TEKSTİL RAMÖZ BACASINDAN KAYNAKLANAN KİRLİLİĞE ÖNLEM OLARAK OLUŞTURULAN FİLTRASYON SİSTEMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: BİR ÖRNEK ÇALIŞMA

Yıl 2018, Cilt: 23 Sayı: 2, 143 - 154, 31.08.2018

Fatma Olcay Topaç Şağban , Aslı Cansu Özgen

https://doi.org/10.17482/uumfd.332228

Öz

Tekstil fabrikalarının kumaş boyahanelerinde uygulanan termofikse
(özellikle ön fikse) ve kurutma işlemleri sırasında ram makinelerinin
bacalarından atmosfere atılan dumanın içinde bol miktarda yağ zerrecikleri ve
zararlı tozlar bulunmaktadır. Bu işlem sırasında kumaşın cinsine bağlı olarak
bacadan atılan yağ miktarı da değişkenlik göstermektedir. Bu yanmış yağ ve
tozlardan kaynaklı yoğun bir koku emisyonu oluşmaktadır. Ayrıca bu yağlar
bacalardan sızarak birikmekte ve çevresel kirliliğe sebep olmaktadır. Bu
çalışma kapsamında Bursa’da bulunan bir pamuk/polyester kumaş boyama tekstil
fabrikasında Entegre Kirlilik Önleme ve Kontrolü Direktifine uygun olarak temiz
üretim değerlendirme çalışmaları yürütülmüştür. Uygulama için seçilen tekstil
fabrikasının ramöz makinasının bacalarına takılan elektrostatik filtre sayesinde,
filtreden geçen kirli havanın içindeki partiküller yüksek voltajda elektrikle
yüklenip, arkasından gelen toplayıcı kısım tarafından toplanmakta, yağ ayırıcı
ile ayrıştırılıp bir haznede biriktirilmektedir. Çalışmada en iyi mevcut
tekniklerin uygulanması ile teknik ve çevresel performanslar, potansiyel
faydalar ve tasarruflar belirlenmiştir. Bu değerlendirmeler sonucu, önerilen en
iyi mevcut tekniklerin uygulanmasının ardından ve gelecekte uygulanması halinde
doğalgaz kullanımından yaklaşık % 15 tasarruf edileceği, koku emisyonlarında
ise yaklaşık % 90 azalma olacağı sonucuna varılmıştır. Önerilen en iyi mevcut
tekniklerin geri dönüş sürelerinin yaklaşık 3 yıl olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ramöz, Elektrostatik Filtre, temiz üretim

The Evaluation of the Filtration System Created as Prevention of Pollution Originating From the Textile Stenter Flue: A Sample Study

Öz

In  textile dye houses, a significant
amount of stenter flue exhaust including oil particles and hazardous dusts is
released to the atmosphere during the processes of thermofixing (especially
pre-fixing) and drying. The amount of oil in this emmision varies depending on
the type of the fabric. These burnt oil and dusts produce a strong odor
emmision. They also leak out from the stenter flue and cause contamination of
the surrounding environment.  In this
study, clean production efforts in parallel to “Integrated Pollution Prevention
and Control Directive” were evaluated in a textile fabric dyeing  facility located  in Bursa. Thanks to the electrostatic filters
installed on the flue of stenter machine, the particles in polluted air are
electically charged with high voltage, collected by a collector and thereafter
seperated oily particules are accumulated in a receptacle. In the study,
technical and environmental performances, potential benefits and savings were
determined. By applying the suggested best available technique now and in the
future, approximately 15%  of natural gas
will be saved and approximately 90%  of
odor emmissions will be reduced. The return time for the suggested best
available techniques was calculated as nearly 3 years.

Anahtar Kelimeler

Stenter, electrostatic filter, clean production

Kaynakça

• A. Angelis-Dimakis a, A. Alexandratou , a, A. Balzarini, (2016) Value chain upgrading in a textile dyeing industry, Journal of Cleaner Production, 138, 237-247. doi: 10.1016/j.jclepro.2016.02.137
• Cay, A. Tarakçıoglu, I.. ve Hepbasli, A. (2009) Assessment of finishing processes by exhaustion principle for textile fabrics: An exergetic approach”, Applied Thermal Engineering, 29, pp:2554-2561. doi: 10.1016/j.applthermaleng.2008.12.032
• Cleaner Production Guide for Textile Industries, (2010) Lebanese Cleaner Production Center, Beirut, Lebanon.
• Çevre Kanunu Uyarınca Verilecek İdari Para Cezaları, (2017) Çevre ve Şehircilik Bakanlığı.
• Entegre Kirlilik Önleme ve Kontrol Eşleştirme Projesi, IPPC, (2012) Tekstil Sanayi İçin MET Kılavuzu, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı.
• http://www.kma-filter.de/en/applications/textile-industry/ , Erişim Tarihi: 07.06.2017, Konu: Elektrostatik Filtreler
• İl Mahalli Çevre Kurulu Kararı, (2016) Bursa Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, 75.
• Kadolph, S. J. (2007) Textiles (10th ed.). Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.
• Karaaslan, M. (2006). Ramöz Atık Havasından Isı Geri Kazanımı, Ege Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Koku Oluşturan Emisyonların Kontrolü Hakkında Yönetmelik, (2013) T.C. Resmi Gazete, 28712.
• Laforest, V. (2014) Assessment of emerging and innovative techniques considering best available technique performances. Resour. Conserv. Recycl, 92, 11-24.
• Öztürk, E. (2016), Sustainable textile production: cleaner production assessment/eco-efficiency analysis study in a textile mill, Journal of Cleaner Production 138, 248-263. doi:10.1016/j.jclepro.2016.02.071
• Palamutcu S. (2010) Electric energy consumption in the cotton textile processing stages, Energy, 35, 2945-2952. doi: 10.1016/j.energy.2010.03.029
• Pulat, E. (2009) Waste-Heat Recovery Potential İn Turkish Textile İndustry: Case Study For City Of Bursa, Renewable and Sustainable Energy Reviews, 13, 663–672. doi: 10.1016/j.rser.2007.10.002