ÖZEL HUKUK DAVALARINA ETKİLERİ BAKIMINDAN TÜRK TİCARET KANUNUNDA DÜZENLENEN HAKSIZ REKABET SUÇLARI

Yıl 2022, Van YYÜ 40. Yıl Özel Sayısı, 19 - 30, 24.07.2022

Alptekin Küçükince

https://doi.org/10.54831/vanyyuiibfd.1119574

Öz

Haksız rekabet suç tiplerinin tamamına yakını her biri dürüstlük kuralına aykırı ticari davranış ve uygulamanın örneği olarak gösterilen ve özel hukuk kuralı niteliğinde olan hükümlere atfen düzenlenmiştir. Haksız rekabete ilişkin hükümlerin özel hukuk bakımından kapsayıcı düzenlemesi karşısında haksız rekabet suç tiplerinin sınırlarının belirlenmesi önem arz etmektedir. Kanunilik ilkesinin getirdiği yorum biçimi, kanunda özel olarak düzenlenen, aynı zamanda suç oluşturan haksız rekabet fiillerinin ceza hukuku yönüyle daha dar değerlendirilmesini zorunlu kılmaktadır. Diğer taraftan ise, haksız rekabet nedeniyle hem hukuki sorumluluk hem de cezai sorumlulukla ilgili özel hükümlere yer verilmiş ise de haksız rekabete ilişkin ceza yargılaması ile hukuk yargılaması arasındaki ilişkiyi düzenleyen herhangi bir hükme yer verilmemiştir. Bu çalışmada haksız rekabet suçu ile ilgili genel bilgilere yer verilmiş, devamında ise haksız rekabet nedeniyle açılabilecek davalar incelenmiştir. Haksız rekabete ilişkin ceza yargılaması ile hukuk yargılaması arasındaki ilişki Türk Borçlar Kanunu’nun 74’üncü maddesi bağlamında açıklanmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Haksız Rekabet, Haksız Rrekabet Suçu, Rekabet

UNFAIR COMPETITION CRIMES REGARDED BY TURKISH COMMERCIAL LAW IN TERMS OF ITS EFFECTS ON PRIVATE LAW

Öz

Almost all types of unfair competition offenses are regulated with reference to provisions that are in the nature of private law rules, each of which is shown as an example of commercial behavior and practices contrary to the rule of good faith. In the face of the comprehensive regulation of the provisions on unfair competition in terms of private law, it is important to determine the limits of unfair competition crime types. The form of interpretation brought by the principle of legality necessitates a narrower evaluation of the acts of unfair competition, which are specifically regulated in the law and also constitute a crime, in terms of criminal law. On the other hand, although there are special provisions regarding both civil and criminal liability due to unfair competition, there is no provision regulating the relationship between criminal proceedings and civil proceedings regarding unfair competition. In this study, general information about the crime of unfair competition is given, and then the lawsuits that can be filed due to unfair competition are examined. In this study, general information about the crime of unfair competition is given, and then the lawsuits that can be filed due to unfair competition are examined. The relationship between criminal proceedings regarding unfair competition and civil proceedings has been tried to be explained in the context of Article 74 of the Turkish Code of Obligations.

Anahtar Kelimeler

UNFAIR COMPETITION CRIMES, UNFAIR COMPETITION, COMPETITION

Kaynakça

• Alacakaptan, U., (1975). Suçun Unsurları. Ankara: Sevinç Matbaası.
• Arkan, S., (2021). Ticari İşletme Hukuku. Ankara: Sözkesen Matbaacılık.
• Arslan, Ç., ve Özdemir, D., (2016). Türk Ticaret Kanunu’nda Haksız Rekabet Suçu. International Conference on Euroasian Economies (pp.268-272). (https://www.avekon.org/papers/1535.pdf Erişim tarihi: 20.01.2022)
• Artuk, M.E., Gökcen, A., Alşahin, M.E., Çakır, K., (2021). Ceza Hukuku Genel Hükümler. Ankara: Adalet Yayınevi.
• Aydın, H., (2008). Türk Ticaret Kanunu’nda Haksız Rekabet Suçları. Ankara: Yetkin Yayınları.
• Ayhan, R., (1990). Haksız Rekabet Münasebetiyle Elde Edilen Menfaatlerin İadesi. Konya: Selçuk Üniversitesi Yayınevi.
• Ayhan, R., Çağlar, H., Özdamar, M., (2021). Ticari İşletme Hukuku. Ankara: Yetkin Yayınları.
• Bağrıaçık, S., (2017). Üretim ve İş Sırlarının Korunması (Özellikle Haksız Rekabet Hukuku Açısından). Ankara: Adalet Yayınevi.
• Çabukoğlu, Ö., (2018). Türk Ticaret Kanunu’nda Haksız Rekabet ve Kanun’da Yer Alan Bazı Özel Suç Tipleri (Madde 62/1-b,c,d). İstanbul: Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Çınar Karabağ, N., (2019). Türk Ticaret Kanunu’na Göre Haksız Rekabet ve Yaptırımları. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Demirbaş, T., (2021). Ceza Hukuku Genel Hükümler. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Doğanay, İ., (1975). Hukuk Hakimi Ceza Mahkemesinin Hangi Nevi Kararları ile Bağlıdır?. Yargıtay Dergisi, cilt.I, sa.2, 20-31.
• Domaniç, H., ve Ulusoy, E., (2007). Ticaret Hukukunun Genel Esasları. İstanbul: Arıkan Yayınları.
• Donay, S., ve Erman, H., (1973). Sınai Mülkiyet Aleyhine Suçlar ve İlgili Mevzuat Özellikle İhtira Beratı - Marka ve Haksız Rekabet Suçları. İstanbul: Sulhi Garan Matbaası.
• Erdoğan, Y., (2012). Yeni Türk Ticaret Kanunu’nda Düzenlenen Haksız Rekabet Suçu. Legal Fikri ve Sınai Haklar Dergisi, cilt.8, sa.31, 421-461.
• Göle, C., (1983). Ticaret Hukuku Açısından Aldatıcı Reklamlara Karşı Tüketicinin Korunması. Ankara: Sevinç Matbaası.
• Güneş, İ., (2021). Uygulamada Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakları ve Haksız Rekabet Davaları, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Hirş, E., (1948). Ticaret Hukuku Dersleri. İstanbul: İsmail Akgün Matbaası.
• İçel, K., (2021). Ceza Hukuku Genel Hükümler. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• İtişgen, R., (2016a). Türk Ticaret Kanununda Düzenlenen Gerçek Dışı veya Yanıltıcı Açıklamada Bulunma Suçu. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, sa.122, 337-368.
• İtişgen, R., (2016b). Türk Ticaret Kanunu’nda Düzenlenen Kötüleme Suçu. Terazi Hukuk Dergisi, cilt.11, sa.121, 23-35.
• Karahan, S., (2001). Gerçek Kişi Unvanlarının Korunması ve Sessiz Kalma Nedeniyle Hakkın Kaybı İlkesi. Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, cilt.21, sa.1, 271-285.
• Karahan, S., (2015). Ticari İşletme Hukuku, Konya: Mimoza Yayınları.
• Karayalçın, Y., (1968). Ticaret Hukuku I. Giriş – Ticari İşletme. Ankara: Güzel İstanbul Matbaası.
• Kılıçoğlu, A.M., (1972). Haksız Fiilden Sorumlulukta Ceza Hukuku ile Medeni Hukuk İlişkisi. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, c.29, sa.3-4, 185-225.
• Koca, M. ve Üzülmez, İ., (2021). Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Kuru, B., (2001). Hukuk Muhakemeleri Usulü C.VI, İstanbul: Demir Demir Müsavirlik ve Yayıncılık.
• Kuru, B., ve Aydın, B., (2021). Medeni Usul Hukuku El Kitabı C.II. Ankara: Yetkin Yayınları.
• Mimaroğlu, S.K., (1978). Ticaret Hukuku Dersleri Birinci Cilt İşletme Hukuku. Ankara: Sevinç Matbaası.
• Moroğlu, E., (2016). 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu (Başlangıç Hükümleri, Ticari İşletme, Ticaret Şirketleri, Kıymetli Evrak ve Son Hükümleri) Değerlendirme ve Öneriler. İstanbul: Onikilevha Yayınları.
• Nomer Ertan, F., (2016). Haksız Rekabet Hukuku. İstanbul: Onikilevha Yayınları.
• Oğuzman, M. K. ve Öz, M.T., (2021). Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt 2. İstanbul: Vedat Kitapçılık.
• Oğuzman, M. K., ve Barlas, N., (2021). Medeni Hukuk Giriş Kaynaklar Temel Kavramlar. İstanbul: Vedat Kitapçılık.
• Okuyucu Ergün, G., (2013). Haksız Rekabet Suçu ve Kanunilik İlkesi, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, cilt.29, sa.3, 149-155.
• Özgenç, İ., (2021). Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Pekdinçer, R.T., (2020), Haksız Rekabet Hukukunda Dürüstlük Kuralına Aykırı Reklamlar ve Satış Yöntemleri. Ankara: Adalet Yayınevi.
• Poroy, R., ve Yasaman, H., (2017. Ticari İşletme Hukuku. İstanbul: Vedat Kitapçılık.
• Şengel, B., (1998). Türk Hukukunda Haksız Rekabet Halleri ve Rekabetin Korunması. Ankara: Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Şenocak, K., (2001). İşletme Personelinin Ayartılması Meselesinin Haksız Rekabet Hükümleri Çerçevesinde (TTK m. 56 vd.) Değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, cilt. 50, sa.2, 193-246.
• Tamer, A., (2011). Yanlış veya Yanıltıcı Beyan ve Hareketlerle Haksız Rekabet. Ankara: Adalet Yayınevi.
• Tolun, O., (1956). Gayrimeşru Rekabete Dair Kanunlar ve Devletler Hususi Hukuku. Adalet Dergisi, sa.1, 522-536.
• Topçuoğlu, M., ve Özkul, B., (2014). Rekabet Hukuku Özellikle Haksız Rekabet Açısından Helal Gıda Sertifikası. Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, cilt.4, sa.1, 1-26.
• Uzunallı, S., (2013). Genel İşlem Şartlarının Haksız Rekabet Hükümleriyle Denetlenmesi, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası. cilt.71, sa.2, 383-420.
• Ülgen, H., Helvacı, M., Kendigelen, A., Kaya, A., Nomer Ertan, F., (2021). Ticari İşletme Hukuku. İstanbul: Vedat Kitapçılık.
• Yanlı, V., (2006). İltibas Nedeniyle Haksız Rekabetin Önlenmesi Davası Açma Hakkının Kaybı, Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu, Bildiriler – Tartışmalar, XXI, 9-10 Aralık 2005 (pp.291-331), Ankara: Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayınları.
• Yasaman, H., (2009). Haksız Rekabet Hukukunun Amacı ve Kapsamı. İsviçre Borçlar Kanunu’nun İktibasının 80. Yılında İsviçre Borçlar Hukuku’nun Türk Ticaret Hukuku’na Etkileri (pp.1-82), İstanbul: Vedat Kitapçılık.
• Yusufoğlu, F., (2017). Eleştiri Hakkı Işığında Rakip Olmayanların Beyanlarının Haksız Rekabet Çerçevesinde Değerlendirilmesi. Prof. Dr. Hamdi Yasaman’a Armağan (pp.835-836), İstanbul: Onikilevha Yayıncılık.