Ankara Waqf Museum, Current Conservation Status of the Sheikh Bahşi Masjid Sermon Chair and Recommendations

Yıl 2024, Sayı: 62-Aralık 2024, 185 - 211, 31.12.2024

Cemile Yıldırım Altun , Murat Cura

https://doi.org/10.16971/vakiflar.1476777

Öz

From prehistoric times to the present, wood has been used as a building material and component and as the chosen material for the decoration and construction of various objects. Wood has played an important role in creating stunning works of cultural heritage. The preservation and restoration of wooden artifacts require multidisciplinary collaboration among experts from various fields. In this study, traditional conservation and restoration methods were utilized along with modern technological developments. Accordingly, within the scope of our work, 3D photogrammetric scans were conducted on the Kütahya Şeyh Bahşi (Balıklı) Mosque Pulpit (No. 2238) at the Ankara Foundation Works Museum (Ankara Vakıf Eserleri Müzesi), and conservation recommendations were prepared after determining the pulpit’s current condition. The article documents the advantages of advanced technological developments in conservation and restoration processes, and advocates in favor of their necessity. The article identifies factors causing deterioration and a deterioration chart applicable to different artifacts is offered. The study aims to develop sustainable techniques by blending three-dimensional technologies with traditional methods on wooden cultural assets, and to become a guiding resource by integrating these innovative solutions into the field of conservation and restoration.

Anahtar Kelimeler

cultural property, restoration, conservation, wood, pulpit

Proje Numarası

Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından 03/2021-01 nolu proje

Ankara Vakıf Eserleri Müzesi, Şeyh Bahşi Mescidi Vaaz Kürsüsü Mevcut Koruma Durumu ve Önerileri

Öz

Ahşap, Tarih Öncesi Çağlar’dan günümüze kadar hem yapı malzemesi ve elemanı olduğu kadar süsleme ve çeşitli eşyaların yapımında kullanılmıştır; kültürel mirasın göz alıcı eserlerinin yapılmasında önemli rol oynamıştır. Ahşap eserlerin korunması ve onarımı, birçok farklı alandan uzmanlar arasında multidisipliner bir iş birliğini gerektirmektedir. Çalışma kapsamında geleneksel koruma onarım yöntemlerinin yanı sıra modern teknolojik gelişmelerden de yararlanılmıştır. Bu doğrultuda, çalışmamız kapsamında, Ankara Vakıf Eserleri Müzesi’nde bulunan 2238 envanter numaralı Kütahya Şeyh Bahşi (Balıklı) Mescidi Vaaz Kürsüsü’nün 3 boyutlu fotogrametrik taramaları yapılmış, eserlerin mevcut durumlarının tespiti sonrası koruma önerileri hazırlanmıştır. Böylece ileri teknolojik gelişmelerin koruma ve onarım işlemlerindeki avantajları belgelenmiş ve gerekliliği önerilmiştir. Eserlerde görülen bozulma etken ve faktörleri saptanmış ve farklı eserlerde de uygulanabilir bozulma tablosu oluşturulmuştur. Bu çalışma, ahşap kültür varlıkları üzerinde, üç boyutlu teknolojileri geleneksel yöntemler ile harmanlayarak, sürdürülebilir teknikler geliştirmeyi ve ortaya çıkan bu inovatif çözümleri koruma onarım alanına entegre ederek, kılavuz bir kaynak olmayı hedeflemiştir.

Anahtar Kelimeler

kültürel varlık, restorasyon, konservasyon, ahşap, vaaz kürsüsü

Destekleyen Kurum

Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi

Proje Numarası

Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından 03/2021-01 nolu proje

Teşekkür

“Bu çalışma, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Kültür Varlıklarını Koruma Bilim Dalı’nda Dr. Öğr. Üyesi Murat Cura danışmanlığında, Cemile YILDIRIM ALTUN’un “Ankara Etnografya Müzesi ve Ankara Vakıf Eserleri Müzesi'nde Bulunan Seçili Ahşap Eserlerin Mevcut Koruma Durumlarının Tespiti ve Korumaya Yönelik Çalışmalar” başlıklı doktora tezine, Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından 03/2021-01 nolu proje kapsamında desteklenmiştir” (“This study has been supported by Ankara Hacı Bayram Veli University Scientific Research Projects Coordination Unit under grant number 03/2021-01”).

Kaynakça

• Altun, A. (1978). “Kütahya’da Balıklı Tekkesi Üzerine Notlar”. Ankara Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Araştırma Dergisi (Albert Louis Gabriel özel Sayısı), (9), 1-20.
• Bakırer, Ö. (1981). Selçuklu öncesi ve Selçuklu Dönemi Anadolu Mimarisinde Tuğla Kullanımı. Orta Doğu Teknik Üniversitesi. Ankara: 1981.
• Cura, M. (2021). “Grammichele Şehir Müzesi’ndeki Pithosların Koruma ve Onarım Çalışmaları”. Lycus Dergisi, (4), 75-87.
• Durukan, A (2014). “Beylikler Dönemi Kültür Ortamından Bir Kesit”. Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, (9/10), 391-502.
• Kocaeli, F. ve Eskici B. (2017). “İç Anadolu Bölgesi Müzelerinde Önleyici Koruma Sorunları Üzerine Bir Değerlendirme”. Restorasyon ve Konservasyon Çalışmaları Dergisi, 1(20), 52-64.
• National Park Service (NPS). (2002). Appendix K: Curatorial care of textiles. The Museum Handbook. PartI: Museum Collections, Museum Management Program, Washington, DC: National Park Service, K1-44.
• National Park Service (NPS). (2007). Mold: Prevention of growth in museum collections, conserve O Gram Number 1/3, Washington, DC. National Park Service, 3-4.
• NPS Museum Handbook (2001) Part I. Appendix N: Curatorial Care of Wooden Objects.
• National Park Service. (2002). National Park Service Handbook. Appendix N: Curatorial care of wooden objects. Retrieved March 29, 2018, (from https://www.nps.gov/museum/publications/MHI/Appendix N.pdf)
• Perker, Z. S. (2012). Yapısal Kullanım Açısından Ahşap Malzemenin Bünyesel Özellikleri. Yapı Dünyası. ISSN 1300-977X.
• Querner, P. (2015). “Insect pests and integrated pest management in museums, libraries and historic buildings”. Insects, 6(2), 595-607.
• Şahin, S. (2018). “Baskı Resimleri Kütahya Kent Dokusu Uygulamaları”. İdil Sanat ve Dil Dergisi. 7(44), 365-373.
• Uysal, A. O. (1990). Germiyanoğulları Beyliği’nin Mimari Eserleri. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Arkeoloji ve Sanat Tarihi (Sanat tarihi) Anabilim Dalı, [Doktora Tezi].
• Uysal, A. O. (2002). “Germiyanoğulları Beyliği Mimarisi”. Türkler Ansiklopedisi, Cilt 8, 126-136.
• Soyer Zeyrek, Ö. (2015). 18. Yüzyılda Kütahya Vakıflarının Sosyal ve Ekonomik Hayata Katkıları. [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar.
• Yılmaz, Z., & Yanar, A. (2023). Önleyici Koruma Kapsamında Tarihi Tekstillere Yönelik Sergileme Ve Depolanma Önerileri. İdil Sanat ve Dil Dergisi, (102), 189-204.