Portrait of the Poet as a "Man": The Well of Power Establıshed in Murathan Mungan's Şairin Romanı

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 2, 187 - 202, 30.12.2022

Derya Güllük

https://doi.org/10.58306/wollt.1203868

Öz

It is seen that narratives in which the representation of women is visible, which cannot be dried from being the object of masculine discourse, cannot go beyond aestheticizing the secondary position of women by serving to reproduce the gender roles determined by women's identity in social life, and moreover, they cannot go beyond aestheticizing the secondary position of women. The language of masculine authority, which sharpens gender roles, limits the creativity of the male subject by objectifying the woman within the framework of different mechanisms of oppression. Women, whose existence is built around this language, are confined to a translingual or pre-linguistic space under the domination of the male subject. Women, who were pushed completely beyond social life, were also made invisible in public, their voices were muted, and control over their bodies and assets was established within the framework of various devices. The self of women has been given by fluxing around concepts such as “naturalness”, “privacy” and “mystery” and has been made dysfunctional by being detached from women's subjectivity. It is obvious that we are plagued by serious problems when confronting the image of women, whose boundaries are drawn by the "other" and sometimes drawn by an explicit gaze in the representations of women whose boundaries are drawn by the "other" and sometimes with an explicit gaze. Under this heading, where we focus not only on what exists but also on what is destroyed, it has been determined and diagnosed that on the one hand, the "hegemonic" fictions of masculinity attributed to the masculine subject are visible, and on the other hand, gender norms are reproduced with objectified female representations. In this study, Murathan Mungan's work titled Şairin Romanı will be read with a critical eye on the conceptualization of “anxiety of influence” by Harold Bloom, who gives the entire history of literature through the conflict of “father-son” and almost longs for poetry to manhood.

Anahtar Kelimeler

anxiety of influence, gender, poetry, masculinity, femininity

Şairin “Erkek” Olarak Portresi: Murathan Mungan'ın Şairin Romanı’nda Kurulan Erk Kuyusu

Öz

Eril söylemin nesnesi olmaktan kurutulamayan kadın temsilinin görünür olduğu anlatıların, kadın kimliğinin toplumsal yaşamda belirlenmiş cinsiyet rollerini aşamadıkları ve bu rollerin yeniden üretilmesine hizmet ederek kadının ikincil konumunu estetize etmekten öteye geçemedikleri görülür. Toplumsal cinsiyet rollerini keskinleştiren eril otoritenin dili, erkek öznenin yaratıcılığında, kadını, farklı baskı mekanizmaları etrafında nesneleştirerek sınırlar. Bütünüyle toplumsal hayatın ötesine itilen kadınlar kamusalda da görünmez kılınarak sesleri kısılmış, bedenleri ve varlıkları üzerinde çeşitli aygıtlar çerçevesinde bir denetim kurulmuştur. Sınırları “öteki” tarafından çizilen ve onun tarafından adlandırılan kadın temsillerinde kimi zaman örtük kimi zamansa açık edilen bir bakışla çizilen kadın imgesiyle yüzleşirken ciddi sorunlarla malûl olduğumuz da aşikârdır. Bu bağlamda önemli bir örneklem olarak görebileceğimiz Murathan Mungan’ın “Şairin Romanı” başlıklı anlatısında, çoğunluğu şair olan erkek kahramanlar karşısında şairlikleri silinerek sadece güzel şiir okumalarıyla ön plana çıkarılan kadın kahramanlar, kendi sözlerinin birer faili olarak değil de erkek şairlerin şiirlerini okuyan birer okuyucuya dönüştürülerek hem şairlikleri hem de faillikleri ellerinden alınır. Diğer bir yandan, anlatının şair olarak ön plana çıkan kadın kahramanları irrealist bir alana yerleştirilerek gerçekliklerinden kopartılmış ve kadınların benliği; “doğallık”, “mahremiyet” ve “gizem” gibi mefhumlar etrafında flulaştırılarak verilmiştir. Sadece neyin var olduğuna değil, neyin “yok” edildiğine de odaklandığımız bu başlık altında, bir taraftan eril özneye atfedilen “hegemonik” erkeklik kurgularının görünür olduğu diğer taraftan ise nesneleştirilen kadın temsilleriyle birlikte toplumsal cinsiyet normlarının yeniden üretildiği tespit ve teşhis edilmiştir. Bu çalışmada, bütün bir edebiyat tarihini “baba-oğul” çatışması üzerinden veren ve adeta şairliği erkekliğe hasreden Harold Bloom’un “etkilenme endişesi” kavramsallaştırması üzerinden Murathan Mungan’ın Şairin Romanı başlıklı anlatısı eleştirel bir gözle okunacaktır.

Anahtar Kelimeler

Etkilenme endişesi, toplumsal cinsiyet, şairlik, erkeklik, kadınlık

Kaynakça

• Arstoteles. (2013). Poetika. (Çev. Samih Rifat). İstanbul: Can Yayınları.
• Bloom, H. (2008). Etkilenme Endişesi. (Çev. Ferit Burak Aydar). İstanbul: Metis Yayınları.
• Booth, Wayne C. (2012). Kurmacanın Retoriği. (Çev. Bülent O. Doğan). İstanbul: Metis Yayınları.
• Bourdieu, P. (2015). Eril Tahakküm. (Çev. Bediz Yılmaz). İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Braidotti, R. (2018). İnsan Sonrası. (Çev. Öznur Karakaş). İstanbul: Kolektif Kitap.
• Eagleton, T. (2014). Edebiyat Kuramı, (Çev. Tuncay Birkan). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Gilbert S. M., Gubar S. (2016). Tavan Arasındaki Deli Kadın. (Çev. Nil Sakman). İstanbul: Aylak Adam Kültür Sanat Yayıncılık.
• Gündoğan İbrişim, D. (2019). “Önsöz Yerine: Eril Aşkınlığın Ötesinde Öznellik, Yaratıcılık ve Feminist Anlatıbilimin Dönüştürücü Gücü”, Haz. S. Kaygusuz ve D. Gündoğan İbrişim, Gaflet Modern Türkçenin Cinsiyetçi Sinir Uçları. İstanbul: Metis Yayınları.
• Gürbilek, N. (2016). “Erkek Yazar, Kadın Okur” Kör Ayna Kayıp Şark. İstanbul: Metis Yayınları.
• Judith, B. (2014). Cinsiyet Belası Feminizm ve Kültürün Altüst Edilmesi. (Çev. Başak Ertür). İstanbul: Metis Yayınları.
• Kaygusuz, S. ve Gündoğan İbrişim, D. (2019). Gaflet Modern Türkçenin Cinsiyetçi Sinir Uçları. İstanbul: Metis Yayınları.
• Millett, K. (1987). Cinsel Politika (Çev. Seçkin Selvi). İstanbul: Payel Yayınları.
• Mungan, M. (2011). Şairin Romanı. İstanbul: Metis Yayınları.
• Nochlin, L. (2014). “Neden Hiç Büyük Kadın Sanatçı Yok?”. Sanat/Cinsiyet Sanat Tarihi ve Feminist Eleştiri. (Edt. Ahu Antmen). İstanbul: İletişim Yayınları.