KAMU SAĞLIK ÇALIŞANLARININ POZİTİF PSİKOLOJİK SERMAYE DÜZEYLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2019, , 570 - 583, 28.10.2019

Ahmet Düha Koç , Belma Keklik

https://doi.org/10.21076/vizyoner.580013

Cited By: 1

Öz

Pozitif psikolojik sermaye; ‘bugünün işyerinde performans iyileştirmesi için ölçülebilen, geliştirilebilen ve etkin bir şekilde yönetilebilen pozitif yönelimli insan kaynakları güçleri ve psikolojik kapasitelerinin incelenmesi ve uygulanması’ olarak tanımlanmaktadır. Örgütlerde, performansı iyileştirmek için geliştirilebilir ve yönetilebilir bireysel özellikler ve pozitif kapasiteler üzerine yoğunlaşmaktadır. Bu çalışmada, kamu hastanelerinde görev yapan sağlık çalışanlarının, mevcut pozitif psikolojik sermaye düzeylerinin belirlenmesi ve demografik özelliklere (cinsiyet, medeni durum, yaş, hizmet yılı, unvan, eğitim durumu) göre, pozitif psikolojik sermaye alt boyutlarının anlamlı farklılık gösterip göstermediğinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu bağlamda, Tokat ili merkezinde ve ilçelerinde bulunan 9 adet devlet hastanesinde anket çalışması gerçekleştirilmiş olup, 520 adet anket formu değerlendirme kapsamına girmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, tüm alt boyutlar (öz-yeterlilik, umut, iyimserlik, dayanıklılık) düzeyinde pozitif psikolojik sermayelerinin yüksek olduğu belirlenmiştir. Cinsiyet değişkenine göre öz-yeterlilik, umut, iyimserlik, dayanıklılık; yaş değişkenine göre öz-yeterlilik; hizmet süresi değişkenine göre umut, iyimserlik, dayanıklılığın anlamlı farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Diğer taraftan, medeni durum, unvan ve eğitim durumu değişkenlerine göre, pozitif psikolojik sermaye alt boyutlarının anlamlı farklılık göstermediği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Pozitif Psikolojik Sermaye, Sağlık Yönetimi, Demografik Değişkenler

A RESEARCH ON POSITIVE PSYCHOLOGICAL CAPITAL LEVELS OF PUBLIC HEALTH EMPLOYEES

Öz

Positive psychological capital is defined as “the examination and application of positively oriented human resource strengths and psychological capacities that can be measured, developed, and effectively managed for the improvement of performance in today's workplace”. In organizations, it focuses on individual capabilities and positive capacities that can be developed and managed to improve performance. In the study, it is aimed to determine the current positive psychological capital levels of health workers working in public hospitals and to determine whether positive psychological capital sub-dimensions differ significantly according to demographic characteristics (gender, marital status, age, years of service, title, educational status). In this context, questionnaires are conducted in 9 state hospitals in Tokat city center and districts and 520 questionnaire forms are included in the evaluation. According to the findings of the study, it is determined that positive psychological capital is high in all sub-dimensions (self-efficacy, hope, optimism, endurance). It is determined that self-efficacy, hope, optimism, and endurance differ significantly according to the gender variable; self-efficacy differs according to the age variable; hope, optimism and endurance differ according to service time variable. On the other hand, positive psychological capital sub-dimensions do not differ significantly according to the marital status, title and educational background variables.

Anahtar Kelimeler

Positive Psychological Capital, Health Management, Demographic Variables

Kaynakça

• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2005). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı, İstanbul: Sakarya Kitabevi.
• Ayyıldız, H. ve Cengiz, E. (2006). “Pazarlama Modellerinin Testinde Kullanılabilecek Yapısal Eşitlik Modeli (Yem) Üzerine Kavramsal Bir İnceleme”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 11(1), 63-84.
• Bakker, A.B. ve Schaufeli, W.B. (2008). “Positive Organizational Behavior: Engaged Employees in Flourishing Organizations”, Journal of Organizational Behavior, 29, 147-154.
• Bandura, A. (1995). “Exercise of Personal and Collective Efficacy in Changing Societies”, A.Bandura (Ed.), Self-Efficacy In Changing Societies, içinde (1-45), New York: Cambridge University Press.
• Bernstain, S.D. (2003). “Positive Organizational Scholarship: Meet The Movement: An Interview with Kim Cameron, Jane Dutton, and Robert Quinn”, Journal of Management Inquiry, 12, 266-271.
• Buckingham, M. ve Coffman, C. (1999). First, Break All The Rules, New York: Simon & Schuster.
• Cameron, K.S., Dutton, J.E. ve Quinn, R.E. (2003a). “Foundations of Positive Organizational Scholarship”, K.S.Cameron, J.E.Dutton, ve R.E.Quinn (Ed.), Positive Organizational Scholarship: Foundations of a New Discipline, içinde (3-13), Berrett-Koehler Publishers Inc., San Francisco, CA.
• Cameron, K.S., Dutton, J.E. ve Quinn, R.E. (2003b). Positive Organizational Scholarship: Foundations of A New Discipline. Berrett-Koehler Publishers Inc., San Francisco, CA.
• Cameron, K.S. (2005). “Organizational Effectiveness: Its Demise and Re-Emergence Through Positive Organisational Scholarship”, K.G. Smith ve M.A.Hitt (Ed.), Great Minds In Management: The Process of Theory Development, içinde (304–330). New York: Oxford University Press.
• Caza, A. ve Cameron, K.S. (2008). Positive Organizational Scholarship: What Does It Achieve?, Handbook of Macro-Organizational Behavior, New York: Sage.
• Çetin F. ve Basım H.N. (2012). “Örgütsel Psikolojik Sermaye: Bir Ölçek Uyarlama Çalışması”, Amme İdaresi Dergisi, 45(1), 121-137.
• Donaldson, S.I. ve Ko, I. (2010). “Positive Organizational Psychology, Behavior, and Scholarship: A Review of the Emerging Literature and Evidence Base”, The Journal of Positive Psychology, 5(3), 177-191.
• Erdem, H. (2014). Algılanan Örgütsel Destek ve Kontrol Odağının Stresle Başa Çıkma Yöntemleri Üzerine Etkileri: Psikolojik Sermayenin Bu Süreçteki Rolü ve Bir Alan Araştırması, Doktora Tezi, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
• Erkmen E. ve Esen, E. (2012). “Psikolojik Sermaye Konusunda 2003-2011 Yıllarında Yapılan Çalışmaların Kategorik Olarak İncelenmesi”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(19), 89-103.
• Erkorkmaz, Ü., Etikan, İ., Demir, O., Özdamar, K. ve Sanisoğlu, S.Y. (2013). “Doğrulayıcı Faktör Analizi ve Uyum İndeksleri”, Türkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences, 33(1), 210-223.
• Kelloway, E.K (1998). Assessing Model Fit. Using Lisrel for Structural Equation Modeling. 3rd ed. USA: Sage Publications.
• Kersting K. (2003). “Turning Happiness Into Economic Power”, Monitor on Psychology, 34(11), 26.
• Luthans F, Avolio B, Walumbwa F. ve Li W. (2005). “The Psychological Capital of Chinese Workers: Exploring The Relationship With Performance”, Management and Organization Review, 1(2), 249-271.
• Luthans, F. (2002a). “The Need for and Meaning of Positive Organizational Behavior”, Journal of Organizational Behavior, 23, 695–706.
• Luthans, F. (2011). Organizational Behavior: An Evidence-Based Approach, Brent Gordon (Eds).McGraw-Hill/Irwin,12th ed., New York.
• Luthans, F. ve Avolio, B.J. (2009a). “Inquiry Unplugged: Building on Hackman’s Potential Perils of POB”, Journal of Organizational Behavior, 30, 323-328.
• Luthans, F. ve Avolio, B.J. (2009b). “The ‘Point’ of Positive Organizational Behavior”, Journal of Organizational Behavior, 30, 291-307.
• Luthans, F., Avalio, B. J., Avey, J. B., Norman, S.M. (2007c). “Positive Psychological Capital: Measurement and Relationship with Performance and Satisfaction”, Personnel Psychology, 60, 541-572.
• Luthans, F. ve Church, A.H. (2002b). “Positive Organizational Behavior: Developing and Managing Psychological Strengths”, Academy of Management Executive, 16, 57- 75.
• Luthans, F. ve Youssef, C.M. (2004a). “Human, Social, and Now Positive Psychological Capital Management: Investing in People for Competitive Advantage”, Organizational Dynamics, 33, 143-160.
• Luthans, F. ve Youssef, C. M. (2007a). “Emerging Positive Organizational Behavior”, Journal of Management,. 33(3), 321-349.
• Luthans, F., Youssef, C.M. ve Avolio, B.J. (2007b). Psychological Capital: Developing the Human Competitive Edge, Oxford University Press.
• Oruç, E. (2015). Pozitif Psikolojik Sermayenin Politik Davranışlara Etkisi: Akademisyenler Üzerine Bir Araştırma, Doktora Tezi. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Polatçı, S. (2011). Psikolojik Sermayenin Performans Üzerindeki Etkisinde İş Aile Yayılımı ve Psikolojik İyi Oluşun Rolü, Doktora Tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
• Sağlık İstatistikleri Yıllığı (2017). Haber Bülteni, Sayı 6.
• Savur, N. (2013). Otantik Liderlik ve Çalışanların Psikolojik Sermayeleri Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• Say, M. (2005). Fen Bilgisi Öğretmenlerinin Öz-Yeterlilik İnanışları, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H. ve Müller, H. (2003). “Evaluating the Fit of Structural Equation Models: Tests of Significance and Descriptive Goodness-of-Fit Measures”, Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74.
• Seligman, M. (1998). Learned Optimism: How to Change Your Mind and Your Life, Pocket Books, NewYork.
• Seligman, M. E. P. ve Csikszentmihalyi, M. (2000). “Positive Psychology an Introduction”, American Psychologist, 55, 5-14.
• Snyder, C.R., Irving, L. ve Anderson, J.R. (1991). “Hope and Health Measuring the Will and The Ways”, C.R.Snyder ve D.R.Forsyt (Ed.), Handbook of Social and Clinical Psychology, içinde (285-305), Elmsford, NY: Pergamon.
• Snyder, CR. (2000). Handbook of Hope, San Diego: Academic Press.
• Stajkovic, A.D. ve Luthans, F. (1998). “Social Cognitive Theory and Self-Efficacy: Going Beyond Traditional Motivational and Behavioral Approaches”, Organizational Dynamics, 26, 62-74.
• Sünkür, M. (2014). İlköğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Olumlu Psikolojik Sermaye Algılarının İş Doyumları ve Örgütsel Bağlılıkları Üzerindeki Etkisi, Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Tiger, L. (1971). Optimism: The Biology of Hope, New York: Simon & Schuster.
• Wood, R. ve Bandura A. (1989). “Impact of Conceptions of Ability On Self-Regulatory Mechanisms and Complex Decision Making”, Journal of Personality and Social Psychology, 56(3), 407-415.