Küresel Rekabet Endeksi ve Verimlilik Arasındaki İlişki

Yıl 2024, Cilt: 58 Sayı: 4, 521 - 538, 31.10.2024

Ebru Özgür Güler , Dilek Veysikarani

https://doi.org/10.51551/verimlilik.1454034

Öz

Amaç: Bu çalışma, seçilmiş ülkelerin özelliklerini göz önünde bulundurarak, verimlilik ve küresel rekabeti temsil eden çeşitli değişken grupları arasındaki ilişkileri analiz etmeyi amaçlamaktadır. Verimlilik ve rekabet arasındaki ilişkilerin derinlemesine incelenmesi, farklı ülkelerin ekonomik ve endüstriyel performanslarını anlamamıza ve karşılaştırmamıza olanak tanımaktadır.
Yöntem: Küresel Rekabet Endeksi ve Verimlilik arasında olduğu varsayılan ilişki kanonik korelasyon analizi ile analiz edilmiştir. Kanonik korelasyon analizi, çok değişkenli istatistiksel analiz yöntemlerinden biridir. İki veya daha fazla sayıda değişken kümesi arasında olması muhtemel maksimum lişkiyi hesaplamak için kullanılmaktadır. Çalışmanın örneklem grubunu oluşturan 63 ülke için 2022 yılına ait veriler kullanılmıştır.
Bulgular: Kanonik korelasyon analizi sonucunda, küresel rekabet endeksi ve verimlilik değişken kümeleri arasında istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif yönlü bir ilişki elde edilmiştir. Bu bulgu, verimlilikteki değişimlerin küresel rekabeti etkileyebileceğini ve pozitif dışsallıkların ülkelerin küresel arenada liderliklerini güçlendirebileceğini göstermektedir. Verimlilik değişkenleri içerisinde en etkili olan değişken Lojistik Performans Endeksi değişkeni olurken, Küresel rekabeti temsil eden değişkenler arasında ise en etkili olan değişken Altyapı değişkeni olmuştur. Bulgular, ülkelerin lojistik performanslarını artırmak ve ekonomik büyümeyi desteklemek amacıyla altyapı, teknoloji ve lojistik reformlarına yoğunlaştığını göstermektedir.
Özgünlük: Bu çalışmanın özgünlüğü ve önemi, daha önce literatürde kullanılmamış bir istatistiksel analiz yönteminin, IMD tarafından yayınlanan Küresel Rekabet Endeksi değişkenleri ile verimlilik değişkenlerini aynı anda ele almasıdır. Bu yaklaşım, rekabet ve verimlilik ilişkilerinin daha derinlemesine anlaşılmasına ve geleceğe yönelik stratejik öngörülerin geliştirilmesine olanak tanımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Küresel Rekabet Endeksi, Verimlilik, Kanonik Korelasyon Analizi

The Relationship Between the Global Competitiveness Index and Productivity

Öz

Purpose: This study aims to analyze the relationships between various sets of variables representing productivity and global competitiveness, taking into account the characteristics of selected countries. Examining the relationship between productivity and competition in depth enables us to understand and compare the economic and industrial performances of different countries.
Methodology: The anticipated relationship between the Global Competitiveness Index and Productivity has been analyzed through canonical correlation analysis. Canonical correlation analysis is a multivariate statistical analysis method used to compute the potential maximum relationship between two or more sets of variables. Data from the year 2022 were used for the sample group comprising 63 countries in the study.
Findings: The canonical correlation analysis revealed a significant positive relationship between the global competitiveness index and productivity variables. This suggests that productivity changes can impact global competitiveness, and positive externalities may strengthen countries' global leadership. The most influential productivity variable was the Logistics Performance Index, while Infrastructure was the key factor among global competitiveness variables. The findings indicate that countries focus on infrastructure, technology, and logistics reforms to boost logistics performance and support economic growth.
Originality: The uniqueness and significance of this study lie in its utilization of a statistical analysis method that has not been previously employed in the literature, which concurrently addresses variables from the Global Competitiveness Index published by IMD and productivity variables. This approach allows for a deeper understanding of the relationship between competition and productivity, and facilitates the development of strategic forecasts for the future.

Anahtar Kelimeler

Global Competitiveness Index, Productivity, Canonical Corrrelation Analysis

Kaynakça

• Aghion, P. ve Howitt, P. (1998). “Endogenous Growth Theory”. MIT Press.
• Aiginger, Karl (2006). “Competitiveness: From a Dangerous Obsession to A Welfare Creating Ability with Positive Externaties”, Journal of Industry, Competition and Trade, 6, 161-177
• Akyol, M. ve Demez, S. (2020). “İnovasyonun Yüksek Teknoloji Ürün İhracatı Üzerindeki Etkisi: Yeni Endüstrileşen Ülkeler İçin Panel Veri Analizi”, Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 15(57), 56-62.
• Algan, F. (2015). “Kamu hizmetlerinin standartlaştırılması ile verimliliğin artırılması”, Verimlilik Dergisi (1), 87-108.
• Altay, A. ve Pazarlıoğlu, M. V. (2007). “Uluslararası Rekabet Gücünde Beşeri Sermaye: Ekonometrik Yaklaşım”, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (12), 96-108.
• Altıntaş, F. F. (2022). “G7 Ülkelerinin Lojistik Etkinlik ve Verimlilik Performanslarının Değerlendirilmesi”, Verimlilik Dergisi (1), 78-93.
• Auzina-Emsina, A. (2014). “Labour productivity, economic growth and global competitiveness in post-crisis period”, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 156, 317-321.
• Ay Kılıç, F. ve Türkmen, M. (2020). “Hizmet İçi Eğitim ve Verimlilik İlişkisi Üzerine Kavramsal Bir Değerlendirme”, Pamukkale Üniversitesi İşletme Araştırmaları Dergisi, 7(2), 130-158.
• Balan, F. ve Koyuncu, G. (2020). “Endüstri 4.0 Bağlamında Yüksek Teknoloji İçeren Ürün İhracatı ile İşgücü Verimliliği İlişkisi: Panel Nedensellik Analizi”, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 15(1), 1-10.
• Bayraktutan, Y. ve Özbilgin, M. (2015). “Lojistik Maliyetler ve Lojistik Performans Ölçütleri”, Maliye Araştırmaları Dergisi, 1(2), 95-112.
• Biswas, S., ve Anand, O. P. (2020). “Logistics Competitiveness Index-Based Comparison of BRICS and G7 Countries: An Integrated PSI-PIV Approach”, IUP Journal of Supply Chain Management, 17(2).
• Braja, M. ve Gemzik-Salwach, A. (2020). “Competitiveness of High-Tech Exports in The EU Countries”. Journal of International Studies, 13(1), 359-372.
• Braun, A.T., Kleine-Moellhoff, P., Reichenberger, V. ve Seiter, S. (2018). “Case Study Analysing Potentials to Improve Material Efficiency in Manufacturing Supply Chains, Considering Circular Economy Aspects”, Sustainability, 10, 880.
• Bris, A. (2016). “IMD World Competitiveness Yearbook 2016”, Lausanne, Switzerland: Published by IMD: Institute for Management Development.
• Büyükkeklik, A. ve Afşar, Y. (2023). “Döngüsel Ekonomi ve Verimlilik: Sosyal Bilimler Kapsamında Bir Literatür İncelemesi”, Verimlilik Dergisi, Döngüsel Ekonomi ve Sürdürülebilirlik Özel Sayısı, 127-150.
• Clark, J. ve Guy, K. (1998). “Innovation and Competitiveness: A Review”, Technology Analysis & Strategic Management, 10(3), 363-395.
• Çankaya, S. (2005). “Kanonik korelasyon analizi ve hayvancılıkta kullanımı. (Doctoral Dissertation)”, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• Çelik, A. ve Akdağ, N. (2021). “Ülkelerin sahip olduğu teknoloji düzeyi ekonomik başarının kaldıracı mı? Gelişmiş ülkeler örneği”, Bankacılar Dergisi, 116, 30-54.
• Delgado, M., Ketels, C., Porter, M. E., ve Stern, S. (2012). “The Determinants of National Competitiveness”, NBER Working Paper No. 18249.
• Demir, A. O. (2020). “Yenilik Çıktı Verimliliği ve Ülkelerin Rekabet Gücüne Etkisi”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(39), 828-842.
• Demirbilek, A., Öz, S., ve Fidan, Y. (2018). “Lojistik Performans Endeksi ve Havayolu Kargo Taşımacılığı İlişkisi: 2007-2016 Türkiye Örneği”, Ekonomi İşletme ve Yönetim Dergisi, 2(1), 1-24.
• Demirkıran, S., Beyoğlu, A., Terzioğlu, M. K. ve Yaşar, A. (2022). “Sürdürülebilir Kalkınma Odaklı Dijitalleşme Belirleyicilerinin Verimlilik Üzerindeki Etkilerinin Yapay Sinir Ağları ile Sınıflandırılması”, Verimlilik Dergisi, 30-47.
• Doğan, İ. (2016). “Verimlilik, Ekonomik Büyüme ve Sağlık İlişkisi; Türkiye için Doğrusal Olmayan Nedensellik Testi”, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 5(2), 21-48.
• Dudáš, T. (2012). “Competitiveness Development of the Visegrad Group in the Light of the International Competitiveness Indices During the Years 2001 – 2011”, Journal of International Relations 10(2), 58-71.
• Emirmahmutoglu, F. ve Kose, N. (2011). “Testing for Granger Causality in heterogeneous Mixed Panels”, Economic Modelling, 28(3), 870-876.
• Erdem, E. ve Köseoğu, A. (2014). “Teknolojik Değişim ve Rekabet Gücü İlişkisi: Türkiye Üzerine Bir Uygulama”, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 9/1.
• Eşiyok, B. A. (2014). “Türkiye–AB arasında Dış Ticaretin Teknolojik Yapısı, Rekabet Gücü ve Endüstri-İçi Ticaret: Ampirik Bir Değerlendirme”, Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi 13(1), 91-124.
• Fornell, C. ve Larcker, D. F. (1980). “The Use of Canonical Correlation Analysis in Accounting Research”, The Journal of Business Finance and Accounting, 7(3), 455-470.
• Gordiaková, Z. (2011). Evaluation of the countries' competitiveness, The International Scientific Conference “YOUNG SCIENTISTS 2011”, Košice, Slovak Republic. Košice: Technical University of Košice, 121-133.
• Gökçen, A., & Çavuş, M. F. (2019). “Farklılık Yönetimiyle Örgütlerde Yabancılaşmanın Önlenmesi: Yazınsal Derleme”, The Journal of Academic Social Science, 2(2), 525-533.
• Guan J. ve Chen K. (2012). “Modeling The Relative Efficiency of National Innovation Systems”, Research Policy, 41, 102–15.
• Guerrieri, P. ve Meliciani, V. (2005). “Technology and International Competitiveness: The Interdependence Between Banufacturing and Producer Services”, Structural Change and Economic Dynamics, 16(4), 489-502.
• Gültekin, S. (2011). “Küreselleşme Çağında Dış Ticarette Rekabet İçin Kümelenme Stratejisi: Türkiye’nin Tarım Kümelenmesi Gerekliliği”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (22), 29-40.
• Gündüz, M. ve Parlak, N. (2022). “Ekonomik Kalkınma, Rekabet ve İnovasyon İlişkisinin Panel Veri Analizi ile İncelenmesi: G20 Ülkeleri Örneği”, Uluslararası Sosyal Bilimler Akademik Araştırmalar Dergisi, 6(2), 117-133.
• Hancıoğlu, Y. (2016). “Küresel İnovasyon Endeksini Oluşturan İnovasyon Girdi Ve Çıktı Göstergeleri Arasındaki İlişkinin Kanonik Korelasyon Analizi İle İncelenmesi: OECD Örneği”, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(4), 131-158.
• Hotelling, H. (1936). “Relations Between Two Sets of Variates”, Biometrika, 283(4), 321-377.
• IMD (2021). IMD World Competitiveness Yearbook 2021. https://nitielibrary.remotexs.in/sites/default/files/wcy_2021_with_covers.pdf , (Erişim Tarihi: 31.01.2024).
• Jorgenson, D.W. ve Vu, K. (2016). “The ICT Revolution, World Economic Growth, and Policy İssues”, Telecommunications Policy 40(5), 383–397.
• Kalaycı, Ş. (2008). “SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri”, Ankara: Asil Yayın Dağıtım Ltd.Şti.
• Kavaz, İ. (2023). “Gelişmekte Olan Ülkelerde Enerji Verimliliği ve Geri Tepme Etkisinin Analizi”, Anadolu İktisat ve İşletme Dergisi, 7(2), 49-73.
• Kaypak, Ş. (2011). “Küreselleşme Sürecinde Sürdürülebilir Bir Kalkınma İçin Sürdürülebilir Bir Çevre”, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 1, 19-33.
• Keskin, S. ve Özsoy, A. N. (2004). “Kanonik Korelasyon Analizi ve Bir Uygulaması”, Journal of Agricultural Sciences, 10(01), 57-71.
• Kiper, M. (2010). “Dünyada ve Türkiye’de Üniversite-Sanayi İşbirliği ve Bu Kapsamda Üniversite- Sanayi Ortak Araştırma Merkezleri Programı (ÜSAMP)”. Ankara: Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı.
• Kiseľáková, D., Šofranková, B., Čabinová, V., ve Onuferová, E. (2018). “Competitiveness and Sustainable Growth Analysis of The EU Countries with The Use of Global Indexes' Methodology”, Entrepreneurship and Sustainability Issues, 5(3), 581-599.
• Konak, A. (2018). “Yüksek teknoloji İçeren Ürün İhracatının İhracat Hacmi ve Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi; Seçilmiş OECD Ülkeleri ve Türkiye Örneği”, JOMELIPS-Journal of Management Economics Literature Islamic and Political Sciences, 3(2), 56-80.
• Krugman, P. (1994). The Age of Diminished Expectations: U.S. Economic Policy in the 1990s. MIT Press.
• Kurtulmuş, C. ve Akgül, A. K. (2021). “Girişimcilik, İnovasyon ve Ekonomik Büyümenin Küresel Rekabet Üzerine Etkisi: Panel Veri Analizi”, Business & Management Studies: An International Journal, 9(2), 765-777.
• Kuşat, N. (2014). “Küreselleşen Dünyada Turizm Sektörü: Bilgi İletişim Teknolojileri ve Rekabet Gücü”, Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), 3(5), 114-138.
• Lee, J-W. ve Hong, K. (2010). “Economic growth in Asia: Determinants and prospects”, Manila: Asian Development Bank Economics Working Paper Series, No. 220. 1-3
• Naimoğlu, M., Sahabi, A. M. ve Özbek, S. (2022). “Macaristan Ekonomisinde Enerji Verimliliğini Etkileyen Faktörlerin Fourier ADL Eşbütünleşme Yaklaşımıyla Belirlenmesi”, Sosyoekonomi, 30(53), 487-507.
• Oğuztürk, B. S.ve Sarıçoban, K. (2013). “Küresel Rekabette Kümelenme ve İnovasyonun Rolü”, Sosyal ve Beşerî Bilimler Dergisi, 5(1), 94-104.
• Ovalı, S. (2014). “Küresel Rekabet Gücü Açısından Türkiye’nin Konumu Üzerine Bir Değerlendirme”, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 13(13), 17-36.
• Önsel Ekici, Ş., Kabak, Ö., ve Ülengin, F. (2019). “Linking to compete: Logistics and global competitiveness interaction”, Transport Policy, 48, 117-128.
• Özbek, S. ve Oğul, B. (2022). “Çevresel kuznets Eğrisi Hipotezinin Geçerliliği: Türkiye Üzerine Ampirik Bir Çalışma”, Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), 14(26), 35-46.
• Özçomak, M. S. ve Demı̇rcı̇, A. (2010). “Afrika Birliği ülkelerinin sosyal ve ekonomik göstergeleri arasındaki ı̇lişkinin kanonik korelasyon analizi ile ı̇ncelenmesi”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(1), 261-274.
• Porter, M. E. (1990). The Competitive Advantage of Nations. https://hbr.org/1990/03/the-competitive-advantage-of-nations , Erişim Tarihi: 08.08.2024.
• Rodrik, D. (2004). "Growth Strategies." Handbook of Economic Growth, 1(A), 967-1014. Sain, K. ve Bozkurt, K. (2023). “OECD Ülkeleri İçin Küresel Rekabet Gücü ve Beşeri Sermaye Arasındaki İlişkinin Analiz Edilmesi”, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 30(3), 475-491.
• Sayar Özkan, G. ve Çelik, H. (2018). “Bilgi İletişim Teknolojileri ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Türkiye için Bir Uygulama”, Uluslararası Ticaret ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 2(1), 1-15.
• Sayın, A., Koğar, H. ve Çakan, M. (2012). “Aşamalı Dersler Arasındaki İlişkilerin Kanonik Korelasyon Tekniğiyle İncelenmesi: Sınıf Öğretmeliği Örneği”, Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 3(1), 210-220.
• Schwab, K. (2019). The Global Competitiveness Report 2019. World Economic Forum. https://www3.weforum.org/docs/WEF_TheGlobalCompetitivenessReport2019.pdf Erişim Tarihi: 08.08.2024.
• Sergi, B. S., D’Aleo, V., Konecka, S., Szopik-Depczyńska, K., Dembińska, I. ve Ioppolo, G. (2021). “Competitiveness and the Logistics Performance Index: The ANOVA method application for Africa, Asia, and the EU regions”, Sustainable Cities and Society, 69, 102845.
• Serin, Z. V. ve Fidan, O. (2019). “Türkiye Demir Çelik Sektörü Rekabeti ve Endüstri 4.0”, Journal of Transportation and Logistics, 4(2), 91-106.
• Sharma, S. (1996). “Applied Multivariate Techniques: Canonical Corelation”, John Willey and Sons Inc., USA. Solow, R. M. (1987). “Growth Theory And After”, The American Economic Review, 77(2), 202-206.
• Sönmez Ateşoğlu, H. (1993). “Manufacturing and Economic Growth in the United States”, Applied Economics, 25, 67-69.
• Suiçmez, H. (2002). “Türkiye Ekonomisinin Verimlilik Performansı”, Verimlilik Dergisi, 0/4, 33-77.
• Şeker, A. (2019). “Teknolojik Gelişme ve Yüksek Teknoloji İhracatının Ekonomik Karmaşıklık Endeksi Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği”, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 26(2), 377-395.
• Şengüler, M. ve Adıgüzel, M. (2023). “Türkiye Ekonomisinin Yapısal Özelliklerinin KOBİ’lerin Küresel Rekabet Gücüne Etkileri”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(46), 636-659.
• Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2007). “Using Multivariate Statistics”, Boston, Pearson Education, Inc.
• Tağraf, H. (2002). “Küreselleşme Süreci ve Çokuluslu İşletmelerin Küreselleşme Sürecine Etkisi”, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 3(2), 33-47.
• Taş, S. (2017). “İnovasyon, Eğitim Ve Küresel İnovasyon Endeksi”, Bilge Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(1), 99-123.
• Taymaz, E. ve Suiçmez, H. (2005). “Türkiye’de Verimlilik Büyüme ve Kriz (No. 2005/4)”, Discussion Paper.
• Tiryakioğlu, M. (2008). “Gelişmekte Olan Ülkelerin Çıkmazı: Beşerî Sermaye Yoksulluğu”, Ege Akademik Bakış Dergisi, 8(1), 319-337.
• Tuna, Y. ve Yumuşak, İ. (2002). “Kalkınmışlık Göstergesi Olarak Beşerî Kalkınma İndeksi ve Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 52(1), 1.
• Tunalı, H. ve Yılmaz, A. (2016). “Büyüme, Beşeri Sermaye Ve Kalkınma İlişkisi: OECD Ülkeleri’nin Ekonometrik Bir İncelemesi”, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(4), 295-318.
• Ünlükaplan, İ. (2009). “Avrupa Birliği Üyesi Ülkelerde İktisadi Kalkınma, Rekabetçilik ve İnovasyon İlişkilerinin Kanonik Korelasyon Analizi İle Belirlenmesi”, Maliye Dergisi, 157(2), 235-250.
• Vollrath, T.L. (1991). “A Theoretical Evaluation of Alternative Trade Intensity Measures of Revealed Comparative Advantage”, Weltwirtschaftliches Archiv, 130, 265–279
• Yılmaz Özsoy, C. (2023). “Finansal Gelişme ve Gelir Eşitsizliği Arasındaki İlişkinin Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkeler İçin Araştırılması: Kanonik Korelasyon Analizi Uygulaması”, EKOIST Journal of Econometrics and Statistics, 38, 35-52.
• Yılmaz, T. ve Sevuktekın, M. (2023). “Bankaların Borsa Performans Oranı ve Likidite Oranının Kanonik Korelasyon Analizi İle İncelenmesi”, UMAY Sanat ve Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 86-100.
• Yükçü, S. ve Atağan, G. (2009). “Etkinlik, Etkililik ve Verimlilik Kavramlarinin Yarattiği Karışıklık”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(4), 1-13.
• Zanbak, M. ve Özeş Özgür, R. (2019). “İnsani Gelişme Endeksi Bağlamında Avrupa Birliği’ne Üye ve Aday Ülkelerin Karşılaştırmalı Analizi”, Journal of Management and Economics Research, 17(2), 175-192.