BÖLGESEL SOSYAL SERMAYE VE BÖLGESEL GELİŞMİŞLİK DÜZEYİNİN KALKINMA ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Yıl 2018, Sayı: 3, 89 - 113, 28.06.2018

Aslı Öztopcu

Öz

Bölgesel
kalkınma konusu son yıllarda gündemde önemli bir yer tutmaktadır. Kalkınma
sorunları için geliştirilen çözümlerin yetersiz kalması ise yeni arayışlara
neden olmaktadır. Özellikle bölgelerin farklı kalkınma düzeylerine sahip
olması, bölgesel çalışmalara ağırlık verilmesini zorunlu hale getirmiştir.  Sosyal sermaye, kalkınmayla ilgili sorunların
giderilmesinde, üzerinde durulan alternatiflerden biridir. Araştırmalar,
bölgesel sosyal sermaye düzeyinin, bölgesel gelişmişlik düzeyleri ile aynı
doğrultuda olduğunu göstermektedir.

Bu çalışmanın amacı, bölgelerin
sosyoekonomik düzeyleri ile sosyal sermaye düzeyleri arasındaki ilişkinin
incelenmesidir.  Bu amaçla, Türkiye
örnekleminde bölgeler bazında sosyal sermaye endeksi hesaplanarak bölgelerin
kalkınma düzeyleri arasındaki ilişki kurulmuştur. Elde edilen veriler,
bölgelerin kalkınma düzeyleri ile sosyal sermaye düzeylerinin aynı yönde
olduğunu göstermektedir. Araştırmanın bölgesel kalkınma politikalarının
oluşturulmasına ve sosyal sermaye literatürüne katkı sağlaması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Bölgesel Kalkınma, Sosyal Sermaye, Sosyoekonomik Gelişme

Kaynakça

• AKTAKAS, B. G., (2006), Bölgesel/Yerel Kalkınma, Bölgesel Gelişme İçin Bir Model, Çukurova Üniversitesi SBE İktisat Anabilim Dalı Doktora Tezi.
• ALACAN, O. ve DUMAN, B., (2011), Güven ve Sivil Bağlılık Boyutuyla Sosyal Sermaye ve Mezhep: Kahramanmaraş Örneği, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (36), 108-131.
• ARDAHAN, F., (2014), Bireylerin Sosyal Sermaye Profili: Antalya Örneği, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2 (8), 38-56.
• ARROW, K. J., (1974), Limits of Organization (Fels Lectures on Public Policy Analysis), New York: Norton Publisher, ISBN-13: 978-0393093230.
• BANFIELD, E., (1958), The Moral Basis of A Backward Society, Glencoe: Free Press.
• BOURDIEU, P., (1980), Le Capital Social, Notes Provisoires, Actes de la Recherche en Sciences Sociales. Année, 2-3.
• BOURDIEU, P., (1986), The Forms of Capital, In: Richardson, J., Handbook of Theory and Research for the Sociology of Education. Westport, CT: Greenwood: 241–58.
• BOURDIEU, P. & WACQUANT, L. J. D., (1992), An Invitation to Reflexive Sociology, Chicago: University of Chicago Press.
• BOWLES, S. & GINTIS, H., (2002), The Inheritance of Inequality, Journal of Economic Perspectives, 16(3), 3–30.
• CALLOIS, J.M. & ANGEON, V., (2004), The Role of Social Capital on Local Economic Development. An Econometric Investigation on Rural Employment Areas in France, Paper presented at the AES Conference.
• CARPENTER, J. P., A. G. DANIERE & TAKAHASHI L. M., (2004), Social Capital and Trust in South-east Asian Cities, Urban Studies, 41 (4), 853-874.
• COLEMAN, S. J., (1988), Social Capital in the Creation of Human Capital, American Journal of Sociology, 94, 95-120.
• COLEMAN, S. J., (1990), Foundations of Social Theory, Cambridge: Harvard University Press.
• DURLAUF, S. N. & FAFCHAMPS, M., (2004), Social Capital, Economics Series Working Papers WPS/2004-14, University of Oxford, Department of Economics.
• De BLASSİO, G. & NUZZO, G., (2009), Historical Traditions of Civicness and Local Economic Development, Journal of Regional Science, 50 (4), 833-857.
• DEMİR, S.A., (2011), Aile ve Sosyal Sermaye İlişkisi, e-Journal of New World Sciences, 6(4), 897-915.
• DOĞAN, E., (2014), Türkiye’de Yoksulluğun Ölçülmesi, Kalkınma Bakanlığı Uzmanlık Tezi.
• EROL, E. C., (2013), Türkiye ve Avrupa Birliği Üyesi Ülkelerin Sosyoekonomik Gelişmişlik Düzeylerinin Karşılaştırmalı Analizi, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 5 (1), 198-208.
• ERSUNGUR, Ş. M., KIZILTAN, A. ve POLAT, Ö., (2007), Türkiye’de Bölgelerin Sosyoekonomik Gelişmişlik Sıralaması: Temel Bileşenler Analizi, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(2), 55-66.
• FALISSARD, B., (1999), Focused Principal Component Analysis, Journal of Computational, Graphical Statistic, (1), 906-912.
• FAFCHAMPS, M. & MİNTEN, B., (2001), Property Rights in a Flea Market Economy, Economic Development and Cultural Change, 49 (2), 229-268.
• FİLİZTEKİN, A., (2009), Türkiye İçin Bir Rekabet Endeksi, EDAM ve Deloitte ortak çalışması. FORTES, M., (1958), Introduction, in the Development Cycle in Domestic Groups, ed. J. Goody. Cambridge University: Press, Cambridge.
• FUKUYAMA, F., (1995), Social Capital and the Global Economy, Foreign Affairs. 74(5), 89-103.
• FUKUYAMA, F., (1998), Güven, Çvr: Buğdaycı, A., Ankara: İş Bankası Kültür Yayınları.
• FUKUYAMA, F., (2000), Social Capital and Civil Society, International Monetary Fund Working Paper WP/00/74.
• GROOTAERT, C., (2001), Social Capital- The missing link?, Ed. Dekker Paul, Social Capital and Participation in Everyday Life, Florence, KY, USA, Routledge.
• GÜNDÜZ, Ş., (2016), Knowledge Management İn Esoteric Management, Proceedings of ADVED, 2016 2nd International Conference on Advances in Education and Social Sciences 10-12 October 2016- Istanbul, Turkey.
• GÜNDÜZ, Ş., (2017a), The Relationship Between Spiritual Leadership and Organizational Cynicism: The Moderating Effect on Emotional Intelligence, Doğuş University Journal, 18 (2), 117-132.
• GÜNDÜZ, Ş., (2017b), İşyerinde Yaşanan Sendromlar, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• HANIFAN, L. J., (1916), The Rural School Community Centre, Annals of the American Academy of Political and Social Sciences, 67, 130-138.
• IYER, S. and KITSON, M., Toh, B., (2005), Social Capital, Economic Growth and Regional Development, Regional Studies, 39 (8),1015–1040.
• KARAGÜL, M. ve MASCA, M., (2005), Sosyal Sermaye Üzerine Bir İnceleme, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1, 37-52.
• KRISHNA, A., (2002), Active Social Capital, Newyork: Columbia University Press.
• LESKOVŠEK, D. C., (2008), Innovation Enhancement in Regions of Slovenia, 2. Bölgesel Kalkınma ve Yönetişim Sempozyumu, Çok Düzlemli Yönetişim Bildiri Kitabı, İzmir: Tepav Yayınları, 159- 173.
• LOCHNER, K., KAWACHI, I., & KENNEDY, B. P., (1999), Social Capital: A Guide to Its Measurement, Health and Place, 3, 259-270.
• NARAYAN, D. and PRITCHETT, L., (1997), Cents and Sociability: Income and Social Capital in Rural Tanzania, Policy Research Paper 1796, World Bank, Washington, D.C.
• OECD, (2001), The Well-Being of' Nations: The Role of Human and Social Capital, OECD: Paris.
• ONXY, J. and BULLEN, P., (2000), Measuring Social Capital in Five Communities, The Journal of Applied Behavioral Science, 36 (1), 23-42.
• ORAN Ajans, (2014), Orta Anadolu Kalkınma Ajansı, 2014 Strateji Plânı.
• ÖZTOPCU, A., (2017), Sosyal Sermaye Teorisi ve Sürdürülebilir Yerel Kalkınma, İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi, ISBN: 978-975-2498-01-3.
• PUTNAM, R. D., (1993), Making Democracy Work, Princeton, New Jersey, USA: Princeton University Press.
• PUTNAM, R. D., (1995), Bowling Alone: America’s Declining Social Capital, Journal of Democracy, 6 (1), 65-78.
• PUTNAM, R. D., (2000), Bowling Alone, Michigan: Simon & Schuster.
• SEELEY, J. R., SIM, A. & LOOSLEY, E. W., (1956), Crestwood Heights: A Study of the Culture of Suburban Life, New York: Basic Books, INC, publishers.
• SMITH, A., PHILLIPSON, C. & SCHARF, T., (2002), Social Capital: Concepts, Measures and The Implications for Urban Communities. Keele University, Centre for Social Gerontology Working Paper. 9, 1-24.
• STONE, W., (2001), Measuring Social Capital, Australian Institute of Family Studies, Commonwealth of Australia.
• T. C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI, (2014), Gümrük ve Ticaret Bakanlığı 2014 Yılı İdare Faaliyet Raporu.
• https://www.gtb.gov.tr/yayinlar/i%CC%87dare-faaliyet-raporu/gumruk-ve-ticaret-bakanligi-2014-yili-idare-faaliyet-raporu (Erişim Tarihi: 6.3.2016).
• TERZİ E. VE KOÇAK, Y., (2014), Hemşehri Dernekleri, Hemşehrilik Bilinci ve Kentlileşme İlişkisi Üzerine Bir Araştırma: İstanbul/Sultangazi’deki Karslı Hemşehri Dernekleri Örneği, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 32, 137-150.
• TIMM, N. H., (2002), Applied Multivariate Analysis, New York: Springer Published.
• TÜİK (Türkiye İstatistik Veri Kurumu), (2016), Konularına Göre İstatistikler, http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=kategorist 20.12.2015-15.04.2016.
• TÜYSÜZ, N., (2011), Sosyal Sermayenin Ekonomik Gelişme Açısından Önemi ve Sosyal Sermaye Endeksinin Hesaplanması, Bölgesel Gelişme ve Yapısal Uyum Genel Müdürlüğü Uzmanlık Tezi.
• UĞUZ, H. E. VE GÖKÇE, O., (2009), Selçuk Üniversitesi Öğrencilerinin Sosyal Sermaye Profilleri Üzerine Bir Çalışma, Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 18, 323-356.
• UĞUZ, H. E., ÖRSELLİ, E. VE SİPAHİ, E. B., (2011), Sosyal Sermayenin Ölçümü: Türkiye Deneyimi, Akademik İncelemeler Dergisi, 6 (1), 8-40.
• WALSH, J.A., (2002), The National Spatial Strategy as a framework for achieving balanced regional development, In J. McDonagh, (ed.) Economy, Society and Peripherality – experiences from the west of Ireland. Arlen House, Galway, 55-79.
• WOOLCOCK, M. & NARAYAN, D., (2000), Social Capital: Implications for Development Theory, Research, and Policy, World Bank Research Observer 15 (2), 225-250.
• WOOLCOCK, M., (2001), The Place of Social Capital in Understanding Social and Economic Outcomes, the Contribution of Human and Social Capital to Sustained Economic Growth and Well-Being, International Symposium Report, Human Resources Development, Canada (HRDC) and OECD, Chapter 5, 65-88.
• ZAK, P. J. AND KNACK, S., (2001), Trust an Growht, The Economic Journal, 11 (470), 295-321.