ÖZEL GÜVENLİK GÖREVLİLERİNİN PROFESYONELLEŞMEYE YÖNELİK TUTUMLARI: TÜRKİYE’DE AMPİRİK BİR ÇALIŞMA

Yıl 2021, Sayı: 2, 157 - 176, 29.04.2021

Uğur Demirci

https://doi.org/10.51551/verimlilik.641905

Cited By: 2

Öz

Amaç: Bireylerin iş yapma ve mesleğe ilişkin düşüncelerini, inançlarını ve davranışlarını belirleyen bir tutum olan profesyonelleşme, örgütlerin etkinlikleri ve verimlilikleri üzerinde pozitif bir etkiye sahiptir. Bu nedenle çalışanların profesyonelleşme tutumlarını etkileyen faktörlerin tespiti büyük önem taşımaktadır. Bu araştırmanın temel amacı, özel güvenlik görevlilerinin profesyonelleşme tutumlarının istihdam şekillerine (kamu-özel sektör) göre farklılaşıp farklılaşmadığını test etmektir.

Yöntem: Araştırma, Ankara’da çalışmakta olan özel güvenlik görevlileri üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada, Swailes (2003) tarafından geliştirilen profesyonelleşme ölçeğinin yer aldığı anket kullanılmıştır. Katılımcılara uygulanan anket neticesinde elde edilen analize uygun 1251 veri araştırmaya dahil edilmiştir. Araştırma amaçlarına ulaşabilmek için veri analizinde t Testi, ANOVA Testi ve Tukey Testi kullanılmıştır.

Bulgular: Araştırma sonuçlarına göre özel sektörde çalışan özel güvenlik görevlilerinin kamuda çalışanlara göre istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde daha yüksek profesyonelleşme tutumuna sahip oldukları tespit edilmiştir.

Özgünlük: Alanyazında istihdam şekillerinin özel güvenlik görevlilerinin profesyonelleşme tutumlarına etkisini inceleyen çalışmaya rastlanmamıştır. Bu açıdan araştırma sonuçlarının alanyazına önemli katkılar sağlayacağı umulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Özel Güvenlik, Profesyonelleşme, İstihdam Şekilleri, Kamu-Özel Sektör.

PROFESSIONALIZATION ATTITUDES of PRIVATE SECURITY OFFICERS: AN EMPIRICAL STUDY in TURKEY

Öz

Purpose: Professionalization, which is an attitude that determines individuals’ thoughts, beliefs and behaviors about work and profession, positively affects the effectiveness and productivity of organization. For this reason, determining the factors affecting the employees’ professionalization attitude is crucial. The main purpose of this study is to test whether the professionalism attitudes of private security officers differ according to their employment types (Public-private sector).

Methodology: The research was carried out on private security officers working in Ankara. In the research, the questionnaire containing the Professionalization Scale developed by Swailes (2003) was used. As a result of questionnaires, analyzable 1251 data were included in the study. In order to reach the research objectives, t Test, ANOVA Test and Tukey Test were used in data analysis.

Findings: According to the result of the study, it was revealed that private security officers working in the private sector had statistically higher professionalization attitude than those working in the public.

Originality: In the literature, there is no study examining the effect of employement types on private security officers’ professionalization attitudes. In this respect, it is hoped that the results of the research will significant contribute to the literature.

Anahtar Kelimeler

Private Security, Professionalization, Employment Types, Public-Private Sector.

Kaynakça

• ALPKUTLU, M. (2017), Türkiye’de Özel Güvenlik Politikasının Analizi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Polis Akademisi Başkanlığı Güvenlik Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• ALTINKURT, Y. ve YILMAZ, K. (2014), Öğretmenlerin Mesleki Profesyonelliği İle İş Doyumları Arasındaki İlişki, Sakarya University Journal of Education, 4 (2), 57-71.
• AYAYDIN, C. (2004), 5188 Sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Erden Kuntalp’e Armağan, 2, (2), 113-268.
• BARUCH, Y. ve COHEN, A. (2007), The Dynamics Between Organizational Commitment and Professional Identity Formation at Work, Identities at work, Springer.
• BECKER, H. S. (1956), Some Problems of Professionalization, Adult Education Quarterly, 6 (2), 101-105.
• BELLIS, C. (2000), Professions in Society, Australian Actuarial Journal, 6 (1), 1-32.
• BİLGİNOĞLU, B. (2013), Mühendislik Mesleğinin Profesyonelleşme Düzeyi ve Mühendisler İçin Y Teorisi Varsayımlarının Geçerliliği, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• BOBO, E. M. P. (1979), Professionalism of Women and Men Teachers and Other Professionals: As Measured by Locus of Control, Achievement Motivation and Hall’s Professionalism Scale, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Texas Tech University, USA.
• BOZOK, E. (2016), Profesyonelleşmenin Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi: Bir Vakıf Üniversite Çalışanları Üzerine Araştırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• BÜYÜKÖZTÜRK, Ş. (2002), Faktör Analizi: Temel Kavramlar ve Ölçek Geliştirmede Kullanımı, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32 (32), 470-783.
• BYRNE, B. M. (2011), Structural Equation Modeling with AMOS Basic Concepts, Applications and Programming (Multivariate Applications Series), Routledge, New York.
• CARLAN, P. E. ve LEWIS, J. A. (2009), Professionalism in Policing: Assesing The Professionalization Movement, Professional Issues in Criminal Justice, 4 (1), 39-57.
• COESS, (2017), Avrupa Özel Güvenlik Şirketleri Birliği’nin 2015 Raporu, http://www.coess.org/newsroom.php?page=facts-and-figures, (Erişim Tarihi: 10.10.2019).
• ÇELİK, M., YILDIZ, B. (2018), Hemşirelerde Mesleki Bağlılık, Özdeşleşme ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisi: Kamu Sektörü ve Özel Sektör Karşılaştırması, Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20 (2), 47-75.
• ÇELİK, M. ve YILMAZ, K. (2015), Öğretmenlerin Mesleki Profesyonelliği İle Tükenmişlikleri Arasındaki İlişki, Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 102-131.
• ÇERKEZKÖY HABER, (2019), Mogadişu Havalimanı da “Çetin”e Emanet, http://www.cerkezkoyhaber.com.tr/haber/14266/mogadisu-havaalani-da-cetine-emanet.html, (Erişim Tarihi: 09.10.2019).
• ÇSGB, (2013), Tebliğ, https://www.ailevecalisma.gov.tr/media/1688/2013_ocak_ 6856.pdf, (Erişim Tarihi: 14.10.2019).
• DEMİRCİ, U. (2019), The Effect of Private Security Police Cooperation Perception on Private Security Officers’ Professional Commitment Level, The International Journal of Business & Management, 7 (4), 71-81.
• EKİNCİ, Y. (1989), Ahilik, Sistem Ofset, Ankara.
• EMRE H. (2009), Türkiye’deki Gazetecilerde Profesyonellik Düzeyinin Belirlenmesine Yönelik Bir Alan Araştırması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• EVETTS, J. (2011), Sociological Analysis of Professionalism: Past, Present and Future, Comparative Sociology, 10, 1-37.
• EVETTS, J. (2014), The Concept of Professionalism: Professional Work, Professional Practice and Learning, International Handbook of Research in Professional and Practice-based Learning, Springer International Handbooks of Education, DOI:10.1007/978-94-017-8902-8.
• FISHBEIN, M. ve AJZEN, I. (1975), Belief, Attitude, Intention and Behavior: An Introduction to Theory and Research, Addison-Wesley, Reading, MA.
• GOODSON, I. F. (1992), Studying Teachers’ Lives, Routledge, London, http://dx.doi.org/10.4324/9780203415177. GÜLCÜ, M. (2004), Türkiye’de Modern Özel Güvenliğin Tarihçesi, Polis Dergisi, 37, 2-15.
• GÜMÜŞ, O. (2019), Profesyonelleşme ve Özel Güvenliğin Profesyonelleşme Düzeyinin Araştırılması, Yayınlaşmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• GÜNDOĞDU, S. (2014), Su Ürünlerinde Çoğunlukla Uygulanan Çoklu Karşılaştırma (POST-HOC) Testleri, Journal of Fisheries Sciences.com, 8 (4), 310-316.
• GÜSOD, (2019). Etik Davranış Kuralları ve Uygulama Prensipleri, http://gusod.com.tr/etik-davranis-kurallari-ve-uygulama-prensipleri, (Erişim Tarihi: 10.10.2019).
• HALL, R. H. (1968), Professionalization and Bureaucratization, American Sociological Review, 33 (1), 92–104. İNEL, S. ve AKBULUT Y. (2017), Sağlık Kurumları Yöneticilerinin Profesyonellik Düzeylerinin Belirlenmesi, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 20 (1), 93-108.
• KALAYCI, Ş. (2009), SPSS Uygulamaları Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, (5. baskı), Ankara: Asil Yayın Dağıtım. KLINE, P. (1994), An Easy Guide to Factor Analysis, Routledge, New York.
• MANOJLOVICH, M. ve KETEFAN, S., (2001), The Effects of Organizational Culture on Nursing Professionalism: Implications for Health Resource Planning, Canadian Journal of Nursing Research, 33, 15-34.
• MONNIG, G. (1978), Professionalism of Nurses and Physicians, In: N. Chaska (Ed.), The Nursing Profession: Views from the Mist, McGraw-Hill, New York.
• ORHONLU, C. (1964), Osmanlı İmparatorluğunda Derbent Teşkilatı, İstanbul Yayın Evi, İstanbul.
• ÖZ, M. ve ÖZYÜREK, P. (2018), Cerrahi Hemşirelerin Profesyonel Değer Algıları ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi, Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 5 (2), 113-122.
• ÖZDAMAR, K. (2003), SPSS İle Bioistatistik, Kaan Kitapevi, Eskişehir.
• PARSONS, T. (1939), The Professions and Social Structure, Social Forces, 17 (4), 457-467.
• RESMİ GAZETE, (2019), Tebliğ, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2019/07/ 20190731-4.pdf, (Erişim Tarihi: 10.09.2019). RITZER, G. (1972), Man and His Work: Conflict and Change, Meredith Corporation, New York.
• SABANCIOĞLULLARI, S. ve SELMA, D. (2014), Relationship Between Job Satisfaction, Professional Identity and Intention to Leave the Profession among Nurses in Turkey, Journal of Nursing Management, 23 (8), 1076-1085.
• SEÇER, H. Ş. (2007), Mesleki Yaşam Modelinin Oluşturulması ve Meslek Analizinde Kullanımı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• SEJJAAKA, S. K. ve KAAWAASE, T. K. (2014), Professionalism, Rewards, Job Satisfaction and Organizational Commitment amongst Accounting Professionals in Uganda, Journal of Accounting in Emerging Economies, 4 (2), 134-157.
• SIĞRI, Ü. ve BASIM, H. N. (2006), İşgörenlerin İş Doyumu İle Örgütsel Bağlılık Düzeylerinin Analizi: Kamu ve Özel Sektörde Karşılaştırmalı Bir Araştırma, Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 6 (12), 131-154.
• SNIZEK, W. E. (1972), Hall’s Professionalism Scale: An Empirical Reassessment, American Sociological Review, 37, 109–114.
• SÖZEN, S. (2004), Polis ve Profesyonellik, Polis Bilimleri Dergisi, 6 (3-4), 115-130.
• SWAILES, S. (2003), Professionalism: Evolution and Measurement, Service Industries Journal, 23 (2), 130–149.
• TABACHNICK, B. G. ve FIDELL, L. S. (2013), Using Multivariate Statistics, (sixth ed.) Pearson, Boston.
• TABASSUM, F. ve MALIK, S. K. (2017), A Comparison of Practitioners’ Perceptions about Professional Identity at Higher Secondary Level, Bulletin of Education and Research, 39 (3), 221-236.
• TANRIVERDİ, H. ve KOÇASLAN, G. (2018), Mesleki ve Örgütsel Duygusal Bağlılık Arasındaki İlişki: Tütün Eksperleri ve Tütün Teknolojisi Mühendisleri Üzerine Bir Araştırma, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17 (65), 248-261.
• TAŞÇI, K. (2010), Özel Sektör ve Kamu Sektöründe İş Etiği Algısı ve Karşılaştırılması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• TOBB, (2014), Özel Güvenlik Sektör Raporu, https://www.tobb.org.tr/ Documents/yayinlar/2014/ozel_guvenlik_meclisi_int.pdf, (Erişim Tarihi: 10.10.2019).
• TONGUR, H. (1946), Türkiye’de Genel Kolluk Teşkil ve Görevlerinin Gelişimi, Kanaat Basımevi, Ankara.
• URAL, A. ve KILIÇ, İ. (2005), Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS İle Veri Analizi, Detay Yayıncılık, Ankara.
• VOLLMER, H. M. ve MILLS, D. L. (1966), Professionalization, Prentice-Hall, Englewood Cliffs, N. J.
• WANG, Y. ve YANG, C. ve WANG, K. (2012), Comparing Public and Private Employees’ Job Satisfaction and Turover, Public Personnel Management, 41 (3), 557-573.
• WARDOYO, C., HERDIANI, A. ve SUSILOWATI, N. (2017), Teachers Professionalism: Analysis of Professionalism Phases, International Educational Studies, 10 (4), 90-100.
• WHEATON, B., MUTHEN, B., ALWIN, D. F. ve SUMMERS, G. F. (1977), Assessing Reliability and Stability in Panel Models, Sociological Methodology, 8, 84-136.
• WILENSKY, H. L. (1964), The Professionalization of Everyone?, American Journal of Sociology, 70, 137–158.
• WYND, C. A. (2003), Current Factors Contributing to Professionalism in Nursing, Journal of Professional Nursing, 19 (5), 251-261.
• YAZICIOĞLU, Y. ve ERDOĞAN, S. (2004), SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Detay Yayıncılık, Ankara.
• YODER, L. H. (1995), Staff Nurses’ Career Development Relationships and Self-Reports of Professionalism, Jobsatisfaction and Intent to Stay, Nursing Research, 44, 290-297.
• YÜKSEL, C. (2005), Devlette Etikten Etik Devlete: Kamu Yönetiminde Etik, Cilt 1, TÜSİAD Yayınları, İstanbul.
• ZWICK, W. R. ve VELICER, W. F. (1986), Comparison of Five Rules for Determining the Number of Components to Retain, Psychological Bulletin, 99 (3), 432-442.