Comparative Studies on the Treatment and Incidence of Footrot in Sheep in Muş and Its Region

Yıl 2021, , 33 - 42, 25.03.2021

Ferit Yıldız , Musa Gençcelep

https://doi.org/10.36483/vanvetj.871563

Cited By: 2

Öz

In the present study, in 2016-2017 years, a total of 10604 animals including 6031 Morkaraman and 4573 Akkaraman sheep were examined. It was determined that 969 of them had footrot disease and the disease was present in flocks with a rate of 9.14%. According to race-age-sex, percentage calculations were done. It was observed that Morkaraman sheep were more resistant to footrot compared to Akkaraman sheep (%8.47<%10.02) according to the race base. Ca, P, Zn and Cu elements and their amounts were correlated with each other in the blood serums of the diseased and healthy animals and depending on the disease it was recorded that there was an increase in the value of copper, but a decrease in the value of zinc. In this study, animals were divided into five groups to compare the effects of treatments. The group I was treated with Ceftiofur+Flunixin-meglumine, the group II with 10% copper sulphate (CuSO4)+Flunixin-meglumine, the group III with only 10% CuSO4 while the group IV was the control group having no treatment. On the other hand, Group V was given vaccination. Whereas the best treatment was provided in group I (90%); the recovery rate was 60% in the group II and 20% in the group III. An improvement of 10% was achieved in the group IV without treatment. Therefore, it can be inferred that the foot bathing of 10% CuSO4 isn’t enough to treat the disease considering the labor, time and expenses. The treatment must be continued with an antibiotic agent. The efficiency of a parenteral Ceftiofur active antibiotic which doesn’t pass into milk, with an anti-inflammatory Flunixin-meglumine on treating the disease in a short time is thought to benefit the breeders in many ways in the treatment of the footrot due to easy access to the medicine and application of it by the breeders with peace of mind. In Group V, successful results were obtained from vaccine application. However, application of 10% CuSO4 could be considered as a preventive measure for the prevention of the disease.

Anahtar Kelimeler

FOOTROT, SHEEP, İNCİDENCE, TREATMENT, Foot diseases

Muş ve Yöresinde Koyun Piyeteninin İnsidansı ve Sağaltımı Üzerine Karşılaştırmalı Çalışmalar

Öz

Sunulan çalışmada 2016-2017 yıllarında sahada 6031 baş Morkaraman ve 4573 baş Akkaraman ırkı koyun olmak üzere toplam 10604 hayvan incelenmiştir. Bunların 969’unun piyetenli olduğu, dolayısıyla %9.14’lük bir oranla hastalığın sürülerde bulunduğu saptanmıştır. Irk-yaş-cinsiyete göre piyetenin yüzde hesaplamaları yapılmış olup, ırk bazında yüzde oranlar değerlendirildiğinde Morkaramanların Akkaramanlara oranla piyetene daha dayanıklı oldukları görülmüştür (%8.47<%10.02). Piyetenli ve sağlıklı hayvanların kan serumlarında Ca, P, Zn ve Cu elementlerinin miktarları ve birbirleriyle korelasyonu yapılmış ve hastalığa bağlı olarak piyetenlilerde bakır değerinde yükselme buna karşın çinko değerinde azalma görülmüştür. Çalışmada sağaltım karşılaştırmaları için hayvanlar beş gruba ayrılarak I. gruba Ceftiofur+Fluniksin-meglumin, II. gruba %10’luk bakır sülfat (CuSO4)+Fluniksin-meglumin, III. gruba sadece %10’luk CuSO4 uygulanmıştır. IV. grup kontrol grubu olup herhangi bir tedavi uygulanmamıştır. V. gruba ise aşı uygulaması yapılmıştır. Çalışmada en iyi tedavi I. grupta sağlanırken (%90), II. grupta %60, III. grupta %20, IV. grupta tedavi yapılmaksızın %10’luk bir iyileşme sağlanmıştır. Dolayısıyla %10’luk CuSO4 ayak banyosunun harcanan emek, zaman ve masraflar göz önüne alındığında hastalığı tedavi etmede yeterli olmadığı, mutlaka antibiyotik bir ajanla tedavinin sürdürülmesi gerektiği anlaşılmıştır. Süte geçmeyen Ceftiofur etken maddeli parenteral bir antibiyotik ile yangı giderici Fluniksin-meglumin kullanıldığında hastalığı kısa sürede tedavi etme yetkinliği, yetiştiriciler tarafından kolay temin edilebilir ve gönül rahatlığıyla uygulanabilir olması sebebiyle piyetenin tedavisinde yetiştiricilere birçok yönden fayda sağlayacağı kanaati oluşmuştur. V. grupta hastalıktan korunmak amacıyla aşı uygulamasından başarılı sonuçlar alınmıştır. Bununla beraber %10’luk CuSO4 uygulanmasının hastalıktan korunmada önleyici bir tedbir olarak değerlendirilebileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

PİYETEN, KOYUN, İNSİDANS, AYAK HASTALIKLARI, TEDAVİ

Kaynakça

• Alkan F (1998). Konya Bölgesindeki Koyunlarda Görülen Piyeten’in Etiyolojisinde Çinko ve Bakırın Rolü. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Alkan F, Yavru N (2000). The role of copperandzinc in the etiology of foot rot of sheep in Konya region of Turkey. Isr J VetMed, 56 (1), 48-52.
• Altıntaş A, Fidancı UR (1993). Evcil hayvanlarda ve insanda kanın biyokimyasal normal değerleri. Ankara ÜnivVet Fak Derg, 40 (2), 173-86.
• Avki S, Temizsoylu D, Yiğitarslan K (2004). Burdur yöresi koyunlarında ayak hastalıklarının dağılımı ve çevresel faktörler yönünden değerlendirilmesi. Vet Cer Derg, 10(1–2), 5–12.
• Bagley CV (1998). Sheep lameness In: The Merck Veterinary Manuel. Asello SE (Ed), 850–55, National Publishing İnc, Philadelphia,
• Belge A, Bakır B, Bildik A, Yur F (1996). Piyetende kan kalsiyum, Fosfor ve Çinko düzeyleri üzerine bir araştırma. YYÜ Vet Cer Derg, 2 (1), 11-5.
• Bremmer I (1970). Zinc Copper and Manganase in the Alimentary Tract of Sheep. Br. J. Nutr, 24(3), 769-83.
• Bruere AN, West DM (1993). Foot diseases and lameness in the sheep In: Healt disease and production. Found. Vet Cont Ed, 224-30, Palmerston North, New Zealand.
• Bulgin MS, Lincoln SD, Lane VM, Matlock M (1986). Comparison of treatment methods for the control of contagious ovine foot rot. JAVMA, 189(2), 194-6.
• Bulut S (1982). Elazığ ve Yöresi Koyun ve Keçilerde görülen piyetenin etiyoloji, klinik seyir, epidemiyolojisi ile sağıtımlarının karşılaştırılmalı araştırması. Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi Sağ Bilimleri Enstitüsü. Elazığ.
• Casey RH, Martin PA (1988). Effect of footroting of sheep affected with footrot on response to zinc sulphate/sodiumlauryl sulphate foot bathing treatment. Aust Vet Journal, 65(5), 258–9.
• Cousins RJ (1989). The oritical and Practical Aspects of Zinc up take and Absorption In: Mineral Absorption in the Monogastric GI Tract. Advances in Experimental Medicine and Biology, Dintzis FR; Laszlo JA (Eds), 249, Springer, Boston.
• Çamaş H, Bildik A, Gülser F (1997). Toprak, bitki ve koyunların kanında çinko miktarlarının araştırılması. Ulusal Çinko Kongresi, Eskişehir, Türkiye.
• Doğanay S (1996). İzmir bölgesi koyunlarında kan serum bakır (Cu), demir (Fe), total demir bağlama kapasitesi (TDBK) ve çinko (Zn) düzeylerinin araştırılması. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Egerton JR, Laing EA (1978). Bacterial infections in the aetiology of foot disease of ruminants In: The second symposium on Bovine Digital Disease, Sakara, Sweden.
• Egerton JR, Laing EA (1982). Comparison of bacteroides nodosus infection in sheep and cattle. In: Fourth international symposium on Disorders of Ruminant Digit, Maisons-Alfort, Paris.
• Ersoy E, Bayşu N (1986). Biyokimya. Ankara Üniversitesi, Veteriner Fakültesi Yayınevi, Ankara.
• Ghosal AK, Mathur GN (1992). Zinc copper and iron contents of blood serum of cattle-sheep in semi-aridtract of rajasthan. Indıan J Anım Scı, 62(5), 441-2.
• Glenn J, Carpenter TE, Hird DW (1985). A field trial to assess the the rapeuti can dprophylactic effect of a footrot vaccine in sheep. J Am Vet Med Assoc, 187(10), 1009.
• Gönül R, Or ME, Dodurka HT(2001). Koyunlarda piyeten hastalığının saha koşullarında penisilin+streptomisin kombinasyonu ve /veya bakır sülfat ayak banyosu ile tedavisi. İst Üniv Vet Fak Derg, 27 (1), 171–7.
• Grono-Thomas R (1997). Virülant footrot in sheep. Vet Rec, 141(1), 26–27.
• Heitz F (1982). Control on Footrot in Sheep. In: Fourth international symposium on Disorders of Ruminant Digit, Maisons-Alfort, France.
• İzci C (1993). Koyunların önemli bir ayak hastalığı; Piyeten. Hasad, 8(94), 26–28.
• İzci C, Koç Y, Avki S, Kul M (1994). Konya bölgesi koyunlarında görülen extremite ve ayak hastalıklarının klinik ve radyolojik olarak değerlendirilmesi. Vet Bil Derg, 10(1–2), 16–21.
• Kaneko JJ (1980). Clinical Biochemistry of Domestic Animals. Academic Press, London.
• Karslı B, Elma E (2014). Koyunlarda Piyeten Hastalığında Farklı Tedavi Yöntemlerinin Etkinliğinin Değerlendirilmesi. 14. Ulusal Veteriner Cerrahi Kongresi, Antalya, Türkiye.
• Kelly WR (1974). Veterinary Clinical Diagnosis. Bailliere Tindall, London.
• Lewis RD, Meyer HH, Gradin JL, Smith AW (1989). Effectiveness of Vaccination in Controlling Ovine Footrot. J. Animal Sci, 67(5), 1160-1166.
• Nelson DR, Wolff WA, Blodgett DJ, Luecke B, Ely RW, Zachary JF (1984). Zinc deficiency in sheep and goats: Tree field cases. JAVMA, 184(12), 1480-1485.
• Odabaşıoğlu F (1983). Morkaraman, Akkaraman ve İvesi Koyunlarının Süt Verim Özelliklerinin Karşılaştırılması. Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Özgen H (1970). Hayvan Beslemede Organik ve Anorganik Besin Maddeleri ve Vitaminler. Ankara Üniversitesi Vet. Fak. Yayi, Ankara.
• Parajuli B, Goddard PJA (1989). Comparison of the efficacy of foot bath scontaining formalinor zincs ulphate in treating ovine footrot under field conditions. Br Vet J, 145(5), 467-472.
• Sağlıyan A, Güney C, Koparır M (2003). Elazığ bölgesinde koyunlarda görülen Piyeten’in etiyolojisinde çinko ve bakırın rolü. Vet Cer Derg, 9(1–2), 11–16.
• Sağlıyan A (2003). Elazığ bölgesi koyunlarında görülen ayak hastalıklarının klinik olarak değerlendirilmesi. FÜ Sağlık Bilimleri Dergisi, 17(1), 39-44.
• Samsar E, Akın F ve Anteplioğlu H (1996). Klinik Tanı Yöntemleri ve Genel Cerrahi. Tamer Matbaacılık, Ankara.
• Sertkaya H, Şındak N (2004). Şanlıurfa’nın Birecik İlçesi ve köylerinde koyun piyetenin ininsidansı ve iki ayrı ilaç kombinasyonu ile sağaltımı. Vet Cer Derg, 10(1–2), 48–54.
• Simenson MG (1980). Calcium, Phosphorus and Magnesium Metabolism. In; Clinical Biochemistry of Domestic Animals, Kaneko JJ (Ed), Academic Press, İnc.
• Şahin T, Çimtay İ, Aksoy G (2001). Pikalı ve sağlıklı kuzuların bazı biyokimyasal parametreleri üzerine araştırmalar. Türk J Vet Anim Sci, 25(4), 603-606.
• Tiftik AM (1996). Klinik Biyokimya. Mimoza Yayınları,Konya.
• Tulasne JJ andBeguin JC (1982). Ovinefootrot. In: Fourth İnternational symposium on Disorders of Ruminants Digit, Maisons-Alfort, France.
• Whittington RJ (1995). Observations on the indirect transmission of VFR in sheep yards and its spread in sheep on unimproved pasture. Aust Vet Journal, 72(4), 132–134.
• Whittington RJ, Saunders VF, Moser EK (1994). Antigens for serologial diagnos of ovine footrot. Veterinary Mikrobiology, 54, 255–74.
• Yarsan E (2013). Hayvansal Gıdalarda Veteriner İlaç Kalıntıları. Uluslararası 2. Helal ve Sağlıklı Gıda Kongresi, Konya, Türkiye.
• Yavru N, Özkan K, Elma E (1989). Ayak hastalıkları ve ortopedi. Basım Ofset Matbaası, Ankara