KARSAK DERESİ’NDE SU KALİTESİNİN İZLENMESİ VE GEMLİK KÖRFEZİ’NE ETKİSİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2019, Cilt: 24 Sayı: 1, 171 - 180, 30.04.2019

Arzu Teksoy Aslıhan Katip Berrak Erol Nalbur

https://doi.org/10.17482/uumfd.463430

Öz

Bursa ili sınırları içerisinde kalan ve İznik
Gölü ile Gemlik Körfezi arasında bulunan Karsak Deresi, Gemlik ilçesinin en çok
su taşıyan akarsuyudur. İznik Gölü’nün boşalımını sağlayan Karsak Deresi, İznik
Gölü ve havzasındaki kirlilik kaynaklarına maruz kalarak içeriğindeki birçok
kirletici ile birlikte Gemlik Körfezi’ne dökülmektedir. Orhangazi güney
kısmının fosseptik sularının yanı sıra bölgedeki sanayi kuruluşlarının ve özel
şirketlerin atık suları Karsak Deresi aracılığıyla Gemlik Körfezi’ne taşınmakta
ve önemli ölçüde kirlilik problemi oluşturmaktadır. Bu çalışmada, 2013 ve 2014
yıllarında kirlilik izlenmesi amacıyla Karsak Deresi’nde seçilen 10 farklı
noktadan mevsimsel olarak alınan su örneklerine ait veriler incelenmiştir.
Örneklerde analiz edilen pH, sıcaklık, çözünmüş oksijen, kimyasal oksijen
ihtiyacı, amonyak azotu, nitrat azotu, nitrit azotu, alüminyum, bakır, demir,
mangan, nikel, çinko, bor, kurşun ve krom gibi parametrelerin mevsimsel
ortalamaları, Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği (SKKY)’nde verilen Kıta içi Su
Kaynaklarının Sınıflarına Göre Kalite Kriterleri’ne göre değerlendirilerek
Gemlik Körfezi’ne taşınan kirlilik potansiyeli ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kıta içi su kaynakları, Körfez kirliliği, Marmara Havzası

Monitoring of Water Quality in Karsak Stream and Evaluation of its Effects on Gemlik Bay

Öz

The Karsak Stream, located within the borders of
Bursa and between İznik Lake and Gemlik Bay, is the most water-bearing stream
of Gemlik District. Karsak Stream, which provides the discharge of İznik Lake,
is exposed to pollution sources in İznik Lake and basin and it is flows into
Gemlik Bay with many pollutants in its content. Besides the septic waters of
the southern part of Orhangazi, the wastewater of the industrial enterprises
and private companies in the region is transported to the Gulf of Gemlik via
Karsak Stream and creates a significant pollution problem. In this study, the
data of water samples taken from 10 different points selected in Karsak Stream
for seasonal monitoring in 2013 and 2014 were examined. Seasonal averages of
pollution parameters such as pH, temperature, dissolved oxygen, chemical oxygen
demand, nitrogen and a number of heavy metals were  analyzed in the samples. Quality Criteria
according to the Classes of Inland Water Resources are evaluated. Thus, the
potential for pollution transported to the Gulf of Gemlik is revealed. 

Anahtar Kelimeler

Inland water resources, Gulf pollution, Marmara Basin, Water pollution

Kaynakça

• Anonim (2004) Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği. T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı. Resmi Gazete Sayısı: 25687. Aralık, Ankara
• Bechmann, M.E., Berge, D., Eggestad, H.O. ve Vandsemb, S.M. (2005) Phosphorus transfer from agricultural areas and its impact on the eutrophication of lakes—two long-term integrated studies from Norway, Journal of Hydrology. 304, 238–250. doi:10.1016/j.jhydrol.2004.07.032
• Corriveau J., von Bochove, E. Savard, M.M. Cluis, D. Paradis, D. (2010) Occurence of High In-Stream Nitrite Levels in Temperate Region Agricultural Watershed, Water, Air, Soil Pollut 206, 335-347. doi: 10.1007/s11270-009-0109-6
• Erol Nalbur, B., Teksoy, A. ve Katip, A (2015) Bursa Bütünleşik Kıyı Planlaması Bursa İli Kıyı Kirliliği Değerlendirilmesi Raporu.
• Förstner, U., Wittmann, G.T. W. (2012). Metal Pollution in the Aquatic Environment, pringer Science & Business Media, 488P.
• Hongtao, Z., Chengqing, Y., Meixue, C., Weidong, W., Chris, J., Baoqing, S. (2009). Size distribution and diffuse pollution impacts of PAHs in street dust in urban streams in the Yangtze River Delta, Journal of Environmental Sciences 21, 62–167. doi:10.1016/S1001-0742(08)62245-7
• http://www.buski.gov.tr/tr/kirlilikizleme, Erişim Tarihi: 21.02.2017, Kirlilik izleme parametreleri.
• Jeyamohan, K. (2015) Marine Pollution, Its Impacts and Control Measures, Indian Social Science Journal, 4(1), 2-7.
• Karaer, F., Küçükballı, A. (2006) Monitoring of Water Quality and Assessment of Organic Pollutıon Load in the Nilüfer Stream, Turkey, Environmental Monitoring and Assessment, 114: 391–417. doi: 10.1007/s10661-006-5029-y
• Keskin, H. A. (2006) Gemilerden Kaynaklanan Atıkların Kontrolü Kapsamında Liman Atık Kabul Tesisi Ve Ambarlı Limanı Örneği, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kıyı Bilimleri Mühendisliği Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Lu, Y., Song, S., Wang, R., Liu, Z., Meng, J., Sweetman, A.J., Jenkins, A., Ferrier, R.C., Li, H., Luo, W., Wang, T. (2015). Impacts of soil and water pollution on food safety and health risksin China, Environment International, 77, 5-15. doi: 10.1016/j.envint.2014.12.010
• Meşeli, 2010. İznik Gölü Havzasında Çevre Sorunları, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 134-148.
• NEG (2014) Environmental pollutants in the terrestrial and urban environment, Norwegian Institute for Nature Research, NILU, Tromsø, October 2014.
• NEPA, (National Environmental Policy Act). (2015). Marine Pollution. www.nepa.gov.jm. Marine Pollution. pdf, (18.06.2015), 9-12.
• Özdemir, Ü. (2012) Türkiye'de gemilerden kaynaklı deniz kirliliğinin incelenmesi. Yaşam Bilimleri Dergisi, 1 (2) 375- 388 Batman Üniversitesi Uluslararası Katılımlı Bilim ve Kültür Sempozyumu.
• Pieterse, N.M., Bleuten, W. ve Jørgensen, S.E. (2003) Contribution of point sources and diffuse sources to nitrogen and phosphorus loads in lowland river tributaries, Journal of Hydrolog., 271, 213-225. doi:10.1016/S0022-1694(02)00350-5
• Smith, R.V. ve Steward D.A. (1989) A regression model of nitrate leaching in Northern Ireland.. Soil Use and Management, 5, 71-76. First published: June 1989. doi: 10.1111/j.1475-2743.1989.tb00764.x
• TÜBİTAK (2011) denizlerde bütünleşik kirlilik izleme işi–marmara denizi kirlilik izleme çalışması.