PENALTY CLAUSE AND LIQUIDATED DAMAGE IN THE CONSTRUCTION CONTRACTS

Yıl 2017, YBHD 2017/2, 159 - 186, 31.07.2017

Numan Tekelioğlu

Öz

In this study, the terms of penalty clause and liquidated damage have been examined in terms of construction contracts. Construction contracts are one of the most common types of work contracts. Especially with the continuous growth of the construction sector in the last decade, contractual relations in this area seem to be complicated. The greatest interest of the building owner in the construction contract is that the contractor will deliver the building to him in a timely fashion, in a timeless manner. In practice, however, it is fairly common for contractors to default on construction delivery. In order to prevent this situation and to take away the damages of the owner of the building, the contracts are provided with penal clause records or liquidated damages. However, there may be hesitations at the point where these records in the contracts are penal clause or liquidated damage compensation. Because the penalty clause is regulated in the Code of Obligations, it is not connected to any regulation in the liquidated damages. Since the conclusions of both concepts differ, they need to be distinguished from each other. First of all, in terms of clarity, construction contracts and the contractor's brief delivery are mentioned, followed by the concepts of criminal and contractual compensation and their characteristics.

Anahtar Kelimeler

Construction Contracts, Contractor, Delivery Obligation, Penalty Clause, Liquidated Damages

İNŞAAT SÖZLEŞMELERİNDE CEZAİ ŞART VE GÖTÜRÜ TAZMİNAT

Öz

Bu çalışmada inşaat sözleşmeleri açısından cezai şart ve götürü tazminat kavramları incelenmiştir. İnşaat sözleşmeleri, eser sözleşmelerinin en yaygın türlerinden biridir. Özellikle son on yılda inşaat sektörünün sürekli olarak büyümesiyle birlikte, bu alandaki sözleşme ilişkilerinin de karmaşıklaştığı görülmektedir. İnşaat sözleşmesinde yapı sahibinin en büyük menfaati, yüklenici tarafından inşaatın ayıpsız bir biçimde yapılarak zamanında kendisine teslim edilmesidir. Ancak uygulamada yüklenicilerin inşaatı teslim borcunda temerrüde düşmesi oldukça yaygındır. Bu durumun önüne geçmek ve yapı sahibinin zararlarını gidermek amacıyla sözleşmelerde cezai şart kayıtlarına veya götürü tazminata yer verilmektedir. Ancak sözleşmelerde yer alan bu kayıtların cezai şart mı yoksa götürü tazminat mı olduğu noktasında duraksama yaşanabilmektedir. Zira cezai şart kanunda düzenlenmiş, buna karşılık götürü tazminat kanunda herhangi bir düzenlemeye bağlanmamıştır. Her iki kavramın sonuçlarının farklılık arz etmesi sebebiyle birbirinden ayırt edilmesi gerekmektedir. Konunun anlaşılır olması açısından öncelikle inşaat sözleşmelerinden ve yüklenicinin eseri teslim borcundan kısaca bahsedilmiş, ardından cezai şart ve götürü tazminat kavramları ve bunların özellikleri üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler

İnşaat Sözleşmeleri, Yüklenici, Teslim Borcu, Cezai Şart, Götürü Tazminat

Kaynakça

• Akkayan Yıldırım, Ayça (2003), “Cezai Şartın İşlevi Türk ve Amerikan Hukukları Açısından Bir Değerlendirme”, İÜHFM , C.LXI, S.1-2, ss.357-414.
• Avcı, Ali (2015), “Eser Sözleşmesinde Şekil ve Bağlanan Sonuçlar”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Yıl 6, Sayı 21, ss.285-335.
• Ayan, Serkan (2008), İnşaat Sözleşmesinde Yüklenicinin Temerrüdü, İstanbul, Seçkin.
• Ayhan, Rıza (2013), “Ticari İş Kavramı ve Tacir Sıfatına Bağlanan Ücret ve Sözleşme Cezalarının İndirilmesini İsteyememe”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.XVII, S.1-2, ss. 291-314.
• Bilge, Necip (1958), “Cezai Şart”, Prof.Dr. Esat Arsebük’e Armağan, Ankara, ss.38-126.
• Birinci Uzun, Tuba (2015), Götürü Tazminat, Ankara, Yetkin.
• Bock, Yves/Zons, Jörn (2015), Rechtshandbuch Anlagenbau, 1.Auflage, Leiden.
• Bucher, Eugen (1988), Schweizerisches Obligationenrecht Allgemeiner Teil, 2.Auflage, Zürich.
• Calleros, Charles, “Punitive Damages, Liquidated Damages and PenaltyClauses in Contract Actions”, Brooklyn Journal Of International Law, Vol.32, Issue 1, p.67-80.
• Cansel, Erol/Özel, Çağlar (2012), “Türk Borçlar Hukukunda Ceza Koşulu”, Prof.Dr.Aydın Zevkliler’e Armağan, C.I, ss.713-733.
• De Geest, Gerrit/Wuyts, Filip (2011), “Penalty Clauses and Liquidated Damages”, Contract Law and Economics, Second Edition, p.141-161.
• Erdem, Mehmet (2009), “Tazminatın Götürü Olarak Belirlenmesi”, Gazi Üniversitesi Sorumluluk ve Tazminat Hukuku Sempozyumu, Ankara, ss.97-124.
• Eren, Fikret (2017), Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Ankara, Yetkin.
• Eren, Fikret (2015), Borçlar Hukuku Özel Hükümler, Ankara, Yetkin.
• Erman, Hasan (2010), Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesi, Der Yayınları, İstanbul.
• Hannemann, Thomas/ Wiegner, Michael (2014), Münchener Anwaltshandbuch Mietrecht, 4.Auflage, Leiden.
• Hatemi, Hüseyin/Gökyayla, Emre (2015), Borçlar Hukuku Genel Bölüm, İstanbul, Vedat Kitapçılık.
• Kapancı, Kadir Berk (2013), “Götürü Tazminat Anlaşması ve Bunun Ceza Koşulundan Ayırt Edilmesi”, Prof.Dr.Mustafa Dural’a Armağan, Filiz Kitabevi, İstanbul, ss.655-683.
• Kaplan, İbrahim (2013), İnşaat Sözleşmeleri Hukuku ve Endüstri Yatırım Sözleşmeleri, Ankara, Yetkin. Kocaağa, Köksal (2014), İnşaat Sözleşmesi, Ankara, Yetkin.
• Kocaağa, Köksal (2008), “İnşaat Sözleşmesinde İşi Zamanında Teslim Etmeyen Yüklenicinin Ödemesi Kararlaştırılan Meblağ Cezai Şart Mı Yoksa Götürü Tazminat Mıdır?”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı 74, ss.149-157.
• Kocaağa, Köksal (2003), Türk Özel Hukukunda Cezai Şart, Ankara, Yetkin.
• Koller, Alfred (2006), Schweizerisches Obligationenrecht Allgemeiner Teil Ohne Deliktsrecht, Band II, Bern.
• Luft, Manuela (2016), “DieVertragsstrafe im Bauvertrag”, Neue Juristische Wochenschrift, ss.2470-2476.
• Martinek, Michael/Semler, Jörg/Flohr, Eckhard (2016), Handbuch des Vertriebsrechts, 4.Auflage, Basel.
• McKenna, Frank (2008), “Liquidated Damages and Penalty Clauses: A Civil Law versus Common Law Comparison”, Reed Smith, Spring, p.2-7.
• Münchener Kommentar zum BGB (2016), 7.Auflage.
• Nomer, Haluk Nami (2015), Borçlar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul, Beta Basım.
• Oğuzman, Kemal/Öz, Turgut (2016), Borçlar Hukuku Genel Hükümler C.II, İstanbul, Vedat Kitapçılık.
• Ostendorf, Patrick (2015), “Vertragsstrafe und pauschalierter Schadensersatz als Instrumente der Vertragsgestaltung, Juristische Schulung, ss.977-989.
• Ozanoğlu, Hasan Seçkin (1999), “İstisna ve Özellikle İnşaat Sözleşmelerinde Müteahhidin Eseri Teslim Zamanında Gecikmesine Bağlanan İfaya Eklenen Cezai Şart Kayıtları”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.3, Sayı 1-2, ss.65-118.
• Parlak Börü, Şafak (2017), “Götürü Tazminat Kavramına Bir Bakış”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S.129, ss.195-228.
• Preussner, Mathias/Kandel, Roland/Jansen, Günther (2017), Beck’scher Online Kommentar VOB/B, 26.Auflage.
• Sarı, Suat (2011), “Götürü Tazminat Kavramı Üzerine”, Medeni Hukuk Hocalarına Saygı Günleri, Medeni Hukukta Güncel Sorunlar ve Önemli Gelişmeler Sempozyumu, 26-27 Haziran 2008, İstanbul, 12 Levha Yayınları, ss.299-304.
• Schuhmann, Ralph (2009), “Terminsicherung im Anlagenbau: Vertragsstrafe oder pauschalierter Schadensersatz?”,ZfBR, ss.307-318.
• Schulze/Grziwotz/Lauda (2017), BGB Kommentiertes Vertrags und Prozessformularbuch, 3.Auflage.
• Seliçi, Özer (1978), İnşaat Sözleşmelerinde Müteahhidin Sorumluluğu, İstanbul.
• Şenyüz, Doğan (2016), Borçlar Hukuku, Bursa, Ekin Basım Yayın.
• Tamer, Ahmet (2013), “Tacirler Bakımından Cezai Şart”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Yıl 4, Sayı 14, ss.747-785. Tandoğan, Haluk (2010), Türk Mesuliyet Hukuku, İstanbul, Vedat Kitapçılık.
• Tekinay, S.Sulhi/Akman, Sermet/Burcuoğlu, Haluk/Altop, Atilla (1993), Borçlar Hukuku Genel Hükümler C.I, İstanbul. Tunçomağ, Kenan (1963), Türk Hukukunda Cezai Şart, İstanbul, Baha Matbaası.
• VonTuhr, Andreas/Escher, Arnold (1974), Allgemeiner Teil des Schweizerischen Obligationenrechts, Band I, Zürich. VonWestphalen, Graf/Thüsing, Gregor (2016), Vertragsrecht und AGB-Klauselwerke, 38.Auflage.
• Yavuz, Cevdet/Acar, Faruk/Özen, Burak (2014), Türk Borçlar Hukuku Özel Hükümler, İstanbul, Beta Basım.
• Yavuztürk, Duygu (2011), “Liquidated Damages and Constraction Contracts: English and U.S Perspective”, Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.VIII, S.1, ss.225-241.
• Zevkliler, Aydın/Gökyayla, Emre (2014), Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, Ankara, Turhan Kitabevi.
• Yargıtay Kararları: Kazancı Mevzuat İçtihat Bilgi Bankası.