Decision Making Style and Risk Taking Propensity: An Evaluation of Generation X and Y

Yıl 2021, , 599 - 611, 20.05.2021

Onur Sarıkaya , Nuray Atsan

https://doi.org/10.21076/vizyoner.780426

Cited By: 1

Öz

Decision-making and risk-taking behaviors have significant influence on private and working lives of individuals. Furthermore, differences can be seen between individuals' decision-making and risk-taking behaviors. Moreover, from its birth on an individual becomes a part of a group which is called the generation formed by all people born in the same years. There are some differences among generations in terms of various characteristics. However, individuals from different generations have to live and work together in almost every area of modern life. Therefore, it is significant to understand the differences between generations. Although there are many studies related to generational differences, there are still many behavioral characteristics awaiting examination of possible relationships such as decision-making and risk-taking. The study aims to produce information that would set light to the decision-making and risk-taking behaviors of generations X and Y. The universe of the quantitative research is composed of the academicians and students of Akdeniz University. The data are collected with online survey method and analyzed with SPSS 21 software. The findings show that there are significant differences between generations X and Y in terms of rational and spontaneous decision-making styles and risk taking propensity.

Anahtar Kelimeler

Generation X, Generation Y, Decision-Making Styles, Risk Taking Propensity

Karar Verme Stili ve Risk Alma Eğilimi: X ve Y Kuşakları Açısından Bir Değerlendirme

Öz

Karar verme ve risk alma davranışları bireylerin özel ve çalışma hayatlarında önemli etkiye sahiptir. Bireylerin karar verme ve risk alma davranışları arasında farklılıklar görülebilmektedir. Öte yandan birey, doğumundan itibaren, kendisiyle benzer yıllarda doğan diğer kişilerin oluşturduğu kuşak adı verilen grubun bir parçası olur. Kuşaklar arasında çeşitli özellikler açısından farklılıklar görülmektedir. Karar verme ve risk alma davranışı açısından da kuşaklar arasında farklılıklar olabileceği yazında yer almaktadır. Bu bağlamda, bu araştırmayla X ve Y kuşağına dâhil olan bireylerin karar verme ve risk alma davranışlarına ışık tutacak bilgi üretilmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemini Akdeniz Üniversitesi öğretim elemanları ve öğrencileri oluşturmuştur. X kuşağından 167, Y kuşağından 204 kişi araştırmaya katılmıştır. Katılımcılardan online soru formu yoluyla veri toplanmıştır. Analiz sonuçları, X ve Y kuşakları arasında rasyonel ve anlık (spontane) karar verme stilleri ile risk alma eğilimi açısından anlamlı farklılıklar olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

X Kuşağı, Y Kuşağı, Karar Verme Stilleri, Risk Alma Eğilimi

Kaynakça

• Adıgüzel, O., Batur, Z. H. ve Ekşili, N. (2014). Kuşakların değişen yüzü ve Y kuşağı ile ortaya çıkan yeni çalışma tarzı: Mobil yakalılar. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(1), 165-182.
• Akdemir, A., Konakay, G., Demirkaya, H., Noyan, A., Demir, B., Ağ, C., Pehlivan, Ç., Özdemir, E., Akduman, G., Eregez, H., Öztürk, İ. ve Balcı, O. (2013). Y kuşağının kariyer algısı, kariyer değişimi ve liderlik tarzı beklentilerinin araştırılması. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 11-42.
• Alpkan, L., Keskin, H. ve Zehir, C. (2002). Girişimcilik hisleriyle girişimcilik potansiyeli arasındaki ilişki: Gebze ve civarındaki girişimciler üzerine bir saha araştırması. 21. Yüzyılda KOBİ’ler: Sorunlar, Fırsatlar ve Çözüm Önerileri Sempozyumu. Doğu Akdeniz Üniversitesi, 3-4 Ocak 2002, Kıbrıs, 34-39.
• Altay, Ü. (2011). Yöneticilerin duygusal zeka özelliklerinin karar verme stillerine etkisi ve bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Altuntuğ, N. (2012). Kuşaktan kuşağa tüketim olgusu ve geleceğin tüketici profili. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(1), 203-212.
• Arsenault, P. M. (2004). Validating generational differences: A legitimate diversity and leadership issue. The Leadership & Organizational Development Journal, 25(2), 124-141.
• Arslan, A. ve Staub, S. (2015). Kuşak teorisi ve içgirişimcilik üzerine bir araştırma. KAÜ İİBF Dergisi, 6(11), 1-24.
• Ayhün, S. E. (2013). Kuşaklar arasındaki farklılıklar ve örgütsel yansımaları. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 93-112.
• Baltacı, H. Ö. (2016). İletişim becerileri ve empatik eğilim arasındaki ilişkinin X ve Y kuşaklarına göre farklılıklarının incelenmesi ve bir uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Başgöze, P. ve Bayar, N. A. (2015). Eko otellerden hizmet satın alımında kuşaklar arası farklılaşmalar üzerine bir araştırma. Sosyoekonomi, 23(24), 118-130.
• Baydar, B. (2016). Bazı demografik özelliklere göre farklı kuşakların yaşam doyumlarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• Berkup, S. B. (2014). Working with generations X and Y in generation Z period: Management of different generations in business life. Mediterranean Journal of Social Sciences, 5(19), 218-229.
• Berkup, S. B. (2015). Sosyal ağlarda bireysel mahremiyet paylaşımı: X ve Y kuşakları arasında karşılaştırmalı bir analiz. Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Buckley, M. R., Beu, D. S., Novicevic, M. M. ve Sigerstad, T. D. (2001). Managing generation next: Individual and organizational perspectives. Review of Business, 22(1), 81-85.
• Chan, D. S. H. (2005). Relationship between generation-responsive leadership behaviors and job satisfaction of generations X and Y professionals. Doktora Tezi, University of Phoenix, Arizona.
• Colakkadioglu, O. ve Celik, D. B. (2016). The effect of decision-making skill training programs on self-esteem and decision making styles. Eurasian Journal of Educational Research, 65, 259-276.
• Cole, G., Smith, R. ve Lucas, L. (2002). The debut of generation Y in the american workforce. Journal of Business Administration Online, 1(2), 1-10.
• Çınar, E. S. (2016). Farklı kuşaklardaki hemşirelerin çalışma ortamları algısı ile işten ve meslekten ayrılma niyetinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Dietrich, C. (2010). Decision making: Factors that influence decision making, heuristics used, and decision outcomes. Inquiries Journal/Student Pulse, 2(02), 1-3.
• Engizek, N. ve Şekerkaya, A. (2016). X ve Y kuşağı kadınlarının karar verme tarzları bakımından incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(36), 242-271.
• Erol, K. (2011). Kültür değişmesi ve Safiye Erol’un “Kadıköyü’nün romanı” ve “Ülker fırtınası” adlı romanlarında kuşak çatışması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 387-406.
• Etlican, G. (2012). X ve Y kuşaklarının online eğitim teknolojilerine karşı tutumlarının karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Galotti, K. M., Ciner, E., Altenbaumer, H. E., Geerts, H. J., Rupp, A. ve Woulfe, J. (2006). Decision-making styles in a real life decision: Choosing a college major. Personality and Individual Differences, 41(4), 629-639.
• Gurlaş, M. S. (2016). Jenerasyon teorisine göre X ve Y kuşakların örgütsel bağlılık, iş tatmini ve işten ayrılma niyeti farklılıklarının incelenmesi; kamuda vergi dairesi çalışanları üzerinde bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Hansen, J. C. ve Leuty, M. E. (2012). Work values across generations. Journal of Career Assessment, 20(1), 34-52.
• Heaney, J. G. (2007). Generations X and Y's internet banking usage in Australia. Journal of Financial Services Marketing, 11(3), 196-210.
• Hisrich, R. D. ve Peters, M. P. (2002). Entrepreneurship. Boston: McGraw-Hill.
• Karaaslan, S. (2014). Kuşaklararası farklılıkları örgütler üzerinden anlamak. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Kraus, M. (2017). Comparing Generation X and Generation Y on their prefered emotional leadership style. Journal of Applied Leadership Management, 5, 62-75.
• Kupperschmidt, B. R. (2000). Multigenerational employees: Strategies for effective management. Health Care Manager, 19(1), 65-76.
• Lamm, E. ve Meeks, M. D. (2009). Workplace fun: The moderating effects of generational differences. Employee Relations, 31(6), 613-631.
• Mottola, G. R. (2014). The financial capability of young adults - A generational view. Insights: Financial Capability, March, 1-12.
• Mücevher, M. H. (2015). X ve Y kuşağının birbirlerine karşı özellik ve etkileşim algıları: SDÜ örneği. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Nas, S. (2010). Karar verme stillerine bilimsel yaklaşımlar. Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dergisi, 2(2), 43-65.
• Öneren, M. ve Çiftçi, G. E. (2013). Yöneticilerin öz yeterlilik ve karar verme tarzlarına ilişkin özel bankalarda bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27(3), 305-321.
• Özçay, S. (2015). X ve Y kuşak çalışanlarının birbirlerine ilişkin algılarının iletişimlerine etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Özdemir, A., Saygılı, M. ve Yıldırım, K. (2016). Risk alma eğilimi ve başarma ihtiyacının girişimcilik potansiyeline etkisi: Üniversite öğrencileri üzerine bir araştırma. İşletme Bilimi Dergisi, 4(2), 121-141.
• Özer, P. S. (2014). Kuşak farkının işe ilişkin değer ve tutumlar açısından incelenmesine yönelik bir araştırma. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 51(589), 53-68.
• Rhodes, T. (1997). Risk theory in epidemic times: Sex, drugs and social organisation of risk behaviour. Sociology of Health & Illness, 19(2), 208-227.
• Robbins, S. P. ve Coulter, M. (2012). Management. New Jersey: Prentice Hall.
• Russ, F. A., McNeilly, K. M. ve Comer, J. M. (1996). Leadership, decision making and performance of sales managers: A multi-level approach. Journal of Personal Selling & Sales Management, 16(3), 1-15.
• Sabri, N. A. A. (2016). The relationship between the level of financial literacy and investment decision-making millennials in Malaysia. Taylor’s Business Review, 6, 39-47.
• Sağır, C. (2006). Karar verme sürecini etkileyen faktörler ve karar verme sürecinde etiğin önemi: Uygulamalı bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
• Saraç, M. ve Kahyaoğlu, M. B. (2011). Risk algısının tarihsel gelişimi. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 48(556), 31-43.
• Sardoğan, M. E., Karahan, T. F. ve Kaygusuz, C. (2006). Üniversite öğrencilerinin kullandıkları kararsızlık stratejilerinin problem çözme becerisi, cinsiyet, sınıf düzeyi ve fakülte türüne göre incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 78-97.
• Schooley, D. K. ve Worden, D. D. (2003). Generation X: Understanding their risk tolerance and investment behavior. Journal of Financial Planning, 16(9), 58-63.
• Scott, S. G. ve Bruce, R. A. (1995). Decision-making style: The development and assessment of a new measure. Educational and Psychological Measurement, 55(5), 818-831.
• Simon, H. A., Dantzig, G. B., Hogarth, R., Plott, C. R., Raiffa, H., Schelling, T. C., Shepsle, K. A., Thaler, R., Tversky, A. ve Winter, S. (1987). Decision making and problem solving. The Institute of Management Sciences, 17(5), 11-31.
• Sitkin, S. B. ve Pablo, A. L. (1992). Reconceptualizing the determinants of risk behavior. Academy of Management Review, 17(1), 9-38.
• Sitkin, S. B. ve Weingart, L. R. (1995). Determinants of risky decision-making behavior: A test of the mediating role of risk perceptions and propensity. Academy of Management Journal, 38(6), 1573-1592.
• Smola, K. W. ve Sutton, C. D. (2002). Generational differences: Revisiting generational work values for the new millennium. Journal of Organizational Behavior, 23, 363-382.
• Sobkow, A., Traczyk, J. ve Zaleskiewicz, T. (2016). The affective bases of risk perception: Negative feelings and stress mediate the relationship between mental imagery and risk perception. Frontiers in Psychology, 7, 1-10.
• Srinivasan, V. (2012). Multi generations in the workforce: Building collaboration. IIMB Management Review, 24, 48-66.
• Strauss, W. ve Howe, N. (1991). Generations: The history of America’s future, 1584 to 2069. New York: William Morrow.
• Şenturan, Ş., Köse, A., Dertli, E. M., Başak, Ş. ve Şentürk, N. (2016). X ve Y kuşağı yöneticilerinin iş değerleri algısı ve farklılıkları üzerine inceleme. Business and Economics Research Journal, 7(3), 171-182.
• Tapscott, D. (2009). Grown up digital: How the net generation is changing your world. New York: McGraw-Hill.
• Taşdelen, A. (2002). Öğretmen adaylarının farklı psiko sosyal değişkenlere göre karar verme stilleri. Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Tekin, Ö. A. ve Ehtiyar, V. R. (2010). Yönetimde karar verme: Batı Antalya bölgesindeki beş yıldızlı otellerde çalışan farklı departman yöneticilerinin karar verme stilleri üzerine bir araştırma. Journal of Yasar University, 20(5), 3394-3414.
• Thaler, R. H. ve Johnson, E. J. (1990). Gambling with the house money and trying to break even: The effects of prior outcomes on risky choice. Management Science, 36(6), 643-660.
• Thunholm, P. (2004). Decision-making style: habit, style or both?. Personality and Individual Differences, 36(4), 931-944.
• Topal, B. H. (2013). Yönetimde karar verme stillerinin örgüt kültürüne etkisi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Traczyk, J., Sobkow, A. ve Zaleskiewicz, T. (2015). Affect-laden imagery and risk taking: The mediating role of stress and risk perception. Plos One, 10(3), 1-22.
• Uysal, Ş. (2015). İşletme yönetiminde güncel bir yaklaşım; Y kuşağı kamu personelinin özellikleri ve kurumsal beklentileri üzerine bir araştırma. I. Uluslararası Ekonomi ve İşletme Kongresi Bildiriler Kitabı, 10-14 Haziran 2015, Makedonya, 436-451.
• Ünnü, N. A. A. (2014). Rasyonel perspektif ışığında karar verme eylemi: Nitel bir analiz. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 24, 91-116.
• Washburn, E. R. (2000). The five generations. Physician Executive, 26(1), 54.
• Williams, K. C. ve Page, R. A. (2011). Marketing to the generations. Journal of Behavioral Studies in Business, 3, 1-17.
• Wong, M., Gardiner, E., Lang, W. ve Coulon, L. (2008). Generational differences in personality and motivation: Do they exist and what are the implications for the workplace?. Journal of Managerial Psychology, 23(8), 878-890.
• Yuen, K. S. L. ve Lee, T. M. C. (2003). Could mood state affect risk-taking decisions?. Journal of Affective Disorders, 75, 11-18.
• Yücesan Özdemir, G. (2019, 24 Ağustos). X, Y ve Z kuşakları için Marx ne diyor?. Erişim adresi: https://www.birgun.net/haber/x-y-ve-z-kusaklari-icin-marx-ne-diyor-266109, (24.08.2020).