ÜLKELERİN KAMU YÖNETİMİ ÖRGÜTLENMELERİNİN BÖLGESEL KALKINMA AJANSLARI ÜZERİNE YANSIMASI: TÜRKİYE VE İSPANYA KARŞILAŞTIRMASI

Yıl 2018, Cilt: 9 Sayı: 21, 88 - 101, 29.07.2018

Hasret Öztürk Muhittin Tataroğlu

https://doi.org/10.21076/vizyoner.401254

Cited By: 2

Öz

Devletler, vatandaşlarına refah içerisinde bir yaşam sağlamakla yükümlüdürler. Devletin bu yükümlülüğü yerine getirebilmesi ancak ülke kaynaklarının etkin, verimli kullanılması ve kalkınmanın sağlanması ile mümkündür. Devletler kalkınmayı sağlamak adına uzun süreli, genel kapsamlı ve ulusal ölçekte kalkınma planları ile yıllık programlar hazırlamış olsa da ülke içinde bölgeler arasındaki ekonomik, sosyal, kültürel farklılıklar, önemli siyasi ve idari zorluklara sebep olmakta ve siyasi bütünleşme sorunlarına yol açmaktadır. Bu sorunların çözümünde bölgesel politikalara ve bu politikaları uygulayacak kurumlara da ihtiyaç duyulmaktadır. Klasik dönemde bölgeler arası dengesizliklere çözüm arayışları merkezden yönetim odaklı olmuştur. Dünyada yeni kamu yönetimi anlayışının gündeme gelmesi ve yerinden yönetimin önem kazanmasıyla “bölgesel kalkınma ajansları” uygulamaya konmuştur. AB üyelik sürecinde Türkiye’de “bölgesel kalkınma ajansları” kurulmuştur. Ancak bölgesel kalkınma ajansları, ülkeden ülkeye ve hatta bölgelere göre farklılıklar arz etmektedir. Bu açıdan bölgesel kalkınma ajanslarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi literatüre önemli katkı sağlayacaktır. Yerli ve yabancı literatür taraması ve karşılaştırılmalı yöntem kullanılarak ortaya konan derleme çalışmamızda, İspanya ve Türkiye’deki bölgesel kalkınma ajansları karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Bu inceleme sonucunda İspanya Bölgesel Kalkınma Ajanslarının, Türkiye’deki bölgesel kalkınma ajanslarına göre daha çok idari, mali ve işlevsel özerkliklere sahip oldukları ve bölgesel kalkınmada önemli rol oynadıkları sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bölgesel Kalkınma Ajansları, Yerel Yönetim, İspanya, Türkiye

THE EFFECTS OF PUBLİC ADMİNİSTRATİON ORGANİZATİONAL STRUCTURES OF COUNTRİES ON REGİONAL DEVELOPMENT AGENCİES: THE COMPARİSON BETWEEN TURKEY AND SPAİN

Öz

Economic, social and cultural differences among
regions within the country cause significant political and administrative
difficulties and lead to political integration problems. In the classical period,
the searchs for solutions to regional imbalances has been focused on central
administration. Regional development agencies have been put into practice with
the development of new public administration approaches and the importance of
the local administration approach in the world. "Regional development
agencies" have been established in Turkey in the EU accession process.
However, "regional development agencies" vary from country to country
and even from region to region. In this respect, comparative analysis of
regional development agencies will significantly contribute to the literature.
In the study, regional development agencies in Spain and Turkey were examined
comparatively.

Anahtar Kelimeler

Regional Development Agencies, Local Administration, Spain, Turkey

Kaynakça

• Akbulut, M. U. F. ve Göküş, M. (2017). “Küreselleşme ve Yerelleşme Sürecinde Bölgesel Kalkınma Ajansları”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 20(1), 79-88.
• Ansell, C. (2000). “The Networked Polity: Regional Development in Western Europe”. Governance 13, No: 2: 303-333.
• Arolat, O. (15.03.2013). “Kalkınma Ajansçılığında İspanya Deneyi”, https://www.dunya.com/kose-yazisi/kalkinma-ajansciliginda-ispanya-deneyi/15928, Dünya Gazetesi, (Erişim Tarihi: 14 Temmuz 2017).
• Arslan, F.(2016). “Yönetişimsiz Yönetimler: Türkiye’de Kalkınma Ajansları”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 25(2): 29-52.
• Bache, I.andRachelJ. (2000). "Has EU Regional Policy Empowered the Regions? A study of Spain and the United Kingdom." Regional& Federal Studies 10(3), 1-20.
• Brown, R. and Barbara Blake Brennan J. And Bjarnason S. (2002). “An Essential Partnership: Business/Higher Education Relationships” In Proceedings of the CHE Colloquium. Council of Higher Education, 131-144.
• Camarero Izquierd, C., Carrion, C.H. and Gutierrez,S. S. M. (2008). “Developing Relationships within the Framework of Local Economic Development in Spain” Entrepreneurship and Regional Development 20, No. 1, 41-65.
• Canzanelli, G. (2011). Models of Territorial Development Agencies in Europe and in the World. ILS LEDA Paper No, 13, 1-17.
• Constitucion Espanola, https://www.boe.es/legislacion/documentos/ConstitucionCASTELLANO.pdf, (30.4.2018)
• Çavuşoğlu, N. (2002). “Bölgeli Devlet’de Egemenlik/Yetki Paylaşımı, E-Akademi, Hukuk, Ekonomi ve Siyasal Bilimler Aylık İnternet Dergisi, (4), http://e-akademi.org/incele.asp?konu=B%F6lgeli%20Devlette%20Egemenlik/Yetki%20Payla%FE%FDm%FD&kimlik=-1246210346&url=makaleler/ncavusoglu-1.htm
• Çelik, F. (2017). “Bölgesel Kalkınma Ajansı (BKA) Deneyimlerinin Karşılaştırmalı Analizi: İngiltere ve Türkiye Örnekleri” Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(2), 145-171.
• Danson, M. and Lloyd, G. (2012). Devolution, Institutions, and organisations: changing models of regional development agencies. Environment and Planning C: Government and Policy, 30(1), 78-94.
• December, 2012 Progress Report Prepared by Turkey, https://www.ab.gov.tr/files/IlerlemeRaporlari-/2012/2012_tr_progress_report_en.pdf, (Erişim Tarihi: 23 Şubat 2018).
• Demiroğlu, M. ve Demiroğlu E. T. (2014). “Türkiye ve İngiltere Kalkınma Ajansları: İngiltere Deneyiminden Alınabilecek Dersler”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 48(48), 176-199.
• Devlet Denetleme Kurulu Raporu, “Türkiye’nin Kalkınma Ajansları Uygulamasının Değerlendirilmesi” Konulu Araştırma ve İnceleme Raporu, Sayı 2014/3, 2014: 1-799.
• Engin, C.(2011). “Kalkınma Ajansları: Türkiye ve İngiltere Ülke Örnekleri”, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 3(2), 65-77.
• Eroğlu, M., ve Kum, M. (2010). “Türkiye’de Kalkınma Ajanslarının İdari Teşkilat İçindeki Yeri”, Erciyes Üniversitesi İİBF Dergisi, Sayı 35, 175-198. Eryılmaz, B. ve Tuncer, A.(2008). “Avrupa Birliği Sürecinde Bölgesel Kalkınma Politikaları: Bölgesel Kalkınma Ajansları ve Türkiye Uygulaması”, Akademik İncelemeler Dergisi, 8(1), 165-189.
• Expert Evaluation Network Delivering Policy Analysis On The Performance of Cohesion Policy 2007-2013, https://www.files.ethz.ch/isn/142016/ES_Evalnet_Country%20report_FINAL%20VERSION.pdf, (23 Şubat 2018).
• Gutiérrez, Baudelio Urueña. (2005). “Evaluating Regional Development Agencies (RDAs) Assistance on Spanish Regional Economic Growth” In 45th Congress of the European Regional Science Association, 23-27.
• Guzmdn-Cuevas, Joaquin, F. Javier Santos-Cumplido, and ZST F. Rafael Cdceres-Carrasco. (1998). “An Analysis of Regional Development Agencies in Spain from an Endogenous Development Perspective”, Regional Development Agencies in Europe 21, 290.
• Güler U.V. ve Türkoğlu İ. ve Üstün Ü. S. (2011). “Avrupa Birliği’nde ve Türkiye’de bölgesel Kalkınma Politikaları’’, 26. Türkiye Mali Sempozyumu, Harran Üniversitesi, Urfa 38-55.
• Hasanoğlu, M. ve Aliyev, Z. (2006).“Avrupa Birliği ile Bütünleşme Sürecinde Türkiye’de Bölgesel Kalkınma Ajansları” Sayıştay Dergisi, Sayı: 60, 81-103.
• Işık, N., Baysal, D. ve Ceylan, O. (2010). “Bölgesel Kalkınma Farklarının Giderilmesinde Bir Politika Aracı Olarak Kalkınma Ajansları”, Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 3(2), 1-18.
• Karasu, M. A. (2007).“Bölge Planlamasında Havza Ölçeği” Küreselleşme Sürecinde Yerel Politika, A. MENGİ (Ed.)Küreselleşme Sürecinde Yerellik ve Politika, içinde (165-181), Ankara, İmge Kitabevi.
• Koçak, S. Y. (2009). “Avrupa Birliği, Geri Kalmış Bölgeleri Geliştirebildi Mi: Extremadura ve Viseu Bölgeleri” Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(3), 327-341.
• Koçak, S. Y. ve Ökmen, M. (2015). “Merkezi Planlamadan Bölgesel Planlamaya: Yunanistan ve Türkiye Örnekleri” Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (27), 149-158.
• Köse, S. ve Konur F. (2010). “Avrupa Birliği ve Türkiye’de Bölgesel Kalkınma Ajanslarının Bölgesel Farkların Azaltılmasındaki Rolü ve Etkililiği: Ülke Deneyimlerinin Karşılaştırılması”, AİBÜ-İİBF Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(1), 95-137.
• Montero, A. P. (2001). Delegative Dilemmas and Horizontal Logics: Subnational Industrial Policy in Spain and Brazil. Studies in Comparative International Development, 36(3), 58-87.
• Özen, P. A ve Özmen Y. (2010).“Öğrenen Bölgeler” Perspektifinde AB Bölgesel Kalkınma Ajanslarının Gelişimi, Mevcut Durumu ve Türkiye’nin Alacağı Dersler”, B. Akgül ve N. Uzay (Ed.), Kalkınma Ajansları Üzerine Seçme Yazılar, içinde (221-270), Bursa, Ekin Basım Yayım Dağıtım.
• Özer, Y. E. (2008). “Küresel Rekabet-Bölgesel Kalkınma Ajansları ve Türkiye” Review of Social, Economic-Business Studies Vol. 9/10, 389-408.
• Özmen, F. (2008). “AB Sürecinde Türkiye Kalkınma Ajanslarının Karşılaşabilecekleri Temel Sorunlar” Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 13(3), 327-340.
• Rodriguez-Pose, A. (2000). Economic Convergence and Regional Development Strategies in Spain: The Case of Galicia and Navarre. EIB Papers, 5(1), 88-115.
• Tahtalıoğlu, H. ve Özgür, H. (2016). “Türkiye’de Kalkınma Ajansları Politikasının Çözümlenmesi: Süreç Analizi (Aşamalar Yaklaşımı)”, Niğde Üniversitesi, İİBF Dergisi, C: 9/3: 161-184
• Tunca, G. (2011). “Kalkınma Ajanslarının Kurumsal Kapasitesinin İncelenmesi: Türkiye ve Avrupa Birliği Ülkeleri Arasında Karşılaştırma”, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü/Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Tuncer, A. (2010). “İspanya'da Bölgesel Yönetimler ve AB Politikalarının İspanyol Bölgesel Yönetimlerinin Şekillenmesindeki Rolü”, Akademik İncelemeler Dergisi, 5(2), 227-246.
• Tutar, F. ve Demiral, M. (2017). “Yerel Ekonomilerin Yerel Aktörleri: Bölgesel Kalkınma Ajansları” Eskişehir Osman Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 2(1), 65-83.
• Türk Dil Kurumu, Büyük Türkçe Sözlük, Türk Dil Kurumu Yayınları, http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS.59af4cdfa61b66.15654871 (Erişim Tarihi: 06 Eylül 2017).
• Usta, S. ve Akyol, B. (2015).“Bölgesel Kalkınma Aracı Olarak Bölgesel Kalkınma Ajansları: Macaristan Örneği’ 7. Uluslararası Balkanlarda Sosyal Bilimler Kongresi, Atatürk Üniversitesi, 25-30 Ağustos 2015, Erzurum, 1057-1067.
• Usta, S. ve Bilgiç, E. (2017). “Merkezi Yönetim-Yerinden Yönetim İlişkileri: İspanya ve Türkiye Üzerine Karşılaştırmalı Bir Analiz”, Strategic Public Management Journal, Vol: 3, 121-137.
• Yavuz, İ. S. ve Dulupçu, M. A. (2017). “Ulusal Devletlerde Yerel Yönetimler Harcama Desantralizasyonu Karşılaştırması: İspanya ve Türkiye Örneği” Süleyman Demirel University Journal of Faculty of Economics and Administrative Sciences, 22(3), 855-875.
• Yılmaz, A. (2010). “Kalkınma Ajansları ve Yerel Yönetişim”, Türk İdare Dergisi, Sayı: 446, 175-195.
• Yılmaz, Z. (1999). “Bölgesel Kalkınmanın Boyutları ve AB-Gümrük Birliği Çerçevesinde Türkiye’de Bölgesel Kalkınma”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 3, 79-96.
• 18.10.1982 tarih ve 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, R.G. 09/11/1982, S.17863 (Mükerrer)
• 1978 İspanya Anayasası, http://www.adalet.gov.tr/duyurular/2011/eylul/anayasalar/ulkeana/pdf/14-İSPANYA%20533-584.pdf (30.4.2018)
• 22.02.2002 tarih ve 2002/4720 sayılı Bölgesel İstatistiklerin Toplanması, Geliştirilmesi, Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Analizlerinin Yapılması, Bölgesel Politikaların Çerçevesinin Belirlenmesi ve Avrupa Birliği Bölgesel İstatistik Sistemine Uygun Karşılaştırılabilir İstatistiki Veri Tabanı Oluşturulması Amacıyla Ülke Çapında İstatistiki Bölge Birimlerinin Sınıflandırmasının Tanımlanmasına İlişkin Bakanlar Kurulu Kararı, R.G. 22/9/2002, S.24884.
• 25.01.2006 tarih ve 5449 sayılı Kalkınma Ajanslarının Kuruluşu, Koordinasyonu ve Görevleri Hakkında Kanun, R.G. 8/2/2006, S.26074.