Yaşlı Bireylerin Geniş Aileden Kopuş Nedenleri ve Alternatif Yaşama Aranjmanlarına Dair Algıları: Gaziantep Örneği

Yıl 2020, Cilt: 13 Sayı: 1, 1 - 9, 01.07.2020

Hasan Sever

https://doi.org/10.46414/yasad.598293

Cited By: 4

Öz

Modernleşme, endüstrileşme ve kentleşme ile beraber yaşanan demografik
değişmeler, sağlık alanında ilerlemeler ve azalan doğum oranları ile yaşlılık
olgusu dünya genelinde tüm toplumları ilgilendiren bir olguya dönüşmektedir. Bunu
yanı sıra, değişen ve dönüşen aile yapısı ve oluşan yeni yaşam kompozisyonları
yaşlılık durumunun toplumlar ve bireyler tarafından farklı biçimlerde
deneyimlenmesine yol açmıştır. Bu deneyimlerden biri tek başına yaşamak konusudur. Niteliksel
araştırma yöntemine dayanarak derinlemesine görüşmelerle gerçekleştirilen bu
çalışma, yaşlı bireylerin geniş aileden kopuş nedenlerini ve tek başına
yaşamaya alternatif olarak yeniden evliliği ve huzurevinde yaşamayı nasıl
değerlendirdiklerini incelemiştir. Bu kapsamda, çalışma Gaziantep ilinde, 65
yaş ve üstü, tek başına, kentte yaşayan, ciddi bir sağlık engeli bulunmayan ve
farklı sosyoekonomik düzeylere sahip 30 kişi ile yürütülmüştür. Bu çalışma,
yaşlı bireyler için tek başına yaşama aranjmanının geniş ailenin çözülüşünün
bir göstergesi olduğunu ve en ideal yaşam aranjmanının çocuklarına yakın tek
başına yaşamak olduğunu ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler

Yaşlılık, Yaşam aranjmanı, Tek başına yaşamak

Kaynakça

• Aközer, M., Nuhrat, C. ve Say, Ş. (2011). Türkiye’de Yaşlılık Dönemine İlişkin Beklentiler Araştırması. Aile ve Toplum Dergisi, Yıl:12, Cilt:7, Sayı:27, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Ankara, ss.103-128.
• Aksoydan, E. (2008). Yaşlılık ve Beslenme. Sağlık Bakanlığı, Yayın No: 726. Klasmat Matbaacılık. Ankara.
• Arun, Ö. ve Arun, B. (2011). Türkiye’de Yaşlı Kadının En Büyük Sorunu: Dulluk, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, s.10(4), ss.1515-1525.
• Aslan, D., Şengelen, M., Bilir, N. (2008). Yaşlılık Döneminde Beslenme Sorunları ve Yaklaşımlar. Geriatri Derneği, Ankara: Öncü Basımevi.
• Bengtson, V. L., Burgess, E. O. & Parrott T. M (1997). Theory, Explanation, and a Third Generation of Theoretical Development in Social Gerontology. Journal of Gerontology: Social Sciences, The Gerontological Society of America. Vol. 52B, No. 2: 72-88.
• Bingöl, C., Varma, G.S., Enli, Y. Ö ve Karaca, Ö. (2017). Yaşlılık ve Erişkinlik Dönemi Depresyonunda Fenomenolojik Karşılaştırma. Anatolian Journal of Psychiatry. 18(5): 446-452.
• Giddens, A. (2013). Sosyoloji. Güzel, C. (Ed.). Kırmızı yayınları, İstanbul.
• Görgün-Baran, A. (2004). Yaşlılık Sosyolojisi. Yaşlılık: Disiplinler Arası Yaklaşım, Sorunlar, Çözümler. Kalınkara, V. (Ed.). Odak, Ankara, ss. 35-57.
• Görgün-Baran, A., Kalınkara, V., Aral, N., Baran, G., Akın, G., Özkan, Y. (2005). Yaşlı ve Aile İlişkileri: Ankara Örneği. Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü Yayınları No:127. Ankara.
• Havighurst, R.J., Neugarten, B.L. ve Tobin,S.S.(1968) Disengagement and patterns of aging. Middle age and aging: A reader in social psychology . Neugarten, B.L. (Ed.). Chicago, IL: University of Chicago Press, s.161-72.
• Hooyman, N., Kiyak, H.A. ve Kawamoto, K. (2015). Aging Matters: An Introduction to Social Gerontology. Pearson, Boston.
• İçli, G. (2004). Huzurevinde Kalan Yaşlılar Üzerine Bir Araştırma. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, ss. 5-24.
• Kalaycı, I. ve Özkul, M. (2017). Gelenekel Kalabilsem Modern Olabilsem: Modernleşme Sürecinde Yaşlılık Deneyimleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, Yıl: 2017, Cilt: 8, Sayı: 18: 90-110.
• Kalaycıoğlu, S., Tol, U., Küçükural, U. ve Kurtuluş, Ö.C., (2003). Yaşlılar ve Yaşlı Yakınları Açısından Yaşam Biçimi Tercihleri. TÜBİTAK Matbaası, Ankara.
• Kalenderoğlu, A., Yumru, M., Selek, S., Cansel, N., Virit, O. ve Savaş, H.A. (2007). Anadolu Psikiyatri Dergisi; 8: 179-185.
• Kalınkara, V. (2000). Yaşlılıkta Sosyal Katılım ve Kent Hizmetleri. Antropoloji ve Yaşlılık. Erkan, G. ve Işıkhan V. (Ed.). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Hizmetler Yüksekokulu, Ankara: Yayın No: 006: 77-86.
• Karaca, F.(2010). Huzurevinde Kalan Yaşlıların Hayata Bakış Açıları ve Gelecekle İlgili Beklentileri. Aile ve Toplum Yıl: 11 Cilt: 6 Sayı: 22: 50-72.
• Kaygusuz, C. (2008). Yaşlılık Kuramları. Psikolojik, Sosyal ve Bedensel Açıdan Yaşlılık. Ersanlı, K. ve Kalkan, M. (Ed.). Pegem Akademi, Ankara, ss.215-298.
• Kıray, M. (2006). Toplumsal Yapı Toplumsal Değişme. Bağlam yayıncılık, İstanbul.
• Murakami, İ. (2014). Tek Başına Yaşayan Yaşlı Kadınların Kişisel İletişim Ağı: Ankara Örneği. 6th International Social & Applied Gerontology Symposium. Arun, Ö. (Ed.). Antalya Gerontoloji Bölümü Yayınları Sempozyum Kitapları, ss.145-160.
• Quadagno, J. (2002). Aging and the Life Course. McGRawHill, Boston.
• Şentürk, M. ve Altan, R.B. (2015). Giriş: İstanbul’da Yaşlıların Mevcut Durum Araştırması. İstanbul’da Yaşlanmak. Şentürk, M. ve Ceylan, H. (Ed.). Açılım Kitap, İstanbul, ss. 13-34.
• Tufan, İ. (2002). Antik Çağdan Günümüze Yaşlılık- Sosyolojik Yaşlanma. Aykırı Yayıncılık, İstanbul.
• Tufan, İ. (2003). Modernleşen Türkiye’de Yaşlılık ve Yaşlanma: Yaşlanmanın Sosyolojisi. Anahtar Kitaplar Yayınevi, İstanbul.
• Tufan, İ. (2007). Birinci Türkiye Yaşlılık Raporu. Geroyay, Antalya.
• Tufan, İ. (2014). Türkiye’de Yaşlılığın Yapısal Değişimi. Koç Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• TUİK (2017). Türkiye istatistik kurumu Haber Bülteni, Sayı 27595, 15 mart 2018. http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=27595 (30.04.2018)