Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Akıcı Okuma Stratejilerinin Okuduğunu Anlama Becerisine ve Okuma Kaygısına Etkisi

Yıl 2024, Cilt: 4 Sayı: 2, 279 - 308

Selvi Karakuş Elif Aktaş

https://doi.org/10.5281/zenodo.14345409

Öz

Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde okuma, alıcı dil becerilerinden biri olup bireyin yaşam boyu kullandığı bir öğrenme alanıdır. Prozodi, hız ve doğruluk bileşenlerinden oluşan akıcı okuma ise okumanın bir üst düzeyi olup okuduğunu anlamanın temel göstergelerinden biridir. Nitekim akıcı okuyamayan bireyler, okuduklarını anlamlandırmada başarısız olmaktadırlar. Bu çalışmada; yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde akıcı okuma stratejilerinin B1 düzeyindeki öğrencilerin okuduğunu anlama becerisi ve okuma kaygısı üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Ayrıca öğrencilerin akıcı okuma stratejileri ile ilgili görüşleri de alınmıştır. Araştırmada nicel ve nitel yaklaşımların bir arada kullanıldığı açıklayıcı sıralı karma yöntem benimsenmiştir. Çalışmanın katılımcıları; Gazi Üniversitesi TÖMER’de yabancı dil olarak Türkçe öğrenen 60 (30 deney ve 30 kontrol grubu) yabancı öğrenciden oluşmaktadır. Çalışmada veri toplama aracı olarak yabancı dil olarak Türkçe öğrenen B düzeyi öğrencilere yönelik okuduğunu anlama başarı testi, okuma kaygısı ölçeği ve yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Çalışmanın uygulama sürecinde deney grubuna okuma derslerinde altı hafta boyunca üç ders saati akıcı okuma stratejileri uygulanmıştır. Kontrol grubuna ise mevcut program uygulanmıştır. Araştırmada elde edilen nicel verilerin analizinde betimsel istatistikler, bağımlı ve bağımsız gruplar t testi ile ki-kare testi kullanılmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşme formundan elde edilen nitel verilerin analizinde ise betimsel analiz ve içerik analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda akıcı okuma stratejilerinin okuduğunu anlama becerisine ve okuma kaygısına olumlu yönde etkisi olduğu belirlenmiştir. Ayrıca deney grubunda bulunan öğrencilerin akıcı okuma stratejileri ile ilgili olumlu görüş bildikleri de tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Akıcı okuma, okuduğunu anlama, okuma kaygısı, okuma stratejileri, yabancı dil olarak Türkçe öğretimi

Etik Beyan

Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Alanı Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu, Tarih: 15.12.2022, Sayı: E-70561447-050.01.04.-102454

The Effect of Fluent Reading Strategies on Reading Comprehension and Reading Anxiety in Teaching Turkish as a Foreign Language

Öz

In teaching Turkish as a foreign language, reading is one of the receptive language skills and a learning area that an individual uses throughout his/her life. Fluent reading, which consists of prosody, speed and accuracy components, is a higher level of reading and is one of the basic indicators of understanding what is read. As a matter of fact, individuals who cannot read fluently fail to make sense of what they read. In this study, the effects of fluent reading strategies on the reading comprehension skills and reading anxiety of students at B1 level in teaching Turkish as a foreign language were investigated. The explanatory sequential mixed method, in which quantitative and qualitative approaches were used together, was adopted in the research. The participants of the study consisted of 60 foreign students (30 in the experimental and 30 in the control group) learning Turkish as a foreign language at Gazi University TÖMER. In the study, the reading anxiety scale developed for B level students learning Turkish as a foreign language, the reading comprehension achievement test and the semi-structured interview form were used as data collection tools. In the implementation process of this study, fluent reading strategies were applied to the experimental group in reading lessons for three lesson hours for six weeks. The current program was applied to the control group. Descriptive statistics, dependent and independent groups t-test and chi-square test were used in the analysis of quantitative data obtained in the study. Descriptive analysis and content analysis were used in the analysis of qualitative data obtained from the semi-structured interview form. As a result of the study, it was determined that fluent reading strategies had a positive effect on reading comprehension skills and reading anxiety. It was also determined that the students in the experimental group had positive views on fluent reading strategies.

Anahtar Kelimeler

Fluency reading, reading anxiety, reading comprehension, reading strategies, teaching Turkish as a foreign language

Kaynakça

• Agustianingsih, N. W., Putri, S. C. ve Wikandari, Y. D. (2023). Choral readıng method to ımprove readıng skıll. Edu Lınguı, 4(1), 32-37.
• Aktaş, E. (2021). Akıcı okuma becerisi bakımından Türkçe dersi öğretim programı ve ders kitapları üzerine eleştirel bir analiz. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 10(2), 1140-1165.
• Aktaş, E. (2022). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde okuduğunu anlama stratejilerinin okuduğunu anlama becerisine etkisi. International Journal of Languages' Education and Teaching, 10(4), 46-61.
• Aktaş, E. (2023). Effect of readers theater on reading comprehension skills and reading motivation among students of Turkish as a foreign Language. International Journal of Education and Literacy Studies, 11(3), 71-83.
• Akyol, H. (2006). Türkçe ilk okuma yazma öğretimi. Pegem Akademi.
• Akyol, M. (2014). Yapılandırılmış akıcı okuma yönteminin üçüncü sınıf öğrencilerinin akıcı okuma ile okuduğunu anlama becerilerine etkisi (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Niğde Üniversitesi.
• Al Qannubi, M., Gabarre, S. ve Mirza, C. (2018). Experimenting reader’s theatre to improve omani pupils’ reading motivation. Asian Journal of Language, Literature and Culture Studies, 1(2), 1-11.
• Altundal, B. ve Bilge, H. (2023). Yankılayıcı okuma yönteminin iki dilli 8. sınıf öğrencilerinin akıcı okuma becerileri üzerindeki etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (58), 2454-2472.
• Altunkaya, H. (2015). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlerin okuma kaygıları ile okuduğunu anlama becerileri arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış doktora tezi). İnönü Üniversitesi.
• Altunkaya, H. (2017). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlerin dinleme ve okuma kaygıları. Education Sciences, 12(3), 107-121.
• Altunkaya, H. ve Erdem, İ. (2017). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlerin okuma kaygıları ve okuduğunu anlama becerileri. Sakarya University Journal of Education, 7(1), 59-77.
• Arslan, F. (2023). Türkçe öğrenen yabancıların akıcı okuma becerilerinin gelişiminde akıcılık geliştirme dersinin etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi.). Gazi Üniversitesi.
• Aşıkcan, M. (2019). Üçüncü sınıf öğrencilerinin akıcı okuma becerilerinin geliştirilmesine yönelik bir eylem araştırması (Yayımlanmamış doktora tezi.). Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Ateş, A. ve Bahşi, N. (2019). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenen ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin kelime bilgisinin okuma ve dinleme kaygısına etkisi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 273-287.
• Aytan, N. (2015). Eşli okuma ve uygulama süreci. The Journal of Academic Social Science Studies, (32), 527-536.
• Bağcı, H. ve Baz, D. (2019). Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen öğrencilerin okuma kaygıları. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1), 195-210.
• Baltacı, A. (2019). Nitel araştırma süreci: Nitel bir araştırma nasıl yapılır? Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388.
• Baştuğ, M. (2021). Akıcı okumayı geliştirme kavramlar, uygulamalar, değerlendirmeler (2.Baskı). Pegem Akademi.
• Baştuğ, M. ve Akyol, H. (2012). Akıcı okuma becerilerinin okuduğunu anlamayı yordama düzeyi. Journal of Theoretical Educational Science/Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 5(4). 394- 411.
• Baştuğ, M. ve Demirtaş Şenel, G. (2022). Her ses/ harf için uygulamalı ilk okuma ve yazma öğretimi el kitabı (8. Baskı). Pegem Akademi.
• Baştuğ, M. ve Kaman, Ş. (2013). Nörolojik etki yönteminin öğrencilerin akıcı okuma ve anlama becerilerine etkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(25), 291-309.
• Baştuğ, M. ve Keskin, H. K. (2012). Akıcı okuma becerileri ile anlama düzeyleri basit ve çıkarımsal arasındaki ilişki. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(3), 227-244.
• Creswell, J.W. (2014). Researchdesign, qualitative, quantitative and mixed methods approaches (Çev. Selçuk Beşir Demir). Eğiten Yayınları.
• Çankal, O. A. (2018). Akıcı okuma stratejilerinin okuduğunu anlama becerisine ve okuma motivasyonuna etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi.
• Çiftçi, E. (2015). Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen öğrenicilerin okuma becerilerini tekrarlı okuma yöntemi ile geliştirme süreci: bir durum çalışması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi.
• Demirci, R. (2019). Alfabe farklılıklarının yabancılara Türkçe öğretimindeki etkisi (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi.
• Gedik, O. ve Akyol, H. (2022). Reading difficulty and development of fluent reading skills: An Action Research. International Journal of Progressive Education, 18(1), 22-41.
• Grabe, W. ve L. F. Stoller (2011). Teaching and researching reading. Pearson Education.
• Graves, D., P. (2008). The effects of readers’ theater on motivation and reading fluency (Doctoral dissertation). State University.
• Güngör, H. (2019). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde akıcı okuma: Durum çalışması (Yayımlanmamış doktora tezi). Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
• Güzel, A. ve Barın, E. (2020). Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi (3. Baskı). Akçağ Yayınları.
• Johnson, B. ve Christensen, L. (2004). Educational research: Quantitative, qualitative, and mixed approaches (2nd ed.). Allynand Bacon.
• Kaman, Ş. (2012). Akıcı okuma stratejilerini kullanmanın ilköğretim üçüncü sınıf öğrencilerinde okuma becerisini geliştirmeye etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ahi Evran Üniversitesi.
• Kanık Uysal, P. (2018). Akıcı okuma odaklı okuma öğretiminin beşinci sınıf öğrencilerinin okuma ve okuduğunu anlama becerileri üzerindeki etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi.
• Kanık Uysal, P. (2020). Akıcı okuma becerilerinin geliştirilmesinde okuma tiyatrosunun kullanılması: bir eylem araştırması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2), 1202-1246.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayın Dağıtım.
• Kaya, D. ve Yıldırım, K. (2016). 4. sınıf öğrencilerinin akıcı okumalarının basit ve çıkarımsal anlama düzeylerine göre değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 4(3), 416-430.
• Keskin, H. ve Akyol, H. (2014). Yapılandırılmış okuma yönteminin okuma hızı, doğru okuma ve sesli okuma prozodisi üzerindeki etkisi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 2(4), 107-119.
• Keskin, H., K. (2012). Akıcı okuma yöntemlerinin okuma becerileri üzerindeki etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi.
• Knoll, E. (2015). Using echo reading and tracking simultaneously during small group read alouds with preschool children. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Rowan University.
• Kodan, H. ve Akyol, H. (2018). Koro, tekrarlı ve yardımlı okuma yöntemlerinin zayıf okuyucuların okuma ve anlama becerileri üzerine etkisi. Eğitim ve Bilim, 43(193), 159-179.
• Köse, S. (2022). Okuma becerilerinin geliştirilmesinde okuma tiyatrosunun kullanılması: Bir eylem araştırması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ordu Üniversitesi.
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Sage Publications.
• Patton, M.Q. (2005). Qualitative research. Encyclopedia of statistics in behavioral science. Wiley online library.
• Sağlam, A., Baş, Ö. ve Akyol, H. (2020). Kelime tekrar tekniğinin üçüncü sınıf özel yetenekli öğrencilerin akıcı okuma düzeylerine etkisi. Journal of History School, 46, 1605-1629.
• Suggs, E. (2019). The impact of readers theater on fluency (Unpublished Doctoral Dissertation). University of South Carolina.
• Şahin, K. ve Melanlıoğlu, D. (2021). Okuma güçlüğü çeken ortaokul öğrencileri üzerine bir eylem araştırması. Uluslararası Karamanoğlu Mehmet Bey Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 78-89.
• Triana, N. (2021). Paired reading and paired summarizing strategy: exploring motivation and effects of efl students’ reading comprehension. Tamaddun, 20(2), 178-193.
• Uzunkol, E. (2013). Akıcı okuma sürecinde karşılaşılan sorunların tespiti ve giderilmesine yönelik bir durum çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 70-83.
• Ülper, H. (2018). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenen öğrencilerin akıcı sözcük ve metin okuma becerileriyle kavrama becerileri arasındaki ilişkinin karşılaştırılması. Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 4(1), 1-11.
• Yazıcı, T. (2019). Yankılı okuma (eko okuma) stratejisinin kullanımının ilkokul üçüncü sınıf öğrencilerinin okuma düzeyini geliştirmeye etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi.) İstanbul Aydın Üniversitesi.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayınları.
• Yıldız, M. (2013). Okuma motivasyonu, akıcı okuma ve okuduğunu anlamanın beşinci sınıf öğrencilerinin akademik başarılarındaki rolü. Electronic Turkish Studies, 8(4), 1461-1478.
• Yılmaz, M. (2009). Sesli okuma hatalarının tekrarlı okuma yöntemiyle düzeltilmesi. Millî Eğitim Dergisi, (182), 19-40.