Müzede Buluşalım: Avrupa Müzelerinde Göçmenlere ve Mültecilere Yönelik Bütünleşme Çalışmaları

Yıl 2019, Cilt: 14 Sayı: 1, 181 - 194, 01.01.2019

Ceren Karadeniz

Öz

Göç kavramı, küresel sosyo-kültürel boyutuyla müzeyi kültürlerarası etkileşimin ve çeşitliliğin merkezi haline getirmiş ve çokkültürlü toplumların buluşma noktası olarak belirlemiştir. Göç yoluyla ülke değiştiren kitlelerin kendi değerlerini göç ettikleri ülkelerin geleneksel değerler sistemine, kültürel normlarına ve sosyal kodlarına uyarlamak durumunda kalmaları ve bu süreçte yeni kültürel çevreye uyum sağlamayı bütünüyle reddetmeleri söz konusudur. 2008’in Avrupa’da Kültürlerarası Diyalog Yılı ilan edilmesiyle, göçle büyüyen Avrupa ülkelerinde kültürlerarası diyaloğu sağlamak, kültürlerin benzerliklerini ve farklılıklarını farkındalıkla benimsemelerini sağlamak, kültürel çeşitliliği iletişim ve etkileşim aracılığıyla öğrenmelerini, ortak amaçları paylaşmalarını, iş birliğiyle hareket etmelerini ve kültürel platformlarda ortaklıklar kurmalarını kolaylaştırmak için müze projeleri hayata geçirilmiştir. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Avrupa’da ihtiyaç duyulan yeni iş gücünü karşılamak üzere çağrılan, zamanla Avrupa ülkelerine yerleşip bu ülkeleri yurt edinen yabancılar ile siyasi ve sosyo-ekonomik değişimler nedeniyle ülkelerini terk ederek Avrupa’ya sığınan farklı etnik kökenli grupların talebi ev sahibi kültürle bütünleşmek ve bu süreçte siyasi vatandaşlığın ötesinde kültürel ve etnik kimliklerinin, inançlarının ve yaşam biçimlerinin tanınmasıdır. Bütünleşme çalışmalarında müzelerin referans noktası öncelikle eğitim olmuştur. Eğitim müze için, kültürel çeşitliliğin sürdürülebilirliği ve müze, kültürlerarası etkileşimin sağlanması için önemli bir unsurdur. UNESCO Kültürel Çeşitliliği Keşfetmek ve Kültürlerarası Diyalog Raporu’na göre 21. yüzyıl “birlikte yaşamak için birlikte öğrenme” dönemidir. Avrupa müzeleri, birlikte öğrenme döneminde “farklı kültürlere saygı” temasıyla başlattığı eğitim çalışmalarını, Avrupa Birliği’nin ortak sorunu haline gelen mülteci ve göçmenlerin toplumla bütünleşmesine ilişkin çalışmalara doğru yöneltmiştir. Bu çalışmada, müzelerin “toplumla bütünleşme” sürecinde aracılık etme ve politika oluşturma biçimleri çokkültürlü Avrupa ülkelerinde gerçekleştirilen koleksiyon oluşturma, sergileme, tanıtım ve müze eğitimi vb. alanlardaki örneklerle tartışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Göç, Bütünleşme, Kültürel çeşitlilik, Müzecilik, Müze eğitimi

Kaynakça

• Aksoy, Z. (2012). Uluslararası göç ve kültürlerarası iletişim. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(20), 292-303.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, K., E., Akgün, E., Ö., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2010). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (5. baskı). Ankara: Pegem Yayınevi.
• Castles, S. & Miller, J. M. (1993). The age of migration: International population movements in the modern world. USA: Guilford Press.
• Goodnow, K. (2009). Five forms of migration exhibitions: issues and challenges, in migration in museums: narratives of diversity in Europe (ed. Rainer Ohliger). Germany: Edition Network Migration in Europe.
• Erkuş, A. (2009). Davranış bilimleri için bilimsel araştırma süreci, 2. baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık. Henrich, E. (2011). Suitcases and Stories: Objects of Migration in Museum Exhibitions. International Journal of the Inclusive Museum. 3 (4), 71-82.
• Kratz, S., & Merritt, E. (2011). Museums and the future of education. On the Horizon, 19(3), 188-195.
• Larsen, C., Walsh, C., Almond, N., & Myers, C. (2017). The “real value” of eld trips in the early weeks of higher education: the student perspective. Educational Studies, 43(1), 110-121.
• Lucija, A.; Durksen, T. & Volman, L. M. (2017) Museums as avenues of learning for children: a decade of research. Learning Environments Research, 20 (1): 47-76.
• Museum and Society 2034: Trends and Potential Futures (2008). Museum & Society 2034: Trends and Poten- tial Futures Report from Center for the Future of Museums. US: American Association of Museums.
• Marstine, J.; Bauer, A. & Haines, C. (2013). New Directions in Museum Ethics. UK: Routledge.
• McCall, V. & Gray, C. (2014) Museums and the ‘new museology’: theory, practice and organisational change.
• Museum Management and Curatorship, 29, [1]. 19-35.
• Momaya, M. (2018). Can Museums Really Help Refugees? https://icom.museum/en/news/can-museums-really-help-refugees/ adresinden 09.11.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Sandell, R. & Robert R., J. (2007). Museums and change, Sandell, R.; Janes, R. R., (Eds), Museum Management and Marketing. Birleşik Krallık: Routledge.
• Sandell, R. & Nightingale, E. (2012). Museums, equality and social justice. Routledge: London and New York.
• Szekeres, V. (2007). Representing diversity and challenging racism: the migration museum, In Museums and their Communities (Ed. Shelia Watson), pp: 234-243. UK: Routledge.
• Torch, C. (2010). European museums and interculture. responding to challenges in a globalized world. Euro- pean Council Report. Sweden: Stockholm.
• Weber, S. (2016). Multaka: Museums as Meeting Point. Berlin: Museum für Islamische Kunst. le:///C:/Users/ Asus/Desktop/Multaka-Concept-and-Content.pdf adresinden 14.07.2017 tarihinde erişilmiştir.
• Whitehead, C., Eckersley, S. & Mason, R. (2012). Placing migration in european museums: theoretical, con- textual and methodological foundations. İtaly: MELA Books.
• World Migration Report (2017) (Eds. Marie McAuliffe and Martin Ruhs). World migration report 2018. Swit- zerland: International Organisation for Migration- The UN Migration Agency.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.