Yaşlı Bakım Bölümü Öğrencilerinin Kişisel Değer Tercihlerine Göre Yaşlıya Yönelik Tutumları

Yıl 2019, Cilt: 12 Sayı: 1, 1 - 7, 03.07.2019

Berna Köktürk Dalcalı Arzu Özyürek

Öz

Biyolojik
bir süreç olarak yaşlanma, her canlının yaşayabileceği bir durumdur. Yaşlılıkta
vücut işlevlerindeki kayıplar nedeniyle, çeşitli güçlükler yaşanması
kaçınılmazdır. Toplumdaki özellikle genç bireylerin yaşlılara yönelik
tutumları, onların yaşamını kolaylaştırmada önemli bir yere sahiptir. Tutumları
etkileyen faktörlerden biri de sahip olunan değerlerdir. Bu nedenle bu
çalışmada, üniversite öğrencilerinin sahip olduğu değerlere göre yaşlılara
yönelik tutumları arasındaki farkın incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma grubunu,
Yaşlı Bakımı bölümünde öğrenim gören ve çalışmaya katılmaya gönüllü 107
önlisans öğrencisi oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında, Güngör (1998)
tarafından geliştirilen Değerler Hiyerarşisi Ölçeği ve Vefikuluçay’ın (2008) geliştirmiş
olduğu Yaşlı Ayrımcılığı Tutum Ölçeği’nden yararlanmıştır. Verilerin analizinde
yüzde ve frekans dağılımlarıyla Mann Whitney-U ve Kruskal Wallis-H testleri
kullanılmıştır. Sonuç olarak; öğrencilerin temel değer tercihi olarak dini
değerleri benimsediği, sosyal değerlere sahip öğrencilerin yaşlıya yönelik en
olumlu tutumları sergiledikleri belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Değerler, Yaşlı Ayrımcılığı

Elderly Care Department Students’ Attitudes Towards Elderly According to the Their Personal Value Preferences

Öz

Aging as a biological process is a condition that every living thing can live. It is inevitable to live difficulties due to the losses of body functions in aging. The attitudes of especially young people towards elderly has an important place on facilitating their lives. One of the factors that affects the attitudes is the values that they have. For this reason, in this study, it is aimed that examining the differences between attitudes towards elderly according to the values ​of university students. The study group consists of 107 associate degree students who are volunteered to the study and studies in Elderly Care department. In the collection of data, it was benefited from Values Hierarchy Scale which was developed by Güngör (1998) and Elderly Discrimination Attitude Scale which was developed by Vefikuluçay (2008). In the analysis of the data, Mann Whitney-U and Kruskal Wallis-H tests were used with percentage and frequency distributions. As a result; it was determined that students adopt religious values as basic value preference and the students who have social values showed the most positive attitudes towards elderly.

Anahtar Kelimeler

Elderly Discrimination, Attitudes Towards Elderly, values

Kaynakça

• Akdemir, N., Çınar, F.İ. ve Görgülü, Ü. (2007). Yaşlılığın algılanması ve yaşlı ayrımcılığı, Turkish Journal of Geriatrics, 10(4), 215-221.
• Aktepe, V. (2014). Ailede değerler eğitimi ve program ihtiyacı. Farklı Yönleriyle Değerler Eğitimi (Ed: R.Turan ve K.Ulusoy), Ankara: Pegem Akademi.
• Altay, B. ve Aydın, T. (2015). Hemşirelik öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumlarının değerlendirilmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 12(1), 11- 18.
• Aud, M.A., Bostick, J.E., Marek, K.D. & McDaniel, R.W. (2006). Introducing baccalaureate student nurses to gerontological nursing. Journal of Professional Nursing, 22(2), 73-78.
• Aydın, MZ. ve Akyol Gürler, Ş. (2012). Okulda Değerler Eğitimi, Yöntemler Etkinlikler Kaynaklar. Ankara: Nobel.
• Babadağ, K. (2010). Hemşirelik ve değerler (1. Baskı). Ankara: Alter Yayıncılık.
• Bulut, D. ve İşman, Ç. (2004). Muğla İli Sağlık Yöneticilerinde Kişisel Değer Analizi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 7(3), 25-32.
• Buz, S. (2015). Yaşlı Bireylere Yönelik Yaş Ayrımcılığı. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(53), 268-278
• Canatan, A. (2008) Yaşlılıkta kadın EKEV Akademi Dergisi, 12 (34), 339-356
• Chen, AMH, Plake, KS, Yehle, KS & Kiersma, ME. (2011). Assesment of the impact of the geriatric meditation game on pharmacy students’attitudes toward older adults. School of Nursing Faculty Publications, 22, 1-23.
• Gürsoy Çuhadar, S. ve Lordoğlu, K. (2016). Demografik dönüşüm sürecinde Türkiye’de yaşlanma ve sorunlar. İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 54, 63-80.
• Dalcalı, BK. ve Şendir, M. (2016). Hemşirelerin Kişisel Değerleri ile Etik Duyarlılıkları Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi. Florence Nigtingale Hemşirelik Dergisi, 24(1), 1-9.
• Demircioğlu, İ.H. ve Tokdemir, M.A. (2008). Değerlerin Oluşturulma Sürecinde Tarih Eğitimi: Amaç, İşlev ve İçerik. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(15), 59-88.
• Dilbaz, N. (2012). Aileden topluma değerler eğitimi. Değerler Eğitimi Uluslararası Konferansı Bildirileri. İstanbul: İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü.
• Dinçer,Y., Usta, E. ve Bulduk, S. (2016). Üniversite Öğrencileri Gözü İle Yaşlılık Nasıl Algılanıyor?. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 9, 26-38.
• Gething, L., Fethney, J., Mckee, K., Persson, L.O., Goff, M., Churchward, M., et al. (2004). Validation of the reactions to ageing questionnaire: assessing similarities across several countaries. Journal of Gerontological Nursing, 30(9), 47-54.
• Güven, ŞD., Muz, GU. ve Ertürk, NE. (2012). Üniversite Öğrencilerinin Yaşlı Ayrımcılığına İlişkin Tutumları ve Bu Tutumların Bazı Değişkenlerle İlişkisi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 15(2), 99-105.
• Happell, B. & Broker, J. (2001). Who will look after my grandmother? Attitudes of student nurses toward the care of older adults. Journal of Gerontological Nursing, 27(12), 12-17.
• Inouye, SK, Studenski, S., Tinetti, ME & Kuchel, GA. (2007). Geriatric syndromes: clinical, research, and policy impications of a core geriatric concept. JAGS The American Geriatrics Society, 55, 780-791.
• Jahan, F., Naeem, SM, Siddiqui, MA & Khan, MM. (2015). Knowledge, attitudes and perception of medical students about elderly patients before and after implementatiton of a new geriatrics curriculum. Middle East Journal of Age and Ageing, 12 (2), 9-17.
• Kite ME, Stockdale GD, Whitley BE, Johnson BT (2005). Attitudes toward younger and older adults: an updated meta-analytic review. Journal of Social Issues, 61(2): 241–266.
• Koh, GCH, Merchant, RA, Lim, WS & Amin, Z. (2012). The knowledge-attitude dissociation in geriatric education: can it be owercome? Annals Academy of Medicine, 41 (9), 383-389.
• Moyle W. (2003). Nursing students perceptions of older people continuing society’s myths. Australas J Adv Nurs, 20, 15-21.
• Özdemir, Ö. ve Bilgili, N. (2014). Sağlık hizmetlerinde yaşlı ayrımcılığı. Gülhane Tıp Dergisi, 56, 128-131.
• Phelan A. (2008). Elder abuse, ageism, human rights and citizenship: implications for nursing discourse. Nursing Inquiry, 15, 320-329.
• Reciherter, E. A. & McCombe Waller, S. (2014). Professional practice opportunities: Preparing students to car efor an aging population. Journal of Physical Therapy Education. 28 (2), 60-68.
• Slevin ODA (1991). Ageist attitudes among young adults: implications for a caring profession. Journal of Advanced Nursing, 16(10), 1197–1205.
• Traxler, A.J. (1980). Let’s get gerontologized: developing a asensitivity to aging. The multi-purpose senior center cencept: a training manual for practitioners working with the aging. Springfield, IL:Ilinois Department of Aging.
• Tunca, N. (2015). İlkokul döneminde değerler eğitiminde öğretim programlarının rolü ve örtük program (Ed: S. Yağan Güder) Okul Öncesi ve İlkokul Döneminde Değerler Eğitimi. Ankara: Eğiten Kitap.
• Ünalan, D., Soyuer, F. ve Elmalı, F. (2012). Geriatri Merkezi çalışanlarında yaşlı tutumunun değerlendirilmesi. Kafkas Tıp Bilimleri Dergisi, 2(3), 115-120.
• Sapasağlam, Ö. (2016). Okul Öncesi Dönemde Karakter ve Değerler Eğitimi Teoriden Uygulamaya (Ed: E.Ömeroğlu), Ankara: Pegem Akademi.
• Sarı, E. (2005). Öğretmen adaylarının değer tercihleri: Giresun Eğitim Fakültesi örneği. Değerler Eğitimi Dergisi, 3 (10), 73-88.
• Spier, B.E. (1992). Teaching methodologies to promote positive attitudes toward the elderly. Nursing and Health Care, 13(10), 520-524.
• Söylemez, Y, Kırkkılıç, HA. ve Sevim, O. (2016). Akademisyenlerin bilimsel araştırma tutumlarının akademik etik değerler açısından incelenmesi. Eğitimde Gelecek Arayışları Dünden Bugüne Türkiye’de Beceri, Ahlak ve Değerler Eğitimi Uluslararası Sempozyumu Kitabı, Cilt 1: 281-302, 16-18 Nisan 2015/Bartın. Ankara: Atatürk KDTYK Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları.
• Uzun Z. ve Şafak Uzun A.M. (2017). Değerin yeniden inşası: Askerlik mesleğinde değer eğitimine dair kurumsal bir yaklaşım önerisi. Akademik Bakış Dergisi, 63, 503-520.
• Ünal, F., Er, H. ve Gürel, D. (2016). Hoşgörü değerine yönelik etkinliğin geliştirilmesi ve değerlendirilmesi. Eğitimde Gelecek Arayışları Dünden Bugüne Türkiye’de Beceri, Ahlak ve Değerler Eğitimi Uluslararası Sempozyumu Kitabı, Cilt 1: 417-440, 16-18 Nisan 2015/Bartın. Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları.
• Vefikuluçay D (2008). Üniversitede öğrenim gören öğrencilerin yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumları, Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği AD Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Wilkinson TJ, Gower S, Sainsbury R (2002). The earlier, the better: the effect of early community contact on the attitudes of medical students to older people. Medical Education, 36(6), 540–542.
• Yazıcı,SÖ., Kalaycı,I., Kaya, E. ve Tekin, A. (2015). Yaşlı Bakım Programı Öğrencilerinin Yaşlı Ayrımcılığına İlişkin Tutumları. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 2, 77-87.