A Waqf Quarter in Jerusalem: The Magarebeh Quarter of Eight Hundred Years And Its Adventure / Kudüs’te Bir Vakıf Mahalle: Sekiz Yüz Yıllık Meğâribe Mahallesi ve Serencamı

Yıl 2015, Sayı: 44, - , 15.01.2016

Hasan Güneş

https://doi.org/10.16971/vd.20764

Cited By: 1

Öz

Abstract

In this article, the Magarebeh Quarter of Jerusalem is assessed by a historical and political monography method. The quarter is significant in some aspects; it had been existed for over eight hundred years. It is a unique example which was founded as a waqf quarter,being unprecedented throughout the Islamic history. Without considering its importance and such unique aspects, Magarebeh Quarter was terminated by the Israelite occupation of 1967. In this study, after touching on the establishment period of the quarter, its institutions were briefly discussed. Because, it is the only way to show that not only ordinary houses but also the institutions were abolished by Israelite occupation of 1967. Having introduced those institutions, demolishing phase of the district and the negative factors behind it are thouced upon. Considering historical and political processes, the significance of Magarebeh Quarter for Jerusalem has been emphasized in this article. After representation of the processes as historical and political constructions, it is brought to a conclusion that the Quarter of Magarebeh
has a deep meaning for also contemporary Jerusalem has to be highlight.

Keywords: Jerusalem, The Quarter of Magarebeh, The War of 1967, Palestine, Israel.

Öz

Bu makalede Kudüs Meğâribe Mahallesi tarihî ve siyasî bir monografi metoduyla değerlendirilmiştir. Mahallenin birkaç yönden önemi bulunmaktadır. Bunlar; ı) incelenen mahallenin 800 yılı aşkın bir tarihinin bulunması ıı) bu tarihselliğin yanı sıra kuruluş aşamasında bir Müslüman vakfı olarak tesis edilmesi -ki İslam tarihinde vakıf olarak kurulan başka bir mahalle bulunmamaktadır.- ııı) ilk iki özelliğinin görmezden gelinerek 1967 İsrail işgali esnasında ortadan kaldırılmasıdır. Makalede mahallenin kuruluş sürecine değinildikten sonra kurumları kısaca ele alınmaya çalışılmıştır. Zira 1967 İsrail işgalinde
yıkılan ve tahrip edilen müesseselerin sadece evler olmadığı ancak bunlara işaretle mümkündür. Bu kurumların tanıtılması akabinde mahallenin yıkılış sürecine ve bunun arka planına değinilmiştir. Tarihsel ve siyasal süreçler dikkate alınarak Meğâribe mahallesinin günümüz Kudüs’ü için ne anlam ifade ettiğinin altı çizilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Kudüs, Meğâribe Mahallesi, 1967 Savaşı, Filistin, İsrail.

 

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• A. Arşiv Belgeleri
• A/1: Arşiv Belgesi: Meğâribe cemaati şeyhi ve Meğâribe vakfı mütevellisi Muhammed İbrahim ve
• Abdülhak’tan alınmıştır.
• A/2: Arşiv Belgesi: Meğâribe cemaati şeyhi ve Meğâribe vakfı mütevellisi Muhammed İbrahim Abdülhak’tan
• alınmıştır.
• B. Telif Eserler
• Abowd, Tom (2000). “The Moroccan Quarter: A History of the Presen”, Jerusalem Quarterly File (Institute of Jerusalem Studies), no: 7, s. 6-16.
• Arabî, Reca Abdülhamid (2009). el-Kâfî fî Târîhi’l-Kuds, Daru’l-Evail, Basım yeri yok.
• Arnon, Adar (Jan., 1992). “ The Quarters Jerusalem in the Ottoman Period”, Middle Eastern Studies, Vol. 28, No. 1, s. 1-65.
• Arramin, Muhammed Buheys er-Rıfaî (2001). Nasır Davud, el-Meğâribe ve Hâitu’l-Burâki’ş-Şerîf Hakâik ve Ebtâl, Memşuratu Arşifi’l-vatani Filistini, Ramallah.
• el-Aselî, Kamil (2009). “Hâretu’l-Meğâribe fi’l-Kuds ve Ehemmiyetuhâ et-Târihiyye”, el-Buhûs ve’d-Dirâsât ve’l-Makâlât, C. II, Vezâretu’s-Sekâfe, Ürdün, s. 17-33.
• Ğuşe, Muhammed Haşim (2009). el-Evkâfu’l-İslâmiyye fi’l-Kudsi’ş-Şerîf: Dirâse Târihiyye Muvesseka, IRCICA, İstanbul.
• İbnu Cubeyr (Tarihsiz). Rihletu İbnu Cubeyr, Daru Sadir, Bayrut.
• el-Hanbelî, Mucireddin (1973). el-Ünsü’l-Celîl fî Ahbâri Kuds ve’l-Halîl, C.II, Mektebetü’l-Muhtesib, Amman.
• Husavî, Necva Mustafa (2008). Hukûki’l-Lâciîni’l-Filistiniyyîn Beyne’ş-Şer’iyyeti’d-Duveliyye ve’l-Mufâvadati’l-Filistiniyye ve’l-İsrâiliyye, Merkezu’z-Zeytuna li’d-Dirâsât ve’l-İntişarat, Beyrut.
• Larsen, David (1968). “Urban Renewal Alters Jerusalem Quarter: Jewish Area in Newly Annexed Old City Retains Color Adds Modern Facilities”, Los Angeles Times, (1923-Current File); Jan, 18,;ProQuest Hisorical Newspapers: Los Angeles Times, (1881-1989). s.19.
• Louv, Aryeh (1977). “Jerusalem’s Jewish Quarter Restoration Nears Completion, Jewish Advocate” (1909-1990); Mar 10,; ProQuest Hisorical Newspapers: The Jewish Advocate (1905-1990), s. B9.
• el-Mağribî, Abdurrahman Muhammed (2000). Tâifetu’l-Meğâribe 492-922/1099-1516, Kulliyyetu Aynu Şems, Basım yeri yok.
• et-Tibarî, Abdullatif (1404-1981). Evkâfu’l-İslamiyye Bi Civâril Mescidil Aksâ, Vezâretu’l-Evkâf ve’şŞuûn ve’l-Mukaddesâti’l-İslâmiyye, Ürdün.
• et-Tibavî, Abdüllatif (1401/1981). el-Kudsu’ş-Şerîf fî Târîhi’l-Arabi ve’l-İslâm, Vezâretu’l-Evkâf ve’şŞuûn ve’l-Mukaddesâti’l-İslâmiyye, Ürdün.
• Salih, Muhsin Muhammed (1433/2012). el-Kadiyyetu’Filistiniyye: Halefiyyâtihe’t-Târîhiyye ve Tatavvuratihâ’l-Muâsıra, Merkezu’z-Zeytûne li’d- Dirâsât ve’l-İntişârât, Beyrut.
• Serbestoğlu, İbrahim (2012). “19. Yüzyılda Filistin’de Yahudiler Üzerinde İngiliz ve Amerikan Himayesi”, History Studies, 4/1, s. 489-502.
• Simons, Cahim (2004). A Historical Sorvey of Proposals to Transfer Arabs from Palestine 1895-1947, Gengis Khan Publisers, for the varietur PDF Internet Edition, Ulaan Baator, February.
• Soy, Hacı Bayram (2004). “Arap Milliyetçiliği: Ortaya Çıkışışından 1918’e Kadar”, Bilig, Yaz, Sayı:30, s.173-202.
• Süer, Berna- Atmaca, Ayşe Ömür (2007). Arap-İsrail Uyuşmazlığı, Arap-İsrail Uyuşmazlığı, ODTÜ yayınları, Ankara.
• Yusuf, Hamd Ahmed Abdullah (2000). Min Âsâri’l-Arabiyye ve’l-İslâmiyye fî Beyti’l-Mukaddes, C. I, Kudüs.
• İnternet Adresleri:
• http://awraq.birzeit.edu/sites/default/files/%20%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%8F%D8%B1%-D8%A7%D9%82.pdf 11.03.14.
• http://awraq.birzeit.edu/sites/default/files/%20%D8%AB%D9%88%D8%B1%D8%A9%20%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%82%201929%D9%85.pdf 11.03.14.
• http://awraq.birzeit.edu/sites/default/files/node_images/pic13_1.jpg 11.3.2014.
• http://awraq.birzeit.edu/sites/default/files/node_images/h8.jpg 12.02.2014.
• http://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%-BA%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%A9 12.03.2014.
• http://atlasinfos.blogspot.com.tr/2012/06/blog-post_6764.html 12.03.2014.
• http://www.moghrabi-jerusalem.com/al-magharebh/sowr-haret-elmghareba.htm 12.03.2014.
• http://www.foraqsa.com/library/html/sad_magharba.htm 12.03.2014.
• http://www.foraqsa.com/library/html/sad_magharba.htm 12.03.2014.
• http://www.foraqsa.com/library/html/sad_magharba.htm 12.03.2014.