Sayılma Problemi Olarak Eşit(siz)lik Fikri ve Jacques Rancière’in Eserlerinde Ortak Bir Tema Olarak Hiyerarşi Eleştirisine Kısa Bir Bakış

Yıl 2023, Cilt: 2 Sayı: 1, 9 - 17, 25.06.2023

Fatma Betül Tatlı

Öz

Çağdaş felsefenin önemli düşünürlerinden biri olan Jacques Rancière, eşitsizlik ve hiyerarşi temelinde anlaşılagelen ve bir düzenleme etkiliğine indirgenen siyaset kavrarıyışına karşıt olarak, siyasalın oluş ve sürekli değişim karakterini eşitlik ve özgürlük imkanı adına ortaya koyan bir perspektif geliştirir. Yerleşik ve kabul görmüş olanın karşısına, adı sayılmayanların, yoksulların ve sınırda gezenlerin unutulmuş, yok sayılmış, hesaba katılmamış oluşunu çıkararak huzursuz edici bir perspektif ortaya koyar. Bu anlamda demokrasi de yersiz-yurtsuzun hesaba katılması pratiği olacaktır. Bu perspektifin imkan koşulları düşünürün hemen hemen bütün çalışmalarında ortak olan eşitlik ve hiyerarşi meselesiyle açılır ve demokrasinin farklı türden inşasına odaklanır. Çalışmamız da bu temel problemler ekseninde düşünürün kimi çalışmalarını girizgah niteliğinde bir analizle ele alarak demokrasi ve genel olarak siyasalın çağdaş felsefede kavranış biçimine ilişkin bir kuşbakışı imkanı sunmayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Rancière, Eşitsizlik, Hiyerarşi, Demokrasi, Siyasal Olan

A Brief Overview of The Idea of (In)equality As a Counting Problem and The Critique of Hierarchy as a Common Theme In The Works of Jacques Rancière

Öz

Jacques Rancière, one of the important thinkers of contemporary philosophy, develops a perspective that reveals the character of the formation and continuous change of the political in the name of equality and freedom, as opposed to the understanding of politics, which is understood on the basis of inequality and hierarchy and is reduced to an ordering effect. It presents an unsettling perspective by opposing the settled and accepted to the forgotten, ignored, unaccounted for by the unnamed, the poor and the border walkers. In this sense, democracy is the practice of taking the deterritorialized into account. The conditions of possibility of this perspective are opened with the issue of equality and hierarchy, which is common in almost all the works of Rancière and he focuses on the construction of democracy in different ways. In the axis of these basic problems, this study tries to offer an overview to democracy and the way the “political” is conceived in contemporary philosophy, by taking some of the works of the thinker with an introductory analysis.
Keywords: Democracy, inequality, hierarchy, Rancière, “the political”

Anahtar Kelimeler

Democracy, inequality, hierarchy, Rancière, “the political”

Kaynakça

• Agtaş, Özkan (2014). “Demokrasi Nefreti”, Ankara Üniversitesi SBF Mülkiye Dergisi, 38(3), 117-128.
• Benjamin, W. (2016). Pasajlar. (A. Cemal, Çev.). Yapı Kredi Yayınları.
• Kant, I. (1784) “Aydınlanma Nedir”. (N. Bozkurt, Çev.). Felsefe Yazıları-1983.
• Keykubat Z. Selin ve Koç Hatice, (2013) “Jacques Rancière’in Siyaset Felsefesi Üzerine Bir Değerlendirme”, Toplum ve Demokrasi 4, 129-142.
• Kılıç, Savaş (2015). “Cahil Hocanın “İmkansız” Eğitimi” Birikim, 311, 114-120. (Erişim Tarihi: 28.05.2017).
• Laclau, E. & Mouffe, C. (1992). Hegemonya ve Sosyalist Strateji, Çev: Ahmet Kardam-Doğan Şahiner, Birikim Yayınları, İstanbul.
• Rancière, J. (2007). Siyasalın Kıyısında. (A. U. Kılıç, Çev.). Metis Yayınları.
• Rancière, J. (2009). Filozof ve Yoksulları. (A. U. Kılıç, Çev.). Metis Yayınları.
• Rancière, J. (2010). Tarihin Adları, Bilgi Poetikası Alanında Bir Deneme. (C Yardımcı, Çev.). Metis Yayınları.
• Rancière, J. (2014). Cahil Hoca, Zihinsel Özgürleşme Üstüne Beş Ders, (S. Kılıç, Çev.). Metis Yayınları.
• Rancière, J. (2015). Demokrasi Nefreti. (U. Özmakas, Çev.). İletişim Yayınları.
• Yıldırım Yavuz & Baştürk Efe (2015). “Rancière Düşüncesinde Siyasal Olanın Önceliği”, Kaygı Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi, 24, (Erişim Tarihi: 28.05.2017)