SOĞUK SAVAŞ SONRASI NATO’NUN GÜVENLİK YAKLAŞIMINDA YAŞANAN DÖNÜŞÜM

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 2, 91 - 116, 30.12.2019

Zelal Adanmış

Öz

Risk, tehdit ve belirsizliklerden uzak olma hali olarak güvenlik kavramı, uluslararası ilişkiler literatüründe, uluslararası sistemde meydana gelen değişimlere paralel olarak farklı düzlemlerde tanımlanmaktadır. Birçok alanda yıkıma sebep olan dünya savaşlarının ardından kolektif güvenlik anlayışının ağırlık kazanması bu bağlamda Doğu ve Batı bloğu ülkelerinin de temelde NATO ve Varşova Paktı özelinde güvenliklerini sağlamaya çalışmalarına sebep olmuştur. Soğuk Savaşın sona ermesiyle beraber her ne kadar Varşova Paktı miladını doldurduysa da NATO, gerekli gördüğü değişim ve dönüşümleri geçirerek ve genişleyerek yoluna devam etmiştir. Bu noktadan hareketle çalışmada; Soğuk Savaş döneminden sonra küreselleşmenin yaşadığı evrim ve teknolojik gelişmelere paralel olarak güvenlik algısında meydana gelen dönüşüm ve bunun NATO üzerindeki yansımaları irdelenmeye çalışılacaktır. Ayrıca, tehdit algısında meydana gelen değişim üzerinden güvenliğin birey merkezci bir yaklaşım ile genişlemesi ve bunun yarattığı belirsizlik ortamına NATO’nun çözüm arayışları analitik bir bakış açısıyla karşılaştırmalı olarak okuyucuya sunulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Soğuk Savaş, Güvenlik, NATO, Uluslararası Sistem

Kaynakça

• Aydın, Mustafa Uluslararası İlişkilerin Gerçekçi Teorisi, Uluslararası İlişkiler Dergisi, C: 4, No: 24, 2004 s. 20-51.
• Birsel Haktan, Başlangıçtan Günümüze NATO Sorunsalı “Madalyonun İki Yüzü”, SDÜ Fen-Edebiyat Dergisi, No:25, 2012, s.98-117.
• Caddis, John. History, Grand, Strategy and NATO Enlargement, Survival Global Politics and Strategy, No: 2, 2007, s.145-151.
• Dedeoğlu, Beril. Uluslararası Güvenlik ve Strateji, İstanbul, Yeni Yüzyıl Üniversitesi Yayınları, 2008.
• Gürkaynak, Muharrem. Soğuk Savaş Sonrası NATO ve Avrupa Güvenliği, SDÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C: 1, No:1, 2005, s.6-29.
• Güzel, Ali. ''NATO’nun Yeni Misyonu : “Soğuk Savaş Sonrası Güvenlik Algılamaları”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, No:12, 2009, s.27-49.
• Özlü, Duygu. NATO'yu Anlamak: Dönüşümü, Yeni Kimlikleri ve Uyum Süreçleri, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, No: 31, 2014, s..210-247.
• Karaosmanoğlu, Ali. NATO’nun Dönüşümü, Uluslararası İlişkiler Dergisi, C:10, No:40, 2014, s.13-39.
• Kasım, Kamer. NATO’ya ve ABD-AB İlişkilerine Etkisi Bakımından Ortak Avrupa Dış ve Güvenlik Politikası, Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, C:1, No:2, 2002, 10-28.
• NATO Enformasyon Servisi, NATO El Kitabı, Brüksel, NATO Press, 2001 s. 71.
• NATO Office of Information Report, Press Communique, 1991, s.58.
• Schimmelfennig, Frank. Nato Enlargement: A Constructivist Explanation, Security Studies, Vol: 8, No: 2-3, 1998 ,s.198-234.
• Smith, A. Martin, Timmins, Graham. Building A Bigger Europe EU and NATO Enlargement in Comperative Perspective, London, Routledge, 2017.
• Şahin, Güngör. Küresel Güvenlik ve NATO: Teori, Aktör, Tehdit, Risk, İstanbul, Detay Yayıncılık, 2016.
• Uğurlu, Örgem. Türkiye’de Çevresel Güvenlik Bağlamında Sürdürülebilir Enerji Politikaları, İstanbul, Örgün Yayınevi, 2009.
• Uzgel, İbrahim. ABD ve NATO’yla İlişkiler, Türk Dış Politikası: Kurtuluş Savaşı’ndan Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar, Ed. Baskın Oran, Cilt II, İstanbul, İletişim Yayınları, 2002.
• Yiğittepe, Levent. NATO: Güvenlik Politikaları ve Terörle Mücadele Stratejileri, İstanbul, Cinius Yayınları, 2. Baskı, 2017.