Benlik Saygısı, Yaşam Doyumu ve Akademik Başarı Arasındaki İlişki: Lojistik Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2022, , 412 - 425, 20.05.2022

Koray Çetinceli , Ömer Faruk Acar

https://doi.org/10.21076/vizyoner.960133

Cited By: 6

Öz

Araştırmada lojistik öğrencilerinin sahip olduğu benlik saygısının yaşam doyumlarına ve akademik başarılarına olan etkisi ile bu etkide cinsiyetin düzenleyici rolünün tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla önlisans düzeyi lojistik bölümünde okuyan 278 öğrenciden çevrimiçi anket yöntemi ile veri toplanmıştır. Araştırmada Rosenberg (1963) tarafından geliştirilmiş olan Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği’nin alt boyutlarından olan “benlik saygısı” ölçeği, Diener, Emmons, Larsen ve Griffen (1985) tarafından geliştirilen “Yaşam Doyumu Ölçeği” ve akademik performansı ölçmek amacıyla öğrencilerin genel not ortalamalarından yararlanılmıştır. Yapılan korelasyon analizi neticelerine bakıldığında öğrencilerin benlik saygıları ile yaşam doyumu ve akademik başarıları arasında pozitif yönlü ve anlamlı ilişkilerin olduğu tespit edilmiştir. Oluşturulan model çerçevesinde kurulan yapısal eşitlik modeli sonuçlarına göre öğrencilerin benlik saygılarının yaşam doyumu ve akademik başarılarına pozitif yönlü bir etkisinin olduğu ortaya çıkmıştır. Ayrıca cinsiyetin benlik saygısı ve yaşam doyumu arasındaki ilişkide düzenleyici rolü olduğu tespit edilmiştir. Sonuçlar önceki araştırmalardan edinilen bulgular ışığında tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Benlik Saygısı, Yaşam Doyumu, Düzenleyici Etki, Cinsiyet, Lojistik Öğrencileri

The Relationship between Self-Esteem, Life Satisfaction and Academic Achievement: A Research on Logistics Students

Öz

In the study, it is aimed to determine the effect of self-esteem of logistics students on their life satisfaction and academic achievement and to determine the moderator role of gender in this effect. To this end, data are collected from 278 associate degree students studying at the Department of Logistics through an online questionnaire. In the study, the self-esteem scale, which is one of the sub-dimensions of the “Rosenberg Self-Esteem Scale” developed by Rosenberg (1963), the "Life Satisfaction Scale" developed by Diener, Emmons, Larsen and Griffen (1985), and the students' general grade point averages are used to measure academic performance. As the results of the correlation analysis, it is determined that there are positive and significant relationships between students' self-esteem, life satisfaction and academic achievement. According to the results of the structural equation model established within the framework of the model created, it is revealed that students' self-esteem has a positive effect on their life satisfaction and academic achievement. In addition, it is determined that gender has a moderator role in the relationship between self-esteem and life satisfaction. The results obtained are discussed in the light of the findings obtained from previous studies.

Anahtar Kelimeler

Self-esteem, Life Satisfaction, Moderator Effect, Gender, Logistics Students.

Kaynakça

• Acar, Ö. F. ve Acar, S. (2020). A Preliminary investigation of digital hoarding behaviors of university executives. European Journal of Digital Economy Research (EJDER), 1, 27-44.
• Akcan, E. (2018). Lise öğrencilerinde benlik saygısı ve yaşam doyumu ilişkisi [Yüksek Lisans Tezi]. Gelişim Üniversitesi.
• Al-Mamary, Y. H. ve Shamsuddin, A. (2015). Testing of the technology acceptance model in context of Yemen. Mediterranean Journal of Social Sciences, 6(4), 268-273.
• Avşaroğlu, S. ve Koç, H. (2019). Yaşam doyumu ile sıkıntıyı tolere etme arasındaki ilişkide iyimserliğin aracı etkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 9(53), 565-588.
• Balkıs, M. ve Duru, E. (2010). Akademik erteleme eğilimi, akademik başarı ilişkisinde genel ve performans benlik saygısının rolü. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(27), 159-170.
• Baumeister, R. E., Bratslavsky, E., Muraven, M. ve Tice, M. (1998). Ego depletion: Is the active self a limited resource. Journal of Personality and Social Psychology, 74(5), 1252-1265.
• Çıkmak, S. (2016). Türkiye’de lojistik eğitiminin durumu ve lojistik eğitiminin geliştirilmesine yönelik öneriler. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(3), 1-13.
• Çuhadaroğlu, F. (1986). Adölesanlarda Benlik Saygısı [Uzmanlık Tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Dağlı, A. ve Baysal, N. (2016). Yaşam doyumu ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(59).
• Diener, E., Emmons, R. A., Larsen, R. J. ve Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of Personality Assessment, 49(1), 71-75.
• Diener, E. ve Diener, M. (1995). Cross-cultural correlates of life-satisfaction and self-esteem. Journal of Personality and Social Psychology, 68(4), 653-663.
• Diener, E. ve Suh, E. M. (2000). Measuring subjective well-bing to copmare the quality of life of culteres. Culture and Subjective Well-Being, 3-12.
• Diener, E., Suh, E. M., Lucas, R. E. ve Smith, H. L. (1999). Subjective well-being: Three decades of progress. Psychological Bulletin, 125(2), 276-302.
• Diener E. ve Diener M. (2009). Cross-cultural correlates of life satisfaction and self-esteem. E. Diener, (Ed.) Culture and Well-Being. Social Indicators Research Series içinde (s. 71-91), Springer.
• Dilmaç, B. ve Ekşi, H. (2008). Meslek yüksekokullarında öğrenim gören öğrencilerin yaşam doyumları ve benlik saygılarının incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Edebiyat Dergisi, 20, 279-291.
• Forza, C. ve Filippini, R. (1998). Tqm impact on quality conformance and customer satisfaction: A causal model. International Journal of Production Economics, 55(1), 1-20.
• Gül, T. (2020). Geçmişte çocuk işçiliği deneyimi olan üniversite öğrencilerinin benlik saygılarının ve yaşam doyumlarının öz-belirleme kuramı çerçevesinde araştırılması [Doktora Tezi]. Süleyman Demirel Üniversitesi.
• Güneri̇ Yöyen, E. (2017). Childhood trauma and self-respect. International Journal of Social Sciences and Education Research, 3(1), 267-282.
• Gürbüz, S. (2019). Sosyal bilimlerde aracı, düzenleyici ve durumsal etki analizleri. Seçkin Yayıncılık.
• Hasnain, N., Ansari, S. A. ve Sethi, S. (2011). Life satisfaction and self esteem in married and unmarried working women. Journal of the Indian Academy of Applied Psychology, 37(2), 316-319.
• Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., Babin, B. J. ve Anderson, R. E., (2018). Multivariate data analysis. Cengage Learning.
• Kanten, P. ve Kanten, S. (2015). İş yaşamının kalitesinin yaşam doyumu üzerindeki etkisinde iş doyumunun aracılık rolü. D. Selen (Ed.), Yaşam Doyumu içinde, Nobel Yayıncılık.
• Karagöz, Y. (2019). SPSS-AMOS-META Uygulamalı İstatistiksel Analizler. Nobel Yayınları.
• Karatekin, H. (2013). Benlik yapılarına göre başa çıkma stratejileri ve yaşam doyumunun incelenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Kayış, A. (2005). Güvenilirlik analizi. Ş. Kalaycı (Ed.), SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri içinde, Asil Yayınevi.
• Keskin, H. ve Çavuşoğlu, D. (2012). Lojistik meslek yüksekokullarının Türkiye’nin lojistik eğitim sorununun çözümüne katkısının tespiti ve olası çözüm önerileri, Ulusal Lojistik ve Tedarik Zinciri Kongresi Bildiriler Kitabı, 10-12 Mayıs 2012, Konya, 509-516.
• Maxwell, A. ve Bachkirova, T. (2010). Applying psychological theories of self-esteem in coaching practice. International Coaching Psychology Review, 5(1), 16–26.
• Moksnes, U. K. ve Espnes, G. A. (2013). Self-esteem and life satisfaction in adolescents-gender and age as potential moderators. Quality of Life Research, 22(10), 2921-2928.
• Neugarten, B. L., Havighurst, R. J. ve Tobin, S. S. (1961). The measurement of the life satisfaction. Journal of Gerontology, 16(2), 134-143.
• OECD. (2002). Transport logistics: Shared solutions to common challenges, OECD Publications, France.
• Özbey, S. ve Köyceği̇z Gözeler, M. (2020). A study on the effect of the social skill education on the academic self respect and problem solving skills of the pre-school children. International e-Journal of Educational Studies, 4(8), 176-189.
• Özgüngör, S. ve Paksu, A. D. (2017). Üniversite öğrencilerinde benlik saygısı düzeyine göre akademik başarıyı yordayan değişkenler. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 7(48), 111-125.
• Rosenberg, M. (1965). Society and the adolescent self-ımage. Princeton University Press.
• Rosli, Y., Othman, H., Ishak, I., Lubis, S. H., Saat, N. Z. M. ve Omar, B. (2012). Self-esteem and academic performance relationship amongst the second year undergraduate students of Universiti Kebangsaan Malaysia, Kuala Lumpur Campus. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 60, 582-589.
• Schmidt, J. A. ve Padilla, B. (2003). Self-esteem and family challenge: An investigation of their effects on achievement. Journal of Youth and Adolescence, 32, 37-46.
• Sirgy, M. J. (2012). The psychology of quality of life: Hedonic well-being, life satisfaction, and eudaimonia. Social indicators research series, Springer.
• Steinberg. L. (2007). Ergenlik. İmge Kitabevleri Yayınları.
• Şahi̇n, Z. (2018). Ölüm algısının “ yaşam doyumu ” üzerindeki etkisi: Üniversite örneği. Bitlis Eren Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Akademik İzdüşüm Dergisi, 3(3), 1-18.
• Tansel, B. (2018). Adalet bakanlığına bağlı kurumlarda çalışan personelin yaşadığı tükenmişlik, iş doyumu ve yaşam doyumu arasındaki ilişkilerin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Toros Üniversitesi İİSBF Sosyal Bilimler Dergisi, 5(8), 50-77.
• Türkoğlu, M. E. ve Küçükeşmen, E. (2019). Yoksulluk ve çalışan yoksullar üzerine genel bir bakış. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 6(48), 4497-4506.
• Türkoğlu, M., Küçükeşmen, E. ve Şi̇mşek, A . (2019). Önlisans öğrencilerinin memnuniyet durumları üzerine ampirik bir araştırma: Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Isparta Meslek yüksekokulu örneği. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6(6), 703-721.
• Thewissen, V., Bentall, R. P., Lecomte, T., Van Os, J. ve Myin-Germeys, I. (2008). Fluctuations in self-esteem and paranoia in the context of daily life. Journal of Abnormal Psychology, 117(1), 43.
• Ullman, C. ve Moshe, T. (2001). Psychological adjustment among ısraeli adolescent immigrants: A report on life satisfaction, self-concept, and self-esteem, Journal of Youth and Adolescence, 30(4), 449-463.
• Yavuz, Ç. (2006). Rehberlik ve psikolojik danışmanlık öğrencilerinde öznel iyi olma hali, psikiyatrik belirtiler ve bazı kişilik özellikleri: karşılaştırmalı bir çalışma [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Üniversitesi.
• Yıldız, M. A. ve Duy, B. (2015). Sokakta çalışmak ve gelir düzeyi erinlerin benlik saygısı, yaşam doyumu ve depresyon düzeylerine etki eder mi? (Diyarbakır ili örneği). Elementary Education Online,14(2),522-537.
• Yıldız, M. A. ve Baytemir, K. (2016). Evli bireylerde evlilik doyumu ile yaşam doyumu arasındaki ilişkide benlik saygısının aracılığı. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 67-80.
• Yılmaz Boylu, A. (2012). Adalet Bakanlığı’na bağlı kurumlarda çalışan personelin yaşam doyumu, iş doyumu ve mesleki tükenmişlik düzeylerinin cinsiyet ve hizmet süresi değişkenlerine göre incelenmes. Adalet Dergisi, 44, 123-141.
• Yiğit, R. (2012). Çevik kuvvet görevlilerinin benlik saygıları ile yaşam doyumu ve stresle başa çıkma tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 13(1), 61-75.
• Yüksek Öğretim Program Atlası. (2021). Yökatlas. https://yokatlas.yok.gov.tr adresinden 4 Şubat 2021 tarihinde alınmıştır.
• Zhang, L. ve Leung, J. P. (2002). Moderating effects of gender and age on the relationship between self‐esteem and life satisfaction in mainland Chinese. International Journal of Psychology, 37(2), 83-91.
• Zhang, B., Zhao, J. Y. ve Yu, G. (2009). The influence of concealing academic achievement the selfesteem of adolescents with low achievement. Social Behavior and Personality, 37(6), 805-810.