YAPISAL REALİZM ÇERÇEVESİNDEN OBAMA DÖNEMİ ABD DIŞ POLİTİKASININ ORTA DOĞU’YA YANSIMALARI

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 2, 28 - 48, 31.12.2019

Merve Acar

Öz

ABD’nin ilk siyahi başkanı Barack Obama, 2009 yılında göreve başlamıştır. Bu dönem, ABD’nin siyaset tarzının değiştiği bir dönem olarak okunmaktadır. Obama, önceki başkan George W. Bush’un aksine, ülkesinin global düzeydeki politik hamlelerinde müttefiklerine danışacağını ifade etmiştir. Ayrıca Orta Doğu’da kalıcı bir barış için tanınma ve güvenlik garantisi karşılığında İsrail’in 1967 sınırlarına çekilmesinin gerekliliğini açıkça vurgulayan ilk ABD Başkanı olmuştur. Obama yönetimi, ABD’nin çıkarlarının korunması ve bölgesel çıkarlarla uyumlu hale getirilmesi konusunda farklı yaklaşımlar geliştirmeye çalışmıştır. Bu çalışmanın amacı, yapısal realizmin sunduğu çerçeveden ABD’nin Obama dönemindeki Orta Doğu politikasını incelemek ve yapısal realizmin önerdiği dış politika davranışlarına uygun olup olmadığını tartışmaktır. Bu bağlamda çalışma üç bölümden oluşmaktadır. İlk kısımda teorik olarak realizm anlatılmıştır. İkinci bölümde yapısal realizmi temsil eden Mearsheimer ve Walt’ın, ABD’nin ulusal çıkarları doğrultusunda Orta Doğu’ya yönelik izlemesi gereken dış politika strateji önerileri anlatılacaktır. Son kısımda Obama’nın dış politika stratejileri ve Orta Doğu’ya yönelik dış politikası anlatılacaktır. Analiz ve sonuç kısmında ise Obama dönemi dış politikanın yazarların görüşleriyle ne kadar uyumlu olduğu tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Obama Yönetimi, Dış Politika, Realizm, Yapısal Realizm

Kaynakça

• Ağdemir, A. Murat. “Neoklasik Realizm Çerçevesinde İsrail’in Irak Politikası”. Doktora Tezi. T.C. Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Enstitüsü, 2014.
• Altunışık, Meliha Benli. “Ortadoğu ve ABD: Yeni Bir Döneme Girilirken”. Ortadoğu Etütleri, c.1. s.1. (2009): 69-81.
• Balcı, Ali, Tuncay Kardaş. “Realizm”. Uluslararası İlişkilere Giriş Tarih, Teori, Kavram ve Konular. 6. Bs. ed. Şaban Kardaş, Ali Balcı. İstanbul: Küre Yayınları, 2017.
• Bilensoy, İrem. “George W. Bush ve Barack Obama Dönemlerinde Terörizme Karşı Uygulanan Politikaların Karşılaştırılması”. Lectio Socialis. c. 2. s. 1 (2018): 50-73.
• Clarke, Michael, Anthony Ricketts. “Did Obama have a grand strategy?”. Journal of Strategic Studies, c.40. s.1 (2017): 295-324.
• Cutler, Leonard. President Obama’s Counterterrorism Strategy in the War on Terror. New York: Palgrave Macmillan, 2017.
• Çopur, Hakan. “Obama'nın adımı 'ABD-İsrail simbiyotik ilişkisini' bozar mı”. Anadolu Ajansı. https://www.aa.com.tr/tr/analiz-haber/obamanin-bm-adimi-abd-israil-simbiyotik-iliskisini-bozar-mi/718011 [17.05.2019].
• Gerges, Fawaz A. “The Obama Doctrine In The Middle East”. Policy Brief. (2012).
• Hurst, Steven. “Obama and Iran: Explaining Policy Change”. The Obama Presidency and the Politics of Change. ed. E. Ashbee, J. Dumbrell. London: Palgrave Macmillan, 2017.
• Lynch, March. “Obama and the Middle East Rightsizing the U.S. Role”. Foreign Affairs. https://www.foreignaffairs.com/articles/middle-east/obama-and-middle-east [17.05.2019].
• Mearsheimer, John, Stephen Walt. İsrail Lobisi ve Amerikan Dış Politikası. 2.bs. çev. Hasan -Kösebalaban. İstanbul: Küre Yayınları, 2017.
• Mearsheimer, John, Stephan Walt. “The Case for Offshore Balancing”. Foreign Affairs, 2016.
• Mearsheimer, John J. The Great Delusion Liberal Dreams And International Realities. New Haven: Yale University Press, 2018.
• John Mearsheimer, “Structural Realism”, International Relations Theories: Discipline and Diversity, eds. Tim Dunne, Milja Kurki, and Steve Smith, 2.bs, (Oxford: Oxford University Press, 2010): 77-94.
• Pressman, Jeremy. “Obama and the Israeli-Palestinian Conflict”. E- International Relations. https://www.e-ir.info/2016/07/14/obama-and-the-israeli-palestinian-conflict/ [17.05.2019].
• Sönmezoğlu, Faruk Özgün Erler Bayır. “Dış Politika Analizinde Temel Öğeler”. Dış Politika Karşılaştırmalı Bir Bakış. der. Faruk Sönmezoğlu, Özgün Erler Bayır. İstanbul: Der Yayınları, 2014.
• Tutar, Necmiye. “Barack Obama Dönemi Amerika Birleşik Devletleri’nin Orta Doğu Politikası”. Yüksek Lisans Tezi, İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2016.
• Onea, Tudor A. US Foreign Policy in the Post–Cold War Era Restraint Versus Assertiveness From George H. W. Bush To Barack Obama. New York: Palgrave Macmillan, 2013.
• Özdemir, Çağatay. “Obama’nın Grand Stratejisinin Ortadoğu’ya Yansımaları”. Doktora Tezi. MarmaraÜniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2018.