Kültürel Ürünlerde Rekabet ve İmaj Karmaşası: Gül ve Lavanta Örneği ile Isparta Destinasyonu Üzerine Bir Değerlendirme

Yıl 2024, Cilt: 15 Sayı: 43, 1082 - 1105, 31.08.2024

Zeynep Gençer , Onur Selçuk

https://doi.org/10.21076/vizyoner.1446721

Öz

Turistik destinasyonlarda imajı etkileyen birden fazla ürün olduğunda hem imaj açısından hem de ürün rekabeti açısından bir karmaşa yaşanabilmektedir ya da aksine ürünler bir rekabet içinde değil, bütünleştirici bir etki yaratabilmektedir. Bu tür destinasyonlarda rekabetle birlikte bazı ürünler turistik olarak değerlendirilebileceği gibi bazı ürünler kültürel bir ürün olup sembolik anlamlar yüklenebilmekte veya sadece ticari, endüstriyel ürün olarak nitelendirilebilmektedir. Bu araştırmada, benzer bir durumun yaşandığı Isparta ili için iki önemli ürün olan gül ve lavantanın değerlendirmesi yapılmıştır. Gül ve lavantanın kendi arasındaki ilişkinin rekabet, destinasyon imajı ve sembolik anlamı konuları üzerinden değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Değerlendirme yapılırken netnografi ve çok kriterli karar verme tekniklerinden faydalanılmıştır. ÇKKV ile yerel halkın ve turistlerin görüşleri; netnografi ile Kuyucak Köyü’ne dair TripAdvisor yorumları değerlendirilmiştir. Çalışmanın ana bulgusuna göre destinasyon imajında gül lavantaya göre ön planda bulunurken, gül bir kültürel ürün, lavanta ise turistik ürün olarak değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ürün-Yer İmajı, Rekabet, Kültürel Ürün, Netnografi, Çok Kriterli Karar Verme, Isparta

Etik Beyan

Bu çalışma için Akdeniz Üniversitesi Etik Kurulundan 886044 sayılı ve 26.03.2024 tarihli etik kurul onayı alınmıştır.

Competition and Image Complexity in Cultural Products: An Evaluation on Isparta Destination with The Example of Rose and Lavender

Öz

When more than one product influences the image of a tourist destination, there may be confusion between image and product competition, or it may generate an integrative impact rather than competition. In such destinations, products might be perceived as touristic, some as cultural with symbolic implications, or simply as commercial or industrial products. The study focuses on two major products in Isparta province, namely rose and lavender. It seeks to assess the relationship among rose and lavender via the lens of competition, destination image, and symbolic value. Throughout the evaluation, netnography and Multi-Criteria Decision-Making techniques are used. The opinions of locals and tourists are examined using MCDM, while TripAdvisor evaluations of Kuyucak Village are evaluated using netnography. According to the study's key finding, rose is emphasized over lavender in the destination image, with rose being classified as a cultural product and lavender as a touristic product.

Anahtar Kelimeler

Product-Place Image, Competition, Cultural Product, Netnography, Multi-Criteria Decision Making, Isparta

Etik Beyan

For this study the approval of ethical committee no 886044 dated 26.03.2024 was taken from the Ethical Committee, Akdeniz University.

Kaynakça

• Açıcı, F. K., Ertaş, Ş. ve Sönmez, E. (2017). Sürdürülebilir turizm: Kültür turizmi ve kültürel miras. Akademia Disiplinlerarası Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 3(1), 52-66.
• Akoğlan Kozak, M. ve Güncan, Ö. (2021). Oyuncak müzeleri ve ziyaretçi deneyimleri. Social Science Development Journal, 6(24), 74-96.
• Aköz, A. B. ve Beyhan, Ş. G. (2019). Güneykent gül hasatı turizminin mekânsal analizleri. Zeıtschrıft Für Die Welt Der Türken, 11(2), 89-111.
• Akpınar, M. E. (2022). Machine selection application in a hard chrome plating industry using fuzzy SWARA and fuzzy ARAS methods. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 29(1), 107-119. https://doi.org/10.18657/yonveek.848811
• Akşap, Y. (2018). Gastronomik bir değer olarak lavanta. Uluslararası Global Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(1), 32-41.
• Akyol, B. ve Öztürk, Y. (2024). Turistlerin tatil seçimi karar verme aşamalarında sosyal medyanın rolü: Tripadvisor örneği (The role of social media in the decision-making stages of tourists: TripAdvisor example). Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 11(2), 1581-1599. https://doi.org/10.21325/jotags.2023.1257
• Aybek, G., Demirel, A. ve Öner, C. E. (2022). Yerli turistlerin kendilerini yabancılarla karşılaştırması ve hissettikleri ayrışma. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 33(2), 7-18. https://doi.org/10.17123/atad.1006613
• Aytaç Adalı, E. ve Tuş Işık, A. (2016). Air conditioner selection problem with COPRAS and ARAS methods. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(2), 124-138.
• Bahar, O. ve Kozak, M. (2007). Advancing destination competitiveness research: Comparison between tourists and service providers. Journal of Travel & Tourism Marketing, 22(2), 61-71.
• Bakić, O. (2010). Marketing u turizmu [Marketing in tourism]. Belgrade: Singidunum University.
• Bakshi, T. ve Sarkar, B. (2011). MCA based performance evaluation of project selection. International Journal of Software Engineering & Applications (IJSEA), 2(2), 14-22.
• Balkı, M. K., Erdoğan, S., Aydın, S. ve Sayın, C. (2020). The optimization of engine operating parameters via SWARA and ARAS hybrid method in a small SI engine using alternative fuels. Journal of Cleaner Production, 258. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2020.120685
• Baloglu, S. ve McCleary, K. W. (1999). A model of destination image formation. Annals of Tourism Research, 26(4), 868-897.
• Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı. (2020). Yağ gülü tarımı ve endüstrisi fizibilite raporu. https://www.kalkinmakutuphanesi.gov.tr/dokuman/yag-gulu-tarimi-ve-endustrisi-fizibilite-raporu/2685 adresinden 14 Ocak 2024 tarihinde alınmıştır.
• Boo, S. (2010). Destination brand attitude and loyalty as factors in revisitation of competitive destinations. Tourism Review International, 14(4), 163-178.
• Bozok, D. ve Karaman, R. (2018). Isparta lavantasının kırsal turizm kapsamında swot analizi yöntemiyle değerlendirilmesi: Kuyucak köyü örneği. International Journal of Social and Economic Sciences, 8(2), 27-33.
• Buhalis, D. (2000). Marketing the competitive destination of the future. Tourism Management, 21(1), 97-116.
• Butler, R. W. (1980). The concept of a tourist area cycle of evolution: Implications for management of resources. Canadian Geographer/Le Géographe Canadien, 24(1), 5-12.
• Çakır, E. (2017). Kriter ağırlıklarının SWARA–Copeland yöntemi ile belirlenmesi: Bir üretim işletmesinde uygulama. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(1), 42-56.
• Chatterjee, N. ve Bose, G. (2013). Selection of vendors for wind farm under fuzzy MCDM environment. International Journal of Industrial Engineering Computations, 4(4), 535-546.
• Chatterjee, P. ve Chakraborty, S. (2014). Flexible manufacturing system selection using preference ranking methods: A comparative study. International Journal of Industrial Engineering Computations, 5(2), 315-338.
• Choi, J. G., Tkachenko, T. ve Sil, S. (2011). On the destination image of Korea by Russian tourists. Tourism Management, 32(1), 193-194.
• Crompton, J. L. (1979). An assessment of the image of Mexico as a vacation destination and the influence of geographical location upon that image. Journal of Travel Research, 17(4), 18-23.
• Cudny, W. (2014). Festival tourism–the concept, key functions and dysfunctions in the context of tourism geography studies. Geographical Journal, 65(2), 105-118.
• Çuhadar, Y. ve Coşkun, İ. O. (2022). Kırsal turizm faaliyetlerinin yöre halkının ekonomik refahın etkisi̇: Isparta Kuyucak örneği̇ (The effect of rural tourism activities on the economic welfare of the local people: the case of Isparta Kuyucak). Journal of Gastronomy Hospitality and Travel (JOGHAT), 5(2), 799-818. https://doi.org/10.33083/joghat.2022.169
• Darji, V. P. ve Rao, R. V. (2014). Intelligent multi criteria decision making methods for material selection in sugar industry. Procedia Materials Science, 5, 2585-2594.
• Davras, Ö. (2019). Tüketici temelli destinasyon marka değeri modellemesi: Isparta destinasyonu örneği. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 16(3), 515-532.
• Dilmen, R. ve Göktürk Baydar, N. (2020). Yağ gülü (Rosa damascena Mill.)’nün mikro çoğaltımında en uygun sürgün ve köklenme ortamlarının belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 24(1), 209-216. https://doi.org/10.19113/sdufenbed.681979
• Doratli, N., Hoskara, S. O. ve Fasli, M. (2004). An analytical methodology for revitalization strategies in historic urban quarters: a case study of the Walled City of Nicosia, North Cyprus. Cities, 21(4), 329-348.
• Dwyer, L., Mellor, R., Livaic, Z., Edwards, D. ve Kim, C. (2004). Attributes of destination competitiveness: A factor analysis. Tourism Analysis, 9(1–2), 91–101.
• Elliot, S., Papadopoulos, N. ve Kim, S. S. (2011). An integrative model of place image: Exploring relationships between destination, product, and country images. Journal of Travel Research, 50(5), 520-534. https://doi.org/10.1177/0047287510379161
• Emekli, G. (2006). Coğrafya, kültür ve turizm: kültürel turizm. Ege Coğrafya Dergisi, 15(1–2), 51–59.
• Ergen, F. D. (2022). Evaluation of tourist behaviors from the perspective of business owners in rural tourism region: The case of Kuyucak village. Journal of Academic Tourism Studies, 3(1), 59-71.
• Ernest, D. (1962). The world customer. Harvard Business Review, 40(4), 113-122.
• Fleiss, J. L. (1971). Measuring nominal scale agreement among many raters. Psychological Bulletin, 76(5), 378.
• Font, X. ve McCabe, S. (2017). Sustainability and marketing in tourism: Its contexts, paradoxes, approaches, challenges and potential. Journal of Sustainable Tourism, 25(7), 869-883.
• Fournier, S. (1991). A meaning-based framework for the study of consumer-object relations. Advances in Consumer Research, 18(1), 736-742.
• García-Rosell, J.-C., Haanpää, M., Kylänen, M. ve Markuksela, V. (2007). From firms to extended markets: A cultural approach to tourism product development. Tourism: An International Interdisciplinary Journal, 55(4), 445-459.
• Gheibdoust, H., Gilaninia, S. ve Taleghani, M. (2023). Identification and prioritization of the factors influencing service quality in the hotel industry by swara and ARAS methods during the COVID-19 pandemic. Journal of Quality Assurance in Hospitality and Tourism, 00(00), 1-23. https://doi.org/10.1080/1528008X.2023.2209343
• Ghenai, C., Albawab, M. ve Bettayeb, M. (2020). Sustainability indicators for renewable energy systems using multi-criteria decision-making model and extended SWARA/ARAS hybrid method. Renewable Energy, 146, 580-597. https://doi.org/10.1016/j.renene.2019.06.157
• Göde, H. A. ve Yiğit, G. (2017). Isparta yöresi festivallerinin kültür turizmi ve ekonomisi bağlamında değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 38, 61-71.
• Gökdemir, S. ve Değer, E. (2020). Turist rehberi seçiminin analitik hiyerarşi süreci ile belirlenmesi: Tripadvisor örneği (Determination of tourist guide selection by analytical hierarchy process: the case of Tripadvisor). Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 8(2), 1510-1526.
• Gomez, M., Lopez, C. ve Molina, A. (2015). A model of tourism destination brand equity: The case of wine tourism destinations in Spain. Tourism Management, 51, 210-222.
• Göral, R. ve Tuna, M. (2018). Turistik ürün bileşeni olarak kültürel çekiciliklerin turizm sektörü rekabetçiliği açısından önemi. International Journal of Contemporary Tourism Research, 2(1), 1-12.
• Gül, A., Aydemir, Ç., Gökalp, M. ve Akın, T. (2020). CBS ortamında kültür rotalarının belirlenmesi; Isparta ili örneği GSI Journals Serie C: Advancements in Information Sciences and Technologies (AIST), 3(1), 1-20.
• Gunn, C. A. (1972). Tourism function: Demand. In C. A. Gunn (Ed.), Vacationscape: Designing tourist regions. (pp. 21-29). University of Texas at Austin.
• Gunn, C. A. ve Var, T. (2002). Tourism planning: Basics, concepts, cases. Routledge Taylor&Francis Group.
• Gürel, Ç. ve Anıl, B. (2016). Components of cultural tourists’ experiences in destination. Current Issues in Tourism, 19(2), 137-157.
• Güvenç, B. (2021). İnsan ve kültür. Remzi Kitap Evi.
• Hampton, M. P. (2005). Heritage, local communities and economic development. Annals of Tourism Research, 32(3), 735-759.
• Hassan, S. S. (2000). Determinants of market competitiveness in an environmentally sustainable tourism industry. Journal of Travel Research, 38(3), 239-245.
• Horng, J. S., Liu, C. H., Chou, H. Y. ve Tsai, C. Y. (2012). Understanding the impact of culinary brand equity and destination familiarity on travel intentions. Tourism Management, 33(4), 815-824.
• Huh, J. (2002). Tourist satisfaction with cultural/heritage sites: The Virginia Historic Triangle. Virginia Tech.
• Hunt, J. D. (1975). Image as a factor in tourism development. Journal of Travel Research, 13(3), 1-7.
• İşci, B. (2018). Kentsel ekoturizm ve Isparta kent merkezinde uygulanabilirliği. Journal of Humanities and Tourism Research (Online), 8(8-1), 101-115. https://doi.org/10.14230/joiss481
• Isparta Kültür ve Turizm Müdürlüğü. (2023). Lavanta kokulu köy. https://isparta.ktb.gov.tr/TR-163065/lavanta-kokulu-koy.html adresinden 14 Ocak 2024 tarihinde alınmıştır.
• Karabasevic, D., Paunkovic, J. ve Stanujkic, D. (2016). Ranking of companies according to the indicators of corporate social responsibility based on SWARA and ARAS methods. Serbian Journal of Management, 11(1), 43-53. https://doi.org/10.5937/sjm11-7877
• Kerse, Y. (2023). Kars ilindeki turistik yerlerin çevrimiçi turist yorumları bağlamında incelenmesi. İşletme, 4(2), 239-254. https://doi.org/10.57116/isletme.1347699
• Keršulienė, V. ve Turskis, Z. (2011). Integrated fuzzy multiple criteria decision making model for architect selection. Technological and Economic Development of Economy, 17(4), 645-666.
• Keršulienė, V., Zavadskas, E. K. ve Turskis, Z. (2010). selection of rational dispute resolution method by applying new step‐wise weight assessment ratio analysis (Swara). Journal of Business Economics and Management, 11(2), 243-258. https://doi.org/10.3846/jbem.2010.12
• Kılınç, İ. (2022). Isparta’da kırsal turizmin gelişimi: Kuyucak köyü örneği. Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(1), 261-275.
• Kladou, S. ve Kehagias, J. (2014). Assessing destination brand equity: An integrated approach. Journal of Destination Marketing & Management, 3(1), 2-10.
• Kozinets, R. V. (1997). “‘I want to believe’”: A netnography of the X-Philes’ subculture of consumption. Advances in Consumer Research, 24, 470-475.
• Levy, S. J. (1959). Symbols for sale. Harvard Business Review, 37(4), 117-124.
• Mardani, A., Nilashi, M., Zakuan, N., Loganathan, N., Soheilirad, S., Saman, M. Z. M. ve Ibrahim, O. (2017). A systematic review and meta-analysis of SWARA and WASPAS methods: Theory and applications with recent fuzzy developments. Applied Soft Computing, 57, 265-292.
• Merriam, S. B. (2015). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber. Nobel Yayıncılık.
• Milićević, S., Petrović, J., Kostić, M. ve Lakićević, M. (2020). Tourism product in the function of improving destination competitiveness: Case of Vrnjačka Banja, Serbia. Quality-Access to Success, 21(178), 133-138.
• OECD. (2009). The impact of culture on tourism. https://www.oecd.org/industry/the-impact-of-culture-on-tourism-9789264040731-en.htm adresinden 14 Ocak 2024 tarihinde alınmıştır.
• Ongun, U., Gövdere, B. ve Kösekahyaoğlu, L. (2018). Kırsal turizm kapsamında yerel halkın beklentileri: Isparta Kuyucak lavanta vadisi örneği. Turar Turizm ve Araştırma Dergisi, 7(2), 43-58.
• Örmeci, M. C. ve Demircan, V. (2012). Türkiye’de yağ gülü (rosa damascena) Üretimi ve ticaretinin gelişimi. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 7(1), 124-134.
• Özbek, A. (2017). Çok kriterli karar verme yöntemleri ve excel ile problem çözümü (Vol. 197). Seçkin Yayıncılık.
• Özoğul, G. (2023). Çevreye duyarlı 5 yıldızlı otel işletmelerine yönelik TripAdvisor çevrim içi yorumlarının incelenmesi: Marmaris örneği. Journal of Gastronomy Hospitality and Travel (JOGHAT), 6(3), 892-918. https://doi.org/10.33083/joghat.2023.309
• Papadopoulos, N., Cleveland, M., Bartikowski, B. ve Yaprak, A. (2018). Of countries, places and product/brand place associations: an inventory of dispositions and issues relating to place image and its effects. Journal of Product and Brand Management, 27(7), 735-753. https://doi.org/10.1108/JPBM-09-2018-2035
• Pearce, P. L. (1982). Perceived changes in holiday destinations. Annals of Tourism Research, 9(2), 145-164.
• Popesku, J. (2011). Menadžment turističke destinacije (Management of tourist destination). Univerzitet Singidunum.
• Prasad, R. (2019). Selection of internal safety auditors in an Indian construction organization based on the SWARA and ARAS methods. Journal of Occupational Health and Epidemiology, 8(3), 134-140. https://doi.org/10.29252/johe.8.3.134
• Reza, S. ve Majid, A. (2013). Ranking financial institutions based on of trust in online banking using ARAS and ANP method. International Research Journal of Applied and Basic Sciences, 6(4), 415-423.
• Russell, J. A. ve Pratt, G. (1980). A description of the affective quality attributed to environments. Journal of Personality and Social Psychology, 38(2), 311.
• Şahin, S. ve Şad, B. (2018). Müzelere yönelik e-yorumların içerik analizi yöntemi ile değerlendirilmesi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 14(1), 199-232.
• Sarıçelik, K. (2016). Osmanlı döneminde Isparta ve Burdur sancaklarında gülcülük ve 1913 tarihli gül yağlarının men-i tağşişi talimatnamesi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 38, 37-50.
• Sedmak, G. ve Kociper, T. (2017). The consistency of a tourism product: A new conceptual framework. European Journal of Tourism Research, 17, 102-115.
• Şengül, A. ve Çılgınoğlu, H. (2023). Türkiye’nin ilk milli parkına yönelik çevrim içi ziyaretçi yorumlarının incelenmesi: TripAdvisor örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 14(37), 247-261.
• Şeyhanlıoğlu, H. Ö., Hazarhun, E., Arıca, R. ve Durdu, K. M. (2023). Yiyecek-içecek işletmelerine yönelik TripAdvisor’da yer alan paylaşımların incelenmesi: Batman örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 14(39), 877-898.
• Sezgin, M. ve Öztürk, E. (2023). Üç marka şehirde bulunan üç otele yönelik TripAdvisor.com’da yayımlanan müşteri yorumlarının analizi. Journal of Global Tourism and Technology Research, 4(1), 40–55. https://doi.org/10.54493/jgttr.1240971
• Smith, S. L. J. (1994). The tourism product. Annals of Tourism Research, 21(3), 582-595.
• Solomon, M. R. (1983). The role of products as social stimuli: A symbolic interactionism perspective. Journal of Consumer Research, 10(3), 319. https://doi.org/10.1086/208971
• Soylu, Y. (2022). Şarap turizmi destinasyonlarındaki yiyecek içecek işletmelerine yönelik TripAdvisor yorumlarının içerik analizi. Sinop Üniversitesi Boyabat İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi E-Dergisi, 2(1), 81-101.
• Stanujkic, D. ve Jovanovic, R. (2012). Measuring a quality of faculty website using ARAS method. Proceeding of the International Scientific Conference Contemporary Issues in Business, Management and Education, 545-554.
• Stanujkic, D., Karabasevic, D. ve Zavadskas, E. K. (2015). A framework for the selection of a packaging design based on the SWARA method. Engineering Economics, 26(2), 181-187.
• Steinecke, A. (2010). Culture–a tourist attraction: importance–expectations–potential. In Trends and Issues in Global Tourism 2010 (pp. 185-196). Springer.
• Stemler, S. (2000). An overview of content analysis. Practical Assessment, Research, and Evaluation, 7(1), 137-146.
• Tarhan, Y., Açıksöz, S. ve Çelik, D. (2019). Lavanta tarımı ve sürdürülebilir kalkınma: Isparta/Keçiborlu-Kuyucak köyü örneği. Bartın University International Journal Of Natural And Applied Sciences, 2(2), 216-227.
• Tok, C. (2005). Kültür turizmi. Standard Ekonomik ve Teknik Dergi, 44(6), 42-43.
• TripAdvisor. (2024). TripAdvisor web sitesi şartları, koşulları ve bildirimleri. https://tripadvisor.mediaroom.com/TR-terms-of-use adresinden 10 Ocak 2024 tarihinde alınmıştır.
• Tupenaite, L., Zavadskas, E. K., Kaklauskas, A., Turskis, Z. ve Seniut, M. (2010). Multiple criteria assessment of alternatives for built and human environment renovation. Journal of Civil Engineering and Management, 16(2), 257-266.
• Tür, E. (2023). Doğa turizmi kapsamında kaz dağlarını ziyaret eden turistlerin yaptıkları çevrimiçi yorumların incelenmesi: TripAdvisor örneği. Uluslararası Global Turizm Araştırmaları Dergisi, 7(1), 1-27.
• Türkiye Kültür Portalı. (2023). Kuyucak köyü lavanta tarlaları- Isparta. https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/isparta/gezilecekyer/kuyucak-koyu-lavanta-tarlalari adresinden 20 Aralık 2023 tarihinde alınmıştır.
• UNWTO. (1985). The State’s role in protecting and promoting culture as a factor of tourism development.
• World Tourism Organization. (2018). Tourism and culture synergies, UNWTO, Madrid. https://doi.org/10.18111/9789284418978
• Varnacı Uzun, F. (2023). TrıpAdvisor ziyaretçi yorumları ile Hatay Arkeoloji Müzesi’nin depremler öncesi durumunun değerlendirilmesi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, İhtisaslaş, 18-41.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yüksel, A. ve Akgül, O. (2007). Postcards as affective image makers: An idle agent in destination marketing. Tourism Management, 28(3), 714-725.
• Yurdoğlu, H. ve Kundakcı, N. (2017). Swara ve Waspas yöntemleri̇ İle sunucu seçimi̇. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(38), 253-270. https://doi.org/10.31795/baunsobed.645105
• Zavadskas, E. K. ve Turskis, Z. (2010). A new additive ratio assessment (ARAS) method in multicriteria decision‐making. Technological and Economic Development of Economy, 16(2), 159-172.
• Zavadskas, E. K., Turskis, Z. ve Vilutiene, T. (2010). Multiple criteria analysis of foundation instalment alternatives by applying Additive Ratio Assessment (ARAS) method. Archives of Civil and Mechanical Engineering, 10(3), 123-141.
• Zeng, B. ve Gerritsen, R. (2014). What do we know about social media in tourism? A review. Tourism Management Perspectives, 10, 27-36.
• Zolfani, S. H. ve Saparauskas, J. (2013). New application of SWARA method in prioritizing sustainability assessment indicators of energy system. Engineering Economics, 24(5), 408-414.