Siyanobakteriler ve toksinleri

Yıl 2012, Cilt: 83 Sayı: 2, 36 - 47, 01.04.2012

Seda Dicle Kahraman Özlem Küplülü

Öz

Tatlı su kaynakları açısından son derece zengin olan ülkemizde su kirliliğinin artışı siyanobakteriyel toksinlerin yaratacağı risklerin önemli bir işareti olmaktadır. Plansız yerleşim ve sanayi atıklarının hemen hemen hiç işlem görmeden iç sulara deşarj edilmesi bu durumun en önemli nedeni olup birçok göl, baraj gölü ve akarsuda su kalitesinin bozulmasına ve siyanobakteriyel kümelerin oluşumuna ortam hazırlamaktadır. Yüzey sularında ötrofi kasyonla birlikte aşırı alg artışı, suların kullanımını sınırlamakta, toksik türlerin bir araya gelmesiyle dünyadaki su kaynakları ve kıyı sularında insan sağlığı için büyük bir tehlike oluşmaktadır.İçerdikleri fotosentetik pigmentler nedeniyle mavi yeşil algler olarak adlandırılan siyanobakterilerin karasal ve kıyı sularında bulunan en az 46 türü omurgalılarda toksik etki oluşturmaktadır. Bu toksinler etkileri açısından; hepatotoksin, nörotoksin ve sitotoksinler olarak sınıfl andırılmakta olup, kimyasal olarak da siklik peptitler (hepatotoksik, mikrosistin ve nodularin), alkaloidler (nörotoksik, anatoksin ve saksitoksin) ve LPS (Lipopolisakarit) endotoksinler olarak üç ayrı grupta incelenmektedirler. Bu derlemede, siyanobakterilerin toksinleri ve yapıları, etki mekanizmaları, sağlık üzerine etkileri, siyanotoksin içeren suların arıtılması ve içme sularında buna ilişkin yapılan düzenlemeler konusunda derlenen bilgiler sunulacaktır

Anahtar Kelimeler

Siyanobakter, siyanotoksin, su hijyeni

Cyanobacteria and cyanotoxins

Öz

Even though we are rich in fresh water resources, the increase in water pollution is a sign of a signifi cant increase in the risks created by cyanobacterial toxins. Unplanned urban settlements and industrial waste discharge are the most important reasons for this situation and this also prepares the ground for the water quality degradation at many lakes, dam lakes and rivers and the formation of cyanonabacterial clusters. Eutrophication in surface waters with excessive algae growth, restricts the usage of water, and with the combination of toxic species in coastal waters human health is put in great danger.Because of the fact that blue-green algae cyanobactacretrias contain photosynthetic pigments, they have toxic effects on at least 46 types of vertebrates that live in interrestrialand coastal waters. Based on their effects, these toxins are classifi ed as hepatotoxin, neurotoxin and sitotoxins, and chemically they are analyzed in three separate groups: cyclic peptides (hepatotoxic, microcystins and nodular), alkaloids (neurotoxic, anatoxin and saksitoxin) and LPS. In this paper, cyanobacteria toxins and their structures, effect mechanisms, their effects on health, water treatment containing cyanotoxin and arrangements on drinking water will be discussed

Anahtar Kelimeler

Cyanobacteria, cyanotoxin, water hygiene