Self-Esteem and Self-Concept As Predictors of Adolescents' Social Media Dislike Fears

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 7, 51 - 68, 30.06.2020

Osman Söner , Olcay Yılmaz

https://doi.org/10.31461/ybpd.685566

Cited By: 1

Öz

This research aimed to examine adolescents' social media dislike fears in terms of various variables and to determine the relationship between self-concept and self-esteem and social media dislike fears. The study group of the research consists of 631 students, 235 (37%) boys and 396 (63%) girls studying in different high schools in Sultanbeyli district of Istanbul. Social Media Dislike Fear Scale, Rosenberg Self-esteem Scale, Self-concept Scale and a Personal Information Form were used as data collection tools. Skewness and kurtosis values were analyzed for data analysis and analyzes were performed after the extreme values of the data were cleared and normality assumption was observed. In comparisons between groups, t-test was used to compare the two groups and One-Way Analysis of Variance was used to compare more than two groups, and F statistics were used to determine the differences between groups. Standard Multiple Regression Analysis was used to determine the strength of adolescents' self-esteem and self-concepts in predicting social media dislike fear levels. According to research results; adolescents' social media dislike fears were found to differ significantly by gender, number of likes and number of friends; self-esteem does not differ according to gender, besides, self-concept differs according to gender and female students' self-concepts are higher than men’s. Female students' self-concepts are higher than men's and there is a significant relationship between the sub-dimensions of self-esteem, self-concept and social media fear of dislike scale and these two variables were found to significantly predict social media dislike fear. 

Anahtar Kelimeler

Social Media, Self- Concept, Self- Esteem

Ergenlerin Sosyal Medya Beğenilmeme Korkularının Yordayıcısı Olarak Benlik Saygısı ve Benlik Tasarımı

Öz

Bu araştırma, ergenlerin sosyal medya beğenilmeme korkularını çeşitli değişkenler açısından incelemeyi ve benlik tasarımı ve benlik saygısı ile sosyal medya beğenilmeme korkuları arasındaki ilişkiyi belirlemeyi amaçlamıştır. Araştırmanın çalışma grubunu İstanbul ili Sultanbeyli ilçesinde bulunan çeşitli liselerde eğitim gören 235’i (%37) erkek ve 396’sı (%63) kız olmak üzere toplam 631 öğrenci oluşturmaktadır. İlişkisel tarama modeli kullanılan bu araştırmada, veri toplama araçları olarak Sosyal Medya Beğenilmeme Korkusu Ölçeği, Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği, Benlik Tasarımı Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Veri analizi öncesinde veri setinin çarpıklık ve basıklık değerleri incelenmiş ve uç değerler temizlenip normallik sayıltısı sağlandıktan sonra analizler gerçekleştirilmiştir. Gruplar arası karşılaştırmalarda t-testi ve Tek Yönlü Varyans Analizi kullanılmış, ayrıca gruplararası farklılığı belirlemek için ise F istatistiği kullanılmıştır. Ergenlerin benlik saygısı ve benlik tasarımlarının sosyal medya beğenilmeme korku düzeylerini yordamadaki gücünün belirlenmesinde ise Standart Çoklu Regresyon Analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda; ergenlerin sosyal medya beğenilmeme korkularının cinsiyete, beğenilme sayısına ve arkadaş sayısına göre anlamlı bir şekilde farklılaşmadığı; benlik saygısının cinsiyete göre farklılaşmadığı bunun yanında benlik tasarımının cinsiyete göre farklılaştığı ve kız öğrencilerin benlik tasarımlarının erkeklere göre daha yüksek olduğu; benlik tasarımının sosyal medyadaki arkadaş sayısına göre farklılaştığı; benlik tasarımı ve benlik saygısının sosyal medya beğenilmeme korkusu ölçeğinin alt boyutları arasında anlamlı bir ilişki olduğu ve bu iki değişkenin sosyal medya beğenilmeme korkusunu da anlamlı bir şekilde yordadığı saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Medya, Benlik Tasarımı, Benlik Saygısı

Kaynakça

• Akçagöz, H. (2017). Çalışan kadınların, benlik kavramı ile depresyon durumunun incelenmesi benlik kavramı ve ideal benlik kavramı arasındaki fark ile depresyon durumunun değişkenler açısından belirlenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul: Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Akgün, Ö.E., Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K., Demirel, F. Ve Karadeniz, Ş. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. (17. Baskı). Ankara: Pegem Yayımcılık.
• Akman, B. ve Balat, G.U. (2004). Farklı sosyo-ekonomik düzeydeki lise öğrencilerinin benlik saygısı düzeylerinin incelenmesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 175-183.
• Aksüt, A. (2011). The relationship between students’ self-esteem, parental attitudes and students’ achievement in foreign language learning. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Edirne: Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Alpay, E. (2000). Self-concept and self-esteem. Technology, and Medicine, 7(2), 1-5.
• Arıcak, O.T. (1999). Grupla psikolojik danışma yoluyla benlik ve mesleki benlik saygısının geliştirilmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi), İstanbul: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Armas, R.D., Gidumal, J.B., Lopez, E.P. and Tona, D.G. (2010). Intentions to use social media in organizing and taking vacation trips. Computers in Human Behavior, 27(2), 640-654.
• Arseven, A. (1986). Çocukta benlik gelişimine ailenin etkisi ve çocuğun okuldaki başarısı. Eğitim ve Bilim Dergisi, 10(60), 9-19.
• Atalay, R. (2014). Lise öğrencilerinin sosyal medyaya ilişkin tutumları ile algıladıkları sosyal destek düzeyleri arasındaki ilişki (Bahçelievler ilçesi örneği). (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü.
• Aydemir, S. (2014). Hemşirelerde benlik ve benlik saygısı (Diyarbakır kadın doğum ve çocuk hastalıkları hastanesi örneği). (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), İstanbul: Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bakker, J.T., & Bosman, A.M. (2003). Self-image and peer acceptance of Dutch students in regular and special education. Learning Disability Quarterly, 26(1), 5-14.
• Barış, D.A. (2002). Müzik eğitimi alan ve almayan lise öğrencilerinin benlik tasarımı düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Ankara: Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Barker, V. (2009). Older adolescents' motivations for social network site use: The influence of gender, group identity, and collective self-esteem. Cyberpsychology & Behavior, 12(2), 209-213.
• Başer, A. (2014). Sosyal medya kullanıcılarının kişilik özellikleri, kullanım ve motivasyonlarının sosyal medya reklamlarına yönelik genel tutumları üzerindeki rolü: Facebook üzerine bir uygulama. (Yayımlanmamış doktora tezi), İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Baymur, F. (2015). Genel psikoloji. (26. Baskı). İstanbul: İnkılap Yayınları.
• Baymur, F., Özgüven, E., Kuzgun, Y., Kılıçcı, Y. ve Kepçeoğlu, M. (1978). Üniversitede okuyan TÜBİTAK bursiyerlerinin başarılarını etkileyen faktörler. Ankara: TÜBİTAK Bilim Adamı Yetiştirme Grubu. Proje No: BAYG-E32.
• Biby, E.L. (1998). The relationship between body dysmorphic disorder and depression, self‐esteem, somatization, and obsessive-compulsive disorder. Journal of Clinical Psychology, 54(4), 489-499.
• Bostancı, M. (2010). Sosyal medyanın gelişimi ve iletişim fakültesi öğrencilerinin sosyal medya kullanım alışkanlıkları. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Kayseri: Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Boyd, D.M., & Ellison, N.B. (2008). Social network sites: Definition, history and scholarship. Journal of Computer Mediated Communication, 13(1), 210-230.
• Brown, J.D., Cai, H., Deng, C., & Oakes, M.A. (2007). Self-esteem and culture: Differences in cognitive self-evaluations or affective self-regard?. Asian Journal of Social Psychology, 10(3), 162-170.
• Card, N.A., Gamble, W.C., & Yu, J.J. (2009). Self-representations in early adolescence: Variations in sibling similarity by sex composition and sibling relationship qualities. Social Development, 19(1), 148-169.
• Carlo,G., Laible, D.J., & Roesch, S.C. (2004). Pathways to self-esteem in late adolescence: The role of parentand peer attachment, empathy, and social behaviours. Jounal of Adolescence, 27, 703-716.
• Carlton-Ford, S., Ender, M.G., & Tabatabai, A. (2008). Iraqi adolescents: Self-regard, self-derogation, and perceived threat in war. Journal of Adolescence, 31(1), 53-75.
• Caspi, A., Donnellan, M.B., Moffitt, T.E., Robins, R.W., & Trzesniewski, K.H. (2005). Low self-esteem is related to aggression, antisocial behavior, and delinquency. Psychological Science, 16(4), 328-335.
• Chang, L., & Chua, T.H.H. (2016). Follow me and like my beautiful selfies: Singapore teenage girls’ engagement in self-presentation and peer comparison on social media. Computers in Human Behavior, 55, 190-197.
• Cheng, H., & Furnham, A. (2003). Personality, self-esteem and demogrphic predictions of happiness and depression. Personality and Individual Differences, 34(6), 921-942.
• Chuang, W., Floransa, M., Teresa, K., Patti, W., & Weichao, W. (2018). Middle school students' social media use. International Forum of Educational Technology & Society, 21(1), 213-224. Creasy, L.A. (2012). An examination of the relationship between gifted students’ self-image, gifted program model, years in the program, and academic achievement. (Theses - doctoral dissertations). Keiser University, United States.
• Çetin, F.Ç., Gökler, G., Pehlivantürk, B., Tüzün, Z., & Ünal, F. (2010). Attachment styles and self-image in Turkish adolescents. Journal of Research on Adolescence, 20(4), 840-848.
• Çevik, G.B. ve Yıldırım, M.A. (2016). Pedagojik formasyon öğrencilerinde umutsuzluk ile mutluluk arasındaki ilişkide benlik saygısının aracılık rolü. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 96-107.
• Çuhadaroğlu, F. (1986). Adölesanlarda benlik saygısı. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi.
• Dawley, L., (2009). Social network knowledge construction: Emerging virtual world pedagogy. On The Horizon, 17(2), 109-121.
• Dilbaz, N. (2000). Sosyal anksiyete bozukluğu: Tanı, epidemiyoloji, etiyoloji, klinik ve ayırıcı tanı. Klinik Psikiyatri Dergisi, 3(2), 3-21.
• Dilek Ertürk, Y., Ertem Eray, T. (2016). Fenomenolojik bir kavram olarak kendilik ve sosyal ağlarda kendilik sunumu ile narsistik eğilimler ilişkisi: İletişim fakültesi (İ.Ü.İ.F.) öğrencileri üzerine bir ön çalışma. Intermedia International e-Journal, 3(1), 12-29.
• Dorpatcheon, N., Amichai- Hamburger, Y., & Kaplan, H. (2008). Click to the past: The impact of extroversion by users of nostalgic websites on the use of Internet social services. Computers in Human Behavior, 24, 1907-1912.
• Ellison, N., Steinfield, C., & Lampe, C. (2006). Spatially bounded online social networks and social capital. International Communication Association, 36, 1-37.
• Ersanlı, K. (1988). Lise öğrencilerinin benlik tasarımı düzeylerini etkileyen faktörler. (Yayımlanmamış doktora tezi), Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Evans, D. (2012). Social media marketing an hour a day. (Second Edition). Indiana: Wiley.
• Fadiman, J., & Frager, R. (2016). Personality and personal growth. (Sixth Edition). California: Pearson.
• Fanning, P., & Mckay, M. (2000). Self esteem. (Third Edition). United Stated: New Harbinger.
• Garaigordobil, M., Durá, A., & Pérez, J.I. (2005). Psychopathological symptoms, behavioural problems and self-concept/self-esteem: A study of adolescents aged 14 to 17 years old. Annuary of Clinical and Health Psychology, 1, 53-63.
• Gürsoy, F. (2006). Farklı sosyo ekonomik düzeydeki ergenlerin benlik tasarım düzeyleri ile kaygı düzeylerinin incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(2), 183-190.
• Herbig, P. & Hale, B. [1997] Internet: The marketing challenge in the twentieth century. Internet Research, 7(2), 95-100.
• Hess, S. (2005). Authoring the self self-representation, authorship, and the print market in british poetry from pope through wordsworth. New York: Rutledge.
• Hulme, N., Hirsch, C., & Stopa, L. (2012). Images of the self and self-esteem: do positive self-images improve self-esteem in social anxiety?. Cognitive Behaviour Therapy, 41(2), 163-173.
• Jabari, K., Moradi Şeyhjan, T., & Rajeswari, K. (2014). Self- esteem and academic achievement of high school students. Cognitive Discourses International Multidisciplinary Journal, 2(2), 38-41.
• Jong, S.T., & Drummond, M.J.N. (2016). Hurry up and ‘like’ me: Immediate feedback on social networking sites and the impact on adolescent girls. Asia-Pacific Journal of Health, Sport And Physical Education, 7(3), 251-267. Kamışoğlu, İ. (2013). Sosyal medyada kişilerarası iletişim çatışmaları. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri: Kavramlar-ilkeler-teknikler. (23. Baskı). Ankara: Nobel Yayınevi.
• Kaya, A. (2011). Öğretmen adaylarının sosyal ağ sitelerini kullanım durumları ve internet bağımlılığı düzeyleri. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), İzmir: Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Kietzmann, J.H., Hermkens, K., McCarthy, I.P., & Silvestre, B.S. (2011). Social media? Get serious! Understanding the functional building blocks of social media. Business Horizons, 54(3), 241-251.
• Knigthley, W.M., & Whitelock, D.M. (2007). Assessing the self‐esteem of female undergraduate students: An issue of methodology. Educational Studies, 33(2), 217-231.
• Koçak, N.G. (2012). Bireylerin sosyal medya kullanım davranışlarının ve motivasyonlarının kullanımlar ve doyumlar yaklaşımı bağlamında incelenmesi: Eskişehir’de bir uygulama. (Yayımlanmamış doktora tezi), Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Lawrence, D. (2006). Enhancing self-esteem in the classroom. (3rd Edition). London: Paul Chapman.
• Mehdizadeh, S. (2010). Self presentation 2.0: Narcicism and self-esteem on facebook. Cyberpsychology, Behavior and Social Networking, 13(4), 357-365.
• Metin, N., Bencik Kangal, S. (2012). Bilim sanat merkezlerine devam eden 12-14 yaş grubu üstün yetenekli çocukların benlik algılarının incelenmesi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 37(163), 3-16.
• Onat, F. (2010). Bir halkla ilişkiler uygulama alanı olarak sosyal medya kullanımı: Sivil toplum örgütleri üzerine bir inceleme. Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 31, 103-122.
• Pehlivan, S. (2017). Lise öğrencilerinin sosyal uyum becerileri ile benlik saygısı arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), İstanbul: Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Rosenberg, M. (1965). Society and the adolescent self-image. Princeton, NJ: Princeton University.
• Salı, G. (2013). İlköğretim ikinci kademedeki çocukların empatik eğilimlerinin ve benlik kavramlarının incelenmesi. Kuramsal Eğitim Bilim Dergisi, 6(4), 496-519.
• Söner, O. (2019). Ergenlerde benlik benlik tasarımı ve benlik saygısı düzeylerinin sosyal medya beğenilmeme korkuları üzerindeki etkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Söner, O. ve Yılmaz, O. (2018). Lise öğrencilerinin sosyal medya bağımlılığı ve psikolojik iyi oluş düzeyleri arasındaki ilişki. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13, 59-69.
• Tan, H. (2014). Psikolojik yardım ilişkileri: Psikolojik danışma ve psikoterapi. (4. Basım). Ankara: Nobel Yayınevi.
• Taylor, I.H. (2015). Facebook and the being Liked Motive. International Journal of Social Sciences and Education Research, 1(4), 1216-1227.
• Tezci, E., & İçen, M. (2017). High school students' social media usage habits. Journal of Education and Practice, 8(27), 99-108.
• Valkenburg, P.M., Schouten, A.P., & Peter, J. (2005). Adolescents' identity experiments on the Internet. New Media & Society, 7(3), 383-402.
• Yamak, B. (2015). Adölesanların fiziksel uygunluk seviyelerinin vücut imajı, benlik tasarımı ve stres düzeyine etkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi), Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Yalom, I.D. (2018). Varoluşcu psikoterapi. (Z., Babayiğit, Çev.). (1. Baskı). İstanbul: Pegasus.
• Yavuzer, H. (2016). Eğitim ve gelişim özellikleriyle okul çağı çocuğu. (19. Basım). İstanbul: Remzi Kitabevi.