KIRSAL KALKINMADA TKDK’NIN ROLÜ: IPARD I PROGRAMINA İLİŞKİN ISPARTA İLİNDE BİR İNCELEME

Yıl 2019, Cilt: 10 Sayı: 25, 536 - 554, 28.10.2019

Gökhan Özkul , Ahmet Ali Bozkurt

https://doi.org/10.21076/vizyoner.616959

Cited By: 1

Öz

Türkiye’nin kırsal kalkınma politikaları AB’ye üyelik sürecindeki katılım müzakerelerinden oldukça etkilenmiştir. Bu müzakerelerin bir sonucu olarak AB’ye katılım öncesi dönemde, AB mevzuatına uyum sağlanması ve uyumlaştırılan mevzuatın uygulanması için gerekli idari ve kurumsal altyapının oluşturulması için 2007 yılında Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK) kurulmuştur. TKDK uygulamış olduğu IPARD (IPARD I ve IPARD II) programlarıyla AB fonlarının etkin bir şekilde kullanılması görevini görerek kırsal kalkınmaya büyük bir katkı sağlamaktadır. Bu bağlamda çalışmada ekonomisi tarıma dayalı illerden biri olan Isparta’da IPARD I programından faydalanan firmaların desteklere ilişkin başvuru ve uygulama süreçlerinde yaşadığı problemler ve bu desteklerin bölge için yaratmış olduğu sonuçlar betimleyici istatistikler, ki-kare testi ve kruskal wallis testi ile incelenmiştir. 109 firmadan elde edilen anket bulgularına göre desteklere ilişkin başvuru ve uygulama süreçlerinde yaşanan problemlerin yüksek seviyede olmadığı, problemlere ilişkin yapılan değerlendirmelerin firmaların destek aldığı tedbir türlerine göre farklılık gösterdiği ve verilen desteklerin kırsal alanda tarım sektörünün gelişimine, istihdam artışına, gelir artışına, halkın becerilerinin gelişmesine katkı sağlayarak daha yaratıcı ve yenilikçi olmalarına katkı sağladığı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kırsal Kalkınma, TKDK Destekleri, IPARD I Programı, Isparta İli

THE ROLE OF ARDSI IN RURAL DEVELOPMENT: A REVIEW RELATED TO THE IPARD I PROGRAM IN THE PROVINCE OF ISPARTA

Öz

The rural development policy of Turkey is deeply influenced by the negotiations on the EU membership process. As a result of these negotiations, the Agriculture and Rural Development Support Institution (ARDSI) was founded in 2007 in the pre-accession period to harmonize with the EU legislation and to establish the necessary administrative and institutional infrastructure for the implementation of the harmonized legislation. With its IPARD (IPARD I and IPARD II) programs ARDSI has contributed greatly to rural development through fulfilling the duty of using the EU funds efficiently. In this respect, the problems in the application and practice processes experienced by the firms benefiting IPARD I program in Isparta which is one of the provinces based on agriculture, and the results created by these supports for the region are analysed with descriptive statistics, Chi-Square Test and Kruskal Wallis test in the study. According to the findings obtained from 109 firms the problems experienced in application and practice processes regarding the support are not quite high, the assessments made about the problems differed according to the types of measures that the firms receive support and the provided supports contribute to the development of agricultural sector, ensure employment increase, income increase, public skills development in rural areas by contributing to their being more creative and innovative.

Anahtar Kelimeler

Rural Development, ARDSI Supports, IPARD I Program, Province of Isparta

Kaynakça

• Akın, O. (2015). Kırsal Kalkınma Politikalarının AB Politikaları Çerçevesinde İncelenmesi: Denizli İli Örneği, Doktora Tezi, Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ.
• Aslan, S., Demirhan, Y. ve Ertaş, M. (2016). “Avrupa Birliği Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı Kırsal Kalkınma Bileşeni (IPARD I) ve Mardin İline Etkileri”, Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 7(1), 232-254.
• Ayanoğlu, İ. (2008). Kırsal Kalkınma ve Türkiye İçin Bir Kırsal Kalkınma Modeli, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Aydınlı, H.İ. ve Çiftçi, S. (2015). “Türkiye’de Kır-Kent Kavramlarının Değişen Niteliği ve Mevzuatın Sürece Etkisi”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(54), 192-200.
• Bahtiyar, K. (2014). “Kırsal Kalkınma Uygulamaları Üzerine Bir Değerlendirme: TKDK (Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu) Örneği”, Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, (28), 306-324.
• Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, Ankara: Pegem Akademi.
• Can, M. ve Esengün, K. (2007). “Avrupa Birliği Kırsal Kalkınma Programlarının Türkiye’nin Kırsal Kalkınması Açısından İncelenmesi: SAPARD ve IPARD Örneği”, Gazi Osman Paşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 24(2), 43-56.
• Çeken, H., Karadağ, L. ve Dalgın, T. (2007). “Kırsal Kalkınmada Yeni Bir Yaklaşım Kırsal Turizm ve Türkiye’ye Yönelik Teorik Bir Çalışma”, Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 8(1), 1-14.
• Çelik, Z. (2005). “Planlı Dönemde Türkiye’deki Kırsal Kalkınma Politika ve Uygulamaları Üzerine Bir Değerlendirme”, Planlama, 2(32), 61-71.
• Dağlıoğlu, E. (2008). IPARD Programı Kapsamında Türkiye’ye Verilecek Desteklere İlişkin Ödeme Süreci ve Bu Sürecin Türkiye Açısından Değerlendirilmesi, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Uzmanlık Tezi, Ankara.
• Demirbük, M. (2013). Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programının Değerlendirilmesi Sivas İli Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
• DPT (2018). Ulusal Kırsal Kalkınma Stratejisi, http://ekutup.dpt.gov.tr/bolgesel/strateji/UKKS.pdf , (Erişim Tarihi: 6 Ağustos 2018).
• Geray, C. (1999). “İşlendirme Açısından Kırsal Gelişme Yöneltilerimiz”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 54(2), 61-100.
• Gülçubuk, B., Yıldırak, N., Kızılaslan, N., Özer, D., Kan, M., ve Kepoğlu, A. (2010). “Kırsal Kalkınma Yaklaşımları ve Politika Değişimleri”, Türkiye Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi, http://www.zmo.org.tr/resimler/ekler/e443d6819ae22b2_ek.pdf, (Erişim Tarihi: 13 Mart 2018).
• Gürlük, S. (2001). “Dünyada ve Türkiye’de Kırsal Kalkınma Politikaları ve Sürdürülebilir Kalkınma”, Uludağ Üniversitesi İktisat Fakültesi Dergisi, 19(4), 1-12.
• Han, E. ve Kaya, A.A. (2008). Kalkınma Ekonomisi Teori ve Politika, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• IPARD (2017). https://ipard.tarim.gov.tr/Ayarlar/mevzuat/IPARDProgram.doc, (Erişim Tarihi: 5 Kasım 2017).
• İrmiş, A. ve Eroğlu, Ş.G. (2015). “Bir Kırsal Kalkınma Modeli Olarak Geleneksel Üretimi Yeniden Canlandırma Örneği: Yeşilyuva Ayakkabı Üretimi”, International Conference on Eurasian Economies, 9-11 September 2015, Kazan-Russia, 689-698.
• Kafa, N. (2014). Kırsal Kalkınma Aracı Olarak Yoksul Yanlısı Turizm Yaklaşımı Edremit Körfezi Örneği, Doktora Tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi, Balıkesir. Kalaycı, Ş. (2010). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Kuşat, N. (2014). “Sürdürülebilir Kırsal Kalkınma İçin Bir Alternatif Olarak Kırsal Turizm ve Türkiye'de Uygulanabilirliği”, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(2), 65-87.
• Nakip, M. (2006). Pazarlama Araştırmaları: Teknikler ve SPSS Destekli Uygulamalar, Ankara: Seçkin Yayınları.
• OECD (2006). The New Rural Paradigm Policies and Governance, OECD Rural Policy Reviews, OECD.
• Özen, A. (2014). AB Uyum Sürecinde Türkiye’de Uygulanan Kırsal Kalkınma Politikalarındaki Değişim ve Kırsal Kalkınma Yatırımları Kapsamında Hibe Projelerinin Değerlendirilmesi; Aydın İli Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
• Özkul, G. (2013). Girişimsel Fırsat Tipleri ve Belirleyici Unsurları: Firma Büyüme Performansı ve Bölgesel Kalkınma Perspektifinde TR61 Bölgesi İmalat Sanayi Sektörü Üzerine Ampirik Bir Araştırma, Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Salant, P. ve Dillman, D.A (1994). How to Conduct Your Own Survey, New York: Wiley: John Wiley and Sons.
• T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı (2015). Ulusal Kırsal Kalkınma Stratejisi (2014-2020).
• T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı (2011). Katılım Öncesi Yardım Aracı Kırsal Kalkınma (IPARD) Programı (2007-2013), TC Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Yayını, Ankara.
• TKDK (2019). Desteklenen Sektörler, https://www.tkdk.gov.tr, (Erişim Tarihi: 20 Ağustos 2019).
• TKDK (2018). http://www.tkdk.gov.tr/ProjeIslemleri/ImzalananSozlesmeler, (Erişim Tarihi: 11 Aralık 2018).
• TKDK (2017). Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu Stratejik Planı 2017-2021, Ankara.
• TKDK, (2015). Kırsal Kalkınma Çalıştayı TKDK – D8 Ülkeleri, 14-15 Mayıs 2015, Ankara.
• Uzgören, N. (2012). Bilimsel Araştırmalarda Kullanılan Temel İstatistiksel Yöntemler ve SPSS Uygulamaları, Bursa: Ekin Yayınevi.
• Yenigül, S.B. (2017). “Kırsal Kalkınma Politikalarında Yeni Yaklaşımlar ve Bu Yaklaşımların Türkiye’nin Kırsal Kalkınma Politikalarına Etkisi”, Planlama, 27(1), 16-25.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yontar, İ.G. ve Söztutar, M. (2018). “Kırsal Alanda Girişimcilik, Üretim ve Kalkınma Boyutlarıyla Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK) – Manisa İl Koordinatörlüğü Örneği”, Sayıştay Dergisi, (111), 43-77.