ANLAŞMALI BOŞANMA PROTOKOLÜNÜN TAŞINMAZLAR ÜZERİNDEKİ AYNÎ HAKLARA İLİŞKİN HÜKÜMLERİ İLE İLGİLİ BAZI HUKUKİ SORUNLAR

Yıl 2020, Sayı: 2, 559 - 598, 29.07.2020

Feride Demirbaş

https://doi.org/10.33432/ybuhukuk.708012

Öz

Anlaşmalı boşanma, evlilik birliğini sürdüremeyen eşlerin daha hızlı ve kolay biçimde boşanmalarını sağlayan bir yargılama faaliyetidir. Eşler arasında belirli içerik ve nitelikte akdedilen bir anlaşmanın hâkim tarafından uygun bulunması ile boşanma ve anlaşmada kararlaştırılan konular hakkında istenen hukuki sonuca ulaşılabilmektedir. Eşler arasında “boşanma protokolü” olarak adlandırılan anlaşmanın, eşlerden birine ait bir taşınmazın mülkiyetinin diğer eşe veya üçüncü kişiye devrini ya da taşınmaz üzerinde sınırlı ayni hak tesis edilmesini içeren hükümleri bulunabilir. Bu takdirde ayni hakkın kazanılıp kazanılmaması ve kazanılma zamanı, protokolün hâkim tarafından ne şekilde uygun bulunmuş olduğuna göre farklılık taşımaktadır. Protokol hükümlerinin boşanma hükmünün içeriğine dâhil olma biçimi, hukuki sürecin sonraki aşamalarını doğrudan etkilemektedir. Çoğu zaman ayni hakkın elde edilebilmesi, ikinci bir davanın açılmasını gerektirmektedir. Bu çalışmanın amacı, boşanma protokolünün boşanma kararı ile ilişkisini, protokolde ayni haklara ilişkin yükümlülüklerin yerine getirilmemesinin hukuki sonuçlarını tespit etmek, konuya ilişkin yargı uygulamasındaki bir takım aksaklıklara işaret ederek hukuki çözümler önermektir.

Anahtar Kelimeler

Boşanma, anlaşmalı boşanma, boşanma protokolü, tescil, görevli mahkeme, yetkili mahkeme

SOME LEGAL PROBLEMS RELATING TO THE PROVISIONS OF THE DIVORCE AGREEMENT ABOUT THE REAL RIGHTS ON THE IMMOVABLE PROPERTY

Öz

Consensual divorce is a judicial activity that allows spouses to divorce more quickly and easily to those who cannot continue their union of marriage. By the judge’s approval of the agreement between the spouses which is certain content and quality, the desired legal conclusion can be reached about the issues decided in the divorce and agreement. The divorce agreement between the spouses may comprise provisions that include the transfer of ownership of one of the spouses' property to the other spouse or third party or the establishment of limited real rights on the property. In this case, whether or not the real right to be entitled and the time to be entitled differs according to how the agreement was approved by the judge. The way the agreement provisions are included in the content of the divorce provision directly affects the later stages of the legal process. Most of the time, the entitling of the real right requires a second lawsuit to be filed. The purpose of this study is to determine the relationship between the divorceagreement and the divorce decision and the legal consequences of not fulfilling the obligations related to real rights in the divorce agreement and to suggest legal solutions by pointing out some flaws in the judicial practice on the subject.

Anahtar Kelimeler

Divorce, the divorce by joint request, divorce agreement, land registration, competent court, authorized court

Kaynakça

• Akıntürk, Turgut/ Ateş, Derya (2018) Türk Medeni Hukuku Aile Hukuku İkinci Cilt, Beta Yayınevi, İstanbul.
• Akkan, Mine (2017) Pekcanıtez Usul Medeni Usul Hukuku C. I, 15. Bası, On İki Levha Yayınları, İstanbul.
• Akkaya, Tolga (2017) Medeni Usul Hukuku Bakımından Boşanma Davası, Yetkin Yayınları, Ankara.
• Akyol, Şener (1976) Tam Üçüncü Şahıs Yararına Sözleşme, Fakülteler Matbaası, İstanbul.
• Arbek, Ömer (2005) “Boşanmanın Mali Sonuçları”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C: 54, S: 1, s. 115-163.
• Atalı, Murat (2017) Pekcanıtez Usul Medeni Usul Hukuku C. III, 15. Bası, On İki Levha Yayınları, İstanbul.
• Atmaca Ülkü, Hande (2017) “Türk Hukukunda Anlaşmalı Boşanma Protokolü” (Doktora), Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aydemir Karademir, Dilek (2019) Medeni Usul Hukukunda Mahkemelerin Yetkisi, 2. Baskı, Ankara.
• Bilgin Yüce, Melek (2015) Alacaklı ve Borçlu Açısından İfa Zamanı, Vedat Kitapçılık, İstanbul.
• Boran Güneysu, Nilüfer (2014) Medeni Usul Hukukunda Karar, Adalet Yayınevi, Ankara.
• Budak, Ali Cem/Karaaslan, Varol (2017) Medeni Usul Hukuku, Adalet Yayınevi, Ankara.
• Doğan, Murat (2004) Tapu Sicilinde Tasarruf Yetkisi Kısıtlamasının Şerhi, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Dural, Mustafa/Öğüz, Tufan/Gümüş, Mustafa Alper (2019) Türk Özel Hukuku Cilt III Aile Hukuku, 14. Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul.
• Edis, Seyfullah (1987) Medeni Hukuka Giriş ve Başlangıç Hükümleri, gözden geçirilmiş 3. Bası, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Ankara.
• Elçin Grassinger, Gülçin (1997) “Boşanma Davasında Eşlerin Boşanmanın Tali Sonuçlarına İlişkin Konularda Anlaşma Yapmaları ve Konu İle İlgili İsviçre Federal Mahkemesi Kararı”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası Prof. Dr. Türkan Rado’ya Armağan Sayısı, C: 55, S: 3, s. 235-242.
• Erdem, Mehmet (2010) Özel Hukukta Zamanaşımı, On İki Levha Yayınları, İstanbul.
• Eren, Fikret (2016) Mülkiyet Hukuku, Gözden Geçirilmiş 4. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara. (Eren, 2016).
• Eren, Fikret (2018) Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 23. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara. (Eren, 2018).
• Esener, Turhan (1951) “Boşanmanın Fer’i Neticelerine Dair Mukaveleler”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C: 8, S: 3, s. 610-628.
• Kılıçoğlu, Ahmet M. (2015) Aile Hukuku, Turhan Kitabevi, Ankara.
• Oğuzman, M. Kemal/ Öz, Turgut (2019) Borçlar Hukuku Genel Hükümler C. I, Vedat Kitapçılık, İstanbul.
• Oğuzman, M. Kemal/ Öz, Turgut (2018) Borçlar Hukuku Genel Hükümler C. II, Vedat Kitapçılık, İstanbul.
• Oğuzman, M. Kemal/ Seliçi, Özer/ Oktay-Özdemir, Saibe (2017) Eşya Hukuku, 20. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul.
• Öncü, Özge (2017) “Eşlerin “Anlaşmalı Boşanma” Çerçevesinde Mal Rejiminin Tasfiyesine Yönelik Olarak Yaptıkları Anlaşmalar ve Bu Anlaşmaların Uygulamada Doğurduğu Sorunlar”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Prof. Dr. Şeref Ertaş’a Armağan Özel Sayı, C. 19, s. 793-835.
• Önen, Ergun (1981) İnşaî Dava, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet Yüksek Okulu Yayınları, Ankara.
• Özdemir, Nevzat (2003) “Türk Hukukunda Anlaşmalı Boşanma” (Doktora), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Özmen, Etem Saba/ Aydın, Gülşah Sinem (2014) “Tapu İptal Davası Olarak Yanlış Adlandırma İle Açılan Davalar (Tescili İsteme Davası/Yolsuz Tescilin Düzeltilmesi Davası”, İstanbul Barosu Dergisi, C: 88, S: 6, s. 179-215.
• Öztan, Bilge (2015) Aile Hukuku, 6. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara.
• Pekcanıtez, Hakan (2017) Pekcanıtez Usul Medeni Usul Hukuku C. II, 15. Bası, On İki Levha Yayınları, İstanbul. Pulaşlı, Hasan (1989) Şarta Bağlı İşlemler ve Hukuki Sonuçları, Dayınlarlı Yayınları, Ankara.
• Schwenzer, Ingeborg/ Fankhauser, Roland (2017) Scheidung Band I: ZGB / Band II: Anhänge, 3. Auflage, Stämpfli Verlag, Bern.
• Seçer, Öz (2016) “Anlaşmalı Boşanmada Eşlerin Yaptıkları Anlaşma”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C: 7, S: 2, s. 259-286.
• Sirmen, Lale (1992) Türk Özel Hukukunda Şart, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara. Sirmen, Lale (2017) Eşya Hukuku, 5. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara.
• Tanrıver, Süha (1998) “Şarta Bağlı Hüküm Kavramı ve Verilip Verilemeyeceği Sorunu”, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, C: 19, S: 4, s. 43- 50.
• Ünal, Mehmet/Başpınar, Veysel (2017) Şeklî Eşya Hukuku, Güncellenmiş ve Genişletilmiş 9. Baskı, Savaş Yayınevi, Ankara.
• Yılmaz Bilgin, Esra Pınar (2016) Türk Hukukunda Anlaşmalı Boşanma, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul.