AKADEMİSYENLERDE İŞ YAŞAM DENGESİ VE UZAKTAN ÇALIŞMAYA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİN BELİRLENMESİ

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 2, 26 - 37, 31.12.2020

Neşe Uysal , Merve Çayır Yılmaz

Öz

Bu çalışma, akademisyenlerde iş yaşam dengesini etkileyen bireysel faktörleri belirlemek, akademisyenlerin uzaktan çalışmaya ilişkin görüşlerini belirleyerek bu görüşlerin iş yaşam dengesi üzerindeki etkilerini ortaya koymak amacıyla yapıldı. Tanımlayıcı tipteki bu çalışmanın örneklemini devlet üniversitelerinde çalışan ve uzaktan çalışma deneyimi olan 212 akademisyen oluşturdu. Araştırma verileri, Tanıtıcı Bilgi Formu, Uzaktan Çalışmaya İlişkin Görüşleri Değerlendirme Formu ve İş Yaşam Dengesi Ölçeği kullanılarak online ortamda toplandı. Çalışmamızda, akademisyenlerin %51,9’u uzaktan çalışma sürecinde çalışma ortamını diğer sorumluluklarla birlikte düzenlemede sorun yaşadığını belirtti. Akademisyenlerin uzaktan çalışmanın anavtajlarını; esnek çalışma ortamı, ulaşım sorununun olmaması, işi bölen unsurlardan kurtulma olarak bildirirken; dezavantajlarını; iş ve özel yaşam sınırlarının belirsizleşmesi, hareketsizlik ve sosyal etkileşimde azalma olarak bildirdi. Araştırmada, cinsiyet, medeni durum, yönetici görevinin olması, hafta sonu çalışma, sorumlulukları düzenlemede sorun yaşadığını bildirme, çalışma saatleri ile iş yaşam dengesi alt ölçek boyutları arasında anlamlı farklılıklar olduğu saptandı.

Anahtar Kelimeler

Akademisyen, İş Yaşam Dengesi, Uzaktan Çalışma

Kaynakça

• Altan, D., Bozkurt, S., & Demir, R. (2015). Çalışanların esnek çalışmaya yönelik tutumlarını belirlemeye yönelik bir araştırma. International Journal of Economic and Administrative Studies, 7(14), 375-398.
• Apaydın, Ç. (2011). Öğretim üyelerinin işe bağımlılık düzeyi ile iş-yaşam dengesi ve iş-aile yaşam dengesi arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış Doktora Tezi) Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Arslan, M. (2012). İş-aile ve aile-iş çatışmalarının kadın çalışanların iş doyumları üzerindeki etkisi. Birey ve Toplum, 2(1), 99-114.
• Bayramoğlu, G. (2018). İş/aile siniri teorisi bağlamında kadın akademisyenlerin iş/yaşam dengesinin sağlanmasına yönelik bir araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(68), 1722-1744.
• Bell, A.S., Rajendran, D., & Theiler, S. (2012). Job stress, wellbeing, work-life balance and work-life conflict among australian academics. Elecronic Journal of Applied Psychology, 8 (1), 25-37.
• Chang, J.W., Huang, D.W., & Choi, J.N. (2012). Is task autonomy beneficial for creativity? prior task experience and self-control as boundary conditions. Social Behavior and Personality, 40 (5), 705-724.
• Crosbie, T., Moore, J. (2004). Work–life balance and working from home. Social Policy and Society, 3(3), 223–233.
• Demerouti, E., Shimazu, A., Bakker, A.B., Shimada, K., & Kawakami, N. (2013). Work-self balance: a longitudinal study on the effects of job demands and resources on personal functioning in japanese working parents. work & stress: An International Journal of Work, Health & Organisations, 27 (3), 223-243.
• Diane-Gabrielle, T., & Thomsin, L. (2012). Telework and mobile working: analysis of its benefits and drawbacks. International Journal of Work Innovation, 1(1), 100-113.
• Doğrul, B.Ş. &Tekeli, S. (2010). İş-yaşam dengesinin sağlanmasında esnek çalışma. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 2(2),11-18.
• Fedáková, D., & Iśtoňová, L. (2017). Slovak IT- Employees and new ways of working: ımpact on work-family borders and work-family balance. Ceskoslevenska Psychologie, 11 (1), 68-85.
• Fiksenbaum, L.M. (2014). Supportive work-family environments: implications for work-family conflict and well-being. The International Journal of Human Resourse Management, 25 (5), 653-672.
• Fontinha, R., & Van Laar, E. (2019). Overtime and quality of working life in academics and nonacademics: the role of perceived work-life balance. International Journal of Stress Management, 26(2), 173-183.
• Georgeta, P. & Serban, M. (2013). Marital status and work-life balance. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 78, 21-25.
• Guest, D.E. (2002). Perspectives on the study of work-life balance. Social Science Information, 41(2), 255-279.
• Gürel, PA. (2018). İş-yaşam dengesini sağlayan faktörlerin kadın akademisyenler için belirlenmesi: lojistik regresyon analizi. Kadın Araştırmaları Dergisi, 16, 31-44.
• Hilbrecht, M., Shaw, S.M., Johnson, L.C., & Andrey, J. (2008). ‘I'm home for the kids’: contradictory implications for work–life balance of teleworking mothers. Gender, Work & Organization, 15(5), 454-476.
• Işıl, P., & Koçoğlu, M. (2014). İşkoliklik ile iş yaşam dengesi arasındaki ilişkide kişilik özelliklerinin aracılık rolü üzerine bir araştırma. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1), 314- 315.
• İlhan, Y. (2005). İş-aile çatışmasının kariyer tatmini, iş tatmini ve iş davranışları ile ilişkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(2), 301-314.
• Jennings, J.E., & McDougald, M.S. (2007). Work family interface and coping strategies: ımplications for entrepreneurship research and practice. Academy of Management Review, 32 (3), 747-760.
• Kaynak Özçelik, K., & Öztuna, B. (2019). Erkeklerde iş yaşam dengesi üzerine araştırma. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 10(17), 861-876.
• Keklik, A., Başol, O., & Cumhur Yalçın, E. (2020). İş-yaşam dengesinin daha iyi yaşam endeksi çerçevesinde değerlendirilmesi: OECD ülkeleri üzerine bir inceleme. Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 20-33.
• Kıcır, B. (2018). Evden çalışanlarda iş-yaşam dengesi: çevirmenler üzerinde bir araştırma. İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 20(1), 129-157.
• Korkmaz, O., & Erdoğan, E. (2014). İş yaşam dengesinin örgütsel bağlılık ve çalışan memnuniyetine etkisi. Ege Akademik Bakış, 14 (4), 541-557.
• Küçükşen, K., & Kaya, Ş.D. (2016). Yönetici pozisyondaki akademisyen kadınlarda aile-iş-özel yaşam dengesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4 (37), 662-674.
• Küçükusta, D. (2007). Konaklama işletmelerinde iş-yaşam dengesi sorunları ve çözüme yönelik yaklaşımlar. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(3), 243-268.
• Meşhur, H., & Alkan, F. (2010). Organizasyonların tele çalışmaya ilişkin tutumlarına yönelik bir araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(1), 1-24.
• Morganson, V., Major, D.A., Oborn KL., Verive, J.M., & Heelan, M.P. (2010). Comparing telework locations and traditional work arrangements: differences in work-life balance support, job satisfaction, and inclusion. Journal of Managerial Psychology, 25(6), 578-595.
• Naktiyok, A., & İşcan, Ö.F. (2003). İşgörenlerin evden çalışmaya ilişkin tutumları: bireysel özellikler ve iş sürükleyicileri açısından bir uygulama. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, 6, 53-72.
• Öztan, E., & Doğan, S.N. (2015). Akademinin cinsiyeti: Yıldız Teknik Üniversitesi örneği üzerinden üniversite ve toplumsal cinsiyet. Çalışma ve Toplum Dergisi, 3(46), 191-222.
• Richert-Kaźmierska, A., & Stankiewicz, K. (2016). Work–life balance: Does age matter? Work, 55(3), 679-688.
• Saeed, K., & Farooqi, Y. A. (2014). Examining the relationship between work life balance, job stress and job satisfaction among university teachers. International Journal of Multidisciplinary Sciences and Engineering, 5(6), 9-15.
• Sivaraman, N. (2016). Work-life-balance: Consequences and solutions. International Journal of Advanced Scientific Research & Development, 3(1), 52-58.
• Topgül, S. (2016). İş ve aile yaşamı dengesi(zliği)nin kadın çalışanlar üzerindeki etkileri. Journal of Management & Economics, 23(1), 217-231.
• Üzümcü Polat, T., & Akpulat, N.A. (2017). Turizm işletmeleri çalışanlarının iş-aile yaşam çatışması ve yaşam doyumları ilişkisi: kartepe-çeşme örneği. Journal of International Social Research, 10, 51, 1070-1082.
• Vyas, B., Vijayshri, S., & Hanji, S.V. (2015). A study on work life balance among KSRTC employees. International Journal of Advance Research in Computer Science and Management Studies, 3(4), 366- 373.
• Vasantha, L., Nigam, R.S., & Mishra, S. (2017). Telecommuting – A key driver to work-life balance and productivity. IOSR Journal of Business and Management, 19(1), 20-23.
• Yavuz, M., & Akca, M. (2018). Çatışma, stres, tükenmişlik ve işten ayrılma niyeti: medeni durum ve cinsiyete göre farklılıkların incelenmesi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(2), 827-846.