletişim çalışmaları, bibliyometrik inceleme, lisansüstü tez

Teşekkür

Yardımları için Zuhal Çiloğlan, Hande Öztürk ve Kemal Kızılca'ya teşekkür ederim.

Kaynakça

• Alemdar, K. (2018). Türkiye’de iletişim bilimleri: Batı düşüncesinin egemenliğinden özgünlüğe. Etkileşim, 1, 8-29. https://doi.org/10.32739/etkilesim.2018.1.7
• --------------- (2023). 100. Yılında Cumhuriyet’in iletişim politikaları: Unutulan geçmiş ve Köy Enstitüleri ile ortak kader. Etkileşim, 6(11), 388-405. https://doi.org/10.32739/etkilesim.2023.6.11.208
• Birinci, A. (1996). Gerçek, Selim Nüzhet. TDV İslam Ansiklopedisi içinde (Cilt 14, ss. 25-27). TDV.
• ------------- (2000). İskit, Server Rifat. TDV İslam Ansiklopedisi içinde (Cilt 22, ss. 584-585). TDV.
• Bulut, S. (2012). Mübeccel Kıray’ın iletişim alanına katkıları. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi | Istanbul University Faculty of Communication Journal, (15). https://doi.org/10.17064/iüifhd.18353
• Değirmencioğlu, G., & Gürer, M. (2024). Türkiye’de “yeni medya” içerikli lisansüstü tez çalışmaları üzerine bibliyometrik bir araştırma. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 44, 45–65. https://doi.org/10.31123/akil.1359787
• Erdoğan, İ., & Alemdar, K. (2002). Öteki kuram: Kitle iletişimine yaklaşımların tarihsel ve eleştirel bir değerlendirmesi. Erk.
• İrvan, S. (2023, August 7). Türkiye’de iletişim fakülteleri: Listeye her yıl yenileri ekleniyor. https://www.newslabturkey.org/2023/08/07/turkiyede-iletisim-fakulteleri-listeye-her-yil-yenileri-ekleniyor/
• İskit, S. R. (1939). Türkiye’de neşriyat hareketleri tarihine bir bakış. Devlet Basımevi.
• --------------(1943). Türkiye’de matbuat idareleri ve politikaları. Başvekalet Basın ve Yayın Umum Müdürlüğü Yayınlarından.
• Karagöz Kızılca, G. (2012). “Bu mülke gazeteler fena hizmet etmedi”: Malî kriz günlerinde İbret’in gözünden Babıâli, Osmanlı halkı ve Avrupa emperyalizmi. Kebikeç, İnsan Bilimleri İçin Kaynak Araştırmaları Dergisi, 33, 339-352.
• -------------------------(2016). Osmanlı/ Türk basın tarihi yazımı üzerine eleştirel bir değerlendirme. İLEF Dergisi, 3(1), 71-90.
• Koloğlu, O. (2010). Osmanlı dönemi basınının içeriği. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayınları.
• Kubilay, Ç. (2021). Türkiye’de iletişim çalışmaları alanında eleştirel söylem çözümlemeleri: Lisansüstü tezler üzerine bir inceleme. Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi, 38, 455-476. https://doi.org/10.17829/turcom.934545
• Örnek, C. (2015). Türkiye’nin soğuk savaş düşünce hayatı: Antikomünizm ve Amerikan etkisi (1. basım). Can Sanat Yayınları.
• Öztürk, S. (2006). Pertev Naili Boratav’ın Türk iletişim tarihi araştırmalarına katkıları. Milli Folklor Dergisi, 70, 22-37.
• -------------(2008). Türkiye’de iletişim düşüncesinin kökenleri (1. baskı). Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi.
• Pelivan, M. (2019). Gazete haberlerini konu alan yüksek lisans tezlerine dair bibliyometrik bir analiz. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(4), 119-148. https://doi.org/10.18037/ausbd.668631
• Peters, J. D. (2000). Speaking into the air: A history of the idea of communication. University of Chicago press.
• Pritchard, A. (1969). Statistical bibliography or bibliometrics? Journal of Documentation, 25(4), 348-349.
• Reed, S. (2022). Newspapers as the first rough draft of history. Historiography in Mass Communication, 8(3), 17–30.
• Simonson, P., Peck, J., Craig, R. T., & Jackson, J. P. (tarih yok). The history of communication history. In The history of communicatin history içinde (ss. 13-57).
• Taşçıoğlu, R. (2011). Hilmi Ziya Ülken’in Türk iletişim tarihine katkıları. Atatürk İletişim Dergisi, 1, 1-12.
• Tokgöz, O. (2000). Türkiye’de iletişim araştırması: Nereden nereye. Kültür ve İletişim, 3(2)(6), 11-30.
• Uzun, R. (2011). Türkiye’de gazetecilik eğitimi: Değişimler ve eğilimler. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 15, 119-132.
• Winfield, B. H. (Ed.). (2008). Journalism, 1908: Birth of a profession. University of Missouri Press.
• Yalman, A. E. (2018). Modern Türkiye’nin gelişim sürecinde basın 1831-1913 (S. Yazıcı & F. Yavuz, Ed.; B. Keşoğlu, Çev.) (1. Basım). İș Bankası Kültür Yayınları.
• Yıldırım Becerikli, S. (2013). Türkiye’de sağlık iletişimi üzerine yazılan lisansüstü tezlerin bibliyometrik analizi: Eleştirel bir bakış. Ankara Sağlık Hizmetleri Dergisi, 025-036. https://doi.org/10.1501/Ashd_0000000089