Opinions of Spiritual Counselors on Spiritual Counseling Services in KYK Dormitories

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 2, 625 - 656, 31.12.2024

İrfan Sevinç

https://doi.org/10.32955/neu.istem.2024.10.2.10

Öz

As the needs and expectations of societies change, their questions also change, and as in every field, those who provide religious services should use appropriate methods and techniques and develop new methods and techniques while providing religious services in line with these needs and expectations. In the face of these developments, in order to provide more effective and efficient religious services to people today, in addition to the known methods, spiritual counseling services that suggest dealing with people's problems one-on-one come to the fore. In this context, the field of spiritual counseling services, which has recently started to be provided for higher education students as well as hospitals and prisons, emerges as a subject that is needed and needs to be studied. The aim of this study is to evaluate the spiritual counseling services carried out in the dormitories of the Credit and Dormitories Institution (KYK) in the provinces of Çorum, Amasya and Kırıkkale in line with the opinions of the personnel working as spiritual counselors. Within the scope of the study: Spiritual counselors' methods of communicating with students, the areas where students' questions and problems are most concentrated and possible reasons, which trainings are needed for spiritual counseling before or during the service of spiritual counselors and how this need is met. There are scientific studies on spiritual counseling in the literature. Studies conducted in KYK dormitories are very limited. It is thought that our research will contribute to the field as it is the first study to examine spiritual counseling services in KYK dormitories in line with the views of spiritual counselors through qualitative fieldwork. In the research, qualitative research method was taken as a basis in line with the interpretive and interpretive social science approach, descriptive research was preferred as a design, and phenomenology approach was preferred as a design. The data needed for the theoretical framework, which constitutes the first part of the research, was obtained by using the document review technique, and for the second part, the findings part, the interview technique was used and a semi-structured interview form was used with the participants in the study group. For the interviews with the participants, “Ethics Committee Permission” and necessary permissions were obtained from the relevant institutions. The study group of the research was formed according to purposeful sampling from spiritual counselors working in KYK dormitories in Çorum, Amasya and Kırıkkale provinces. Accordingly, 20 people who have higher religious education and are currently working as spiritual counselors and have religious services experience constitute the study group. In accordance with maximum diversity sampling, it was tried to ensure the participation of male and female spiritual counselors in terms of age, years of service, professional experience and gender. The interviews were recorded with the consent of the participants and then transcribed and transcribed. The transcripts obtained were examined and coded into meaningful sections within the framework of the questions that form the basis of the research, and then themes and sub-themes were created. Examples of participant opinions were included in the themes. In the examples, participants were coded as (K1, K2). The data obtained were evaluated and interpreted by content analysis. In the study, it was determined that spiritual counseling is not only a religious service but also a psychological support process, therefore, the need for spiritual counselors to have both religious knowledge and psychological knowledge and understanding in order to respond to the spiritual and spiritual needs of young people was determined as an important result, and it was seen that spiritual counselor training and information processes should be strengthened with topics such as communication skills, youth development characteristics and social media use in order to demonstrate a more holistic approach to the problems experienced by young people. As a result, the study emphasizes that spiritual counseling services will improve the quality of life of students and provide them with support during challenging periods, and therefore, the importance of higher education institutions and dormitories to actively provide spiritual counseling services is emphasized.

Anahtar Kelimeler

Religious Education, Spiritual Counseling, Spiritual Counseling in KYK Dormitories, KYK Dormitories, Spiritual Counseling in KYK Dormitories.

KYK Yurtlarında Manevi Danışmanlık Hizmetleri Konusunda Manevi Danışmanların Görüşleri

Öz

Toplumların ihtiyaç ve beklentileri değiştikçe soruları da değişmekte, her alanda olduğu gibi din hizmeti sunanların da bu ihtiyaç ve beklentiler doğrultusunda din hizmeti verirken uygun yöntem ve teknikleri kullanmaları, yeni yöntem ve teknikler geliştirmeleri gerekmektedir. Bu gelişmeler karşısında günümüzde insanlara daha etkili ve verimli din hizmeti sunabilmek için bilinen yöntemler yanında kişilerin sorunlarıyla birebir ilgilenmeyi öneren manevi danışmanlık hizmetleri ön plana çıkmaktadır. Bu bağlamda hastaneler ve cezaevlerinin yanı sıra yakın zamanlarda yüksek öğrenim öğrencilerine yönelik olarak da verilmeye başlanan manevi danışmanlık hizmetleri alanı, ihtiyaç duyulan ve üzerinde çalışılması gereken bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmanın amacı Çorum, Amasya ve Kırıkkale illerinde bulunan Kredi ve Yurtlar Kurumu (KYK) yurtlarında yürütülen manevi danışmanlık hizmetlerinin manevi danışman olarak görev yapan personelin görüşleri doğrultusunda değerlendirmektir. Çalışma kapsamında: Manevi danışmanların öğrencilerle iletişim kurma yöntemleri, öğrencilerin soruları ve sorunlarının en fazla yoğunlaştığı alanlar ve olası nedenleri, manevi danışmanların hizmet öncesi veya hizmet esnasında manevi danışmanlık için hangi eğitimlere ihtiyaç duyulduğu ve bu ihtiyacın nasıl giderildiği sorularına cevap aranmıştır. Literatürde manevi danışmanlık alanı ile ilgili bilimsel çalışmalar mevcuttur. KYK yurtlarında yapılan çalışmalar ise oldukça sınırlı sayıdadır. Araştırmamızın, nitel saha çalışması ile KYK yurtlarında manevi danışmanlık hizmetlerini manevi danışman görüşleri doğrultusunda inceleyen ilk çalışma olması nedeniyle alana katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Araştırmada, anlamacı ve yorumlayıcı sosyal bilim yaklaşımı doğrultusunda nitel araştırma yöntemi esas alınmış, tasarım olarak tanımlayıcı araştırma, desen olarak fenomenoloji (olgubilim) yaklaşımı tercih edilmiştir. Araştırmanın birinci bölümünü oluşturan kuramsal çerçeve için ihtiyaç duyulan veriler doküman incelemesi tekniği kullanılarak elde edilmiş, ikinci bölümü olan bulgular kısmı için ise görüşme tekniği kullanılarak çalışma grubunda yer alan katılımcılarla yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak elde edilmiştir. Katılımcılarla yapılacak görüşmeler için “Etik kurul İzni” ve ilgili kurumlardan gerekli izinler alınmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Çorum, Amasya ve Kırıkkale illerinde KYK yurtlarında görev yapan manevi danışmanlardan amaçlı örneklemeye göre oluşturulmuştur. Buna göre dini yüksek öğrenim görmüş ve halen manevi danışman olarak görev yapmakta olan ve din hizmetleri tecrübesine sahip kişilerden 20 kişi çalışma grubunu oluşturmaktadır. Maksimim çeşitlilik örneklemeye uygun olarak yaş, mesleki tecrübe ve cinsiyet açısından kadın ve erkek manevi danışmanların katılımı sağlanmaya çalışılmıştır. Görüşmeler, katılımcıların onayı alınarak kaydedilmiş, sonradan çözümlenerek yazıya geçirilmiştir. Elde edilen dökümler incelenerek araştırmanın temelini teşkil eden sorular çerçevesinde anlamlı bölümlere ayrılarak kodlanmış, ardından temalar ve alt temalar oluşturulmuştur. Temalarda katılımcı görüşlerinden örneklere yer verilmiştir. Örneklerde katılımcılar (K1, K2) şeklinde kodlanmıştır. Elde edilen veriler içerik analizi ile değerlendirilip yorumlanmıştır. Çalışmada manevi danışmanlığın yalnızca dini bir hizmet değil, aynı zamanda bir psikolojik destek süreci olduğu, bu nedenle manevi danışmanların, gençlerin ruhsal ve manevi ihtiyaçlarına karşılık vermek için hem dini bilgiye hem de psikolojik bilgi ve anlayışa sahip olmanın gereği önemli bir sonuç olarak tespit edilmiş, gençlerin yaşadığı sorunlara daha bütüncül bir yaklaşım sergilemek için iletişim becerileri, genç gelişim özellikleri ve sosyal medya kullanımı gibi konularla manevi danışman eğitim ve bilgilendirme süreçlerinin güçlendirilmesi gerektiği ifade edildiği görülmüştür. Sonuç olarak çalışmada; manevi danışmanlık hizmetlerinin öğrencilerin yaşam kalitesini artırarak, zorlu dönemlerde destek bulmalarını sağlayacağı, bu nedenle, yüksek öğrenim kurumlarının ve yurtlarının, manevi danışmanlık hizmetlerini aktif bir şekilde sunmalarının önemi vurgulanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Din Eğitimi, Manevi Danışmanlık, Cami Dışı Din Hizmetleri, KYK Yurtları, KYK Yurtlarında Manevi Danışmanlık

Kaynakça

• Acar, Hatice. “Manevi İyi Oluş İle Dindarlık Arasındaki İlişki Üzerine Bir Değerlendirme”. C.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi 18/2 (2014), 391-412. https://doi.org/10.18505/cuifd.254730
• Altaş, Nurullah. “Dini Danışmanlığın Teorik Temelleri”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 41/1 (2000), 327-350.
• Aşıkoğlu, Nevzat. “Din Hizmetlerinin Sunumunda Alternatif Yöntem: Dini Danışmanlık”. I. Din Hizmetleri Sempozyumu. ed. Mehmet Bulut. 2/543-549. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 2008.
• Aybey, Salih. “Gençlere Yönelik Manevi Danışmanlık Uygulamaları ve Gençlik Dönemi Soru ve Sorunları (Batı Karadeniz Örneği)”. Diyanet İlmi Dergi 60/1 (2024), 345-376. https://doi.org/10.61304/did.1265114
• Aybey, Salih. “Manevi Danışmanlıkta Yeni Bir Alan: Yükseköğretim Kredi ve Yurtlar Kurumu”. Journal of Islamic Research 34/3 (2023), 809-830.
• Baygeldi, Merve Reyhan. Kültürel Sermayeden Sosyal Sermayeye Maneviyat ve Din: Hükümlülerin Manevi Danışmanlık Deneyimleri. Bursa: Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2022.
• Belen, Fatma Zeynep. Manevi Danışmanlıkta Bibliyoterapi Tekniği ve Uygulanması. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2014.
• Bozkaya, Tuğba. Pozitif Psikoloji Bağlamında Din Eğitimi Temelli Manevi Danışmanlık ve Rehberlik (Sivas GSB Yurtlarında Kalan Kız Öğrenciler Örneği). Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2023.
• Ceylan, Yılmaz - Özaydın, Muharrem. “Ceylan, Yılmaz & Özaydın, Muharrem. ‘Manevi/Dini Danışmanlıkta Değer Algısı”. Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 16/2 (Aralık 2020), 284-301.
• Christensen, Larry B. vd. “Araştırma Yöntemleri Desen ve Analiz”. çev. Emine Gümüş vd. ed. Ahmet Aypay. Ankara: Anı Yayıncılık, 2. Basım, 2015.
• Coşkun, Fatma. “Dünden Bugüne Manevi danışmanlık ve Rehberlik Hizmetleri”. İlâhiyât: Akademik Araştırmalar Yıllığı 5 (Aralık 2022), 71-91.
• Coşkunsever, Asude. Sosyal Hizmet Kurumlarında Dini Danışmanlık ve Rehberlik (Yetiştirme Yurdu & Bakım ve Sosyal Rehabilitasyon Merkezi Örneği). Bursa: Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2016.
• Daniel, Carole vd. “Mindfulness, spiritual well-being, and sustainable consumer behavior”. Journal of Cleaner Production 455 (2024), 1-11. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2024.142293
• DİB, Diyanet İşleri Başkanlığı. T.C. Başbakanlık Diyanet İşleri Başkanlığı ile T.C. Gençlik ve Spor Bakanlığı Arasında İşbirliği Protokolü. Ankara: Diyanet Işleri Başkanlığı, 2015.
• Düzgüner, Sevde - Ayten, Ali. Manevi Danışmanlık ve Rehberlik Hizmetleri Temel Bilgiler Kılavuzu. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 4. Basım, 2023.
• Ege, Remziye. “Dini Danışmanlık ve Rehberliğin Bir Bilim Dalı Olarak Gelişmesinin Gerekliliği Üzerine Bazı Düşünceler”. Dini Araştırmalar 14/39 (Aralık 2011), 104-114.
• Geray, Haluk. Toplumsal Araştırmalarda Nicel ve Nitel Yöntemlere Giriş. Ankara: Siyasal Kitabevi, 2004.
• Gürbüz, Sait - Şahin, Faruk. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri Felsefe-Yöntem-Analiz. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 5. Basım, 2018.
• Harputlu, İlke. Gazilerin Karşılaştığı Sorunlar ve Manevi Danışmanlık İhtiyaçları Üzerine Bir Araştırma. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2023.
• Hill, Peter C. vd. “Din ve Maneviyatı Kavramlaştırma: Birleşme ve Ayrılma Noktaları”. çev. Nurten Kimter. Çanakkale On sekiz Mart Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 3 (2015), 85-118.
• Kılıncer, Hatice. “Manevi Danışmanların Aile Danışmanlığı Hakkındaki Algı ve Tutumları”. Manevi Danışmanlık ve Rehberlik Farklı Alanlardan Araştırma Bulguları ve Değerlendirmeler. ed. Ali Ayten. 65-97. İstanbul: Dem Yayınları, 2019.
• Kılınç, Mustafa. “Psikolojik İyi Oluşun Yordayıcıları Olarak Öz-Yeterlik Ve Etkileşim Kaygısı”. Ines journal 4/13 (2017), 207-216.
• Koç, Ahmet - Altaş, Nurullah. “KKTC’deki Yüksek Din Eğitimi Kurumlarında Öğrenim Gören Öğrencilerin Bu Kurumları Tercih Sebepleri, Beklentileri Ve Mesleğe Hazırlık Motivasyonlarının İncelenmesi”. Yakın Doğu Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 6/1 (2020), 131-172. https://doi.org/DOI: https://doi.org/10.32955/neu.ilaf.2020.6.1.04
• Koç, Mustafa. “Diyanet İşleri Başkanlığı’nın Öğrenci Yurtları ve Gençlik Merkezlerindeki Manevi Danışmanlık ve Rehberlik Hizmetleri (2013-2021): Sınırlılıklar ve Bir Eğitim Programı Önerisi”. Türk Manevi Danışmanlık ve Rehberlik Dergisi 3 (Haziran 2021), 135-201.
• Kurt, Emine. Kanser Hastalarında Manevi Danışmanlık Uygulamalarının Kaygı ve Yaşam Kalitesi Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi. Bursa: Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2021.
• Kümbetoğlu, Belkıs. Sosyolojide ve Antropolojide Niteliksel Yöntem ve Araştırma. İstanbul: Bağlam Yayıncılık, 7. Basım, 2021.
• Maçin, Hasan vd. “Üniversite Öğrencilerinin Manevi Danışmanlık Ve Dinî Destek İhtiyacı: Adıyaman Üniversitesi Örneği”. İslami İlimler Araştırmaları Dergisi 1 (2020), 38-54.
• Martin, Pamela P. - Cleveland, Tiera. “Spirituality and Religion”. Encyclopedia of Adolescence Second Edition (Academic Press, 2024), 495-508.
• Minns, Sean - Rosmarin, David H. “Spirituality, Religion, and Mental Health”. Encyclopedia of mental health Third Edition (2023), 353-360.
• Mutlu, Nilüfer. Göç Eden Geleneksel Toplumlarda Manevi Danışmanlık: Ahıskalı Türkler Örneği. Bursa: Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2024.
• Pak, C. NG - Genevieve, P.G. Fung. “Spiritual and Cultural İnfluences On End-Of-Life Care And Decision-Making İn NICU”. Seminars in Fetal and Neonatal Medicine, 28/4 (2023), 1-7. https://doi.org/10.1016/j.siny.2023.101437
• Pinto, Cristina Teixeira vd. “Models of Spiritual İntelligence İnterventions: A Scoping Review”. Nurse Education in Practice 73 (2023), 1-8. https://doi.org/DOI:10.1016/j.nepr.2023.103829
• Sajadi, Mahbobeh vd. “Effect of Spiritual Counseling On Spiritual Well-Being In Iranian Women With Cancer: A Randomized Clinical Trial”. Complementary Therapies in Clinical Practice 30 (2018), 79-84. https://doi.org/DOI:10.1016/j.ctcp.2017.12.011
• Slatter, Ruth. “Sacred Squares? A Non-Representational Study Of James Smetham’s (1821–1889) Everyday Artistic Experiences Of Religion, Faith, And Spirituality”. Journal of Historical Geography 79 (2023), 26-38. https://doi.org/10.1016/j.jhg.2023.01.002
• Söylev, Ömer Faruk. Türkiye’de Dini Danışma ve Rehberlik-Alanları, İmkânları ve Yöntemleri-(Diyanet İşleri Başkanlığı Örneği). Bursa: Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2014.
• Söylev, Ömer Faruk. “Yerleşik İrşat Usullerini Uygulamada Ortaya Çıkan Sorunlar ve Dinî Danışma ve Rehberlik Üzerine Bir İnceleme”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 22/1 (2013), 179-202.
• Takeda, Sho vd. “Community-Level Social Capital And Subsequent Health And Well-Being Among Older Adults İn Japan: An Outcome-Wide Longitudinal Approach”. Health & Place 89 (Eylül 2024), 1-12. https://doi.org/10.1016/j.healthplace.2024.103336
• Tan, Hümeyra Nazlı - Yıldız, Mualla. “Manevi İyi Oluş” Kavramının Ortaya Çıkışı ve Tanımlanması”. Dini Araştırmalar 25/3 (2022), 447-476. https://doi.org/10.15745/da.1175149
• Topuz, İlhan. “Danışmanlık Görevi Yürüten Din Görevlilerinin Mesleki Algılarına Yönelik Nitel Bir Araştırma”. Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 34 (2015), 75-94.
• White, William L. “Spiritual Guidance, Addiction Treatment, And Long-Term Recovery”. Journal of Substance Abuse Treatment, 35/4 (2008), 443-444. https://doi.org/10.1016/j.jsat.2008.05.010
• Yıldırım, Ali - Şimşek, Hasan. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 12. Basım, 2021.
• Yıldızhan, Şeref. Hastanelerde Yürütülen Manevi Danışmanlık ve Rehberlik Hizmetlerinde Problem ve Beklentiler. Bursa: Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2023.
• Yılmaz, Şükriye. “Kredi ve Yurtlar Kurumunda Manevi Danışmanlık ve Rehberlik (Bilecik Örneği)”. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi 7/28 (2023), 320-338. https://doi.org/DOI:10.52096/usbd.7.28.22