SOCIAL PROJECTION OF ECONOMIC CRISES: REFLECTIONS OF ECONOMIC CRISES ON UNEMPLOYMENT, CRIME AND SUICIDE IN TURKEY

Yıl 2020, Cilt: 11 Sayı: 26, 245 - 258, 28.02.2020

Muhammet Atila Süha Çelikkaya

https://doi.org/10.21076/vizyoner.651410

Cited By: 7

Öz

Throughout history, economic crises have not only affected economic systems but also affected all sections of society. Many socioeconomic phenomena, from workers to students, from crime rates to poverty, from family life to income distribution, have been affected by crises. In the study, although it is not possible to examine all these socioeconomic effects individually, the impact of crises on the concepts of unemployment, crime and suicide is examined. As a result of the study conducted with the help of Granger Causality Analysis, a negative causality relationship is found between economic crisis and unemployment. This finding, which supports many studies in the literature, has been associated with the phenomenon of jobless growth. The hypothesis that the unemployment variable is the Granger cause of the suicide variable is confirmed by the analysis. Although the hypothesis that the phenomenon of crime is reflected through unemployment is not confirmed, a positive causality relationship emerges with the economic crises. Due to the lack of data provided by the Turkish Statistical Institute and the fact that other studies are not up to date, poverty data could not be reached. This, in turn, is accepted as the constraint of the study. 

Anahtar Kelimeler

economic crisis, unemployment, crime, suicide, granger causality analysis

EKONOMİK KRİZLERİN TOPLUMSAL İZDÜŞÜMÜ: TÜRKİYE’DE YAŞANAN EKONOMİK KRİZLERİN İŞSİZLİK, SUÇ VE İNTİHARA YANSIMALARI

Öz

Ekonomik krizler tarih boyunca sadece ekonomik sistemleri etkisi altına almakla kalmamış aynı zamanda toplumun her kesimine etki etmiştir. İşçilerden öğrencilere, suç oranlarından yoksulluğa, aile hayatından gelir dağılımına kadar birçok sosyoekonomik olgu krizlerden etkilenmiştir. Bu çalışmada; tüm bu sosyoekonomik etkileri tek tek incelemek mümkün olmasa da, krizlerin işsizlik, suç ve intihar kavramları üzerine etkisi incelenmiştir. Granger nedensellik analizi yardımıyla yapılmış olan çalışma sonucunda, ekonomik kriz ve işsizlik arasında negatif yönlü bir nedensellik ilişkisi bulunmuştur. Literatürde bulunan birçok çalışmayı destekleyen bu bulgu, istihdamsız büyüme olgusu ile bağdaştırılmıştır. İşsizlik değişkeni, intihar değişkeninin Granger nedenidir hipotezi ise yapılan analiz ile doğrulanmıştır. Suç olgusunun, işsizlik üzerinden yansıyarak etki ettiği yönündeki hipotez doğrulanamamış olsa da, ekonomik krizler ile pozitif yönlü bir nedensellik ilişkisi ortaya çıkmıştır. Türkiye İstatistik Kurumu tarafından sağlanan verilerin yetersizliği ve yapılan diğer çalışmaların güncel olmamasından kaynaklı olarak yoksulluk verisine ulaşılamamıştır. Bu durum çalışma kısıdı olarak kabul edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Ekonomik Kriz, İşsizlik, Suç, İntihar, Granger Nedensellik

Kaynakça

• Abanoz, İ. N. (2012). Ekonomik kriz, kapitalizm ve suç. İstanbul, Legal Yayıncılık.
• Akkuş, G. E. (2012). Phillips eğrisi: enflasyon-işsizlik değiş-tokuşu teorik bir inceleme. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 62(2), 99-151.
• Aksu, H. ve Akkuş, Y. (2010). Türkiye’de mala karşı suçların sosyoekonomik belirleyicileri üzerine bir deneme: Sınır testi yaklaşımı (1970- 2007). Sosyoekonomi, 191- 214.
• Aktan, C. C. ve Şen, H. (2001). Ekonomik kriz: nedenler ve çözüm önerileri. Yeni Türkiye Dergisi, Ekonomik Kriz Özel Sayısı, 2(42), 1225-1230.
• Akyüz, E. H. (2018). Vektör otoregresyon (VAR) modeli ile iklimsel değişkenlerin istatistiksel analizi. Uluslararası Mühendislik Araştırma ve Geliştirme Dergisi, 10(2), 183-192.
• Aren, S. (2008), İstihdam para ve iktisadi politika. Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Barışık, S., Çevik, E. İ. ve Çevik, N. K. (2010). Türkiye’de okun yasası, asimetri ilişkisi ve istihdam yaratmayan büyüme: Markov-Switching yaklaşımı. Maliye Dergisi, 2(159), 88-102.
• Ayla, D., Karış, Ç. ve Kızıltan, A. (2019). Ekonomik krizlerin sosyal etkileri: Türkiye üzerine bir uygulama (1980-2016). Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 33(2), 415-434.
• Çapık, E. (2014). Türkiye’de dış borç-büyüme ilişkisi: 1979-2012 dönemi üzerine bir inceleme. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Delice, G. (2003). Finansal krizler: teorik ve tarihsel bir perspektif. Erciyes Üniversitesi İİBF Dergisi, 20, 57-81.
• Deniz, İ., Ersöz, A. G., İldeş, N. ve Türkarslan, N. (2001). 1995-2000 Yılları resmi kayıtlarından Batman'da gerçekleşen intihar ve intihar girişimleri üzerine bir inceleme. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 4(4).
• Dickey, D. A. and Fuller, W. A. (1979). Distribution of the estimators for autoregressive time series with a unit root. Journal of the American Statistical Association, 74(366), 427-431.
• Dolu, O. (2015). Suç teorileri: Teori, araştırma ve uygulamada kriminoloji. Ankara: Global Politika ve Strateji Yayınları.
• Dönmezer, S. (1994). Kriminoloji. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Durkheim, E. (2013). İntihar. Z. Z. İlkgelen (Çev.), İstanbul: Pozitif Yayıncılık.
• Ekici, G., Savaş, A. H. ve Çıtak, S. (2001). İntihar riskini artıran psikososyal etmenler (sosyal güvence yokluğu, göç ve diğer stresörler). Anadolu Psikiyatri Dergisi, 2(4), 204-212.
• Fallahi, F. ve Rodriguez, G. (2014). Link between unemployment and crime in the US: A Markov-Switching approach. Social Science Research, 45, 33-45.
• Granger, C. W. (1969). Investigating causal relations by econometric models and cross-spectral methods. Econometrica Journal of the Econometric Society, 424-438.
• Gujarati, D. N. (2006). Temel ekonometri. Ü. Şenesen, G.G. Şenesen (Çev.), İstanbul: Literatür Yayınları.
• Işığıçok, Ö. (2014). İstihdam ve işsizlik. Bursa: Dora Basım-Yayın.
• İçli, T. G. (2013). Kriminoloji. Seçkin Yayıncılık.
• Keskin, Ü. H. (2004). Ekonomik krizlerde küresel güçler: 2001 Türkiye ekonomik krizi. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Kibritçioğlu, A. (2001). Türkiye’de ekonomik krizler ve hükümetler, 1969-2001. Yeni Türkiye Dergisi, 1-2.
• Korkmaz, A. ve Mahiroğulları, A. (2007). İşsizlikle mücadelede emek piyasası politikaları –Türkiye ve AB ülkeleri-. Bursa: Ekin Basım Yayım Dağıtım.
• Liska, A. E. ve Warner, B. D. (1991). Functions of crime: A paradoxical process. American Journal of Sociology, 96(6), 1441-1463.
• Lordoğlu, K., Özkaplan, N. ve Törüner, M. (1999). Çalışma iktisadı. İstanbul: Bita Basım Yayım.
• Maslow, A. H. (1943), A theory of human motivation. Psychological Review, 50(4), 370-396.
• Murat, S. ve Yılmaz-Eser, B. (2013). Türkiye’de ekonomik büyüme ve istihdam ilişkisi: İstihdam yaratmayan büyüme olgusunun geçerliliği. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 2(3), 92-123.
• Özatay, F. (2010). Finansal krizler ve Türkiye. İstanbul: Doğan Egmant Yayıncılık ve Yapımcılık.
• Papps, K. L. ve Winkelmann, R. (2000). Unemployment and crime: New evidence for an old question. New Zealand Economic Papers, 34(1), 53-71.
• Platon. (2007). Yasalar. Şentuna, C. ve Babür, S. (Çev.), İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Ritzer, G. ve Stepnisky, J. (2014). Sosyoloji kuramları. H. Külür (Çev.), Ankara: De Ki Basım Yayım.
• Sancar, C. ve Polat, M. A. (2015). Türkiye’de ekonomik büyüme, enerji tüketimi ve ithalat ilişkisi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 6(12), 416-432.
• Sokullu-Akıncı, F. R. (2016). Kriminoloji, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Tarde, G. (1903). The laws of imitation. E. C. Parsons (Çev.), New York: Henry Holt and Company.
• Topbaş, F. (2007). İşsizlik ve intihar ilişkisi: 1975-2005 VAR analizi. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2, 161-172.
• Tunalı, H. ve Özkaya, S. (2016). Türkiye’de işsizlik-intihar ilişkisinin analizi. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 5(2), 56-70.
• Uysal, D. ve Alptekin, V. (2009). Türkiye ekonomisinde büyüme-işsizlik ilişkisinin VAR modeli yardımıyla sınanması (1980-2007). Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 25(2), 69-78.
• Weber, M. (1999). Protestan ahlakı ve kapitalizmin ruhu. Z. Gürata (Çev.), Ayraç Yayınevi.
• Yaprak, Ş. (2009). Ekonomik krizlerin istihdama yansıması. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 1(2), 41-54.
• Yavuz, A. (2012). İşgücü, istihdam ve kriz olgusu, İstanbul Ticaret Odası. (İTO) Yayınları, Sektörel Etütler ve Araştırmalar, Yayın No: 2010-122.
• Yıldız, R., Öcal, O. ve Yıldırım, E. (2010). Suçun sosyoekonomik belirleyicileri: Kayseri üzerine bir uygulama. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 36, 15-31.
• Yıldırtan, D. Ç. (2011). E-Views uygulamalı temel ekonometri: Makro ekonomik verilerle. İstanbul: Türkmen Kitabevi.