A REVIEW ON DEFENSIVE MEDICAL APPLICATIONS

Yıl 2019, Cilt: 10 Sayı: 23, 137 - 150, 28.02.2019

Aysun Yeşiltaş Ramazan Erdem

https://doi.org/10.21076/vizyoner.437685

Cited By: 7

Öz

Defensive practices are the avoidance behaviours that physicians show to protect themselves. It is seen that these applications are widely practiced by the physicians in Turkey similar to the cade in the world. In the study, it is aimed to evaluate the reasons and the prevalence of defensive medicine practices. Defensive practices are classified under two headings: negative defensive medicine, which is evaluated as avoidance behaviour, and positive defensive medicine, which is more introverted. In both applications, there are reasons why physicians are leading defensive medicine. These are listed as patient-doctor communication, media effect, violence, the increase in the work load of physicians, malpractice cases, health system, low professional experience and fear of complaint. As a result, defensive practices cause adverse situations in terms of physicians and patients. In order to render effective health services, the causes that lead physicians to these applications should be addressed and the problems should be solved. Therefore, in order to prevent defensive medicine, solutions should be sought together with health professionals, particularly with the managers.

Anahtar Kelimeler

Defensive Medicine, Physician, Health

DEFANSİF TIP UYGULAMALARINA YÖNELİK BİR DERLEME

Öz

Defansif uygulamalar, hekimlerin kendilerini korumak için gösterdikleri kaçınma davranışlarıdır. Bu uygulamaların dünyada olduğu gibi Türkiye’de de hekimler tarafından yaygın olarak uygulandığı görülmektedir Bu çalışmada defansif tıp uygulamalarının nedenleri ve yaygınlığına ilişkin değerlendirme yapmak amaçlanmıştır. Defansif uygulamalar kaçınma davranışı olarak değerlendirilen negatif defansif tıp ve daha çok girişime yönlenilen pozitif defansif tıp olma üzere iki başlık altında toplanmaktadır. Her iki uygulamada da hekimleri defansif tıbba yönlendiren nedenler bulunmaktadır. Bunlar hasta-hekim iletişimi, medyanın etkisi, şiddet, hekimlerin iş yükünün artması,  malpraktis davaları, sağlık sistemi, mesleki deneyimin az olması, şikâyet edilme korkusu olarak sıralanmaktır. Sonuç olarak defansif uygulamalar, hekimler ve hastalar açısından olumsuz durumlara sebep olmaktadır. Zira sağlık hizmetlerinin etkili sunumunun sağlanması için hekimleri bu uygulamalara yönelten sebeplerin irdelenmesi, sorunların çözümlenmesi gerekmektedir. Dolayısıyla defansif tıbbı önlemek için başta yöneticiler olmak üzere sağlık çalışanları ile birlikte çözümler aranmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Defansif Tıp, Hekim, Sağlık

Kaynakça

• Akalın, E. (2005). “Yoğun Bakım Ünitelerinde Hasta Güvenliği”, Yoğun Bakım Dergisi, 5(3), 141-146.
• Akgül, N., Palteki, T., Şimşek, E. E. Bayram, M. vd. (2016). “Bir Grup Kamu Hastanesine Ait Sağlık Bakanlığı İletişim Merkezi Şikâyet Başvurularının İncelenmesi”, Türkiye Klinikleri Journal of Health Science, 1(1), 1-7.
• Akıncı, S.B., Sarıcaoğlu, F., Erden, İ.A., Köseoğlu, A. ve Aypar, Ü. (2013). “Anesteziyologlarda Defansif Tıp Uygulamalarının Araştırılması”, Anestezi Dergisi, 21(1), 151 -156.
• Al, B., Zengin, S., Deryal, Y., Gökçen, C. vd. (2012). “Sağlık Çalışanlarına Yönelik Artan Şiddet”, The Journal of Academic Emergency Medicine, 11, 115-124.
• Ali, A., Hummedia, M.E., Elhassan, Y.A., Nabag, W.O.M., Ahmed, M.A., vd. (2016). “Concept of Defensive Medicine and Litigation Among Sudanese Doctors Working in Obstetrics And Gynecology”, BMC Medical Ethics,17, 12,1-5.
• Atıcı, E. (2007). “Hasta - Hekim İlişkisini Etkileyen Unsurlar, Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi”, 33(2), 91-96.
• Aydaş, S. (2014). “Hekimlerde Malpraktis Kaynaklı Defansif Tıp Davranışları”, Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Aydın, S. (2015). “Hekime Başvuru Sayısının Artış Hikayesi”, Sağlık Düşüncesi ve Tıp Kültürü Dergisi, 35, 6-13.
• Aynacı, Y. (2008). “Hekimlerde Defansif (Çekinik) Tıp Uygulamalarının Araştırılması”, Tıpta Uzmanlık Tezi, Selçuk Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi, Konya.
• Aynacı, Y. (2008). “Hekimlerde Defansif (Çekinik) Tıp Uygulamalarının Araştırılması”, Tıpta Uzmanlık Tezi, Selçuk Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi, Konya.
• Bayındır, M. S. (2007). “Sağlık Hizmetlerinde İdarenin ve Hekimlerin Sorumluluğu”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, XI(1-2), 551-589.
• Bostan, S., Kılıç, T. ve Çiftçi, F. (2014). “Sağlık Bakanlığı 184 Sabim Hattına Yapılan Şikâyetlerin Karşılaştırmalı Analizi”, Küresel İktisat ve İşletme Çalışmaları Dergisi, 3(5), 43-51.
• Catino, M. (2011). “Why Do Doctors Practice Defensive Medicine?”, The Side-Effects of Medical Litigation, Safety Science Monitor,1(15), 1-12.
• Çınarlı, İ. ve Yücel, H. (2013).” Sağlık İletişiminin Bakış Açısı ile Türkiye’de Sağlık Çalışanlarına Yönelik Şiddet”, Galatasaray Üniversitesi Dergisi, Özel Sayı No.3, 31-51.
• Çolak, A. (2002). Nörosirürjide Malpraktis”, Türk Nöroşirürji Dergisi, 12, 94-98.
• Dedeoğlu, A.K. (2012). “Özel Hastanelerde Çalışan Hekimlerin Tıbbi Müdahale ve Tedavide Malpraktisten Doğan Hukuki ve Cezai Sorumluluklarına İlişkin Farkındalık Düzeylerinin Ölçümü: Ankara İli Özel Hastaneler Uygulaması”, Yüksek Lisans Tezi, Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Dijck, V. G. (2013). “Assessing The Defensive Practices Concern In Tort Law. Bridging The Gap Between Empirical Analysis and Doctrinal Reasoning”, Tilburg Law School Legal Studies Research Paper Series No. 012/2013.
• Dove, J.T., Brush, J.E., Chazal, R. A. ve Oetgen, W.J. (2010). “Medical Professional Liability and Health Care System Reform”, Journal of the American College of Cardiology, 55(25), 2801-2804.
• Elli, L., Tenca, A., Soncini, M., Spinzi, G., Buscarini, E. ve Conte, D. (2013). “Defensive Medicine Practices Among Gastroenterologists in Lombardy: Between Lawsuits and The Economic Crisis, Digestive and Liver Disease”, An International Journal of Gastroenterology and Hepatology, 45(6), 469-473.
• Ertem, G., Oksel, E. ve Akbıyık, A. (2009). “Hatalı Tıbbi Uygulamalar (Malpraktis) ile İlgili Retrospektif Bir İnceleme”, Dirim Tıp Gazetesi, 84, 1-10.
• Eskicioğlu, F., Hasdemir, P.S., Çelik, H. ve Koyuncu, F.M. (2014). “Sağlık Politikalarının, Hekimlerin Sezeryan Kararı Almalarında Etkisi: İkinci Basamak Sağlık Kuruluşu Değerlendirilmesi”, Paukkale Tıp Dergisi,7(2), 119-123.
• Etiler, N. (2011).” Neoliberal Politikalar ve Sağlık Emekgücü Üzerindeki Etkileri”, TTB Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 2-11.
• Frakes, M. (2012). “Defensive Medicine and Obstetric Practices”, Journal of Empirical Legal Studies, 9(3), 457-481.
• Gülcemal, E. ve Keklik, B. (2016). “Hastaların Hekimlere Duydukları Güveni Etkileyen Faktörlerin İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma: Isparta İli Örneği”, Mehmet Akif Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(14), 64-67.
• Hatch, O. G., (2010). “It Is Time to Address the Costs of Defensive Medicine”, Archives of Internal Medicine, 170(12), 1081-1083.
• Hiyama, T., Yoshihara, M., Tanaka, S., Urabe, Y., Ikegami, Y., vd. (2006). “Defensive Medicine Practices Among Gastroenterologists In Japan”, World Journal of Gastroenterol, 12(47), 7671-7675.
• Kumar, P. (2010). “The Myth of Inexpensive Defensive Medicine, Health Affairs”, 29(11), 2126.
• Küçüker, H. ve Fidan, H. (2005). “Sağlık Personelinin Mesleki Uygulama Kusurları ve Yargısal Dokunulmazlığının İncelenmesi: Batı Karadeniz Çalışması”, Adli Tıp Dergisi, 19(2), 33-37.
• Malherbe, J. (2013). “Counting The Cost: E Consequences of Increased Medical Malpractice Litigation In South Africa”, South African Medical Journal, 103(2), 83-84.
• Motta, S., Testa, D., Cesari, U., Quaremba, G. ve Motta, G. (2015). “Medical Liability, Defensive Medicine And Professional Insurance in Otolaryngology”, BMC Res Notes, 8, 343.
• Oğuz, Y. N. (1995). “Klinik Uygulamada Hekim-Hasta İlişkisi”, Türkiye Klinikleri Dergisi, 2(3), 59-65.
• Ortashi, O., Virdee, J., Hassan, R., Mutrynowski, T. ve Abu-Zidan, F. (2013). “The Practice of Defensive Medicine Among Hospital Doctors in the United Kingdom”, BioMed Central Medical Ethics, 14, 42.
• Özdemir, G. (2009). “Defansif Tıp mı, Hem Defansif Hem Ofansif Tıp mı?”, http://www.medimagazin.com.tr/authors/gazi-ozdemir/tr-defansif-tip-mi-hem-defansif-hem-ofansif-tip-mi-72-32-2031.html, (Erişim Tarihi:18 Aralık 2015).
• Özlü, T. (2013). “Sağlıkta Yaşanan Şiddet: Nedenler, Öneriler”, http://www.asyod.org/dokuman/13102016122643.pdf, (Erişim Tarihi:16 Kasım 2016).
• Panting, G. (2005). “Doctors on the Defensive”, http://www.theguardian.com/society/2005/apr/01/ health.comment, (Erişim Tarihi: 26 Şubat 2016).
• Passmore, K. ve Leung, WC. (2002). “Defensive Practice Among Psychiatrists: A Questionnaire Survey”, Postgraduate Medical Journal, 78, 671-673.
• Polat, O. ve Pakiş, I. (2011). “Tıbbi Uygulama Hatalarında Hekim Sorumluluğu”, Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(3), 119-125.
• Reader, T.W., Gillespie, A. ve Roberts, J. (2014). “Patient Complaints in Healthcare Systems: A Systematic Review and Coding Taxonomy”, British Medical Journal Quality and Safety,1-12.
• Rothberg, M.B., Class, J., Bishop, T.F., Friderici, J. vd. (2014). “The Cost of Defensive Medicine on 3 Hospital Medicine Services”, JAMA Internal Medicine,174(11), 1867-1868.
• Scarman, L. (1985). “Sidaway and Bethlem Royal Hospital Governors”, House of Lords, 643.
• Selçuk, M. (2015). “Çekinik (Defansif) Tıp”, İzmir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sağlık Hukuku, Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
• Sönmez, M. M., Seçkin, F. M., Şen, B. ve Birgen, N. (2009). “Adli Tıp Kurumu’ndan Görüş Sorulan ve Ortopedi Uzmanlık Alanına Giren Tıbbi Uygulama Hatalarının Gözden Geçirilmesi”, Acta Orthopaedica et Traumatologica Turcica, 43(4), 351-358.
• Studdert, D. M., Mello, M. M., Sage, W. M., DesRoches, C. M., vd. (2005). “Defensive Medicine Among High-Risk Specialist Physicians in a Volatile Malpractice Environment”, JAMA Internal Medicine, 293(21), 2609-2617.
• Summerton, N. (1995). “Positive and Negative Factors in Defensive Medicine: A Questionnaire Study of General Practitioners”, British Medicine Journal, 310(6971), 27-29.
• Sülekli, H. E. ve Mortaş, A. (2015). “OECD, Avrupa Birliği Sağlık İstatistikleri ve Türkiye Hastanelerde Beşeri ve Fiziki Kaynakların İncelenmesi”, Editör:Küçük, A.,www.tkhk.gov.tr.
• Tamer, İ. (2014). “Son 10 Yılda Hekimlik Mesleğindeki Dönüşüm Ve Gelişimin Tıp Uygulamalarına Etkileri”, Medikolegal Düzlemde Tıpta Uygulama Hataları 2, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara.
• Tancredi L. R ve Barondess, J.A. (1978). “The Problem of Defensive Medicine, Science”, 200 (4344), 879–882.
• Taşdemir, O. (1996). “Medya ve Hekim İlişkileri”, XII. Ulusal Kardiyoloji Kongresi, 16-20 Ekim 1996.
• Toprak, D.K. ve Şahin, B. (2012). “Sağlık Bakanlığı Hastanelerine Yapılan Hasta Şikâyetlerinin Değerlendirilmesi”, Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, 3, 11-28.
• Toraldo, D., Vergari, U. ve Toraldo, M. (2015). “Medical Malpractice, Defensive Medicine and Role Of The “Media” in Italy”, Multidisciplinary Respiratory Medicine, 10, 12.
• Tunçel, M., Doğan, Ö.V. ve Çobaner, A.A. (2012). “Performans Sistemine Medyanın Bakışını Anlamak: Performans Konulu Sağlık Haberleri Üzerine Bir Araştırma”, Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, 3, 93-118.
• Tussing, A.D. ve Wojtowycz, M.A. (1997). “Malpractice, Defensive Medicine, and Obstetric Behavior”, Medical Care, 35(2), 172-191.
• US Congress Office of Technology Assessment, (1994). “Defensive Medicine and Medical Malpractice”, OTA-H.602, US Government Printing Office, Washington, DC, USA.
• Vimercati, A., Greco, P., Loizzi, V., Loverro, G. ve Selvaggi, L. (2000). "Defensive Medicine" In The Choice of Cesarean Section”, Acta Biomed Ateneo Parmense,71(Suppl 1), 717-721.
• Yakut, H. İ., Burhan, B.Y., Çiftçi, A. ve Orhan M. F. (2012). “Sağlıkta Güvenlik Ve Fiziksel Şiddet: Ankara Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hematoloji Onkoloji Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nden Bir Çalışma”, Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi, 6(3), 146-154.
• Yeşiltaş, A. (2018), Şiddet ve Defansif Tıp Üzerine Nitel Bir Çalışma, Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Yılmaz, K. (2013). “Defansif Tıp”, Ankara: Seçkin Yayıncılık.