Spor, Stres ve Sportmentlik

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 1, 109 - 130, 15.04.2022

Engin Efek , Korkmaz Yiğiter

Öz

Araştırmanın amacı spor, stres ve sportmenlik değişkenleri arasındaki ilişkisiyi incelemektir. Araştırmada nicel araştırma türlerinden olan tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini Türkiye’nin çeşitli şehirlerinde yaşayan 17-34 yaş arasında bireyler oluşturmuştur. Örneklem rastgele seçim yöntemi kullanılarak belirlenmiş 1254 kişiden oluşmaktadır. Bireyler araştırmaya gönüllü olarak katılmıştır. Katılımcıların çeşitli demografik özelliklerini belirlemek için 5 soruluk “Kişisel Bilgi Formu”, stres düzeylerini belirlemek için “Algılanan Stres Ölçeği/ASÖ-14” ve sportmenlik düzeylerini belirlemek için ise “Çok Boyutlu Sportmenlik Yönelimi Ölçeği” kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizi için Statistical Packadge for Social Sciences (SPSS) 17.0 paket programı kullanılmıştır. Yapılan normallik testleri (Kolmogorov-Smirnov ve Shapiro Wilk) sonucunda veriler normal dağılım göstermediğinden Spearman Rank Korelasyon Testi, Mann Whitney-U Testi ve Kruskal Wallis Testi ve Post Hoc testlerinden Bonferroni Testi uygulanmıştır. Verilerin analizinde ayrıca frekans, yüzde, minimum, maksimum, ortalama ve standart sapma değerleri kullanılmıştır. Anlamlılık düzeyi ise p<0,05 olarak belirlenmiştir. Araştırmanın bulguları katılımcıların olumlu stres düzeyine sahip olduğunu, stresle etkili bir şekilde baş edebildiklerini ve yüksek düzeyde sportmen olduklarını göstermiştir. Diğer yandan, stres ve sportmenlik arasında negatif yönlü ve anlamlı bir ilişki vardır. Ayrıca stres ile cinsiyet, branş, yaş ve spor yaşı; sportmenlik ile cinsiyet ve branş arasında anlamlı bir ilişki mevcuttur. Araştırmanın sonuçları bireylerde stresin arttıkça sportmenliğin düştüğünü; cinsiyetin, branşın, yaşın ve spor yaşının stres; cinsiyetin ve branşın sportmenlik üzerinde etkili olduğunu göstermektedir. Ayrıca spor yapan bireylerde stres ve sportmen davranışlar daha yüksek görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Spor, Psikoloji, Sportmenlik davranışı

Kaynakça

• Akandere, M., Baştuğ, G., & Güler, E. D. (2009). Orta Öğretim Kurumlarında Spora Katılımın Çocuğun Ahlâki Gelişimine Etkisi. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 59-68. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/bsd/issue/53581/713988.
• Akhunlar Turgut, M. N., Sarıot Ertürk, Ö., Karslı, F., & Şakiroğlu, M. (2020). Algılanan Stres ve Üniversite Yaşamına Uyum İlişkisinde Bir Aracı Değişken: Ayrılık Anksiyetesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(2), 338-353. doi: 10.16986/HUJE.2018044072.
• Altın, M., & Özsarı, A. (2017). Sporcu Eğitim Merkezlerinde Yatılı Olarak Eğitim Gören Sporcuların Ahlaki Karar Alma Tutumları. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (UKSAD), 3(1), 133-145. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/intjcss/issue/30960/337225.
• Altınkök, M., Kayışoğlu, N. B., Temel, C., & Yüksel, Y. (2015). Ortaokul Öğrencilerinin Beden Eğitimi Dersi Sportmenlik Davranışlarının İncelenmesi: Karabük İli Örneği. International Journal Of Social Sciences And Education Research, 1(3), 1045-1056. https://doi.org/10.24289/ijsser.279164.
• Anbumalar, C., Dorathy, A. P., Jaswanti, V. P., Priya, D., & Reniangelin, D. (2017). Gender Differences in Perceived Stress Levels and Coping Strategies Among College Students. International Journal of Indian Psychology, 4(4), dip:18.01.103/20170404, doi:10.25215/0404.103.
• Arslan, I. (2018). Bilinçli Farkındalık, Depresyon ve Algılanan Stres Arasındaki İlişki. Birey ve Toplum Dergisi, 8(16), 73-86. Doi: 10.20493/birtop.477445.
• Barkoukis, V. & Mouratidou, K. (2015). Achievement goals and sportspersonship orientations in team sports. The Moderating Role of Demographic Characteristics. Ethıcs in Progress, 6(2), 74-92. Doi: https://doi.org/10.14746/eip.2015.2.6.
• Başaran, M. H., Taşğın, Ö., Sanioğlu, A. & Taşkın, A. K. (2009). Sporda Durumluk ve Sürekli Kaygı Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21: 533-542. http://dergisosyalbil.selcuk.edu.tr/susbed/article/view/345/327.
• Baştuğ, G., Metin, S. C. & Bingöl, E. (2014). Investigation of Perceived Stress Levels Together with Positive and Negative Moods of Students in School of Physical Education and Sports. International Journal of Science Culture and Sport (IntJSCS), 2(4), 72-79. Doi: 10.14486/IJSCS209.
• Bencik Kangal, S., & Arı, M. (2013). Üstün Yetenekli ve Normal Gelişim Gösteren Çocukların Ahlâki Yargı Düzeyine Yaratıcı Drama Programlarının Etkisinin İncelenmesi. Eğitim ve Bilim, 38(170), 308-320. Issn: 1300-1337 / 1300-1337.
• Bherer, L., Erickson, K. İ. & Liu Ambrose, T. (2013). A Review of The Effects of Physical Activity and Exercise on Cognitive and Brain Functions in Older Adults. Journal of Aging Research, 657508. https://doi.org/10.1155/2013/657508.
• Carro, E., Trejo, J. L., Busiguina, S., & Torres Aleman, I. (2001). Circulating İnsulin-Like Growth Factor I Mediates The Protective Effects of Physical Exercise Against Brain İnsults of Different Etiology and Anatomy. The Journal Of Neuroscience. 21: 5678-5684. Doi: 10.1523/JNEUROSCI.21-15-05678.2001.
• Certel, Z., Bahadır, Z., & Çelik, B. (2020). Ortaokul Öğrencilerinin Beden Eğitimi Dersi Sportmenlik Davranışları. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi Journal of Sports and Performance Researches, 11(3), 231-244. Doi: 10.17155/omuspd.676577.
• Chang, Y. C., Yeh, T. M., Pai, F. Y. & Huang, T. P. (2018). Sport Activity For Health! The Effects of Karate Participants’ İnvolvement, Perceived Value, and Leisure Benefits on Recommendation İntention. International Journal of Environmental Research and Public Health, 15(5), 953. Doi: 10.3390/ijerph15050953.
• Clinciu, A. I. (2013). Adaptation and Stress For The First Year University Students. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 78, 718–722. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2013.04.382.
• Cohen, S., Janicki Deverts, D., Turner, R. P., & Doyle, W. J. (2015). Does Hugging People Provide Stress Buffering Social Support? A Study Of Susceptibility To Upper Respiratory İnfection And İllness. Psychological Science, 26, 135–147. Doi:10.1177/0956797614559284.
• Cohen, S., Kamarck, T., & Mermelstein, S. (1983). A global measure of perceived stress. J Health Soc Behav, 24:385-96.
• Cremades, J. G. (2014). Becoming a Sport, Exercise, and Performance Psychology Professional: A Global Perspective. Psychology Press.
• Cress, V. C., & Lampman, C. (2007). Hardiness, Stress, and Health-Promoting Behaviors Among College Students. Psi Chi Journal of Undergraduate Research, 12(1), 18-23. Doi:10.24839/1089-4136.JN12.1.18.
• Demerouti, E., & Cropanzano, R. (2017). The Buffering Role of Sportsmanship on The Effects of Daily Negative Events. Eur J Work Organ Psy.; 26(2):263–74. doi:10.1080/1359432X.2016.1257610.
• Deryahanoğlu, G., İmamoğlu, O., Yamaner, F., & Uzun, M. (2016). Sedanter Kadınların Antropometrik Özellikleri ve Psikolojik Durumlarının Karşılaştırılması. Journal of Human Sciences, 13(3), 5257-5268. Doi:10.14687/jhs.v13i3.4106.
• Di̇nçer, U. (2020). Spor Bilimlerinde Öğrenim Gören Lisans Öğrencilerinin Macera Davranışı Arama ve Akademik Başarılarının İncelenmesi. Uluslararası Dağcılık ve Tırmanış Dergisi, 3(2), 53-63. Doi: 10.36415/dagcilik.831777.
• Donaldson, D., Prinstein, M. J., Danovsky, M., & Spirito, A. (2000). A Pattern of Children’s Coping with Life Stress: Implications for Clinicians. American Journal of Orthopsychiatry, 70(3), pp 351-359.
• Doyle, C. E. (2003). Work and Organizational Psychology An Introduction Attitude. By Psychology Press. s. 314-367. Durna, U. (2004). Stres, A ve B Tipi Kişilik Yapısı Ve Bunlar Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 11(1), 191-206. Efek, E. (2020). Spor ve Dikkat. Doç Dr. Özgür Karataş (Ed.), Spor Bilimleri Alanında Akademik Araştırmalar içinde (39-69. ss.). İzmir: Duvar Yayınları. Isbn: 978-625-7767-63-7.
• Efek, E. (2019). Farklı Fakültelerde Eğitim Gören ve Spor Yapan Düzce Üniversitesi Öğrencilerinin Ahlaki Gelişim Düzeyleri İle Spora Yönelik Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 6(43), 2967-2975. Doi: http://dx.doi.org/10.26450/jshsr.1438.
• Eraslan, M. (2016). Yaş ve Cinsiyet Değişkenlerine Göre Kick Boks Sporcularının Algılanan Stres Düzeylerinin İncelenmesi. Journal of Human Sciences, 13(3), 5069-5077. Doi: 10.14687/jhs.v13i3.4113.
• Eraslan, M., & Dunn, L. B. (2015). Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Öğrencilerinin Stres Düzeylerinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 9(1). Issn: 1307-6477.
• Esentürk, O. K., İlhan, E. L., & Çelik, O. B. (2015). Examination of High School Students’ Sportsmanlike Conducts in Physical Education Lessons According to Some Variability. Science, Movement and Health, 15(2, Supplement), 627-634. https://www.analefefs.ro/anale-fefs/2015/i2s/pe-autori/v2/61.pdf.
• Eskin, M., Harlak, H., Demirkıran, F., & Dereboy, Ç. (2013). Algılanan Stres Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması: Güvenirlik ve Geçerlik Analizi. New Symposium Journal, 51(3), 132-140.
• Eyre, H., & Baune, B. T. (2012). Neuroimmunological Effects of Physical Exercise in Depression. Brain, Behavior, And İmmunity, 26: 251-266. Doi: 10.1016/j.bbi.2011.09.015.
• Güvendi, B., Keskin, N., Altıncı Evren, E., & Türksoy, A. (2016). Elit Kadın Basketbol Oyuncularında Algılanan Stres, Optimal Performans Duygu Durumu ve Karar Verme Stilleri. International Refereed Academic Journal of Sports, Health and Medical Sciences, Issue: 21, 27-38. Doi: 10.17363/SSTB.20162124013.
• Hara, Y., Hisatomi, M., Ito, H., Nakao, M., Tsuboi, K., & Ishihara, Y. (2014). Effects of Gender, Age, Family Support, and Treatment on Perceived Stress And Coping of Patients with Type 2 Diabetes Mellitus. BioPsychoSocial Med, 8(16). https://doi.org/10.1186/1751-0759-8-16
• Hisli Şahin. N., & Durak, A. (1994). Kısa Semptom Envanteri: Türk Gençleri İçin Uyarlanması. Türk Psikoloji Dergisi, 13(2), 125-135.
• Hussain, F., Zaman, A. & Idris, M. (2014). Pre-competitive Anxiety Linked with Gender Difference in Collagiate Athletes of Khyber Pak. Journal of Applied Environmental and Biological Sciences, 4(9S): 82-93. Issn: 2090-4274.
• Green, F. T. (1997). Sportsmanship Education in Secondary School Athletics: Athletic Directors' Perspectives. Doctorate Thesis. Texas A & M University, US.
• Haag, P., Shankland, R., Osin, E., Boujut, E., Cazalis, F., Bruno, A. S., Vrignaud, P., & Gay, M. C. (2018). Perceived Stress and Physical Health Among French University Phd Students. Pratiques Psychologiques. 24(1), 1-20. https://doi.org/10.1016/j.prps.2017.04.005.
• Karafil, A. Y., Atay, E., Ulaş, M., & Melek, C. (2017). Spora Katılımın Beden Eğitimi Dersi Sportmenlik Davranışları Üzerine Etkisinin Araştırılması. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 12(2), 1-11. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/cbubesbd/issue/33059/346890.
• Kaye, M. P. & Ward, K. P. (2010). Participant-Related Differences in High School Athletes’ Moral Behavior. Athletic Insight: The Online Journal of Sport Psychology, 12(1), 1-17. http://www.athleticinsight.com/Vol12Iss1/Feature.htm.
• Knöchel, C., Oertel-Knöchel, V., O’dwyer, L., Prvulovic, D., Alves, G., Kollmann, B., & Hampel, H. (2012). Cognitive and behavioural effects of physical exercise in psychiatric patients. Progress İn Neurobiology, 96: 46-68. Doi: 10.1016/j.pneurobio.2011.11.007.
• Koç, Y., & Güllü, M. (2017). Lise Öğrencilerinin Beden Eğitimi Dersi Sportmenlik Davranışlarının Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Spormetre; 15(1), 19-30. https://doi.org/10.1501/Sporm_0000000304.
• Koç, Y. & Seçer, E. (2018). Spor Bilimleri Alanında Eğitim Gören Üniversite Öğrencilerinin Sportmenlik Davranışları ile Saygı Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 13(2), 247-259. Doi: 10.33459/cbubesbd.383027.
• Lavoie, J. A. A., & Douglas, K. S. (2012). Perceived Stress Scale: Evaluating Configural, Metric and Scalar Invariance Across Mental Health Status and Gender. Journal Psychopathol Behavior Assess, 34, 48–57. Doi: 10.1007/s10862-011-9266-1.
• Lazarus, R., & Folkman, S. (1984). Stress, Appraisal, and Coping. New York: Springer.
• Lee, H. W., Yoo, J., Cha, J. Y., Ji, C. H., Eun, D., Jang, J. H., Ju, H. W., Park, J. M., & Jee, Y. S. (2019). Effects of Winter Skiing on Stress, Heart Rate, Apprehension, and Enjoyment in Collegiate Students: A Single Randomized Controlled Trial. Journal of Exercise Rehabilitation; 15(2): 235-241. Doi: 10.12965/jer.1938116.058.
• Lee, M. J., Whitehead, J. & Ntoumanis, N. (2007). Development of The Attitudes to Moral Decisionmaking in Youth Sport Questionnaire (AMDYSQ). Psychology of Sport and Exercise, 8(3), 369-392. https://doi.org/10.1016/j.psychsport.2006.12.002.
• Lippke, S., Wienert, J., Kuhlmann, T., Fink, S., & Hambrecht, R. (2015). Perceived Stress, Physical Activity and Motivation: Findings From An İnternet Study. Annals Of Sports Medicine And Research, 2. http://nbn-resolving.de/urn:nbn:de:bsz:352-0-317723.
• Matheny, K. B., Ashby, J. S., & Cupp, P. (2005). Gender difference in stress, coping and illness among college students. The Journal of Individual Psychology, 61, 365-379.
• Mathner, R. P., Martin, C. L., Tatum, S. A., & Chouti, D. (2010). The Effects of a Sportsmanship Educational Program on The Behavior of College İntramural Sports Participants. Recreational Sports Journal, 34(2), 119-128. Doi: 10.1123/rsj.34.2.119.
• Mehrsafar, A. H., Strahler, J., Gazerani, P., Khabiri, M., Sánchez, J. C. J., Moosakhani, A., & Zadeh, A. M. (2019). The Effects of Mindfulness Training on Competition-İnduced Anxiety and Salivary Stress Markers in Elite Wushu Athletes: A Pilot Study. Physiology & Behavior: Volume 210, 15. Doi: 10.1016/j.physbeh.2019.112655.
• Méndez-Giménez, A, Fernández-Río, J., & Méndez-Alonso, D. (2015). Sport Education Model Versus Traditional Model: Effects on Motivation and Sportsmanship. Revista Internacional de Medicina y Ciencias de la Actividad Fisica y del Deporte, 15(59): 449–466. http://dx.doi.org/10.15366/rimcafd2015.59.004.
• Mert, G., Durmaz, V., & Küçükaltan, B. (2020). Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İle Örgütsel Stres İlişkisinin Havayolu Uçuş Ekibi Kapsamında İncelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi; 29(3), 279-297. Doi: 10.35379/cusosbil.673759.
• Miller, B. W., Roberts, G. C., & Ommundsen, Y. (2004). Effect of Motivational Climate on Sportspersonship Among Competitive Youth Male and Female Football Players. Scandinavian Journal of Medicine & Science in Sports, 14(3), 193-202. Doi: 10.1111/j.1600-0838.2003.00320.x.
• Mokaya, S. O., & Gitari, J. W. (2012). Effects of Workplace Recreation On Employee Performance The Case Of Kenya Utalii College. International Journal of Humanities and Social Science. 2. http://www.ijhssnet.com/.../23.pdf.
• Mouratidou, K., Goutza, S., & Chatzopoulos, D. (2007). Beden eğitimi ve ahlâki gelişim: Lise öğrencilerinin beden eğitimi yoluyla ahlâki akıl yürütmeyi teşvik eden bir müdahale programı. Avrupa Beden Eğitimi Dergisi, 13(1), 41-56. https://doi.org/10.1177/1356336X07072675.
• Muchinsky, P. M. (2006). Psychology Applied To Work: An İntroduction To İndustrial And Organizational Psychology (8.Baskı). Belmont: Thomson Wadsworth.
• Nolen Hoeksema, S. (1990). Sex Differences in Depression. Stanford, CA: Standford University (2003). Survey of College Students’ depression.
• Öntürk, Y., & Ekici, S. (2018). Evaluation of The Effect of Physical Education and Sports Lessons on Children. New Horizons in Social Sciences. Riga: LAP Lambert Academic Publication Press. Isbn: 978-613-9-92423-3.
• Özdevecioğlu, M., & Yalçın, Y. (2010). Spor Tatmininin Sporcuların Stres ve Saldırganlık Düzeyleri Üzerindeki Etkisi. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 4(1): 63-76. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/bsd/issue/53575/713926.
• Özgan, H., Balkar, B., & Eski̇l, M. (2008). Eğitim Fakültesi Öğrencileri Tarafından Sınıfta Algılanan Stres Nedenleri ve Kişisel Değişkenlerin Strese Olan Etkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7(24), 337-350. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/esosder/issue/6138/82357.
• Özsarı, A, Demi̇rel, H., Altın, M, Yalçın, Y., & Demi̇r, H. (2018). Kadın Basketbolcuların Sportmenlik Yönelimleri. Türk Spor Bilimleri Dergisi, 1(2), 66-71. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/tsbd/issue/36534/469643.
• Park, J. K. (2000). Coping Strategies Used by Korean National Athletes. The Sport Psychologist, 63–80. 74. Doi: 10.1123/tsp.14.1.63.
• Park, M., & Park, B. H. (2013). Influence of Acculturative Stress of Married Migrant Women on Marriage Satisfaction: The Mediating Effect of Problem-Solving Ability and İnformation Support. Asian Social Work and Policy Review, 7, 44–60. https://doi.org/10.1111/aswp.12007.
• Pehlivan, Z.,& Konukman, F. (2004). Fair-Play Kavramının Geliştirilmesinde Okul Sporunun Yeri ve Önemi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2(2), 49-53. https://doi.org/10.1501/Sporm_0000000028.
• Porath, C. L. & Pearson, C. M. (2012). Emotional and behavioral responses to workplace incivility and the impact of hierarchical status. Journal of Applied Social Psychology. doi: 10.1111/j.1559-1816.2012.01020.
• Proios, M., Doganis, G., & Proios, M. (2006). Form of athletic exercise, school environment, and sex in development of high school students’ sportsmanship. Perceptual and Motor Skills, 103(1), 99–106. https://doi.org/10.2466/pms.103.1.99-106.
• Proios, M. (2011). Relationship Between Student Perceived Conduct in Physical Education Settings and "Unfair" Play. International Journal of Applied Sports Sciences, Vol. 23, No. 2, 421-440. DOI: 10.24985/ijass.2011.23.2.421.
• Radford, M. H. B., Mann, L., Ohta, Y., & Nakane, N. (1993). Differences Between Australian and Japanese Students in Decisional Self-Esteem, Decisional Stress, and Coping Styles. Journal of Cross-Cultural Psychology, 24: 284-297.
• Reisel, W. D., Probst, T. M., Chia, S. L., Maloles, C. M. & König, C. J. (2010). The Effects of Job İnsecurity on Job Satisfaction, Organizational Citizenship Behavior, Deviant Behavior, and Negative Emotions of Employees. International Studies of Management and Organization, 40, 74-91. Doi: 10.2753/IMO0020-8825400105.
• Sağel Çetiner, E., Sayın Karakaş, G., Selçuk, O. C., & Şakiroğlu, M. (2018). Algılanan Stres ve Üniversiteye Uyum Süreci: Bilgece Farkındalığın Aracı Rolü. Nesne Psikoloji Dergisi (NPD), 6(13), 289-308. Doi: 10.7816/nesne-06-13-03.
• Sakurai, K. & Jex, S. M. (2012). Coworker İncivility and İncivility Targets' Work Effort and Counterproductive Work Behaviors: The Moderating Role of Supervisor Social Support. Journal of Occupational Health Psychology, 17, 150-161. Doi: 10.1037/a0027350.
• Salmon, P. (2001). Effects of Physical Exercise on Anxiety, Depression, snd Sensitivity to Stress: A Unifying Theory. Clinical Psychology Review, 21: 33-61. Doi: 10.1016/S0272-7358(99)00032-X.
• Selye, H. (1997). Stress Without Distress. Teach Yourself Books. Y.3, N.21, Pp.23-25.
• Sezen Balçıkanlı, G. (2010). Çok Boyutlu Sportmenlik Yönelimi Ölçeği’nin Türkçe Uyarlaması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 15(1), 1-10.
• Sezen Balçıkanlı, G., Gülşen, K., & Yıldıran, İ. (2017). Kadın Futbolcularda Sportmenlik Yönelimi. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 22(1-4), 1-9. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/gbesbd/issue/33532/372530.
• Shields, D., La Voi, N., Bredemeier, B. & Power, F. (2007). Predictors of Poor Sportpersonship in Youth Sports: Personal Attitudes And Social İnfluences. Journal of Sport & Exercise Psychology. 29(6), 747-762. Doi: 10.1123/jsep.29.6.747.
• Sis Çelik, A., & Atasever, İ. (2020). Gebelerde Algılanan Stres Düzeylerinin ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 23(2): 267-276. Doi: 10.17049/ataunihem.622304.
• Sitz, E. H., & Poche, N. (2006). Gender Differences in Relationship Between Optimism and Perceived Stress. National Undergraduate Research Clearinghouse. Available online at http:www.webclearinghousenet/volume.
• Spector, P. E., Fox, S., Penney, L. M., Bruursema, K., Goh, A., & Kessler, S. (2006). The Dimensionality of Counterproductivity: Are All Counterproductive Behaviors Created Equal? Journal of Vocational Behavior, 68, 446-460. doi:10.1016/j.jvb.2005.10.005.
• St‐Pierre, I. & Holmes, D. (2010). The Relationship Between Organizational Justice and Workplace Aggression. Journal of Advanced Nursing, 66 1169-1182. Doi: 10.1111/j.1365-2648.2010.05281.x.
• Şahin, N. H., Basım, H. N., & Akkoyun, N. (2011). A-Tipi Kişilik ve Stres İlişkisinde Üç Önemli Bileşen: Öfke, Etkisiz Başa Çıkma ve İş Saplantısı. Türk Psikoloji Dergisi, 26(68), 31-44.
• Thomas, D. T., Erdman, K. A., & Burke, L. M. (2016). Position of The Academy of Nutrition and Dietetics, Dietitians of Canada, and The American College of Sports Medicine: Nutrition and Athletic Performance. Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics, 116(3), 501-528. Doi: 10.1016/j.jand.2015.12.006.
• Tsai, E., & Fung, L. (2005). Sportspersonship in Youth Basketball and Volleyball Players. The Online Journal of Sport Psychology. 7 (2), 37-46.
• Turan, N., Durgun, H., Kaya, H., Ertaş, G., & Kuvan, D. (2019). Hemşirelik Öğrencilerinin Stres Durumları ile Bilişsel Esneklik Düzeyleri Arasındaki İlişki. Jaren, 5(1): 59-66. Doi:10.5222/jaren.2019.43265.
• Türkmen, M., & Varol, S. (2015). Beden Eğitimi ve Spor Dersinin Ortaokul Öğrencileri Üzerinde Sportmenlik Davranışı Oluşturma Etkisinin Belirlenmesi: (Bartın İl Örneği). International Journal of Contemporary Educational Studies (IntJCES), 1, 42-64. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/intjces/issue/25668/270721.
• Vallerand, R. J., Briere, N. M., Blanchard, C., & Provencher, P. (1997). Development and Validation of The Multidimensional Sportspersonship Orientations Scale. Journal of Sport & Exercise Psychology; 19(2), 197-206.
• Wiklund, M., Malmgren-Olsson, E. B., Öhman, A. et al. (2012). Subjective Health Complaints in Older Adolescents are Related to Perceived Stress, Anxiety and Gender – A Cross-Sectional School Study in Northern Sweden. BMC Public Health. 12, 993. https://doi.org/10.1186/1471-2458-12-993.
• Yalçın, Y. G., Tek, T., & Çetin, M. Ç. (2020). Amatör Olarak Spor Yapan Üniversite Öğrencilerinin Sportmenlik Yönelimlerinin İncelenmesi. Türk Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 29-34. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/tsbd/issue/52814/701387.
• Yalız Solmaz, D., & Bayrak, C. (2016). Beden eğitimi dersindeki fiziksel etkinlik oyunlarının ilköğretim öğrencilerinin karakter gelişimleri üzerindeki etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), 31(4), 644-656. doi: 10.16986/HUJE.2016015695.
• Yapan, H. T. (2007). Spor Ahlakı. Gaziantep: Merkez Ofset.
• Yeh, T. M., Chang, Y. C. & Lai, M. Y. (2017). The Relationships Among Leisure Experience, Leisure Benefits and Leisure Satisfaction of You Bike Users. J. Sport Leis. Hosp. Res., 12: 67–97. Doi: 10.29429/JSLHR.201706_12(2).05.
• Yıldız, M, Erhan, S. (2019). Kış Sporu İle Uğraşan Sporcuların Psikolojik Becerilerinin İncelenmesi. Uluslararası Egzersiz Psikolojisi Dergisi; 1(1), 24-32. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/intjourexerpsyc/issue/51561/670197.
• Yıldız, R., Berent, M., & Çavuş, K. (2020). İlk ve Acil Yardım Programı Öğrencilerinin Fiziksel Aktivite Seviyelerine Göre Sıkıntıya Dayanma Durumlarının İncelenmesi. Paramedik ve Acil Sağlık Hizmetleri Dergisi, 1(2), 56-64. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/pashid/issue/58179/791432.
• Zorba, E., & Göksel, A. G. (2016). Türkiye’deki Plaj Hentbolu Sporcularının Spora Başlamasına Etki Eden Unsurlar ve Spordan Gelecek Beklentileri. Journal of Human Sciences, 13(2), 3092-3101. Doi: 10.14687/jhs.v13i2.3773.