Etlik piliçlerde sülfadiazinin farmakokinetiği üzerine çinkonun etkisi

Yıl 2019, Cilt: 90 Sayı: 1, 30 - 42, 15.01.2019

Ramazan Uzun Emine Baydan

https://doi.org/10.33188/vetheder.494484

Öz

Bu çalışmanın amacı, etlik piliçlerde
kursağa ve damar içine (Dİ) 100 mg/kg miktarında tek
dozda verilen sülfadiazinin farmakokinetiğini belirlemek ve bu farmakokinetik
değişkenlerden yararlanarak aynı miktarda sülfadiazinin çinko içeren yemle
birlikte verildiğinde çinko ve sülfadiazin arasında etkileşim olup
olmadığını ortaya koymaktır. Çalışmada 31 günlük 40 etlik piliç kullanıldı.
Hayvanlar civciv olarak alındı. Herhangi bir ilaç ve aşı uygulaması yapılmadı.
Civcivler 25 gün boyunca içinde hiç bir ilaç katkısı bulunmayan yemle beslendi.
Bu süre sonunda piliçler bir gece aç bırakıldıktan sonra 4 gruba (Grup 1, 2, 3
ve 4) ayrıldı. Grup 1 ve 2’ye kontrol yemi, Grup 3 ve 4’e de 200 ppm çinko
katılmış yem 5 gün boyunca verildi. Sülfadiazin Grup 1’deki hayvanlara 100
mg/kg dozunda Dİ verildi. İlaç verilmesini takiben 5., 15., ve 30. dakikalar
ile 1., 2., 4., 6., 8., 12., 18. ve 24. saatlerde heparinli tüplere birer ml
kan alındı. Grup 2 ve 3’e yine 100 mg/kg dozunda sülfadiazin süspansiyon
hâlinde bir sonda yardımı ile doğrudan kursağa verildi. Grup 4’e ise 100 mg/kg
dozunda ayarlanan sülfadiazin içme suyuna katılarak verildi. Yalnız Grup 4,
ilacı kısa zamanda tüketebilmeleri için bir gece susuz bırakıldı. Her üç
gruptan da Dİ uygulamada olduğu gibi (5. dakika hariç) heparinli tüplere kan
alındı. Alınan kanlar 3000 devirde 5 dakika santrifüj edilerek plazmaları
ayrıldı ve analiz edilene kadar derin dondurucuda (-18 °C) saklandı. 
Plazma ilaç yoğunluğu spektrofotometrik yöntemle belirlendi. Plazma ilaç
yoğunluğu zaman eğrisi iki bölmeli dışa açık modeli gösterdi. Etlik piliçleri
200 ppm çinkolu ve çinkosuz yemle besleme durumuna göre, ilacın biyoyararlanımı
(F) yönünden önemli farklılıkların olduğu görüldü. Çinkosuz yemle beslenen
grupta (Grup 2) F % 91,97 iken, çinkolu yemle beslenen ve ilacın doğrudan
kursağa verildiği grupta (Grup 3) F % 64,14, yine çinkolu yemle beslenen,
ancak, ilacın içme suyuna katılarak verildiği grupta (Grup 4) F % 60,81 olarak
gerçekleşti.

Anahtar Kelimeler

Çinko, etlik piliç, farmakokinetik, sülfadiazin

The effect of zinc on pharmacokinetics of sulphadiazine at broilers

Öz

The aim of this study is to determine the pharmacokinetics of sulphadiazine that administered intravenously (iv) and via gizzard at a single dose of 100 mg/kg, and to find out whether there is an interaction between sulphadiazine and zinc when applied combined in feed. Totally 40, 31-day old broilers were used.  Chicks were fed without medication for 25 days. At the end of this period the chickens were divided into 4 groups;  control feed to Group 1 and 2,  200 ppm zinc added feed to Group 3 and 4 were given for 5 days. Sulphadiazine was administered at a single dose of 100 mg/kg intravenously to the Group 1. After the injection of the drug, 1 ml blood was taken into heparinized tubes at 5., 15. and 30. minutes and 1., 2., 4., 6., 8., 12., 18. and 24. hours. Group 2 and 3 were given suspension of sulphadiazine into gizzard. Group 4 was administered 100 mg/kg sulphadiazine in drinking water. In all 3 groups, the same protocol as described in IV application (except for 5th minute) was used, blood was taken into heparinized tubes from all 3 groups. The drug density was determined by spectrophotometric method from the plasma separated by centrifuge. Plasma drug concentration-time curve showed two-compartment open model. There were significant differences in terms of bioavailability (F) of the broiler chickens with 200 ppm zinc added feed and feed without zinc ( 91,97 % in Group 2; 64,14 % in Group 3; 60,81 % in Group 4).

Anahtar Kelimeler

Broiler, Pharmacokinetics, Sulphadiazine, Zinc

Kaynakça

• Aerts M ML, Beek WMJ, Kan CA, Nouws JFM (1986): Detection of sulfaguanidine esidues in eggs with a fully automated liquid-chromatographic method using post-column derivaziation. Arc fur Lebensmıttelhyg, 37, 142-145.
• Aksoy T (1991): Tavuk Yetiştiriciliği. Şahin Matbaası, Ankara.
• Arda M, Minbay A, Aydın N, Akay Ö, İzgür M (1994): Kanatlı Hayvan Hastalıkları. Medisan Yayınevi, Ankara.
• Atef M, Youssef SAH, Ramadan A, Afifi NA, Mutty AA (1994): Interaction between lead toxicity and some sulphonamides in rabbits: effect on certain blood constituent and serum enzymes. DTW, 101, 187-190.
• Baenziger NC, Modak SL, Fox CL (1983): Diamminebis (2-sulfanilamido-pyrimidinato) zinc (ıı), [Zn (C10 H9 N4 O2 S )2 (NH3)2 ]. Acta Cryst, 39, 1620-1623.
• Chandra S, Gupta PK, Gupta S, Vıjjan VK (1997): Pharmacokinetics of sulphadiazine in guinea-fowl following single oral administration. Indian J Poult, 32, 173-175.
• Dagorn M, Moulin G, Laurentie M, Delmas JM (1991): Plasma and pharmacokinetics of trimethoprim and sulphadiazine combinations administered to broilers. Acta Vet Scand Suppl, 87, 273-275.
• Gezer S (1993): Hematoloji. Etam AŞ Web-Ofset, Eskişehir.
• Haagsma N, Dielemen B, Gortemaker BGM (1984): A rapid thin-layer chromatographic screening method for five sulfonamides in animal tissues. Vet Quart, 6, 8-12.
• Jain SK, Uppal RP, Garg BD (1992): Pharmacokinetics and urinary excretion of sulfadiazine in buffalo calves. Ann Rech Vet, 23, 389-393.
• Kaya S, Bilgili A, Baydan E (1995): Ankara'nın merkez ve çevre ilçelerinden sağlanan yumurtalarda sülfonamid kalıntıları. AÜ Vet Fak Derg, 42, 143-147.
• Kaya S, Baydan E, Bilgili A, Yarsan E, Şeker Y (1997): Etlik iliçlerde enrofloksasinin farmakokinetiği ve manganla enrofloksasin arasında emilme yönünden etkileşme. AÜ Vet Fak Derg, 43, 195-202.
• Kaya S (1997): Farmakokinetik. 13-44 In: Kaya S, Pirinççi İ, Bilgili A (Eds.), Veteriner Uygulamalı Farmakoloji. Medisan Yayınevi, Ankara.
• Kaya S (1997): Sülfonamidler. 377-388. In: Kaya S, Pirinççi İ, Bilgili A (Eds.), Veteriner Uygulamalı Farmakoloji. Medisan Yayınevi, Ankara.
• Kayaalp OS (1998): Rasyonel Tedavi Yönünden Tıbbi Farmakoloji. Hacettepe TAŞ, Ankara.
• Löscher W, Fabbender CP, Veissing M, Kietzmann M (1990): Drug plasma levels following administration of trimethoprim and sulphonamide combinations to broilers. J Vet Pharmacol Therap, 13, 309-319.
• Özkazanç AN, Kaya S (1983): Hayvanların pişmemiş yenilebilir dokularında sülfonamid analizi. AÜ Vet Fak Derg, 30, 624-638.
• Reddy KS, Jain SK, Uppal RP (1988): Pharmacokinetics studies of sulphonamides in poultry. Indian J Anim Sci, 58, 437-439.
• Reider J (1972): Quantitative determination of the bacteriostatically active fraction of sulfonamides and the sum of their ınactive metabolites in the body fluids. Chemotherapy, 17, 1-21.
• Resmî Gazete (10.06.1996 tarihli ve 22662 sayılı): Yemlik Preperat Ve Mineral Yemlerin Satış ve Tescil İşlemlerinde Uyulması Gereken Hususlar Hakkında Tebliğ.
• Şanlı Y, Kaya S, Özakazanç N (1987): Tavukçulukta kullanılan bazı sülfonamid türevlerinin yumurtaya geçme özellikleri üzerinde araştırmalar. AÜ Vet Fak Derg, 34, 16-30.
• Şanlı Y (1988): Veteriner Farmakoloji. AÜ Vet Fak Yayınları, Ankara.
• Uppal RP, Reddy KS, Jain SK (1988): Sulfadiazine plus trimethoprim a rational combination in poultry. Indian Vet, 65, 121-124.
• Wagner JG (1975): Fundamentals of Clinical Pharmacokinetics. Drug Intelligence inc, Illionis.
• Williams S (1984): Official Methods of Analysis of the Association of Official Analytical Chemists. Association of Official Analytical Chemists Inc, USA.