Mysore State under the Leadership of Haider Ali and the Struggle against British Colonialism

Yıl 2025, Cilt: 11 Sayı: 1, 1 - 19, 30.06.2025

Muhsin Ramazan İşsever

https://doi.org/10.32955/neu.istem.2025.11.1.01

Öz

The state of Mysore, under the founding leadership of Haider Ali, became a symbol of the struggle against British colonialism in the Indian subcontinent in the eighteenth century. Haider Ali advanced from the rank of ordinary soldier to that of commander and subsequently to that of Sultan, thereby establishing Mysore as an independent Muslim state and effecting a shift in the regional political balance. As a consequence of his reformist policies and effective administration, by the end of the eighteenth century, Mysore had become a politically and economically important power in the subcontinent. By developing strategies to counter the commercial and military expansion of the British East India Company, he was able to strengthen Mysore’s defences and consolidate regional alliances. The Sultanate was established in 1760 in the Mysore region of South India. It was under the leadership of Haider Ali and his son Tipu Sultan that the Sultanate was engaged in a constant struggle against rivals such as the Marhatas and the British. Following Evrengzib’s demise, the political climate in India underwent a decline, with the British establishing commercial outposts and asserting their authority in the southern region. From 1760 to 1799, the Mysore Sultanate was engaged in four significant military conflicts with the British. Tipu Sultan persisted in the resistance against the British, but was assassinated in 1799. The defeat of Siraj-ud-Daula, the Nawab of Bengal, at the Battle of Plassey led to the consolidation of British control. The 17th-century Deccan government unified various Islamic rulers in India, thereby establishing a significant province. However, the weakening of the Baburs Sultanate resulted in internal turmoil across the subcontinent. The declaration of autonomy by Nizam-ul-Mulk, the founder of the Hyderabad Nizamate, in conjunction with the ongoing wars with the Marathas and the formation of alliances between local states and the British, played a significant role in the eventual downfall of the Mysore State. The Indian Muslim population experienced a drift away from the belief in tawhid, with many embracing innovations and superstitions. This study will examine in depth the circumstances surrounding the establishment of the Mysore State by Haider Ali, the details of his struggle with the British, and the effects of this process on the history of the region. Furthermore, the long-term consequences of Haider Ali’s policies and decisions on the future of Mysore and India as a whole will be examined. The objective of this study is to analyse Haider Ali’s military innovations, diplomatic efforts and alliances with regional powers, with a view to elucidating their role in the resistance of the Mysore State against the British. The study illuminates the complexity of Haider Ali’s struggle, the socio political environment of the period, and the lasting impact of his leadership on regional resistance movements and the ummahist and nationalist sentiments that later shaped the subcontinent’s struggle for independence. The eighteenth century was a period of significant transformation within the Islamic world and the Indian subcontinent. At the beginning of this century, Muslims had achieved notable victories over Europeans and exercised control over a vast expanse of territory. However, the collapse of the Ottoman Sultanate, the death of the Moroccan King Sultan Ismail and the end of the Safavid rule resulted in a decline in the political power of Muslims. Additionally, during this period, the Baburs Sultanate in the Indian subcontinent was weakened and divided following the death of the Baburs Sultan Aurangzeb. During this challenging period, the Sultanate of Mysore emerged in South India, marking the beginning of the reigns of Nawab Haider Ali and later his son Sultan Tipu. Haider Ali brought an end to Hindu rajalism in the region of Mysore and established the independent Sultanate of Mysore in 1760. Haider Ali and Tipu Sultan formed an alliance with the French in order to resist the British. They also sought to consolidate their dominance in the region by establishing strategic alliances with the Baburs Sultanate. However, following the defeat and death of Tipu Sultan at the hands of the British in 1799, the Sultanate of Mysore came to an end and the region came under British control. The political and military success of the British in the region reinforced the influence of Western imperialism and contributed to the collapse of Mysore.

Anahtar Kelimeler

Islamic History , Indian Subcontinent , Mysore State , Haider Ali , British Colonialism

Haydar Ali’nin Liderliğinde Meysûr Devleti ve İngiliz Sömürgeciliğine Karşı Mücadelesi

Öz

Haydar Ali (1720-1782)’nin kurucu liderliğindeki Meysur Devleti (1760-1799), Hint alt kıtasında İngiliz sömürgeciliğine karşı verilen mücadelenin sembolleri arasında yer almıştır. Haydar Ali, sıradan bir askerlikten komutanlığa ve daha sonra sultanlığa yükselerek Meysur’un bağımsız bir İslam devleti olarak kurulmasını sağlamış ve bölgedeki siyasi dengeleri değiştirmiştir. Onun reformist siyaseti ve etkin yönetimi sayesinde, XVIII. yüzyılın sonlarında Meysur, alt kıtada siyasi ve ekonomik açıdan önemli bir güç haline gelmiştir. İngiliz Doğu Hindistan Şirketi’nin ticari ve askeri genişlemesine karşı koymak için geliştirdiği stratejilerle Meysur’un savunmasını güçlendirmiş ve bölgesel ittifakları pekiştirmiştir. 1761 yılında Güney Hindistan’ın Meysur bölgesinde kurulan İslam hükümdarlığı, Haydar Ali ve oğlu Tipu Sultan yönetiminde Marhatalar ve İngilizler gibi rakiplerle sürekli mücadele etmiştir. Evrengzib’in ölümünden sonra Hint alt kıtasının siyasi durumu kötüleşmiş, İngilizler ticari üsler kurarak güney Hindistan’da hâkimiyet sağlamıştır. Meysur Hükümdarlığı, 1761 yılından 1799 yılına kadar İngilizlere karşı dört büyük savaş vermiştir. Haydar Ali’nin vefatının ardından Tipu Sultan, İngilizlere karşı direnişi sürdürmüş, ancak sonunda İngilizlerce 1799 yılında katledilmiştir. Bengal Nevabı Sirac’ud-devle’nin Plassey Savaşı’nda yenilgiye uğraması, İngilizlerin bölgedeki kontrolünü pekiştirmiştir. Dekken Hükümeti, XVII. yüzyılda Hindistan’ın farklı İslam hükümdarlıklarını birleştirerek büyük bir eyalet kurmuş; ancak Babürlü Saltanatı’nın zayıflamasıyla alt kıta, iç karışıklıklar yaşamıştır. Haydarabad Nizamlığının kurucusu Nizam’ül-Mülk’ün özerklik ilanı, Marhatalarla savaşlar ve bölgedeki yerel devletlerin İngilizlerle müttefiklik süreçleri, Meysur Devleti’nin çöküşünde etkin rol oynamıştır. Hint Müslümanları bidat ve hurafelere kapılmış, ancak bazı İslam âlimleri dini ve ilmi faaliyetlerini sürdürmüştür. Bu çalışmada, Haydar Ali’nin Meysur Devleti’ni nasıl kurduğunu, İngilizlerle olan mücadelesinin detaylarını ve bu sürecin bölgenin tarihi üzerindeki etkilerini derinlemesine incelenmeye çalışılmıştır. Ayrıca, Haydar Ali’nin politikalarının ve kararlarının, Meysur’un ve genel olarak Hindistan’ın geleceği üzerindeki uzun vadeli etkileri tartışılmıştır. Çalışmamız, Haydar Ali’nin askeri yenilikleri, diplomatik çabaları, bölgesel güçlerle kurduğu ittifakların analizini ve Meysur Devleti’nin İngilizlere karşı direnişindeki rolünü aydınlatmaya çalışmıştır. Haydar Ali’nin mücadelesinin karmaşıklığına, dönemin sosyo-politik ortamına ve liderliğinin bölgesel direniş hareketleri ve daha sonra alt kıtanın bağımsızlık mücadelesini şekillendiren ümmetçi ve milliyetçi duygular üzerindeki kalıcı etkisine ışık tutmayı hedeflemektedir. XVIII. yüzyıl, İslam dünyası ve Hint alt kıtası için büyük değişimlerin yaşandığı bir dönem olmuştur. Bu asrın başlarında Müslümanlar, Avrupalılara karşı önemli zaferler elde etmiş ve geniş bir coğrafyada hüküm sürmüşlerdir. Ancak, Osmanlı Devleti’nin çöküşü, Fas Kralı Sultan İsmail’in ölümü ve Safevi hükümdarlığının sona ermesi gibi olaylar, Müslümanların siyasi gücünün azalmasına yol açmıştır. Ayrıca bu dönemde, Hint alt kıtasında Babürlü Sultanı Evrengzib’in ölümünden sonra Babürlü Sultanlığı zayıflamış ve bölünmüştür. Bu zorlu dönemde, Güney Hindistan’da Meysur Sultanlığı yükselmiş ve Nevab Haydar Ali ve sonrasında da oğlu Sultan Tipu’nun hükümdarlık sürmüştür. Haydar Ali, Meysur bölgesindeki Hindu racalığına son vererek 1760 yılında bağımsız Meysur Sultanlığını kurmuştur. Haydar Ali ve Tipu Sultan, Fransızlarla iş birliği yaparak İngilizlere karşı direniş göstermiş ve Babürlü Devleti ile stratejik ittifaklar kurarak bölgedeki hâkimiyetlerini pekiştirmişlerdir. Ancak, 1799 yılında Tipu Sultan’ın İngilizler tarafından yenilmesi ve öldürülmesiyle Meysur Sultanlığı sona ermiş ve bölge İngilizlerin kontrolüne geçmiştir. İngilizlerin bölgedeki siyasi ve askeri başarıları, Batı emperyalizminin etkisini pekiştirmiş ve Meysur’un çöküşüne zemin hazırlamıştır.

Anahtar Kelimeler

İslam Tarihi , Hint alt kıtası , Meysur Devleti , Haydar Ali , İngiliz Sömürgeciliği

Kaynakça

• Barua, Pradeep. “Military Developments in India, 1750-1850”. The Journal of Military History 58/4 (1994), 599-616. https://doi.org/10.2307/2944270
• Bowring, Lewin B. Haidar Ali and Tipu Sultan. ed. William Wilson Hunter. Dehra Dun: EBD Publishing & Distributing Co., 1893. http://archive.org/details/in.gov.ignca.47736
• Bryant, G.J. “The Cavalry Problem in the Early British Indian Army, 1750–1785”. War in History 2/1 (1995), 1-21.
• Cooper, Randolf G. S. “Culture, Combat, and Colonialism in Eighteenth-and Nineteenth-Century India”. The International History Review 27/3 (2005), 534-549.
• Çakmakçı, Mehmet Kemal. “Minnettar Gözler ile Peşaver Ekspresi Adlı Öykülerde Hindistan’ın Bölünmesi Sırasında Yaşanan Katliamlar”. Göç ve İskan Araştırmaları Dergisi 2/2 (2024), 93-105.
• Gurusiddaiah, C. “Development of Navy in Mysore State Under Haider Ali and Tipu Sultan”. Proceedings of the Indian History Congress 68 (2007), 1458-1459.
• Habib, Irfan (ed.). Confronting Colonialism: Resistance and Modernization Under Haidar Ali and Tipu Sultan. London: Anthem Press, 2002.
• Kutlutürk, Cemil. Dürrüşehvar Sultan ve Hint-Osmanlı İlişkileri. Ankara: Türk Tarih Kurumu, 2023.
• Mohammad Ilyas, Nadvi. Siret-i Sultan Tipu Şehid. Lakhnov: Meclis-i Tahkikat-i Naşriyat-i İslam, 1999.
• Özcan, Azmi. “Meysur”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 29/510-511. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2004.
• Özcan, Azmi. “Şah Âlem”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 38/250-251. Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2010.
• Özcan, Azmi. “Tipu Sultan”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 41/192-193. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2012.
• Senha, Narinder Krişen. Haydar Ali. çev. İktidar Hüseyin Sıddıki. New Delhi: National Book Trust, 1974.
• Taşağıl, Ahmet. “Haydar Ali Han”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 17/25-26. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1998.
• Yazdani, Kaveh, “Haidar Ali and Tipu Sultan: Mysore’s Eighteenth-century Rulers in Transition”, Itinerario, 38/2 (2014), 101-120.
• Yazdani, Kaveh. “Mysore at War: The Military Structure During the Reigns of Haidar Ali and Tipu Sultan”. A Great War in South India. ed. Ravi Ahuja - Martin Christof-Füchsle. Berlin, Boston: De Gruyter Oldenbourg, 2020.