Stoa Felsefesi ve İslam Düşüncesindeki Etkisi

Yıl 2015, Cilt: 1 Sayı: 2, 219 - 228, 30.11.2015

İbrahim Çapak

Öz

Stoa okulu felsefe tarihinin en etkin olan okullardan biridir. Yaklaşık

6 yüzyıl bilim dünyasına etkin olan bu okul, Zenon, Kleanthes,

Khrysippos, Diogenes, Panetius Poseidoioss, Seneca,

Epictetos ve Marcus-Aurelius gibi birçok filozof yetişmiştir. Stoa

okulunda tartışılan temel konular hem İslam dünyasında hem

de diğer ilim çevrelerinde bir çok etki yapmıştır. Örneğin Farabi,

Yahya b. Adiy ve Cassas gibi Müslüman alimlerin mantık, ahlak

ve hukuk gibi konularda Stoa felsefesinden haberdar olduklarını

ve onların fikirlerinde istifade ettiklerini görmekteyiz. Bu çalışmada

Stoa felsefesinin belli konularda Müslüman düşünürleri etkilediği

irdelenmeye çalışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Stoa Okulu, İslam Düşüncesi, Zenon

Stoic Philosophy and Its Impact upon Islamic Thought

Öz

Stoic school is one of the most poignant schools in the history

of philosophy. This school, which flourished in scientific world

approximately six century, taught many philosophers like Zeno,

Cleanthes, Chrysippus, Diogenes, Panaetius, Posidonius, Seneca,

Epictetus, and Marcus Aurelius. The basic issues discussed in

Stoic school had many impact on both Islamic world and other

scientific circles. For instance, we see that Islamic philosophers

such as Farabi and Yahya b. Adiy knew the Stoic philosophy and

benefited from it in the fields of logic, ethics and law. In this study,

influences of Stoic philosophy on Islamic thinkers in certain fields

are scrutinized.

Anahtar Kelimeler

Stoic School, Islamic Thought, Zeno, Farabi

Kaynakça

• Aurelius, Marcus, Düşünceler, (çev. Şadan Karadeniz) İstanbul 2004.
• Bayrakdar, Mehmet, İslam Felsefesine Giriş, Ankara 1997.
• Bilen, Osman, “Mantık ile Gramer İlişkisi Üzerine İki Görüş”, D. E. Ü.İlahiyat Fakültesi Dergisi Sayı XIII-XIV, İzmir 2001.
• Birand, Kâmıran, İlk Çağ Felsefesi Tarihi, Ankara 2001.
• Brun, Jean, Stoa Felsefesi, (çev. Medar Atıcı), İstanbul 1997.
• Çapak, İbrahim, “Sokrates ve Gazali’ye Göre Dilim Menşei” İslami Araştırmalar, C. 6, Ankara. Stoa Mantığı ve Fârâbî’ye Etkisi, Ankara 2008.
• Çüçen, A. Kadir, Mantık, Bursa 1999.
• Dumitriu, Anton, History of Logic, Kent 1977.
• Dürüşken, Çiğdem, “Stoa Mantığı” Felsefe Arkivi, İstanbul 1991.
• Emin, Osman, Felsefetü’l-Revvakiyye, Kahire 1971.
• en-Neşşar, Ali Sami, İslam’da Felsefi Düşüncenin Doğuşu, (çev. Osman Tunç), İstanbul 1999.
• Menahicü’l-Bahs inde Mütefekiril İslam, İskenderiye 1947. el-Cahız, ed-Dala’il ve’l-İ’tibar, Haleb 1928.
• İbn Rüşd, Faslu’I-makal (Çev. Bekir Karlığa) İstanbul 1992.
• Kıllıoğlu, İsmail, “Hukuk Felsefesi Açısından Stoacılık”, İlim ve Sanat, Ankara 1985.
• Laertios, Diogenes, Ünlü Filozofların Yaşamları ve Öğretileri, (çev. Candan Şentuna), İstanbul 2003.
• Lukasiewicz, Jan, Aristotle’s Syllogistic, Oxford 1954.
• Löringhoff, von Freytag, Mantık (çev. T. Mengüşoğlu), İstanbul Ünv. Edebiyat Fak. Yayınları, trhs.
• Öktem, Niyazi, “Stoisizm”, İst. Üni. Hukuk Fak. Mecmuası C. XL, Sayı, 1-4, İstanbul 1974.
• Paksüt, Fatma, Seneca’da Ahlak Görüşü – Zevk Anlayışı, Ankara
• Russell, Bertand, Batı Felsefesi Tarihi (çev. Muammer Sencer), İstanbul 2000.
• Shehaby, Nabil, “The Inflence of Stoic Logic on al-Jassas’s Legal Theory”, The Cultural Context of Medieval Learning Boston Studies in the Philosophy of Science Volume 26, 1975.
• Thilly, Frank, Yunan ve Ortaçağ Felsefesi, (çev. İbrahim Şener) İstanbul 2002. Tusi, Nasiruddin, Ahlak-ı Nasiri, İstanbul 2007.
• Weber, Alfred, Felsefe Tarihi, (çev. H. Vehbi Eralp) İstanbul 1993.
• Yahya b. ‘Adi, Tehdhib a-l-Akhlaq, (thk. Naji al-Takriti), Beirut-Paris, 1978.
• Zeller, Eduard, Grek Felsefesi Tarihi, İstanbul 2001.