THE EFFECT OF ORGANIZATIONAL CYNICISM ON THE PRIMARY SCHOOL TEACHERS’ ORGANIZATIONAL COMMITMENT

Yıl 2019, Cilt: 10 Sayı: 24, 379 - 404, 30.07.2019

Hüseyin Çiçek Hüseyin Çakar

https://doi.org/10.21076/vizyoner.526586

Cited By: 2

Öz

The aim of this research is to determine the effect of organizational cynicism on the primary school teachers’ organizational commitment. 730 class teachers working in 77 primary school in Burdur form the scope of the research. To gather research results, Organizational Cynicism Scale and Organizational Commitment Scale are used.  In the analysis of the survey results, Average arithmetic, standard deviation, percent, frequency, t-test and one-way variation analysis (ANOVA) are used. Furthermore, in order to determine the relationship between Organizational Cynicism and the Organizational Commitment Pearson Correlation Analysis is used; and in order to see to what extent the Organizational Cynicism predict the Organizational Commitment, Multiple Regression Analysis is used. As the result of the research, the following findings are obtained: The average on the primary school teachers’ Organizational Cynicism is lower than their Organizational Commitment average. While the primary school teachers’ sub-dimension in which they live organizational cynicism most is behavioral dimension; the least sub-dimension they live organizational cynicism is the affective dimension. While the primary school teachers’ sub-dimension in which they live organizational commitment most is Internalization dimension; the least sub-dimension they live organizational commitment is harmony dimension. While cognitive and affective dimensions of organizational cynicism had significant and negative effects on identification and internalization dimensions of organizational commitment, it is found that affective and behavioral cynicism dimensions positively and positively predicted the adaptation dimension of organizational commitment.

Anahtar Kelimeler

Organizational Cynicism, Organizational Commitment, Primary School Teachers

SINIF ÖĞRETMENLERİNİN ÖRGÜTSEL BAĞLILIKLARI ÜZERİNDE ÖRGÜTSEL SİNİZMİN ETKİSİ

Öz

Bu araştırmada sınıf öğretmenlerinin örgütsel bağlılıkları üzerinde örgütsel sinizmin etkisinin saptanması amaçlanmıştır. Araştırmanın evrenini Burdur ilindeki 77 ilkokulda görev yapmakta olan 730 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırma verilerinin toplanması için Örgütsel Sinizm Ölçeği ve Örgütsel Bağlılık Ölçeği kullanılmıştır. Anket verilerinin analizinde aritmetik ortalama, standart sapma, yüzde, frekans, t-testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Ayrıca örgütsel sinizm ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla Pearson Korelasyon analizi ve örgütsel sinizmin örgütsel bağlılığı ne derecede yordadığını öğrenmek için ise Çoklu Regresyon analizinden faydalanılmıştır. Araştırmanın sonucunda; sınıf öğretmenlerinin örgütsel sinizm ortalaması, örgütsel bağlılık ortalamasından düşük çıkmıştır. Sınıf öğretmenlerinin örgütsel sinizmi en fazla yaşadıkları alt boyut davranışsal boyut iken en az yaşadıkları alt boyut ise duyuşsal boyuttur. Sınıf öğretmenlerinin örgütsel bağlılığı en fazla yaşadıkları alt boyut içselleştirme boyutu iken en az yaşadıkları alt boyut uyum alt boyutudur. Örgütsel sinizimin bilişsel ve duyuşsal boyutları örgütsel bağlılığın özdeşleşme ve içselleştirme boyutlarını anlamlı ve negatif şekilde etkilerken duyuşsal ve davranışsal sinizm boyutları ise örgütsel bağlılığın uyum boyutunu anlamlı ve pozitif olarak yordadığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Örgütsel Sinizm, Örgütsel Bağlılık, Sınıf Öğretmenleri

Kaynakça

• Abraham, R., (2000). “Organizational Cynicism: Bases and Consequence”, Genetic, Social and Psychology Monographs, 126(2), 267- 292.
• Abraham, R., (2004). Organizational Cynicism: Definitions, Bases, and Consequences, The Edwin Mellen Press, New York.
• Ada, N., Alver, İ., Atlı F., (2008). “Örgütsel İletişim Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkisi: Manisa Organize Sanayisi Bölgesinde Yer Alan ve İmalat Sektörü Çalışanları Üzerinde Yapılan Bir Araştırma”, Ege Akademik Bakış Dergisi, 8(2), 495-506.
• Agun, H., (2011). “Örgütsel Güven ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma”, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Ahmadi, F., (2014). “Örgütsel Sinizmin Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi: Atatürk Üniversitesi Çalışanları Üzerine Bir Araştırma’’, Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Akbaş, D., (2015). “Örgütsel Bağlılık ve İş Doyumu”, Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Altınöz, M., Çöp S., Sığındı T., (2011). “Algılanan Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Sinizm İlişkisi: Ankara’daki Dört ve Beş Yıldızlı Konaklama İşletmeleri Üzerine Bir Araştırma”, Sosyal Ekonomik, Araştırmalar Dergisi, 15(21), 285-315.
• Andersson, L. M., (1996). “Employee Cynicism: An Examination Using a Contract Violation Framework”, Human Relations, 49(11), 1395-1418.
• Andersson, L. M., Bateman, T. S., (1997). ”Cynicism in the Work Place: Some Causesand Effects”, Journal of Organizational Behaviour, 18(5), 449–469.
• Arslan, E. T., (2012). “Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Akademik Personelinin Genel ve Örgütsel Sinizm Düzeyi”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 13(1), 12-27.
• Balay, R., (2000). Yönetici ve Öğretmenlerde Örgütsel Bağlılık, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Balıkçıoğlu, S., (2013). “Antalya Bölgesi Konaklama İşletmeleri Çalışanlarının Örgütsel Sinizm Tutumları ile Bağlılık İlişkisi Üzerine Bir Araştırma”, Yüksek Lisans Tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hatay.
• Bayram, L., (2005). “Yönetimde Yeni Bir Paradigma”, Sayıştay Dergisi, 59, 125-139.
• Bommer, W. H., Rich, G. A., Rubin, R. S,. (2005). “Changing Attitudes About Change: Longitudinal Effects Of Transformational Leader Behavior On Employee Cynicism About Organizational Change’’, The Journal of Organizational Behaviour, 26(7), 733-753.
• Bozkurt, Ö., Yurt, İ., (2013). “Akademisyenlerin Örgütsel Bağlılık Düzeylerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”, Yönetim Bilimleri Dergisi,11(22), 121-139.
• Brandes, P., (1997). “Organiztional Cynicism: Its Nature, Antecedents, and Consequences”, (Unpublished Doctoral Dissertation), Division of Researchand Advanced Studies of the University of Cincinnati, USA.
• Büyüköztürk, Ş., (2002). “Faktör Analizi: Temel Kavramlar ve Ölçek Geliştirmede Kullanımı”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 8(4), 470-483.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F., (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Pegem Yayınları.
• Cartwright, S., Holmes, N., (2006), “The Meaning of Work: The Challenge of Regaining Employee Engagement and Reducing Cynicism”, Human Resource Management Review, 16, (2), 199-208.
• Cevizci, A., (2000). Felsefe Sözlüğü, İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Çakınberk, A., Demirel E., (2010). “Örgütsel Bağlılığın Belirleyicisi Olarak Liderlik: Sağlık Çalışanları Örneği”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24,104-119.
• Dean, W. J., Brandes, P., Dharwaskar, R., (1998). “Organizational Cynicism”, Academy of Management Review, 23(2), 341-352.
• Delken, M., (2004). “Organizational Cynicism: A Study Among Call Centers’’, Faculty of Economics and Business Administration.
• Doğan, A., (2008). “İlköğretim Kurumlarında Örgütsel Adaletin Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkisi (Elazığ İli Örneği)”, Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Eğilmezkol, G., (2011). “Çalışma Yaşamında Örgütsel Adalet ve Örgütsel Bağlılık: Bir Kamu Bankasındaki Çalışanların Örgütsel Adalet ve Örgütsel Bağlılık Algılayışlarının Analizine Yönelik Bir Çalışma”, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Elmalı, O., Özden, Ö., (2012). İlkçağ Felsefesi Tarihi, İstanbul: Arı Sanat Yayınları.
• Ergen, S., (2015). “Öğretmenlerin Örgütsel Sinizm Düzeyleri ile Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişki”, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Ersoy, S., Bayraktaroğlu S., (2010). Örgütsel Bağlılık, Derya Ergun Özler, (Ed.), Örgütsel Davranışta Güncel Konular, Bursa: Ekin Yayınları.
• Gökberk, M., (1985). Felsefe Tarihi, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Gülle, M., (2013). “Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenlerinin Okul Ortamında Maruz Kaldıkları Yıldırma Algıları ve Örgütsel Bağlılık Düzeylerinin İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Gün, F., (2015). “Öğretim Elemanlarının Algılarına Göre Örgütsel Sinizm ile Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Gürkan, Ç., G., (2006). “Örgütsel Bağlılık: Örgütsel İklimin Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkisi ve Trakya Üniversitesinde Örgüt İklimi ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkinin Araştırılması”, Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
• Hacıefendioğlu, Ş., (2010). “Sosyal Paylaşım Sitelerinde Üye Bağlılığı Üzerine Bir Araştırma”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(2), 56-71.
• Helvacı, M. A., Çetin A., (2012). “İlköğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Örgütsel Sinizm Düzeylerinin Belirlenmesi (Uşak İli Örneği)”, International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 3, 1475-1497.
• Hulpia, H., Devos, G. ve Van Keer, H. (2010). “The Influence of Distributed Leadership on Teachers’ organizational commitment: A multilevel approach”, The Journal of 127 Educational Research, 103(1), 40-52.
• James, M. S. L., (2005). “Antecedents and Consequences of Cynıcısm In Organızatıons: An Examınatıon of The Potentıal Posıtıve And Negatıve Effects on School Systems (Dissertation of Doctor of Philosophy)’’, The Florida State University, Florida.
• James, M., Baker, R. (2008). “Unionization as a Consequence of Cynicism: The Relationship Between Social-Exchange, Cynicism and Unionization”, IABR & TLC Conference Proceedings, San Juan, Puerto Rica, USA., 1-7.
• Johnson, J. L. and O'Leary-Kelly, A.M., (2003). “The effects of Psychological Contract Breach and Organizational Cynicism: Not All Social Exchange Violations Are Created Equal”, Journal of Organizational Behavior, 24(5), 627-647.
• Kalağan, G., (2009). “Araştırma Görevlilerinin Örgütsel Destek Algıları ile Örgütsel Sinizm Tutumları Arasındaki İlişki”, Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Karasar, N., (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kılıç, Ş., (2011). “İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Sinizm ve Örgütsel Bağlılık Düzeyleri Arasındaki İlişki (Keçiören İlçesi Örneği)”, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Koç, H., (2009). “Örgütsel Bağlılık ve Sadakat İlişkisi”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(28), 200-211.
• Kutanis, R. Ö., Çetinel, E., (2009). “Adaletsizlik Algısı Sinisizmi Tetikler mi?: Bir Örnek Olay”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 1(26), 186- 195.
• Kutanis, R. Ö., Dikili, A., (2010). Değişim Boyutuyla Örgütsel Sinizim, (Ed.: Derya Ergun Özler), Örgütsel Davranışta Güncel Konular İçinde, Bursa: Ekin Yayınevi.
• Lahai, M., Sail, R., Muhamad, M. ve Suandi, T., (2004). “Relationship Between The İndividual Facets of Job, Job Satisfaction and Organizational Commitment”, Pertanika J. Soc. Sci. & Hum., 12(1), 11-20.
• Lok, P. ve Crawford, J., (1999). “The Relationship Between Commitment and Organizational, 129 Culture, Subculture, Leadership Style and Job Satisfaction in Organizational Change and Development”, Leadership and Organization Development Journal, 20(7), 365-373.
• Mahmutoğlu, A., (2007). “Milli Eğitim Bakanlığı Merkez Örgütünde İş Doyumu ve Örgütsel Bağlılık”, Doktora Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Naus, A.J.A.M., (2007). “Organizational Cynicism On The Nature, Antecedents And Consequences of Employee Cynicism Toward The Employing Organization”, Dissertation of Doctor of Philosophy, Maastricht University, Maastricht.
• O'Reilly, C., Chatman, J. (1986). “Organizational Commitment and Psychological Attachment: The Effects of Compliance, Identification, and Internalization on Prosocial Behavior”, Journal of Applied Psychology, 71(3) 492-499.
• Özcan, E., (2014). “Öğretmenlerin Örgütsel Adalet Algıları ile Örgütsel Sinizm Tutumları Arasındaki İlişki”, Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Özcan, F., (2013). “Örgütsel Sinizm ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkiyi Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”, Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
• Özdaşlı, K., Kanten S., Kanten P, (2009). “Yöneticilerin Kariyer İlerleme Arzusu Örgütsel Bağlılıklarının Akıl Hocalığı Eğilimlerinin Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”, Süleyman Demirel Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, 14(3), 229-243.
• Özgan, H., Çetin, B. ve Külekçi, E., (2011). “İlköğretim Kademesinde Görev Yapan Öğretmenlerin Örgütsel Sinizm Düzeyinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi”, Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 11(17), 69-84.
• Özkan, V., (2008). “İlköğretim Okulunda Görevli Sınıf Öğretmenlerinin Bazı Değişkenlere Göre Örgütsel Bağlılık Düzeyleri (Sakarya İl Örneği)’’, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Özler, D. E., Atalay, C.G., Şahin, M.D., (2010). “Does The Cynicism Contaminate In Organizations With Distrustfulness?” Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(2), 47-57.
• Özmutlu, A., (2016). “Kariyer Bağlılığı, Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Eğilimi İlişkisi: Akademisyenler Üzerine Bir Uygulama”, Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Pitre, L. J., (2004). “Organizational Cynicism at The United States Naval Academy: An Exploratory Study”, Naval Postgraduate School.
• Robinson, Sandra L., Matthew S. Kraatz, Denise M. Rousseau (1994). “Changing Obligations and the Psychological Contract: A longitudinal Study”, Academy of Management Journal, 37(1), 137-152.
• Sur, Ö., (2010). “Örgütsel Sinizm: Eskişehir İli Büro Çalışanları Üzerine Bir Alan Araştırması”, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Takala, T., Uusitalo, O. (1996). “An Alternative View of Relationship Marketing: A Framework for Ethical Analysis”. European Journal of Marketing, .30(2) 45-60.
• Tokgöz, N., Yılmaz H., (2008). “Örgütsel Sinizm: Eskişehir ve Alanya’daki Otel İşletmelerinde Bir Uygulama”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 283-305.
• Torun, Y., (2016). “Personel Güçlendirme ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisinde Örgütsel Sinizmin Aracılık Rolü: Örgütsel Sinizm Ölçeği Geliştirmeye Yönelik Bir Araştırma”, Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Turner, J. H., Valentine, S. R., (2001). “Cynicism as a Fundamental Dimension of Moral Decision-Making: A Scale Development”, Journal of Business Ethics, 34, 123-134.
• Tükeltürk, Ş.A., Perçin, N.Ş. ve Güzel, B., (2009). “Örgütlerde Psikolojik Kontrat İhlalleri ve Sinizm İlişkisi: 4-5 Yıldızlı Otel İşletmeleri Üzerine Bir Araştırma”, 17.Yönetim ve Organizasyon Kongresi Kongre Kitabı, Eskişehir: Osmangazi Üniversitesi, 688-692.
• Üresin, T., (2009). “Tükenmişlik ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki”, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Wiener, Y., (1982). “Commitment in Organizations: a Normative View”, Academy of Management Review, 7(3), 418-428.
• Yıldız, B., (2013). “İlkokul ve Ortaokul Öğretmenlerinin İş stresi, Örgütsel Bağlılık ve İş Doyumuna Yönelik Algılarının İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yıldız, K., (2013). "Örgütsel Bağlılık, Örgütsel Sinizm ve Örgütsel Muhalefet Arasındaki İlişki”, International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(6), 853-879.
• Yılmaz, K., Altınkurt, Y., (2012), “Okul Yöneticilerinin Kullandıkları Güç Kaynakları ile Öğretmenlerin İş Doyumu Arasındaki ilişki”, Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(2), 385-402.
• Yüksel, İ., (2005), “İletişimin İş Tatmini Üzerindeki Etkileri: Bir İşletmede Yapılan Görgül Çalışma”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6(2), 291-306.
• Yüksel, H., (2015). “Örgütsel Sinizm ve Bağlılık Arasındaki İlişki: İlk ve Orta Okul Öğretmenleri Üzerinde Bir Araştırma”, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.