Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Yazma Becerisine Yönelik Geliştirilen Ölçeklerin İncelenmesi

Yıl 2024, , 237 - 261, 23.12.2024
https://doi.org/10.5281/zenodo.14345279

Öz

Yazma becerisine yönelik tutum, kaygı ve öz yeterlik ölçeklerinin eğilimlerini incelemek, hem bireysel hem de eğitimsel anlamda bu becerilerin geliştirilmesi için gerekli verilerin sağlanmasına ve gerekli stratejilerin oluşturulmasına yardımcı olur. Bu çalışmanın amacı, yazma becerisine yönelik geliştirilen tutum, kaygı, öz yeterlik ölçeklerinin eğilimlerini incelemektir. Bu amaç doğrultusunda 2023 yılı Eylül ve Ekim ayları içerisinde Google Akademik, TOAD (Türkiye Ölçme Araçları Dizini) arama motorlarında ve YÖK Ulusal Tez Merkezi, ERİC, DergiPark, ULAKBİM TR Dizin veri tabanlarında yayımlanan makale ve tezler, araştırmaya dâhil edilme ve araştırmanın dışında tutulma kriterleri doğrultusunda taranmış ve neticede 51 çalışma araştırma kapsamı içine alınmıştır. Makalelerde ulaşılan bulgular için dokümanlar betimsel analiz yöntemiyle incelenmiştir. Elde edilen verilere göre, çalışmalarda tutumlar üzerinde yoğunlaşıldığı, 13 farklı konu alanında çalışma yapıldığı, en çok tercih edilen veri toplama aracının beşli likert tipi ölçek olduğu, en çok tercih edilen çalışma grubunun ortaokul düzeyindeki öğrenciler olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır. Ayrıca bulgular, geçerlik analizi olarak çoğunlukla yapı geçerliğinin tetkik edildiği sonucunu vermiştir. Bulgular, doğrulayıcı faktör analizinin sınırlı olduğunu, açımlayıcı faktör analizlerine ait incelemelerin ise çoğunlukla orta seviyede yapılmış olduğunu ortaya koymuştur. Elde edilen bulgulara göre maddelerde ölçülen yapının kuramsal temelleri oluşturulmakta ve amaç belirlenmektedir. Ölçek maddelerinin oluşturulmasında ise kaynak tarama sıklıkla tercih edilmiş çalışmalarda konu alanı uzmanlarının görüşüne başvurulmuştur. Bununla beraber bu çalışmada, güvenirlik analizlerinde en çok iç tutarlılık yöntemlerinin seçildiği, katsayı olarak ise Cronbach alfa katsayısının kullanıldığı ortaya çıkmıştır. Ulaşılan sonuçlardan hareketle çeşitli önerilerde bulunulmuştur.

Etik Beyan

Çalışma etik kurul izni gerektirmemektedir.

Kaynakça

  • Acar Güvendir, M. ve Özer Özkan, Y. (2015) Türkiye’deki eğitim alanında yayımlanan bilimsel dergilerde ölçek geliştirme ve uyarlama konulu makalelerin incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 52, 23-33.
  • Ak, E. (2011). Yaratıcı yazma tekniklerinin ilköğretim 5. sınıf öğrencilerinin Türkçe dersindeki yazılı anlatım becerileri üzerindeki etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi.
  • Akaydın, Ş. ve Kurnaz, H. (2015). Lise öğrencilerine yönelik yazma tutum ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(32), 246-261.
  • Akbulut, S. (2016). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlerin yazmaya yönelik tutum ve kaygıları (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi.
  • Aksayan, S. ve Gözüm, S. (2002). Kültürlerarası ölçek uyarlaması için rehber I: Ölçek uyarlama aşamaları ve dil uyarlaması. Hemşirelik Araştırma Dergisi, 4(1), 9-13.
  • Arıcı, M. A. ve Dölek, O. (2020). Ortaokul öğrencilerinin yazma özyeterlik algı düzeyleri ile yazma başarımları arasındaki ilişki. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(4), 1204-1217.
  • Atabek, O. (2020). Development and validation of digital writing scale for preservice teachers. Novitas-ROYAL (Research on Youth and Language), 14(2), 119-139.
  • Aydın, İ., İnnalı, H. Ö., Batar M. ve Çakır, H. (2013). Öğretmen adaylarının yazılı anlatım öz yeterliklerine ilişkin ölçek geliştirme çalışması. Turkish Studies, 8(8) ,139-139.
  • Bağcı Ayrancı, B. ve Temizyürek, F. (2017). Eğitim fakültesi öğrencilerinin serbest yazma tutumlarına dair ölçek geliştirme. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 5(4), 704-716.
  • Barış Pekmezci, F. ve Ayan, C. (2020). Confusion of scale development: Investigation of self-efficacy scales. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 48, 130-151.
  • Baştuğ, M. ve Keskin, H. K. (2017). Kâğıttan dijitale yazma tutumu ölçeği güvenirlik ve geçerlik çalışması. Eğitim Teknolojisi Kuram Ve Uygulama, 7(2), 58-72.
  • Büyükikiz, K. K. (2013). Türkçeyi ikinci dil olarak öğrenen yabancılar için yazma becerisi öz yeterlilik ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(18), 69-80.
  • Büyükikiz, K. K., Uyar, Y. ve Balcı, A. (2013). A writing self-efficacy scale for non-native students of Turkish origin: A validity and reliability study. International Online Journal of Educational Sciences, 5(2), 302-313.
  • Can, B. (2016). Öz düzenlemeli strateji geliştirmeye dayalı öğretim modelinin hikâye yazma becerilerini geliştirmeye etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi.
  • Can, E. ve Topçuoğlu Ünal, F. (2017). Ortaokul öğrencilerine yönelik yazma tutum ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 5(3), 203-212.
  • Çetinkaya, G. ve Polat Demir, B. (2017). Özetlemeye yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi: Güvenirlik ve geçerlik çalışması. 9. Uluslararası Türkçenin Eğitimi-Öğretimi Kurultay Bildirileri, 206-221.
  • Çüm, S. ve Koç, N. (2013). Türkiye’de psikoloji ve eğitim bilimleri dergilerinde yayımlanan ölçek geliştirme ve uyarlama çalışmalarının incelenmesi, Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 12(24), 115-135.
  • Delican, B. (2016). İlk okuma yazma öğretimine yönelik öz yeterlik ölçeğinin geliştirilmesi. Turkish Studies, 11, 861-861.
  • Delice, A. ve Ergene, Ö. (2015). Ölçek geliştirme ve uyarlama çalışmalarının incelenmesi: Matematik eğitimi makaleleri örneği. Karaelmas Journal of Educational Sciences, 3(2015), 60-75.
  • Demir, T. (2014). Yazma öz yeterlik ölçeğinin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. E-Kafkas Journal of Educational Research, 1(2), 28-35.
  • Deniz, H. ve Demir, S. (2019). Yazma kaygısı ölçeği’nin geliştirilmesi: güvenirlik ve geçerlik çalışması. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 8(2), 1034-1051.
  • Deniz, H. (2023). Yazma motivasyonu, özerkliği ve öz düzenleme yetkinliği ile yaratıcı düşünme eğilimine ilişkin yapısal eşitlik modeli (Yayımlanmamış doktora tezi). Fırat Üniversitesi.
  • Deniz, K. Z. (2007). Psikolojik ölçme aracı uyarlama. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 40(1), 1-16.
  • Erkuş, A. (2012). Var olan ölçek geliştirme yöntemleri ve ölçme kuramları psikolojik ölçek geliştirmede ne kadar işlevsel: Yeni bir öneri. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 3(2), 279-290.
  • Eroğlu, A. (2019). Hikâye yazmaya yönelik tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Turkish Studies, 14(6), 3111-3124.
  • Eroğlu, A. (2020). A validity and reliability study of story writing anxiety scale. Sakarya University Journal of Education, 10(1), 120-135.
  • Erol, T. (2021). Üstbilişsel yazma stratejileri eğitiminin yazma becerisine ve yazmaya yönelik tutuma etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). İnönü Üniversitesi.
  • Ertan Özen, N. ve Duran, E. (2021). Developing a story writing attitude scale for secondary school students. International Journal of Contemporary Educational Research, 8(1), 84-93.
  • Genç Köylü, S. ve Isık, A. D. (2020). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenme kaygısı ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Limitless Education and Research, 5(2), 167-181.
  • Göçer, A. (2010). Türkçe öğretiminde yazma eğitimi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(12), 178-195.
  • Göçer, A. (2014). Yazma tutum ölçeğinin (YTÖ) Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(2), 515 - 524.
  • Göçer, A. (2016). Türkçe öğretmeni adaylarının yazma becerisine karşı tutumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(3), 1025-1038.
  • Güler Bülbül, Ö. (2016). Zihinsel yetersizlikten etkilenmiş öğrencilerin ve yazmada düşük performans gösteren akranlarının öykü yazma becerilerinde “seç+düzenle+yaz ve oku-düzelt+paylaş-düzelt” stratejisinin etkililiği (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi.
  • Gültekin, M. (2013). İlköğretim öğretmen adaylarının eğitim programı kavramına yükledikleri metaforlar. Eğitim ve Bilim, 38(169), 126-141.
  • Güneş, F., Kuşdemir, Y. ve Bulut, P. (2017). Yazma öz yeterlik ölçeğinin psikometrik özellikleri. The Journal of Academic Social Science Studies, 58(2), 101-114.
  • İbe Akcan, P. (2023). Yabancı dilde akademik yazmanın öğretimi: Yaklaşımlar, Türkçede güncel çalışmalar ve işlevsel uygulamalar. Uluslararası Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Dergisi, 7(2-Akademik Türkçe Özel Sayısı), 236-249.
  • Kadan, Ö. F. (2020). 5E öğrenme modelinin Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen öğrencilerin yazmaya yönelik tutum ve yazma becerilerine etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Mustafa Kemal Üniversitesi.
  • Kaman, Ş. (2016). İlköğretim (2-6.) sınıf öğrencilerinin okuma ve yazma tutumlarının incelenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 20(2), 507-522.
  • Kaplan Alptekin, T. (2022). Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlere yönelik yazma tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 11(1), 302-314.
  • Karakaya İ. ve Ülper, H. (2011). Yazma kaygısı ölçeğinin geliştirilmesi ve yazma kaygısının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(2), 691 - 707.
  • Karakuş Tayşi, E. (2018). Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlere yönelik yazma kaygısı ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 22(3), 1033-1050.
  • Karakuş Tayşi, E. ve Taşkın, Y. (2018). Ortaokul öğrencileri için yazma kaygısı ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 7(2), 1172 – 1189.
  • Karapınar, M. (2016). 8. Sınıf öğrencilerinin ana dili kavramına ve dört temel dil becerilerine yönelik metaforik algıları (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Erciyes Üniversitesi.
  • Katrancı, M. ve Temel, S. (2018). İlkokul öğrencilerine yönelik yazma kaygısı ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 5(24), 1544-1555.
  • Katrancı, M. (2015). Bireysel ve grupla yazma uygulamalarının yazma kaygısı ve yazılı anlatım öz yeterlik algısı üzerine etkisi. Route Educational and Social Science Journal, 2(2), 40-55.
  • Kaya, B. ve Kan, A. (2019). İlkokul üçüncü-dördüncü sınıf öğrencileri için hikâye yazmaya yönelik tutum ölçeği geliştirilmesi. Turkish Journal of Education, 8(1), 1-15.
  • Kaya Uyanık, G., Güler, N., Taşdelen Teker G. ve Demir, S. (2017). Türkiye’de eğitim alanında yayımlanan ölçek geliştirme çalışmalarının uygunluğunun çok yüzeyli Rasch modeli ile incelenmesi. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 8(2), 183-199.
  • Kıral, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak doküman analizi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 170-189.
  • Kuşdemir, Y. ve Uzun, E. B. (2017). Özetlemeye yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. 16. Uluslararası Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu (USOS 2017), 351-352.
  • Mete, F. (2015). Türkçe öğretmenliği bölümünde yazma eğitimi dersi: Bilme ve uygulama karşılaştırması. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 3(2), 81-91.
  • Mor Dirlik, E. (2014). Ölçek geliştirme konulu doktora tezlerinin test ve ölçek geliştirme standartlarına uygunluğunun incelenmesi. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 5(2), 62-78.
  • Müldür, M. ve Yalçın, A. (2019). Öz düzenlemeye dayalı yazma eğitiminin ortaokul öğrencilerinin bilgilendirici metin yazma becerisine, yazmaya yönelik öz düzenleme becerisine ve yazma öz yeterlik algısına etkisi. İlköğretim Online, 1779-1804.
  • Ormanci, U., Cepni, S., Deveci, I., ve Aydin, O. (2015). A thematic review of interactive whiteboard use in science education: rationales, purposes, methods and general knowledge. Journal of Science Education and Technology, 24(5), 532-548.
  • Osborne, J. W. & Costello, A. B. (2004). Sample size and subject to item ratio in principal components analysis. Practical Assessment, Research & Evaluation, 9(11).
  • Özbay, M. ve Zorbaz, K. (2013). Daly-Miller’ın yazma kaygısı ölçeğinin Türkçeye uyarlanması/Adaptation of Daly-Miller’s writing apprehension test to Turkish. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 33-48.
  • Özdemir, B. (2014). Analitik yazma ve değerlendirme modelinin Türkçe öğretmeni adaylarının yazma becerilerine ve yazma tutumlarına etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi.
  • Özkan, U. B. (2021). Eğitim bilimleri araştırmaları için doküman inceleme yöntemi (4. Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Özoğlu, S. (2007). Eğitimde rehberlik ve psikolojik danışma (3. Baskı). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi.
  • Pajares, F., Hartley, J. & Valiante, G. (2001). Response format in writing self-efficacy assessment: Greater discrimination increases prediction. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 33(4), 214–221.
  • Sever, E. (2013). Süreç temelli yazma modellerinin ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin yazılı anlatım ve yaratıcı yazma becerilerine etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Bülent Ecevit Üniversitesi.
  • Susar Kırmızı, F. (2009). Türkçe dersinde yaratıcı drama yöntemine dayalı yaratıcı yazma çalışmalarının yazmaya yönelik tutuma etkisi. Yaratıcı Drama Dergisi, 4(7), 51-67.
  • Susar Kırmızı, F., Kapıkıran, Ş. ve Akkaya, N. (2021). Dijital ortamda yazmaya ilişkin tutum ölçeği (DOYAT): Ölçek geliştirme çalışması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (52), 417-444.
  • Sünter, M. (2017). Tartışmacı metin yazma öğretiminin öğrencilerin yazma becerilerine, eleştirel düşünmelerine, yazmaya yönelik tutumlarına ve kalıcılığa etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Onsekiz Mart Üniversitesi.
  • Şahin, M. G. ve Boztunç Öztürk, N. (2018). Eğitim alanında ölçek geliştirme süreci: Bir içerik analizi çalışması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(1), s.191-199.
  • Şeker, H. ve Gençdoğan, B. (2006). Psikolojide ve eğitimde ölçme aracı geliştirme. Nobel Yayın Dağıtım.
  • Şen, Ü. ve Boylu, E. (2017). Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlere yönelik yazma kaygısı ölçeğinin geliştirilmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 6(2), 1122-1132.
  • Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenirlik ve geçerlik. Seçkin Yayıncılık.
  • Şengül, M. (2011). İlköğretim II. kademe Türkçe öğretiminde yazma becerilerine yönelik öğretim ve ölçme-değerlendirme yaklaşımlarının uygulamadaki etkililiğinin değerlendirilmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Fırat Üniversitesi.
  • Şengül, M. (2013). Ortaokul öğrencilerine yönelik “Yazma öz yeterlikleri ölçeği” geliştirme çalışması. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 171(171), 81-94.
  • Şimşek, D. (2023). 8. sınıf öğrencilerinin dört temel dil becerisine yönelik meteforik algıları (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kafkas Üniversitesi.
  • Tarikdaroğlu, M. (2019). Öğrenme amaçlı yazmanın akademik başarıya etkisi ve öğrencilerin yazmaya yönelik tutumlarının belirlenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi.
  • Tavşancıl, E. (2002). Tutumların ölçülmesi ve Spss ile veri analizi. Nobel Yayınları.
  • Tavşancıl, E., Güler, G. ve Ayan, C. (2014). 2002-2012 yılları arasında Türkiye’de Geliştirilen Bazı Tutum Ölçeği Geliştirme Çalışmalarının Ölçek Geliştirme Sureci Acısından İncelenmesi. IV. Ulusal Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Kongresi (Uluslararası Katılımlı) 9-13 Haziran, Hacettepe Üniversitesi.
  • Tavşanlı, Ö. F., Bilgin, A. ve Yıldırım, K. (2019). Yazmaya ilişkin tutum ölçeğinin Türkçe uyarlama çalışmaları. Journal of Language Education and Research, 5(2), 267-282.
  • Tekin, M. T. ve Bolat, Y. (2018). Türkiye’de yazma eğitimi üzerine yapılan ölçek geliştirme çalışmalarının analizi: Bir meta-sentez çalışması. Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 26-40.
  • Temizkan, M., ve Sallabaş, M. E. (2009). Öğretmen adaylarının okuma ve yazmaya yönelik tutumlarının karşılaştırılması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(27), 155-176.
  • Tezbaşaran, A. (2008). Likert tipi ölçek geliştirme kılavuzu (3. Baskı). Türk Psikologlar Derneği Yayını.
  • Tok, Ş. ve Kandemir, A. (2015). Effects of creative writing activities on students’ achievement in writing, writing dispositions and attitude to English. Procedia - Social and Behavioral Sciences, (174), 1635-1642.
  • Toraman, M ve Topçuoğlu Ünal, F. (2019). Kafiye tablosu uygulamasının ortaokul öğrencilerinin şiir yazma tutumlarına etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dumlupınar Üniversitesi.
  • Türk Dil Kurumu (2011). Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu.
  • Türkben, T. (2021). Ortaokul öğrencilerinin yazma becerileri, yazmaya yönelik tutumları ve yazma motivasyonları arasındaki ilişki. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(3), 900-922.
  • Uygun, M. (2012). Öz düzenleme stratejisi gelişimi öğretiminin yazılı anlatıma, yazmaya yönelik öz düzenleme becerisine, kalıcılığa ve tutuma etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi.
  • Ültay, E., Akyurt, H. ve Ültay, N. (2021). Sosyal bilimlerde betimsel içerik analizi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (10), 188-201.
  • Wach, E. (2013). Learning about qualitative document analysis. https://www.researchgate.net/publication/259828893 adresinden 26 Kasım 2023 tarihinde erişilmiştir.
  • Yaman, H. (2010). Türk öğrencilerinin yazma kaygısı: Ölçek geliştirme ve çeşitli değişkenler açısından yordama çalışması. International Online Journal of Educational Sciences, 2(1), 267-289.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. Baskı). Seçkin Yayınları.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2021). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
  • Yıldız, M. ve Kaman, Ş. (2016). İlköğretim (2-6 sınıf) öğrencilerinin okuma ve yazma tutumlarının incelenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(20), 507-522.
  • Yılmaz Soylu, M. ve Akkoyunlu, B. (2019). Yazma öz yeterlik ölçeğinin Türkçeye uyarlanması. Kastamonu Education Journal, 27(5), 2233-2242.
  • Yurdugül, H. (2005). Ölçek geliştirme çalışmalarında kapsam geçerliği için kapsam geçerlik indekslerinin kullanılması. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi.

Analyzing The Scales Developed For Writing Skills

Yıl 2024, , 237 - 261, 23.12.2024
https://doi.org/10.5281/zenodo.14345279

Öz

The aim of this study is to examine the trends of attitude, anxiety and self-efficacy scales developed for writing skills. For this purpose, articles and theses published in Google Scholar, TOAD (Turkish Measurement Tools Directory) search engines and YÖK National Thesis Center, ERİC, DergiPark, ULAKBİM TR Index databases in September and October 2023 were scanned in line with the inclusion and exclusion criteria and as a result, 51 studies were included in the scope of the research. As for the findings obtained in the articles, the documents were analyzed by descriptive analysis method. According to the data obtained, it was concluded that the studies focused on attitudes, studies were conducted in 13 different subject areas, the most preferred data collection tool was a five-point Likert-type scale and the most preferred study group was secondary school students. In addition, the findings revealed that construct validity was mostly examined as a validity analysis. The findings revealed that confirmatory factor analysis was limited and exploratory factor analyses were mostly conducted at a moderate level. According to the findings, the theoretical foundations of the construct measured in the items are formed and the purpose is determined. In the creation of the scale items, literature review was frequently preferred and the opinions of experts in the field were consulted. In addition, in this study, it was revealed that internal consistency methods were mostly chosen in reliability analysis and Cronbach's alpha coefficient was used as a coefficient. Various suggestions were made based on the results obtained.

Kaynakça

  • Acar Güvendir, M. ve Özer Özkan, Y. (2015) Türkiye’deki eğitim alanında yayımlanan bilimsel dergilerde ölçek geliştirme ve uyarlama konulu makalelerin incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 52, 23-33.
  • Ak, E. (2011). Yaratıcı yazma tekniklerinin ilköğretim 5. sınıf öğrencilerinin Türkçe dersindeki yazılı anlatım becerileri üzerindeki etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi.
  • Akaydın, Ş. ve Kurnaz, H. (2015). Lise öğrencilerine yönelik yazma tutum ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(32), 246-261.
  • Akbulut, S. (2016). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlerin yazmaya yönelik tutum ve kaygıları (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi.
  • Aksayan, S. ve Gözüm, S. (2002). Kültürlerarası ölçek uyarlaması için rehber I: Ölçek uyarlama aşamaları ve dil uyarlaması. Hemşirelik Araştırma Dergisi, 4(1), 9-13.
  • Arıcı, M. A. ve Dölek, O. (2020). Ortaokul öğrencilerinin yazma özyeterlik algı düzeyleri ile yazma başarımları arasındaki ilişki. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(4), 1204-1217.
  • Atabek, O. (2020). Development and validation of digital writing scale for preservice teachers. Novitas-ROYAL (Research on Youth and Language), 14(2), 119-139.
  • Aydın, İ., İnnalı, H. Ö., Batar M. ve Çakır, H. (2013). Öğretmen adaylarının yazılı anlatım öz yeterliklerine ilişkin ölçek geliştirme çalışması. Turkish Studies, 8(8) ,139-139.
  • Bağcı Ayrancı, B. ve Temizyürek, F. (2017). Eğitim fakültesi öğrencilerinin serbest yazma tutumlarına dair ölçek geliştirme. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 5(4), 704-716.
  • Barış Pekmezci, F. ve Ayan, C. (2020). Confusion of scale development: Investigation of self-efficacy scales. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 48, 130-151.
  • Baştuğ, M. ve Keskin, H. K. (2017). Kâğıttan dijitale yazma tutumu ölçeği güvenirlik ve geçerlik çalışması. Eğitim Teknolojisi Kuram Ve Uygulama, 7(2), 58-72.
  • Büyükikiz, K. K. (2013). Türkçeyi ikinci dil olarak öğrenen yabancılar için yazma becerisi öz yeterlilik ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(18), 69-80.
  • Büyükikiz, K. K., Uyar, Y. ve Balcı, A. (2013). A writing self-efficacy scale for non-native students of Turkish origin: A validity and reliability study. International Online Journal of Educational Sciences, 5(2), 302-313.
  • Can, B. (2016). Öz düzenlemeli strateji geliştirmeye dayalı öğretim modelinin hikâye yazma becerilerini geliştirmeye etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi.
  • Can, E. ve Topçuoğlu Ünal, F. (2017). Ortaokul öğrencilerine yönelik yazma tutum ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 5(3), 203-212.
  • Çetinkaya, G. ve Polat Demir, B. (2017). Özetlemeye yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi: Güvenirlik ve geçerlik çalışması. 9. Uluslararası Türkçenin Eğitimi-Öğretimi Kurultay Bildirileri, 206-221.
  • Çüm, S. ve Koç, N. (2013). Türkiye’de psikoloji ve eğitim bilimleri dergilerinde yayımlanan ölçek geliştirme ve uyarlama çalışmalarının incelenmesi, Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 12(24), 115-135.
  • Delican, B. (2016). İlk okuma yazma öğretimine yönelik öz yeterlik ölçeğinin geliştirilmesi. Turkish Studies, 11, 861-861.
  • Delice, A. ve Ergene, Ö. (2015). Ölçek geliştirme ve uyarlama çalışmalarının incelenmesi: Matematik eğitimi makaleleri örneği. Karaelmas Journal of Educational Sciences, 3(2015), 60-75.
  • Demir, T. (2014). Yazma öz yeterlik ölçeğinin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. E-Kafkas Journal of Educational Research, 1(2), 28-35.
  • Deniz, H. ve Demir, S. (2019). Yazma kaygısı ölçeği’nin geliştirilmesi: güvenirlik ve geçerlik çalışması. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 8(2), 1034-1051.
  • Deniz, H. (2023). Yazma motivasyonu, özerkliği ve öz düzenleme yetkinliği ile yaratıcı düşünme eğilimine ilişkin yapısal eşitlik modeli (Yayımlanmamış doktora tezi). Fırat Üniversitesi.
  • Deniz, K. Z. (2007). Psikolojik ölçme aracı uyarlama. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 40(1), 1-16.
  • Erkuş, A. (2012). Var olan ölçek geliştirme yöntemleri ve ölçme kuramları psikolojik ölçek geliştirmede ne kadar işlevsel: Yeni bir öneri. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 3(2), 279-290.
  • Eroğlu, A. (2019). Hikâye yazmaya yönelik tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Turkish Studies, 14(6), 3111-3124.
  • Eroğlu, A. (2020). A validity and reliability study of story writing anxiety scale. Sakarya University Journal of Education, 10(1), 120-135.
  • Erol, T. (2021). Üstbilişsel yazma stratejileri eğitiminin yazma becerisine ve yazmaya yönelik tutuma etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). İnönü Üniversitesi.
  • Ertan Özen, N. ve Duran, E. (2021). Developing a story writing attitude scale for secondary school students. International Journal of Contemporary Educational Research, 8(1), 84-93.
  • Genç Köylü, S. ve Isık, A. D. (2020). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenme kaygısı ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Limitless Education and Research, 5(2), 167-181.
  • Göçer, A. (2010). Türkçe öğretiminde yazma eğitimi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(12), 178-195.
  • Göçer, A. (2014). Yazma tutum ölçeğinin (YTÖ) Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(2), 515 - 524.
  • Göçer, A. (2016). Türkçe öğretmeni adaylarının yazma becerisine karşı tutumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(3), 1025-1038.
  • Güler Bülbül, Ö. (2016). Zihinsel yetersizlikten etkilenmiş öğrencilerin ve yazmada düşük performans gösteren akranlarının öykü yazma becerilerinde “seç+düzenle+yaz ve oku-düzelt+paylaş-düzelt” stratejisinin etkililiği (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi.
  • Gültekin, M. (2013). İlköğretim öğretmen adaylarının eğitim programı kavramına yükledikleri metaforlar. Eğitim ve Bilim, 38(169), 126-141.
  • Güneş, F., Kuşdemir, Y. ve Bulut, P. (2017). Yazma öz yeterlik ölçeğinin psikometrik özellikleri. The Journal of Academic Social Science Studies, 58(2), 101-114.
  • İbe Akcan, P. (2023). Yabancı dilde akademik yazmanın öğretimi: Yaklaşımlar, Türkçede güncel çalışmalar ve işlevsel uygulamalar. Uluslararası Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Dergisi, 7(2-Akademik Türkçe Özel Sayısı), 236-249.
  • Kadan, Ö. F. (2020). 5E öğrenme modelinin Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen öğrencilerin yazmaya yönelik tutum ve yazma becerilerine etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Mustafa Kemal Üniversitesi.
  • Kaman, Ş. (2016). İlköğretim (2-6.) sınıf öğrencilerinin okuma ve yazma tutumlarının incelenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 20(2), 507-522.
  • Kaplan Alptekin, T. (2022). Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlere yönelik yazma tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 11(1), 302-314.
  • Karakaya İ. ve Ülper, H. (2011). Yazma kaygısı ölçeğinin geliştirilmesi ve yazma kaygısının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(2), 691 - 707.
  • Karakuş Tayşi, E. (2018). Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlere yönelik yazma kaygısı ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 22(3), 1033-1050.
  • Karakuş Tayşi, E. ve Taşkın, Y. (2018). Ortaokul öğrencileri için yazma kaygısı ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 7(2), 1172 – 1189.
  • Karapınar, M. (2016). 8. Sınıf öğrencilerinin ana dili kavramına ve dört temel dil becerilerine yönelik metaforik algıları (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Erciyes Üniversitesi.
  • Katrancı, M. ve Temel, S. (2018). İlkokul öğrencilerine yönelik yazma kaygısı ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 5(24), 1544-1555.
  • Katrancı, M. (2015). Bireysel ve grupla yazma uygulamalarının yazma kaygısı ve yazılı anlatım öz yeterlik algısı üzerine etkisi. Route Educational and Social Science Journal, 2(2), 40-55.
  • Kaya, B. ve Kan, A. (2019). İlkokul üçüncü-dördüncü sınıf öğrencileri için hikâye yazmaya yönelik tutum ölçeği geliştirilmesi. Turkish Journal of Education, 8(1), 1-15.
  • Kaya Uyanık, G., Güler, N., Taşdelen Teker G. ve Demir, S. (2017). Türkiye’de eğitim alanında yayımlanan ölçek geliştirme çalışmalarının uygunluğunun çok yüzeyli Rasch modeli ile incelenmesi. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 8(2), 183-199.
  • Kıral, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak doküman analizi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 170-189.
  • Kuşdemir, Y. ve Uzun, E. B. (2017). Özetlemeye yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. 16. Uluslararası Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu (USOS 2017), 351-352.
  • Mete, F. (2015). Türkçe öğretmenliği bölümünde yazma eğitimi dersi: Bilme ve uygulama karşılaştırması. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 3(2), 81-91.
  • Mor Dirlik, E. (2014). Ölçek geliştirme konulu doktora tezlerinin test ve ölçek geliştirme standartlarına uygunluğunun incelenmesi. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 5(2), 62-78.
  • Müldür, M. ve Yalçın, A. (2019). Öz düzenlemeye dayalı yazma eğitiminin ortaokul öğrencilerinin bilgilendirici metin yazma becerisine, yazmaya yönelik öz düzenleme becerisine ve yazma öz yeterlik algısına etkisi. İlköğretim Online, 1779-1804.
  • Ormanci, U., Cepni, S., Deveci, I., ve Aydin, O. (2015). A thematic review of interactive whiteboard use in science education: rationales, purposes, methods and general knowledge. Journal of Science Education and Technology, 24(5), 532-548.
  • Osborne, J. W. & Costello, A. B. (2004). Sample size and subject to item ratio in principal components analysis. Practical Assessment, Research & Evaluation, 9(11).
  • Özbay, M. ve Zorbaz, K. (2013). Daly-Miller’ın yazma kaygısı ölçeğinin Türkçeye uyarlanması/Adaptation of Daly-Miller’s writing apprehension test to Turkish. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 33-48.
  • Özdemir, B. (2014). Analitik yazma ve değerlendirme modelinin Türkçe öğretmeni adaylarının yazma becerilerine ve yazma tutumlarına etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi.
  • Özkan, U. B. (2021). Eğitim bilimleri araştırmaları için doküman inceleme yöntemi (4. Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Özoğlu, S. (2007). Eğitimde rehberlik ve psikolojik danışma (3. Baskı). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi.
  • Pajares, F., Hartley, J. & Valiante, G. (2001). Response format in writing self-efficacy assessment: Greater discrimination increases prediction. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 33(4), 214–221.
  • Sever, E. (2013). Süreç temelli yazma modellerinin ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin yazılı anlatım ve yaratıcı yazma becerilerine etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Bülent Ecevit Üniversitesi.
  • Susar Kırmızı, F. (2009). Türkçe dersinde yaratıcı drama yöntemine dayalı yaratıcı yazma çalışmalarının yazmaya yönelik tutuma etkisi. Yaratıcı Drama Dergisi, 4(7), 51-67.
  • Susar Kırmızı, F., Kapıkıran, Ş. ve Akkaya, N. (2021). Dijital ortamda yazmaya ilişkin tutum ölçeği (DOYAT): Ölçek geliştirme çalışması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (52), 417-444.
  • Sünter, M. (2017). Tartışmacı metin yazma öğretiminin öğrencilerin yazma becerilerine, eleştirel düşünmelerine, yazmaya yönelik tutumlarına ve kalıcılığa etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Onsekiz Mart Üniversitesi.
  • Şahin, M. G. ve Boztunç Öztürk, N. (2018). Eğitim alanında ölçek geliştirme süreci: Bir içerik analizi çalışması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(1), s.191-199.
  • Şeker, H. ve Gençdoğan, B. (2006). Psikolojide ve eğitimde ölçme aracı geliştirme. Nobel Yayın Dağıtım.
  • Şen, Ü. ve Boylu, E. (2017). Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlere yönelik yazma kaygısı ölçeğinin geliştirilmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 6(2), 1122-1132.
  • Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenirlik ve geçerlik. Seçkin Yayıncılık.
  • Şengül, M. (2011). İlköğretim II. kademe Türkçe öğretiminde yazma becerilerine yönelik öğretim ve ölçme-değerlendirme yaklaşımlarının uygulamadaki etkililiğinin değerlendirilmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Fırat Üniversitesi.
  • Şengül, M. (2013). Ortaokul öğrencilerine yönelik “Yazma öz yeterlikleri ölçeği” geliştirme çalışması. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 171(171), 81-94.
  • Şimşek, D. (2023). 8. sınıf öğrencilerinin dört temel dil becerisine yönelik meteforik algıları (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kafkas Üniversitesi.
  • Tarikdaroğlu, M. (2019). Öğrenme amaçlı yazmanın akademik başarıya etkisi ve öğrencilerin yazmaya yönelik tutumlarının belirlenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi.
  • Tavşancıl, E. (2002). Tutumların ölçülmesi ve Spss ile veri analizi. Nobel Yayınları.
  • Tavşancıl, E., Güler, G. ve Ayan, C. (2014). 2002-2012 yılları arasında Türkiye’de Geliştirilen Bazı Tutum Ölçeği Geliştirme Çalışmalarının Ölçek Geliştirme Sureci Acısından İncelenmesi. IV. Ulusal Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Kongresi (Uluslararası Katılımlı) 9-13 Haziran, Hacettepe Üniversitesi.
  • Tavşanlı, Ö. F., Bilgin, A. ve Yıldırım, K. (2019). Yazmaya ilişkin tutum ölçeğinin Türkçe uyarlama çalışmaları. Journal of Language Education and Research, 5(2), 267-282.
  • Tekin, M. T. ve Bolat, Y. (2018). Türkiye’de yazma eğitimi üzerine yapılan ölçek geliştirme çalışmalarının analizi: Bir meta-sentez çalışması. Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 26-40.
  • Temizkan, M., ve Sallabaş, M. E. (2009). Öğretmen adaylarının okuma ve yazmaya yönelik tutumlarının karşılaştırılması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(27), 155-176.
  • Tezbaşaran, A. (2008). Likert tipi ölçek geliştirme kılavuzu (3. Baskı). Türk Psikologlar Derneği Yayını.
  • Tok, Ş. ve Kandemir, A. (2015). Effects of creative writing activities on students’ achievement in writing, writing dispositions and attitude to English. Procedia - Social and Behavioral Sciences, (174), 1635-1642.
  • Toraman, M ve Topçuoğlu Ünal, F. (2019). Kafiye tablosu uygulamasının ortaokul öğrencilerinin şiir yazma tutumlarına etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dumlupınar Üniversitesi.
  • Türk Dil Kurumu (2011). Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu.
  • Türkben, T. (2021). Ortaokul öğrencilerinin yazma becerileri, yazmaya yönelik tutumları ve yazma motivasyonları arasındaki ilişki. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(3), 900-922.
  • Uygun, M. (2012). Öz düzenleme stratejisi gelişimi öğretiminin yazılı anlatıma, yazmaya yönelik öz düzenleme becerisine, kalıcılığa ve tutuma etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi.
  • Ültay, E., Akyurt, H. ve Ültay, N. (2021). Sosyal bilimlerde betimsel içerik analizi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (10), 188-201.
  • Wach, E. (2013). Learning about qualitative document analysis. https://www.researchgate.net/publication/259828893 adresinden 26 Kasım 2023 tarihinde erişilmiştir.
  • Yaman, H. (2010). Türk öğrencilerinin yazma kaygısı: Ölçek geliştirme ve çeşitli değişkenler açısından yordama çalışması. International Online Journal of Educational Sciences, 2(1), 267-289.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. Baskı). Seçkin Yayınları.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2021). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
  • Yıldız, M. ve Kaman, Ş. (2016). İlköğretim (2-6 sınıf) öğrencilerinin okuma ve yazma tutumlarının incelenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(20), 507-522.
  • Yılmaz Soylu, M. ve Akkoyunlu, B. (2019). Yazma öz yeterlik ölçeğinin Türkçeye uyarlanması. Kastamonu Education Journal, 27(5), 2233-2242.
  • Yurdugül, H. (2005). Ölçek geliştirme çalışmalarında kapsam geçerliği için kapsam geçerlik indekslerinin kullanılması. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi.
Toplam 90 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Türkçe Eğitimi
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Ayşe Nur Sarı 0009-0009-4973-7867

Banu Özdemir 0000-0002-4298-8569

Erken Görünüm Tarihi 16 Aralık 2024
Yayımlanma Tarihi 23 Aralık 2024
Gönderilme Tarihi 28 Mayıs 2024
Kabul Tarihi 1 Ekim 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024

Kaynak Göster

APA Sarı, A. N., & Özdemir, B. (2024). Yazma Becerisine Yönelik Geliştirilen Ölçeklerin İncelenmesi. Uluslararası Türkçe Öğretimi Araştırmaları Dergisi, 4(2), 237-261. https://doi.org/10.5281/zenodo.14345279