The Inquisition Proceedings in the Perspective of the History of Criminal Procedure Law

Yıl 2024, Sayı: 1, 51 - 83, 31.01.2024

Murat Balcı

https://doi.org/10.33432/ybuhukuk.1304260

Öz

Criminal procedure is a process that includes the heaviest interventions are made on fundamental human rights. In order to determine whether a person is guilty or not, the accused must bear certain obligations. In this process, historical experiences should be examined carefully in order not to violate the law, not to use the state power disproportionately and to prevent the heavy aggrievement of the individual whose crime has
not been proven yet. Inquisition trials in the Middle Ages show how severe the consequences of misuse of criminal procedure can be.
In this study, the inquisition courts which are unpleasant experiences in terms of the history of criminal procedure law, legal procedure in the inquisition courts and the methods of persecution which was applied are mentioned. The source of many principles and rules in criminal procedural law today is composed of unpleasant experiences in the inquisition proceedings. The instrumentalization of criminal procedure and the witch trials which are the results of the instrumentalization are the implementations that should not be forgotten. The prosecution of the decedent and orders of confiscation of property demonstrate that the inquisition courts still need to be borne in mind. The study dwells on the concept of the inquisition, the emergence of the inquisition courts, the forms of persecution that was applied, the punishments, the witch trials, and extinction of the inquisition proceedings.

Anahtar Kelimeler

The Inquisition, Persecution, Witch hunt, Inquisitorial System, Material Fact

Ceza Muhakemesi Hukuku Tarihi Perspektifinden Engizisyon Yargılamaları

Öz

Ceza muhakemesi, temel insan haklarına en ağır müdahalelerin yapıldığı bir süreçtir. Bir kişinin suçlu olup olmadığının tespiti için itham altında olanın belirli yükümlülüklere katlanması gereklidir. Bu süreçte, hukuk dışına çıkılmaması, devlet gücünün orantısız şekilde kullanılması ve henüz suçu sabit olamayan bireyin ağır mağduriyetler yaşanmaması için tarihi tecrübelerin iyi incelenmesi gerekmektedir. Orta Çağ’da engizisyon yargılamaları, ceza muhakemesinin kötüye kullanılmasının ne denli ağır sonuçlara yol açabileceğini göstermektedir. Çalışmada ceza muhakemesi hukuku tarihi bakımından acı bir tecrübe olan engizisyon mahkemeleri ve engizisyon mahkemelerindeki yargılama usulü ile uygulanan işkence yöntemlerine değinilmiştir. Bugün ceza muhakemesi hukukunda yer alan birçok ilke ve kuralın kaynağını engizisyon yargılamalarındaki acı tecrübeler oluşturmaktadır. Ceza muhakemesinin araçsallaştırılması ve bunun sonucu olarak ortaya çıkan cadı yargılamaları da unutulmaması gereken uygulamalardır. Ölmüş kişilerin yargılanması ve malvarlığı müsaderesi cezaları, engizisyon mahkemelerinin bugün hala akılda tutulması gerektiğini ortaya koymaktadır. Çalışmada engizisyon kavramı, engizisyon mahkemelerinin ortaya çıkışı, uygulanan işkence şekilleri, hükmolunan cezalar, cadı yargılamaları ve engizisyon yargılamalarının son bulması konusu üzerinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Engizisyon, İşkence, Cadı avı, Tahkik sistemi, Maddi gerçek

Kaynakça

• Arslan Karaküçük, Suna (2010) “Korkunun Kadınları”: Cadılar ve Cadıcılık”, Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, C:13, S:2, s.38-64.
• Artuk, Mehmet Emin (1982) Ceza Muhakemesi Hukuku Ders Notları (Giriş), İstanbul.
• Beccaria, Cesare, Suçlar ve Cezalar Hakkında, (Çeviren: Selçuk, Sami (2014) 4. Baskı, Ankara, İmge Kitabevi).
• Demirci, Kürşat (1995) “Engizisyon”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi 11.Cilt, Ankara, TDV.
• Dündar, Derya (2019) “Orta Çağ ve Erken Modern Avrupa’da İşkence”, (Doktora), Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Erem, Faruk (1988) “Savunma ve Ceza Yargılamasının Temeldeki Kusurları”, TBBD, S: 1, s.91-99.
• Esgin, Mehmet (1998) “Hıristiyanlıkta Engizisyon Mahkemeleri”, (Doktora), Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Fezer, Gerhard (2010) “Inquisitionsprozess ohne Ende?”-Zur Struktur des neuen Verstandigungsgesetzes-”, NStZ, C:30, S:4, s.177-185.
• Gökcen, Ahmet (1994) Ceza Muhakemesi Hukukunda Basit Elkoyma ve Postada Elkoyma (Özellikle Telefonların Gizlice Denetlenmesi), Ankara, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları.
• Gökçen, Fahri Taner (2021) Ceza Muhakemesi Hukukunda Adil Yargılanma Hakkı Bağlamında Çelişme ve Silahların Eşitliği İlkesi, 2. Baskı, Ankara, Seçkin Yayınları.
• Huber, Michael (2008) “Grundwissen-Strafprozessrecht: Der Anklagegrundsatz”, JuS, S:9, s.779-780.
• Johnson, Noel D./Koyama, Mark (2014) “Taxes, Lawyers, and the Decline of Witch Trails in France”, The Journal of Law&Economics, C:57, S:1, s.77-112.
• Kamen, Henry (1965) “Confiscations in the Economy of the Spahish Inquisition”, The Economic History Rewiew, C:18, S:3, s.511-525.
• Karakehya, Hakan (2008) “Modern Cezalandırma Sistemlerinin Büyük Anlatıları”, İÜHFM, C:LXVI, S:1, s.87-108.
• Kelly, Hanry Ansgar (1989) “Inquisition and the Prosecution of Heresy: Misconseptions and Abuses”, Church History, C:58, S:4, s.439-451.
• Koç Başar, Cansu (2022) “Orta Çağ Avrupası’nda Cadı Yargılamaları”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C:24, S:2, s.931-964.
• Köse, Metin (2017) Ceza Kovuşturmasında Delillerin Ortaya Konulması ve Değerlendirilmesi, 1. Baskı, Ankara, Seçkin Yayınları.
• Mejia, Pilar (2020) “Just Rules” for a “Religiosity of Simle People”: Devotional Literature and İnquisitorial Trails in Cartagena de Indias (17th-18th Centuries)”: Duve, Thomas/Danwerth, Otto (Editörler), Knowledge of the Pragmatici, Leiden-The Netherlands, Brill-Nijhoff.
• Ozansü, Mehmet Cemil (2013) “Erken Modernlikte Ceza Sorumluluğunun Kamusallaşması ve Rasyonelleşmesi”, (Doktora), İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Öztürk, Bahri/Tezcan, Durmuş/Erdem, Mustafa Ruhan/Sırma Gezer, Özge/Saygılar Kırıt, Yasemin F./Alan Akcan, Esra/Özaydın, Özdem/Erden Tütüncü, Efser/Altınok Villemin, Derya/Tok, Mehmet Can (2021) Nazari ve Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku, 15. Baskı, Ankara, Seçkin Yayınları.
• Tambs, Lewis A. (1965) “The Inquisition in Eighteenth-Century Mexico”, The Americas, C:22, S:2, s.167-181.
• Tanrıvermiş, Atilla (2021) Masumiyet Karinesini Genişleten Bir İlke Olarak Lekelenmeme Hakkı, 1. Baskı, Ankara, Seçkin Yayınları.
• Yurtcan, Erdener (1995) CMUK Şerhi Cilt 2, İstanbul.